1966 FIFA Dünya Kupası

1966 FIFA Dünya Kupası, FIFA Dünya Kupası organizasyonun sekizincisidir. 11 Temmuz'dan 30 Temmuz'a kadar İngiltere'de düzenlenmiştir. Takım ise, finalde Batı Almanya ekibini 4-2 yenerek kupayı kaldırmıştır. İlk kez birinci gelmelerinin yanı sıra Uruguay ve İtalya'dan sonra kupayı kaldıran üçüncü ev sahibi olmuşlardır.

1966 FIFA Dünya Kupası
Turnuva detayları
Ev sahibi ülke  İngiltere
Takım 16
Final durumu
Şampiyon  İngiltere
İkinci  Batı Almanya
Üçüncü  Portekiz
Dördüncü  Sovyetler Birliği
Turnuva istatistikleri
Oynanan maç 32
Atılan gol 89 (maç başına 2,78)
Seyirci 1.635.000 (maç başına 51.094 )
Gol kralı Eusébio
9 gol
1962
1970

Ev sahibi ülke seçimi

İngiltere 22 Ağustos 1960 tarihinde Roma, İtalya'da, Batı Almanya ve İspanya'yı geride bırakarak 1966 Dünya Kupası'nı düzenleme hakkı kazandı.

Elemeler

  Finallere katılmaya hak kazanan ülkeler
  Finallere katılamayan ülkeler
  Turnuvaya katılmayan ülkeler
  FIFA üyesi olmayan ülkeler

1966 Dünya Kupası daha müsabakalar başlamadan acı bir anlaşmazlık konusu oldu. 16 Afrika ülkesi, 1964 FIFA'nın aldığı Afrika şampiyonunun finallere gidebilmek için Asya veya Okyanusya şampiyonlarından biriyle ön eleme müsabakası oynamasını öngören kararını protesto için turnuvayı boykot etti. Afrikalılara göre kıta şampiyonu takım finallere direkt olarak katılmayı hak etmekteydi.

Afrika ülkeleri katılmamasına rağmen, 70 ülke ile o zamana kadarki en yüksek katılım rekoru kırıldı. Bütün tartışmalardan sonra, FIFA kupaya Avrupa'dan 10, Güney Amerika'dan 4, Asya ve Orta-Kuzey Amerika'dan ise birer takımın katılmasına karar verdi.

Portekiz ve Kuzey Kore ilk kez finallere katılmayı başardı. İki ülkeden Portekiz buradan sonra 1986 ya kadar, Kuzey Kore ise 2010 yılına kadar finallerde boy göstermeyi başaramadı. Bu ülkelere ek olarak İsviçre 1966'dan sonra finallere 1994 yılına kadar kupada yer alamadı. Turnuvaya katılamayan en önemli ülkelerden bazıları Yugoslavya ve 1962'de finalisti olan Çekoslovakya olmuştur.

Sistem

1966 finalleri 1962 ile aynı sistemde yapılmıştır. Buna göre 16 takım dörderli 4 grupta mücadele etmiş, her galibiyet için 2 ve her beraberlik için 1 puan verilmiş, aynı puandaki takımların sıralanması için gol averajı uygulanmıştır. Grupta ilk iki sırayı alan takımlar bir üst tura yükselmiştir.

Eleme turlarında eğer 90 dakika boyunca eşitlik bozulmamış ise 30 dakika uzatma bölümüne geçilmiştir. Final dışındaki karşılaşmalarda uzatma dakikalarından da beraberlik çıkarsa kazanan kura ile belirlenecek, finalde beraberlik durumunda ise karşılaşma tekrar oynanacaktı. Bu kurala karşın turnuvada herhangi bir tekrar maçı veya kura çekimine gerek duyulmamıştır.

