FIFA Dünya Kupası elemeleri

FIFA Dünya Kupası elemeleri FIFA Dünya Kupası finallerine katılacak millî futbol takımlarını belirlemek için oynanan karşılaşmalar bütünüdür. FIFA Dünya Kupası küresel bir organizasyon olduğundan, elemeler yaklaşık 200 katılımcıdan 32 takımın seçilmesini sağlayacak kadar büyük çaptadır.

Eleme karşılaşmaları altı FIFA kıtasal bölgesinde (Afrika, Asya, Kuzey ve Orta Amerika ve Karayipler, Güney Amerika, Okyanusya, Avrupa), bölgelerin kendi konfederasyonları tarafından düzenlenmektedir. Her turnuva öncesi FIFA kıtasal bölgelerin kontenjanlarını, konfederasyonlara üye takımların güçlerine göre belirlemektedir. En son yapılan 2010 FIFA Dünya Kupası elemeleri için süreç 2007'de başlamış ve 2009'un sonralarında tamamlanmıştır.

Dünya Kupası ev sahipleri finallerde direkt olarak yer almaktadır. Diğer birçok spordan farklı olarak, bir önceki Dünya Kupası veya kıta şampiyonalarının sonuçları dikkate alınmaz. 2002'ye kadar son kupa şampiyonu finallere otomatik olarak katılırken; 2006 Dünya Kupası'ndan itibaren bu uygulamaya son verilmiştir.

Tarihçe

Dünya Kupası elemeleri yıllar içinde, sadece 13 takımın davetiye ile katıldığı ve hiçbir eleme karşılaşması oynanmayan 1930'dan, şu anki iki yıllık süreçlere evrildi. İlk Dünya Kupası eleme maçı 11 Haziran 1933'te İsveç-Estonya arasında Stockholm'de oynandı ve İsveç karşılaşmayı 6-2 kazandı. Elemeler tarihindeki ilk gol bu maçın 7. dakikasında İsveç kaptanı Knut Kroon tarafından atıldı. Bazı kaynaklarda gol Kroon'a değil, Estonya kalecisi Evald Tipner'e (kendi kalesine) yazıldı.

Finallere katılan takım sayısı 1934-1978 arasındaki 16 seviyesinden, 1982-1994'te 24'e ve 1998 sonrasında 32'ye yükselmesine rağmen, elemelerden uygulanan sistem Dünya Kupası tarihi boyunca temel olarak aynı kaldı. Bu yapıya göre takımlar kıtalar içinde gruplara ayrıldı, ayrılmış kontenjanlara girebilmek için mücadele etti ve bir ya da iki takım ise oynanan kıtalararası play-off karşılaşmaları ile belirlendi.

Kıtalara göre kontenjanlar

Aşağıdaki tablo FIFA tarafından her turnuva için kıtalara ayrılan kontenjanları göstermektedir. Kıtalararası play-off ile belirlenen ekipler 0,5 takım olarak eklenmiştir. Koyu yazılmış rakamlar bu play-off karşılaşmalarını kazanan takımları belirtir. Son şampiyona ayrılan yer için "+Ş" ve ev sahibi takıma ayrılan yer için "+E" kullanılmıştır.

Kıtalara ayrılan kontenjanlar
Kıtasal bölge 1934

(16)
1938

(15)1
1950

(13)2
1954

(16)
1958

(16)
1962

(16)
1966

(16)
1970

(16)
1974

(16)
1978

(16)
1982

(24)
1986

(24)
1990

(24)
1994

(24)
1998

(32)
2002


(32)
2006

(32)6
2010

(32)
2014

(32)
2018

(32)
2022

(32)
Afrika 1///0,530,54111122235555
+E
55 
Asya 11210,5411122223,52,5
+2H
4,54,54,54,5E
Okyanusya //////0,50,50.2550,50,50,50,50,50,5 
Avrupa 12111
+Ş+E
72
11
+E
9,53
+Ş+E
949
+E
8
8,5
+E
8,5
13
+E
12,5
13
+E
12
14
+E
13,5
13
+E
131313
+E
 
Kuzey ve Orta Amerika
ve Karayipler
112110,511
+E
1121
+E
21,255
+E
333,53,53,53,5 
Güney Amerika 214
+E
1
33,5
+Ş+E
3
32,5
2,5
+E
3
42,5
3,554
4,54,54,54,5
+E
4,5 
Toplam 161616161616161616162424242432323232323232
  • 1 1938'de Avusturya elemeleri geçmesine rağmen Almanya tarafından ilhak edilince çekildi; yerine takım alınmadı ve turnuva finalleri 12'si Avrupalı 15 takımla yapıldı.
  • 2 1950'de Hindistan, İskoçya ve Türkiye elemeleri geçtikten sonra çekildi; yerlerine takım alınmayınca finaller, Asya'dan hiçbir takım olmadan 6'sı Avrupalı 13 takımla oynandı.
  • 3 1958 elemeleri başında Afrika ve Asya birlikte 1, Avrupa ise 9 kontenjana sahipti. Ancak Afrika ve Asya bölgesindeki takımlar çekilince İsrail'in hiç maç oynamadan bu bölgenin kazananı olma durumu ortaya çıktı. Bunun üzerine Avrupa ekiplerinden Galler ile İsrail arasında özel bir play-off maçı düzenlendi. Bu gelişmelerle Afrika ve Asya'nın kontenjanı birlikte 0,5'e düşerken, Avrupa'nın ise 9,5'a yükseldi.
  • 4 1962'de Avrupa'ya 8 direkt ve +2 kıtalararası play-off katılımı verildi. İki Avrupa takımı, bir Afrika ve bir Asya ekibiyle play-off'ta karşılaştı ve ikisi de galip geldi. Böylece finallerde 10 Avrupa ülkesi yer buldu.
  • 5 1994'te kıtalararası play-off iki aşamalı olarak oynandı. İlk turda Okyanusya'dan gelen takım Kuzey ve Orta Amerika ve Karayipler bölgesi ekibiyle karşılaştı. Bu turun kazananı ise Güney Amerika'dan bir takımla ikinci tur maçında karşılaştı.
  • 6 2006 elemelerinden itibaren son şampiyonunun finallere direkt katılımı uygulaması kaldırıldı.

Tarihte eleme karşılaşmaları katılımcıları

Elemelere katılan takım ve oynanan karşılaşma sayıları zaman içinde sürekli olarak artmaktadır.

Elemelere katılan takım sayısı (direkt katılımlar dahil)
Kıtasal bölge 1934

(16)
1938

(15)
1950

(13)
1954

(16)
1958

(16)
1962

(16)
1966

(16)
1970

(16)
1974

(16)
1978

(16)
1982

(24)
1986

(24)
1990

(24)
1994

(24)
1998

(32)
2002


(32)
2006

(32)
2010

(32)
Afrika 3000116211324262929264038515153
Asya 2435718222127262936423943
Okyanusya1 00000045710101211
Avrupa 212619292930333133323433333950515253
Kuzey ve Orta Amerika
ve Karayipler
473568101414171518162330353435
Güney Amerika 42869910101010101010910101010
Toplam katılımcı 323734455556747599107109121116147174199198205
Oynayan takım2 272119334649516890951031101031301681931942003
Oynanan maç 272226578992127172226252306308314497643777847853
Atılan gol 1419612120834132539354262072379780173514461922245224642344
Maç başına ortalama gol 5.224.364.653.653.833,533.093.152.742.872.602.602.342.912.993.162.912.75
  • 1 Okyanusya Futbol Konfederasyonu Dünya Kupası elemelerini Okyanusya Uluslar Kupası'nın bir bölümü (ya da tamamı) olarak kullandığından, FIFA üyesi olmayan ülkelerin karşılaşmalara katılma ve oynanan eleme maçı sayısını artırma ihtimali bulunmaktadır. 2006 elemelerinde Yeni Kaledonya katılımların bitiş tarihinde FIFA üyesi olmamasına rağmen turnuvaya dahil edilmişti. Daha sonra takım elemeler sırasında FIFA'ya üye olan 12 ülke arasında yer alsa da, bu açıklamadan birkaç gün önce zaten turnuvadan elenmişti (benzer bir durum 2010 elemelerinde Karadağ'ın katılımı FIFA'ya üye olmasından önce kabul edilince de ortaya çıktı). Tam ters şekilde 2007 Güney Pasifik Oyunları futbol turnuvasına katılan Tuvalu, 2010 Dünya Kupası elemeleri dahilinde maçlar oynamıştır. Takım 11 OFC katılımcısı arasında yer almazken, aldıkları sonuçlar değerlendirmelere katılmıştır.
  • 2 "Oyanayan takım" en az bir eleme maçına çıkmış toplam takım sayısıdır.
  • 3 Bu sayıya Tuvalu ve Güney Afrika dahildir. Güney Afrika 2010 ev sahibi olarak direkt katılım hakkı olsa da, CAF elemelerinde mücadele etti ve 1934'ten beri Dünya Kupası elemelerinde yer alan ilk ev sahibi ülke oldu. Bu durum Afrika Futbol Konfederasyonu'nun 2010 elemelerini Güney Afrika'nın da katılımcısı olduğu 2010 Afrika Uluslar Kupası için eleme olarak kullanmasından dolayı ortaya çıkmıştı.

Takımlara göre elemelerde ilk kez yer almalar

Dünya Kupası Avrupa Güney Amerika Kuzey ve Orta Amerika ve Karayipler Asya Afrika Okyanusya Toplam

1934
 Avusturya
 Belçika
 Bulgaristan
 Çekoslovakya
 Estonya
 Fransa
 Almanya
 Yunanistan
 Macaristan
 Bağımsız İrlanda Cumhuriyeti
 İtalya1
 Litvanya
 Lüksemburg
 Hollanda
 Polonya
 Portekiz
 Romanya
 İspanya
 İsveç
 İsviçre
 Türkiye
 Yugoslavya
 Brezilya
 Peru
 Arjantin
 Şili2
 Küba
 Haiti
 Meksika
 ABD
Filistin/Eretz İsrail Mısıryok27

1938
 Finlandiya
 Letonya
 Norveç
 Kolombiya Kosta Rika
 Surinam
 El Salvador
 Japonya
 Hollanda Doğu Hint Adaları
yokyok4

1950
 İngiltere
 Kuzey İrlanda
 İskoçya
 Galler
 Yugoslavya3
 Bolivya
 Şili
 Paraguay
 Ekvador
 Uruguay
yok İsrail4
 Suriye
 Burma
 Filipinler
 Endonezya
 Hindistan
yokyok7

1954
 Saar
 Türkiye
 Batı Almanya
 Brezilya
 Şili
 Paraguay
yok Japonya
 Güney Kore
 Tayvan
 Güney Vietnam
yokyok8

1958
 Danimarka
 Doğu Almanya
 İzlanda
 Sovyetler Birliği
 Arjantin
 Bolivya
 Kolombiya
 Peru
 Uruguay
 Venezuela
 Kanada
 Kosta Rika
 Guatemala
 Hollanda Antilleri
 Çin
 Endonezya
 Hong Kong
 Sudan
 Etiyopya
yok17

1962
 Kıbrıs Cumhuriyeti Ekvador
 Surinam
 Hondurasyok Etiyopya
 Gana
 Fas
 Nijerya
 Tunus
 Birleşik Arap Cumhuriyeti
yok10

1966
 Arnavutluk Venezuela Jamaika
 Trinidad ve Tobago
 Kuzey Kore Kongo Cumhuriyeti
 Liberya
 Gine
 Cezayir
 Libya
 Kamerun
 Mali
 Senegal
 Gabon
 Güney Afrika
 Avustralya6

1970
yokyok Bermuda
 El Salvador
yok Cezayir
 Kamerun
 Libya
 Rodezya
 Senegal
 Zambiya
 Yeni Zelanda9