Maskot

Willie, FIFA Dünya Kupası tarihindeki turnuvaların maskotu olan ilk karakterdir. World Cup Willie isimli karakter bir aslandı ve üzerinde Birleşik Krallık'ın bayrağı olan bir giysi giymişti. Bayrak üzerindeki yatay hat üzerinde "WORLD CUP" (Dünya Kupası) yazmaktaydı.

Stadyumlar

Londra'daki White City Stadyumu yalnızca Grup 1'deki Uruguay-Fransa maçında kullanıldı. Cuma günü Wembley'de oynanması planlanan bu maç, aynı gün stadyumda düzenli olarak Greyhound yarışı olarak anılan köpek yarışlarının yapılması ve Wembley'in sahibinin bu yarışları ertelemeyi kabul etmemesi üzerine, alternatif olarak bu stadyuma alınmıştır.

Londra Liverpool Sheffield Sunderland
Wembley Stadyumu Goodison Park (Everton) Hillsborough Stadyumu (Sheff Wed.) Roker Park (Sunderland)
Kapasite: 100.000 Kapasite:55.000 Kapasite: 42.730 Kapasite: 40.310
Londra Birmingham Manchester Middlesbrough
White City Stadyumu Villa Park (Aston Villa) Old Trafford (Man.Utd) Ayresome Park (Middlesbrough)
Kapasite: 76.567 Kapasite:55.000 Kapasite: 42.730 Kapasite: 40.310

Hakemler

Avrupa
  • Concetto Lo Bello
  • Bertil Lööw
  • George McCabe
  • Hugh Phillips
  • Dimiter Rumentchev
  • Pierre Schwinte
  • Kurt Tschenscher
  • Konstantin Zečević
  • István Zsolt

Kura Çekimi

1. Torba: Güney Amerika 2. Torba: Batı Avrupa 3. Torba: Avrupa II 4. Torba: Dünyanın Geri Kalanı

Kadrolar

Turnuva özeti

A Grubu

A Grubu'nda ev sahibi İngiltere, ilk maçında 2 Dünya Kupası kazanmış Uruguay ile karşılaştı. İki takım da kontrollü oyun sergiledikleri maçta birbirlerine karşı gol atma başarısı gösteremeyerek sahadan 0-0 berabere ayrıldılar. Grubun diğer maçı Fransa ile Meksika arasında oynandı. Sahadan her iki takım da 1-1'lik beraberlikle ayrılırken Meksika kalecisi Antonio Carbajal beşinci kez finallere katılma başarısını göstererek bu alandaki rekoru uzun yıllar elinde tuttu. Bu rekoru, 32 yıl sonra 1998 FIFA Dünya Kupası'na katılan Alman futbolcu Lothar Matthäus egale etti. İkinci maçlarda, Uruguay geriye düştüğü maçta Fransa'yı 2-1 mağlup ederken İngilizler, Meksika karşısında Bobby Charlton ve Hunt ile sonuca gitti. İngilizler, Fransa'yı son maçta Hunt'ın ayağından gelen 2 golle evlerine gönderirken, Uruguay, Meksika karşısında kontrollü futbol ile 0-0 berabere kalarak grup ikincisi oldu ve çeyrek final vizesini kaptı. Meksika ise, bir kez daha katıldığı kupada çeyrek final yüzü göremezken, Fransa 1 puan ile grubunu sonuncu sırada tamamladı ve Dünya Kupası başarısızlıklarına bir yenisini daha ekledi.

B Grubu

Batı Almanya, grubun açılış maçında İsviçre'yi 5-0'la geçerken, golcü Haller ile birlikte genç yıldız Franz Beckenbauer attıkları goller ile takımını farka taşıyan isimler oldular. Grubun diğer maçında Arjantin ile 1964 Avrupa Şampiyonu İspanya karşı karşıya geldi. Oldukça çekişmeli geçen ve sertliğin üst seviyede olduğu maçta Artime attığı iki gol ile Tangocuları Boğalar karşısında galibiyete taşıdı. İkinci maçlarda, Arjantin-Batı Almanya maçından gol sesi çıkmazken, Boğalar İsviçre engelini 2-1 ile geçti. Batı Almanya, Uwe Seeler'in son dakikalarda attığı gol ile İspanyolları 2-1 yenip turnuvanın dışına itti ve grubunu lider tamamlayarak çeyrek final vizesini aldı. Arjantin de grubun zayıf takımı İsviçre engelini 2-0 ile geçti ve averaj ile ikinci sırada yer alarak çeyrek finale çıkan diğer takım oldu.