1974
 Maltayok Antigua ve Barbuda
 Porto Riko
 Hong Kong
 İran
 Irak
 Kuveyt
 Malezya
 Güney Vietnam
 Tayland
 Kongo Cumhuriyeti
 Fildişi Sahili
 Dahomey
 Gine
 Kenya
 Lesotho
 Mauritius
 Madagaskar
 Sierra Leone
 Tanzanya
 Togo
 Zaire
yok21

1978
yok Guyana
 Surinam5
 Barbados
 Dominik Cumhuriyeti
 Panama
 Bahreyn
 Tayvan
 Katar
 Suudi Arabistan
 Singapur
 Sri Lanka
 Birleşik Arap Emirlikleri
 Malavi
 Moritanya
 Nijer
 Uganda
 Yukarı Volta
 Orta Afrika Cumhuriyeti
yok15

1982
yokyok Grenada Makao Gambiya
 Liberya
 Madagaskar
 Mozambik
 Somali
 Zimbabve6
 Fiji9

1986
yokyokyok Bangladeş
 Brunei
 Hindistan
 Ürdün
 Nepal
 Kuzey Yemen
 Güney Yemen
 Birleşik Arap Emirlikleri
 Umman
 Lübnan
 Angola
 Benin7
yok10

1990
yokyok Belize Umman
 Pakistan
 Maldivler
 Burkina Faso8
 Gabon
 Ruanda
yok4

1994
 Faroe Adaları
 Rusya
 San Marino
yok Nikaragua
 Saint Lucia
 Saint Vincent ve Grenadinler
 Myanmar
 Lübnan
 Sri Lanka
 Vietnam
 Yemen9
 Botsvana
 Burundi
 São Tomé ve Príncipe
 Namibya
 Güney Afrika
 Esvatini
 Solomon Adaları
 Tahiti
 Vanuatu
 Samoa
18

1998
 Ermenistan
 Azerbaycan
 Belarus
 Bosna-Hersek
 Hırvatistan
 Çekya10
 Gürcistan
 Almanya9
 Lihtenştayn
 Makedonya
 Moldova
 Slovakya10
 Slovenya
 Ukrayna
 Yugoslavya11
yok Aruba
 Belize
 Cayman Adaları
 Dominika
 Bahamalar
 Saint Kitts ve Nevis
 Kamboçya
 Kazakistan
 Kırgızistan
 Maldivler
 Filipinler
 Tacikistan
 Türkmenistan
 Özbekistan
 Kongo DC12
 Gine-Bissau
 Ruanda
 Cook Adaları
 Papua Yeni Gine
 Samoa
 Tonga
35

2002
 Andorrayok Anguilla
 Bahamalar
 Britanya Virjin Adaları
 Montserrat
 Turks ve Caicos Adaları
 ABD Virjin Adaları
 Guam
 Laos
 Moğolistan
 Filistin
 Yeşil Burun Adaları
 Orta Afrika Cumhuriyeti
 Çad
 Cibuti
 Ekvator Ginesi
 Eritre
 Mali
 São Tomé ve Príncipe
 Seyşeller
 Amerikan Samoası21

2006
 Sırbistan-Karadağ13yokyok Afganistanyok Yeni Kaledonya143

2010
 Karadağ10
 Sırbistan10
yokyok Myanmar
 Doğu Timor
 Komorlar Tuvalu157

2014
yokyokyokyokyokyok0

2018
yokyokyok Bhutan16 Güney Sudanyok2
Toplam 621037515913232
  • 1 Ev sahibi olmasına rağmen İtalya eleme oynamıştır.
  • 2 İlk katılımlar için sadece en az bir eleme maçı oynamış takımlar dikkate alınmıştır. Elemelerden önce çekilen veya başka takımların çekilmesi ile Dünya Kupası'na direkt olarak katılan takımlar italik olarak yazılmıştır.
  • 3 Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak ilk katılım; daha önceki Yugoslavya Krallığı olarak.
  • 4 İsrail olarak ilk katılım; daha öncekiler İsrail Ülkesi (Eretz Yisrael) olarak.
  • 5 Surinam olarak ilk katılım; daha öncekiler Hollanda Guyanası olarak.
  • 6 Zimbabve olarak ilk katılım; daha öncekiler Rodezya olarak.
  • 7 Benin olarak ilk katılım; daha öncekiler Dahomey olarak.
  • 8 Burkina Faso olarak ilk katılım; daha öncekiler Yukarı Volta olarak.
  • 9 Birleşmenin ardından ilk katılım.
  • 10 Ayrılmanın ardından ilk katılım.
  • 11 Yugoslavya Federal Cumhuriyeti olarak ilk katılım; daha öncekiler Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve Yugoslavya Krallığı olarak.
  • 12 Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak ilk katılım; daha öncekiler Zaire olarak.
  • 13 Sırbistan & Karadağ olarak ilk katılım; daha öncekiler Yugoslavya Federal Cumhuriyeti olarak.
  • 14 Elemeler sırasında FIFA üyesi değil.
  • 15 2007 Güney Pasifik Oyunları maçları OFC elemeleri kapsamında değerlendirmeye alınmış ve Tuvalu'nun sonuçları eleme turunun kazananlarını etkilemiştir. Ancak elemeler döneminde FIFA üyesi olmayan Tuvalu FIFA Dünya Kupası'na da herhangi bir şekilde katılmamıştır.
  • 16 Bhutan 2010 elemelerine de girmiş, ancak hiçbir maç oynamadan çekilmiştir.

1934-2010 millî takımların Dünya Kupası elemeleri sonuçları

Tablo renkleri için anahtar
Dünya Kupası kazanmış ülke
Finallere katılmış ülke
Takım O G B M AG YG Puan Konfederasyon
 Meksika 141922821376104304CONCACAF
 Kosta Rika 140683438243153238CONCACAF
 Hollanda 10567221624176223UEFA
 Yugoslavya (1934-1990)
 Yugoslavya (1998-2002)
 Sırbistan-Karadağ (2006)
 Sırbistan (2010-)
10865261723193221UEFA
 İspanya 9966221122670220UEFA
 Sovyetler Birliği (1958-1990)
 Rusya (1994-)
10566221720770220UEFA
 İsveç 10767172321994218UEFA
 Güney Kore 10362301119965216AFC
 Portekiz 117593028206124207UEFA
 ABD 122593033203151207CONCACAF
 Avustralya 10560261928683206AFC
 İngiltere 9262191122660205UEFA
 İtalya 876119718151202UEFA
 Belçika 113602231216131202UEFA
 Arjantin 10259241918196201CONMEBOL
 Honduras 116572831210130199CONCACAF
 Romanya 106582028190108194UEFA
 Brezilya 9256251119959193CONMEBOL
 İran 9456241420169192AFC
 Paraguay 120562440165133192CONMEBOL
 Uruguay 118523333156119189CONMEBOL
 İskoçya 105542328167112185UEFA
 Almanya (1934-1938)
 Batı Almanya (1950-1990)
 Almanya (1994-)
745517221356182UEFA
 El Salvador 118532342193136182UEFA
 Suudi Arabistan 9253221717372181AFC
 Bulgaristan 109532234181149181UEFA
 Bağımsız İrlanda Cumhuriyeti (1934-1938)
 İrlanda (1950-)
119473636170141177UEFA
 Fransa 9152192018074175UEFA
 Avusturya 103502330178114173UEFA
 Çin 8253111817254170AFC
 Fas 9846322013171170CAF
 Macaristan 102492330181129170UEFA
 İsviçre 110472934164133170UEFA
 Nijerya 8848241615170168CAF
 Tunus 8847231815168164CAF
 Danimarka 100472330170120164UEFA
 Polonya 97491632182117163UEFA
 Trinidad ve Tobago 115462544169151163CONCACAF
 Japonya 8847202117370161AFC
 Kolombiya 118413740132127160CONMEBOL
 Şili 112442642162143158AFC
 Kamerun 7144151212253147CAF
 Yunanistan 104402242125155142UEFA
 Mısır (1) 7841181913671141CAF
 Çekoslovakya (1934-1990)(2)
 Çek ve Slovak Temsilcisi (1994)
7241161514663139UEFA
 Kuzey İrlanda 112363046123137138UEFA
 Kanada 95362930122116137CONCACAF
 Norveç 106372643143149137UEFA
 Zambiya 8440162812878136CAF
 Kuveyt 7741112513572134AFC
 Türkiye 108382050146165134UEFA
 Guatemala 100352837145127133CONCACAF
 Ekvador 109342748123157129CONMEBOL
Filistin/Eretz İsrail (1934-1938)
 İsrail (1950-)
102332940137149128UEFA
 Katar 7836162612582124AFC
 Yeni Zelanda 7036132116975121OFC
 Irak 6935161815773121AFC
 Peru 113312854118159121CONMEBOL
 Bolivya 116332162144216120CONMEBOL
 Fildişi Sahili 6333201011555119CAF
 Cezayir 733221209572117CAF
 Jamaika 8032202895100116CONCACAF
 Gana 673217189855113CAF
 Kuzey Kore 693217209965113AFC
 Haiti 76321529123109111CONCACAF
 Galler 100302050129144110UEFA
 Birleşik Arap Emirlikleri 7131162411278109AFC
 Gine 6431102310078103CAF
 Finlandiya 111281766120265101UEFA
 Bahreyn 742622268277100AFC
 Zaire (1958-1997)
 Kongo DC (1997-)
612813201017297CAF
 Suriye (1) 622715201376996AFC
 Özbekistan 582713181237294AFC
 Angola 53231812714887CAF
 Ukrayna 4823178653686UEFA
 Çekya (1998-) (2) 4626713903485UEFA
 Hırvatistan 3823123753381UEFA
 Slovakya (1998-) (2) 44231011824779UEFA
 Küba 60201723839177CONCACAF
 Rodezya (1970)
 Zimbabve (1974-)
57211422597177CAF
 Doğu Almanya 4722817876574UEFA
 Güney Afrika 362259432971CAF
 Umman 46191215894769AFC
 Senegal 47181514644369CAF
 Togo 53191222627069CAF
 Hollanda Doğu Hint Adaları (1938)
 Endonezya (1950-)
631815307911369AFC
 Hong Kong 631912327811569AFC
 Venezuela 1061814748725968CONMEBOL
 Kenya 56181226608266CAF
 Tayland 651812358911666AFC
 Fiji 43197171038264OFC
 Surinam (1938-1974)
 Surinam (1978-)
57171327859664CONCACAF
 İzlanda 841615538319163UEFA
 Yukarı Volta (1978)
 Burkina Faso (1990-)
4518720666661CAF
 Slovenya 42161214555060UEFA
 Sudan 56151526538460CAF
 Gabon 4317719495158CAF
 Libya 4316918504957CAF
 Letonya 55151228659257UEFA
 Malezya 47141221587154AFC
 Ürdün 4215819545453AFC
 Kongo Cumhuriyeti (3) 4615823466353CAF
 Singapur 5215829578853AFC
 Bosna-Hersek 3815716585052UEFA
 Solomon Adaları 3315612916851OFC
 Litvanya 53131129438050UEFA
 Malavi 51121326527749CAF
 Liberya 49131026347349CAF
 Panama 581310355712449CONCACAF
 Curaçao (1958)
 Hollanda Antilleri (1962-)
48101424339544CONCACAF
 Arnavutluk 841111625316444UEFA
 Kıbrıs Cumhuriyeti 941110737426643UEFA
 Lübnan 3211912584342AFC
 Türkmenistan 3013314504342AFC
 Belarus 4011920486042UEFA
 Estonya 56118374612741UEFA
 Saint Vincent ve Grenadinler 42124265811640CONCACAF
 Kuzey Yemen (1986-1990)
 Yemen (1994-)
3810919476039AFC
 Kazakistan 4011623598139UEFA
 Mali 2611510393438CAF
 Bermuda 261079603837CONCACAF
 Madagaskar 3110714364137CAF
 Makedonya 409922497136UEFA
 Dahomey (1974)
 Benin (1986-)
3610521367735CAF
 Tacikistan 201046471734AFC
 Vanuatu 3110318657233OFC
 Gürcistan 388921406533UEFA
 Hindistan 318914346433AFC
 Yeni Kaledonya 16943381531OFC
 Uganda 289415294931CAF
 Sierra Leone 378722275731CAF
 Tahiti 258611305730OFC
 Barbados 278415275528CONCACAF
 Saint Kitts ve Nevis 20839433627CONCACAF
 Kırgızistan 218211283426AFC
 Etiyopya 316817345426CAF
 Yeşil Burun Adaları 207310192624CAF
 Ruanda 276615233824CAF
 Ermenistan 4241226308324UEFA
 Bangladeş 367326268624AFC
 Tanzanya 2541011243122CAF
 Antigua ve Barbuda 266416286922CONCACAF
 Dominik Cumhuriyeti 196310233721CONCACAF
 Nijer 206311153321CAF
 Namibya 315620247521CAF
 Mozambik 245514223820CAF
 Gambiya 16547142219CAF
 Botsvana 245415183819CAF
 Tonga 166010187018OFC
 Faroe Adaları 5053422613918UEFA
 Grenada 15528393317CONCACAF
 Burundi 14527101717CAF
 Vietnam(4) 285221206317AFC
 Maldivler 225215289517AFC
 Azerbaycan 383728127416UEFA
 Tayvan 4844402417616AFC
 Saint Lucia 14509182815CONCACAF
 Samoa (1994-1998)
 Samoa (2002-)
14509253915OFC
 Papua Yeni Gine 10424221914OFC
 Filistin 14428192714AFC
 Sri Lanka (5) 273519196714AFC
 Moldova 382828197514UEFA
 Lüksemburg 114341075438113UEFA
 Malta 8219722524712UEFA
 Guyana 203215164511CONCACAF
 Çad 10316101510CAF
 Lihtenştayn 4024341812110UEFA
 Makao 3131271314810AFC
 Karadağ 101639149UEFA
 Dominika 1223712359CONCACAF
 Esvatini 132385289AFC
 Bahamalar 1023510359CONCACAF
 Porto Riko 17231213499CONCACAF
 Nepal 24222015878AFC
 Ekvator Ginesi 102087176CAF
 Gine-Bissau 81255135CAF
 Moritanya 1412117335CAF
 Belize 121298355CONCACAF
 Mauritius 16121312445CAF
 Laos 1412116765CAF
 Andorra 321229121095UEFA
 Saar 4112484UEFA
 Aruba 1011812314CONCACAF
 Cibuti 91175404CAF
 Güney Yemen (4) 3102153AFC
 São Tomé ve Príncipe 41032133CONCACAF
 Turks ve Caicos Adaları 61052243CONCACAF
 Lesotho 1403116333CAF
 Cook Adaları 1410138553OFC
 Eritre 4022072CAF
 Somali 70251152CAF
 Cayman Adaları 80263192CONCACAF
 Seyşeller 100286262CAF
 Britanya Virjin Adaları 60244272CONCACAF
 Kamboçya 1402125542AFC
 Pakistan 260224111122AFC
 San Marino 46024482052UEFA
Şablon:Güney Yemenf 2011471AFC
 Tuvalu 40132221OFC
 Anguilla 60152271CONCACAF
 Nikaragua 1201115321CONCACAF
 Filipinler 90182391AFC
 Moğolistan 100194441AFC
 Orta Afrika Cumhuriyeti 2002140CAF
 Komorlar 20022100CAF
 Doğu Timor 20023110AFC
 Myanmar (6) 20020110AFC
 Afganistan 40041180AFC
 Montserrat 50052330CONCACAF
 ABD Virjin Adaları 50051350CONCACAF
 Guam 20020350AFC
 Brunei 1200122570AFC
 Amerikan Samoası 12001221290OFC
 Bhutan (tablo altındaki nota bakınız) -1-1-1-1-1-1-1AFC

Not:  Bhutan için tablo değerleri "Yok" olması gerekirken, en üst bölümdeki tablo sıralamalarının doğru çalışabilmesi için bu değerler -1 olarak alınmıştır.

Dünya Kupası şampiyonlarının Dünya Kupası elemeleri performansı
Takım O G B M AG YG Puan
 İspanya 9966221122670220
 İngiltere 9262191122660205
 İtalya 876119718151202
 Arjantin 10259241918196201
 Brezilya 9256251119959193
 Uruguay 118523333156119189
 Almanya (1934-1938)
 Batı Almanya (1950-1990)
 Almanya (1994-)
745517221356182
 Fransa 9152192018074175

Son güncelleme: 16 Temmuz 2010.

1Mısır ve Suriye 1960'ta ortak federasyon kurarak 1962 Dünya Kupası elemelerine Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla tek takım olarak katıldı ancak hiçbir maç oynamadan çekildi. Daha sonra 1966 elemelerine Birleşik Arap Cumhuriyeti ismiyle katılım yapan Mısır yine tek bir maça bile çıkmadan çekildi.
2FIFA Çek Cumhuriyeti ve Slovakya'nın ikisini de Çekoslovakya takımının devamı kabul etmektedir. Çekoslovakya, Çek-Slovak Temsilcisi ve Çek Cumhuriyeti toplam 118 Dünya Kupası eleme maçı oynamıştır (67 galibiyet, 23 beraberlik, 28 mağlubiyet, 236 atılan gol, 97 yenilen gol, 224 alınan puan). Çekoslovakya, Çek-Slovak Temsilcisi ve Slovakya ise toplam 116 Dünya Kupası eleme maçı oynamıştır (64 galibiyet, 26 beraberlik, 26 mağlubiyet, 228 atılan gol, 110 yenilen gol, 218 alınan puan).
3Kongo 1966 elemelerine Fransız Kongosu adıyla katılmış ancak bu katılım FIFA tarafından geri çevrilmiştir.
4Şu andaki millî takımı yöneten Vietnam Futbol Fderasyonu Kuzey Vietnam'da (Dünya Kupası'na hiç katılmamış) kurulmuş olduğundan, Vietnam ile Güney Vietnam'ın aldığı sonuçlar birleştirilmemiştir.
5Sri Lanka 1974 Dünya Kupası elemelerine Seylan olarak katılmış fakat maç oynamadan çekilmiştir.
6Myanmar 1950 elemelerine Burma adıyla katılmış; maç oynamadan çekilmiştir.

Eleme sisteminin son şekli

Şu anki sistemde Dünya Kupası finallerine 32 takım alınmaktadır. Bu 32 yerden biri ev sahibi ülkeye ayrılmıştır; ayrıca eğer iki veya daha fazla ülke organizasyonu ortaklaşa gerçekleştirirse hepsi ev sahibi olarak birer yer kazanmaktadır. 2006 finallerinden itibaren son şampiyon kupaya otomatik olarak katılamamaktadır; bu yüzden 2002 şampiyonu Brezilya 2006 elemelerinde yer almış ve eleme grubunu lider tamamlayarak kupaya katılabilmişti. Son şampiyon takım hakkındaki kararı 2001 Kasım ayında duyuran FIFA, buna sebep olarak şampiyonun elemelerde yer almamasının, bir sonraki kupadan önceki iki yıllık dönemde resmi maç oynamadığı için, şampiyon takıma rakipleri önünde dezavantaj olarak geri dönmesini gösterdi.[1] Bu problem 2002 FIFA Dünya Kupası'nda 1998 şampiyonu Fransa ilk turda, tek bir gol atamadan elenince net olarak görüldü. Bu uygulamaya rağmen, 2010'a eleme oynayarak gelen 2006 şampiyonu İtalya, ilk tur grubunu son sırada tamamladı.

FIFA turnuva öncesi kıtasal bölgelere ayrılacak kontenjanları belirlemektedir. Bu rakamlar 2010 Dünya Kupası için aşağıdaki gibiydi:[2]

  • UEFA (Avrupa) - 13 takım
  • CAF (Afrika) - 5 takım ve ev sahibi Güney Afrika
  • AFC (Asya) ve OFC (Okyanusya) - AFC ülkelerinden 4 takım, AFC-OFC playoff maçı ile 1 takım
  • CONMEBOL (Güney Amerika) - 4 takım
  • CONCACAF (Kuzey ve Orta Amerika ve Karayipler) - 3 takım
  • CONMEBOL-CONCACAF playoff'undan 1 takım

Bu rakamlar turnuvalar boyunca küçük değişikliklere uğramıştır(yukarı bakınız).

Tüm bölge elemeleri yaklaşık olarak aynı zamanda, finallerden bir önceki yılın eylül-kasım ayları arasında, tamamlanmaktadır.

Elemelerde uygulana sistem konfederasyonlar arasında farklılıklar gösterir. 2010 düzeni aşağıda anlatılmıştır.

Afrika

CAF elemeleri 2007 Kasım'ındaki ana eleme turnuvası kurası öncesinde takım sayısını 48'e indirmek için yapılan ön eleme turuyla başladı.

Bu bölgedeki Dünya Kupası elemeleri ayrıca 2010 Afrika Uluslar Kupası için de eleme kabul edildi. Ev sahibi olarak kupaya direkt olarak katılma hakkı bulunan Güney Afrika, Afrika şampiyonasına katılabilmek için elemelere katıldı. Böylece takımı 1934 elemelerinden bu yana elemelerde mücadele eden ilk ev sahibi oldu.

İlk grup aşaması 4 takımlı 12 gruptan oluşuyordu. Buradan grup liderleri ve en iyi 8 ikinci takım, ikinci grup aşamasına yükseldi. 5 grup yine dörder takımdan oluştu; bu aşamayı lider bitiren takımlar Dünya Kupası bileti alırken, her grupta ilk üçe giren takımlar 2010 Afrika Uluslar Kupası'na katılma hakkı kazandı.

Asya

Asya'da Brunei, Laos ve Filipinler elemelere katılmazken, Bhutan ise resmi başvuru süresi geçtikten sonra, elemelere kabul edildi.

Turnuva sistemi 2006'ya göre ciddi değişikliklere uğramış, başlangıca eklenen iki ön eleme turuyla 43 katılımcıdan 20 takımın grup aşaması için seçilmesi sağlandı. 4 takımlı 5 grupta ilk ikiyi oluşturan takımlar son grup aşamasına yükseldi. 5 takımlı bu iki grupta ise ilk ikide yer alan ekipler Dünya Kupası'na giderken, üçüncü olan iki takım, Okyanusya'dan gelen ekiple Dünya Kupası için play-off maçına çıkacak takımı belirlemek için birbiriyle karşılaştı.

Avrupa

Avrupa elemeleri 2008 Ağustos'unda başladı. 53 katılımcı takım 6'lı 8 grup ve 5'li 1 grup olacak şekilde dağıldı. Dokuz grup lideri millî takım Dünya Kupası hakkı kazanırken en iyi sekiz grup ikincisi ise kalan dört kontenjan için play-off maçlarına çıktı.[3]

Kuzey ve Orta Amerika ve Karayipler

CONCACAF eleme süreci[4] 2006 elemeleri ile tamamen aynıydı. Oynanan iki ön eleme turu ile 35 katılımcı takım, önce 24'e, daha sonra da 12'ye indirildi. 4 takımlı 3 yarı final grubunu oluşturan bu 12 takımdan grupları ilk ikide tamamlayanlar, 6 takımlı final grubuna yükseldi.

Final turu katılan takım sayısı dolayısıyla genellikle "hekzagonal (altılı)" olarak anıldı.[5]

İlk üç sırayı alan ülkeler Dünya Kupası'na katılma şansı yakaladı; dördüncü sıradaki takım ise CONMEBOL elemeleri beşincisi ile play-off maçı oynamaya hak kazandı.

Okyanusya

Okyanusya'daki elemeler iki turdan oluşmaktaydı. İlk tur 2007 Güney Pasifik Oyunları'nda oynandı. Buradan üç takım Yeni Zelanda'nın yanında final grup aşamasına yükseldi. Grup aşamasını lider bitiren takım ise Dünya Kupası'na katılabilmek için Asya elemelerinde üçüncü olan iki takım arasında oynanan play-off'un galibiyle kıtalararası play-off'a çıktı. Uygulanan bu sistem, FIFA'nın başlangıçta açıkladığı[6] ve Okyanusya elemelerinin Asya'daki ikinci grup aşamasına katılmasını öngören yapıdan büyük farklılık göstermişti.

Güney Amerika

CONMEBOL elemeleri, 25 ay boyunca süren, toplam 10 katılımcı takımın birbirleriyle ikişer maç üzerinden karşılaştığı tek bir grupla tamamlandı. İlk 4 sırayı alan takımlar Dünya Kupası'na giderken, 5. ekip CONCACAF elemeleri 4.'sü ile play-off'ta karşılaştı.

Kıtalararası play-off'lar

Kıtalararası play-off'lar her takım için iç saha ve deplasman olmak üzere iki maç üzerinden oynandı. Toplamda rakibine üstünlük sağlayan takım galip sayılırken, beraberlik durumlarında deplasman golü kuralı uygulandı. Eşitliğin bozulmadığı durumlarda, uzatmalar ve seri penaltı atışları yapılacaktı.

Grup aşaması sıralama kuralları

Tüm grup maçlarında galibiyete üç, beraberliğe bir ve mağlubiyete sıfır puan verilir. FIFA aynı puana ulaşan takımların sıralanması için ise sırasıyla şu verilere başvurulmasını kararlaştırmıştır:

  1. Tüm maçlardaki gol farkı
  2. Tüm maçlarda atılan gol sayısı
  3. Takımların aralarında oynadıkları maçlarda aldıkları puan
  4. Takımların aralarında oynadıkları maçlardaki gol farkları
  5. Takımların aralarında oynadıkları maçlarda atılan gol sayısı
  6. Takımların aralarında oynadıkları maçlarda deplasmanda atılan gol sayısı (sadece 2 takım arasında eşitlik varsa)

Bütün kriterler uygulanmasına rağmen 2 takım arasında eşitlik varsa, FIFA'nın uluslararası maç takviminin uygun olması halinde belirleyeceği bir tarihte, tarafsız sahada 90 dakika, uzatmalar ve penaltılar usulüne göre bir play-off maçı oynayacaktır. Eğer takvim maçın oynanmasına müsaade etmezse sonuç kura ile belirlenecektir.

Aynı puandaki takımları sıralayan bu yöntem 2010'da 2006 Dünya Kupası elemeleri ve finallerine göre farklılık arz etmekteydi. Eğer kurallar 2006'da da bu şekilde olsaydı Nijerya, Angola'nın yerine finallere katılan takım olacaktı.

Notlar

  • Meksika Dünya Kupası elemelerinde birçok rekoru elinde tutmaktadır: en çok maç oynama (141, ikinci Kosta Rika, 140), en çok maç kazanma (92, ikinci Kosta Rika, 68), en çok gol atma (376, ikinci Avustralya, 286), en iyi gol averajı (+272, ikinci Kosta Rika 238 puan).
  • Almanya (1950-1990 arasındaki Batı Almanya'nın sonuçları dahil) en iyi maç başına ortalama puan 2,46 MBP (ikinci İtalya, 2,32 MBP) ve maç başına en yüksek ortalama gol 2,9 MBG (ikinci Solomon Adaları, 2,8 MBG) istatistiklerinin sahibidir.
  • Şu ana kadar hiçbir federasyon elemelerin tamamında yenilgisiz kalmayı başaramadı. Bir mağlubiyet alan Güney Yemen, sadece iki eleme karşılaşması oynadı. Güney Yemen takımının artık var olmaması ve diğer federasyonların hepsinin birden fazla yenilgisi olması nedeniyle bu rekorun daha uzun süre Güney Yemen takımına ait kalacağı söylenebilir. Almanya (Batı Almanya dahil) oynadığı 72 maçta sadece 2 kez kaybetti. Saarland ve Eritre oynadıkları 4 maçta 2 kez yenilirken, Orta Afrika Cumhuriyeti, Komorlar, Doğu Timor, Myanmar ve Guam oynadıkları 2 maçta 2 kez mağlup oldu. Almanya ilk yenilgisini 1985'te Stuttgart'ta Portekiz karşısında, ikincisini ise 2001'de Münih'te İngiltere'ye kaybetti; yani iki mağlubiyetini de kendi sahasında aldı. Brezilya ise ilk Dünya Kupası eleme maçı yenilgisini 1993'te La Paz kentinde Bolivya karşısında yaşadı.
  • Güney Kore, İtalya ve Brezilya takımları 0,6 MBGY ile maç başına en az gol yiyen ekipler konumundadır.
  • Zambiya finallere hiç katılamamış olan takımlar arasında en çok galibiyet rekorunu (40 maç) elinde bulundurmaktadır (ikinci Katar, 36 maç).
  • Lüksemburg 107 ile en çok maç kaybeden (ikinci Venezuela, 74), 381 ile en çok gol yiyen (ikinci Kıbrıs) ve -327 ile en kötü gol averajına sahip (ikinci Malta, -222) takımdır.
  • Guam 17,5 MBGY ile maç başına en çok gol yiyen takımdır (ikinci Amerikan Samoası, 10,8 MBGY).
  • Eritre (4 maç oynadı), Myanmar ve Guam (ikişer maç oynadı) elemelerde gol atamayan federasyonlardır. Eritre'nin iki maçı da golsüz berabere tamamlanmıştır.
  • San Marino 46 karşılaşma ile galibiyet alamadan en çok maça çıkan takımdır (ikinci Pakistan, 26).
  • The following nations have lost all of their World Cup qualifying matches: Brunei, Amerikan Samoası (12 maç oynadı), Montserrat, ABD Virjin Adaları (5 maç oynadı), Afganistan (4 maç oynadı), Orta Afrika Cumhuriyeti, Komorlar, Doğu Timor, Myanmar ve Guam (2 maç oynadı) oynadıkları tüm eleme maçlarını kaybeden millî takımlardır.
  • Kolombiya 37 defa ile elemelerde en çok berabere kalan ekiptir. İkinci İrlanda'nın 36 karşılaşması berabere tamamlanmıştır.
  • Birçok takım bir Dünya Kupası elemesini bütün maçlarını kazanarak tamamlayabilmiştir. En bilinen örnekler 2010 elemelerinde 10 maçı da kazanan İspanya, 1982 elemelerinde 8 maçını kazanan Batı Almanya ve 2010'da aynı sayıda galibiyet alan Hollanda ile 1970'te 6 maçı da galip bitiren Brezilya'dır. Bu takımlardan Batı Almanya 1982'de finallerdeki tüm maçlarını da kazanarak finalist olurken; Brezilya 1970'te yine tüm maçlarını kazanarak şampiyonluğa ulaşmıştır. Burundi ise 1998'de oynadığı iki maçı kazanmış ancak ardından ülkedeki iç savaş nedeniyle elemelerden çekilmiştir.
  • Honduras ve Trinidad ve Tobago 2002 Dünya Kupası elemelerinde oynadıkları 22 maç ile tarihteki en uzun eleme macerasını yaşayan ekipler oldular. İlk üç takımın kupaya katıldığı CONCACAF Final Turu'nda sırasıyla 4. ve 6. olan iki ekip Dünya Kupası'na katılmayı başaramamıştı.
  • İki defa elemelere katılan ancak ikisinde de maç yapmadan çekildiğini açıklayan Bhutan, elemelere katılmış ancak tek bir karşılaşmaya bile çıkmamış tek federasyondur.
  • İtalya 13 kez ile en çok defa elemeleri geçerek Dünya Kupası'na katılmayı başaran ekiptir; arkalarından 12 kez ile Almanya ve İspanya gelir. Brezilya ve Almanya kupa elemelerinde hiç elenmeyen iki takımdır. Brezilya şu ana kadarki tüm Dünya Kupası organizasyonlarında yer alırken, Almanya 1930'a katılmamış ve 1950'de kabul edilmemiştir. Bunların yanında, Brezilya takımı mücadele ettiği Güney Amerika eleme grubunda sadece 2002 elemelerinde Arjantin ve Ekvador'un arkasında kalarak üçüncü olmuş; diğer tüm yıllarda ise grubu lider olarak tamamlamıştır.
  • Dünya Kupası'na katılmayı başaramadan elemelere en çok katılan ülke 18 defa ile Lüksemburg'tur. Takım mücadele ettiği hiçbir elemede başarılı olamamıştır. Onların ardından gelen Finlandiya ise 1934 elemelerine katılmamış ve mücadele ettiği 17 elemede başarısız olmuştur.
  • Hindistan 1950 Dünya Kupası finallerine katılım hakkı kazanmış (hiçbir eleme karşılaşması oynamadan), ancak FIFA'nın çıplak ayaklı futbolculara izin vermemesi dolayısıyla çekilmişti. Hindistan bu tarihten önce katılamadığı Dünya Kupası'na, bundan sonra da hiç katılma hakkı kazanamadı.
  • İranlı oyuncu Ali Dayi attığı 30 golle elemelerin en golcü oyuncusu olarak bilinmektedir.
  • Dünya Kupası elemelerinde ortaya çıkan en farklı sonuç Avustralya'nın Amerikan Samoası karşısında 11 Nisan 2001'de Sidney'de aldığı 31-0'lık galibiyettir. Maçta 13 gol atan Archie Thompson Dünya Kupası elemelerinde bir maçta en çok gol atan oyuncu olmuştur. Bu skorla birlikte Avustralya tek kadroyla tek bir eleme turnuvasında en çok gol atan takım rekorunu (8 maçta 73 gol) kırmıştır. Ancak takım kıtalararası play-off'ta Uruguay'a takılarak Dünya Kupası'na gitmeyi başaramamıştır.
  • Maldivler 1998 Dünya Kupası elemelerinde tek bir eleme turnuvasında en çok gol yiyen ekip (6 maçta 59 gol) oldu. Takım İran'a 0-17 ve 9-0, Suryie'ye 12-0 ve 0-12, ayrıca Kırgızistan'a 3-0 ve 0-6 yenildi. Takım 6 maçta gol atmayı da başaramadı.
  • San Marino oyuncusu Davide Gualtieri 17 Nisan 1993'te İtalya'nın Bologna kentinde oynanan maçın 9. saniyesinde Dünya Kupası elemelerinde atılmış en hızlı golü kaydetti.
  • 2010 itibarıyla 5.635 Dünya Kupası eleme karşılaşması oynandı (1.190'ı berabere bitmiş) ve bu maçlarda toplam 16.471 gol atıldı (maç başına 2,92 gol).
  • Yıllar boyunca yaşanan sınırsal ve politik değişimler sebebiyle Dünya Kupası elemelerinde en az bir maç oynamış federasyon sayısının belirlenmesi zordur. Bir ifadeye göre eğer Çekoslovakya (ve SÇT), Çek Cumhuriyeti ve Slovakya ayrı 3 federasyon olarak kabul edilirse (FIFA Çek Cumhuriyeti ve Slovakya'nın ikisini de Çekoslovakya'nın (ve SÇT) devamı kabul etmektedir ve bu durum istatistikî olarak uygulanabilir değildir) federasyon sayısının 213 olduğu söylenir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. "Fifa makes major policy shift". BBC News. 30 Kasım 2001.
  2. Clear declaration to defend the autonomy of sport, FIFA Resmi sitesi. 20 Aralık 2006'da erişilmiştir
  3. UEFA Executive Committee decisions: Format for European qualifying for FIFA World Cup 2010 decided, UEFA. 24 Haziran 2007 tarihinde erişilmiştir.
  4. "CONCACAF Exco meets in Netherlands Antilles" (Basın açıklaması). CONCACAF. 27 Mart 2007. Erişim tarihi: 29 Mart 2007.
  5. Örnek için bakınız, "Third step in the hexagonal". FIFA.com. 31 Mart 2009. 30 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2009.
  6. OFC 2010 FIFA WORLD CUP ROUTE VIA ASIA, Okyanusya Futbol Konfederasyonu resmi sitesi. 18 Kasım 2009'da erişilmiştir

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.