C Grubu

Grubun açılış maçında Brezilya, Bulgaristan karşısında zorlanmadı ve yıldızları Pelé ve Garrincha ile 2-0'lık bir galibiyet aldı. Diğer maçta Portekiz, Macaristan'ı 3-1 ile geçerek turnuvaya galibiyetle başladı. Portekiz, ikinci maçında Bulgaristan'ı 3-0 ile rahat geçti ve gruptan çıkmayı garantiledi. Brezilya'nın Macaristan'ı geçmesi beklense de, Tostão ile öne geçen Sambacılar, ikinci yarıda karşılarında beklemedikleri bir Macaristan bularak maçı 3-1 kaybettiler ve çeyrek final şanslarını zora soktular. Macaristan son maçında Bulgaristan'ı 3-1 yenerek çeyrek final vizesi alırken, Eusébio'nun 2 gol kaydettiği maçta Portekiz, 3-1'lik galibiyetle Sambacıları henüz ilk turda evlerine gönderdi.

D Grubu

D Grubu'ndaki ilk maçlar sonucunda, Sovyetler Birliği, Kuzey Kore'yi 3-0 ile geçerken, İtalya da Şili engelini 2-0'la geçerek Santiago Savaşı'nın intikamını almış oldu. Sovyetler, mücadeleli geçen maçta İtalyanları 1-0'la geçerek grup birinciliğini garantilerken, Kuzey Kore de Şili karşısında 1-1 berabere kalarak sürpriz bir skora imza attı. Sovyetler, son maçta, Şili'yi 2-1 ile geçerken, Kuzey Kore-İtalya maçında, İtalya'nın maçı rahat bir şekilde alarak gruptan çıkması bekleniyordu. Ancak, maç beklenenin aksine Pak Doo Ik'in 42. dakikada gelen golü ile 1-0 Kuzey Kore lehine bitti ve İtalyanlar kupadan erken elendi.

Çeyrek final

İlk çeyrek final maçında, turnuvanın sürpriz takımı Kuzey Kore ile Portekiz karşı karşıya geldi. Maça fırtına gibi başlayan Uzak Doğu ülkesi, ilk dakikalarda bulduğu goller ile skor tabelasını 25. dakikada 3-0'a taşıdı. Ancak, sahneye çıkan Eusébio, attığı 4 golle maçın 5-3 Portekiz lehine kazanılmasında ve yarı finale çıkılmasında büyük pay sahibi oldu. Sovyetler Birliği ise, Macaristan karşısında kalecisi Lev Yaşin'in yıldızlaştığı maçta 2-1'lik galibiyet aldı.

Panzerler, Güney Amerika temsilcisi Uruguay'ı gol yağmuruna tuttu. Haller, Beckenbauer ve Seeler gollerine devam ederken maçın sonucu 4-0 olarak neticelendi. Alf Ramsey ve öğrencileri, çeyrek finalde Arjantin ile eşleşti. Oldukça gergin geçen maçta, hakemin Arjantin kaptanını oyundan atması tartışmalara neden oldu. 10 kişi kalan Arjantin karşısında 78. dakikada Hurst ile öne geçen İngilizler, zor da olsa yarı finale çıkan taraf oldu.

Yarı final

Yarı final maçlarında, Batı Almanya'da Haller ve Beckenbauer attıkları gollerle takımlarını finalist yaparken, Sovyetler Birliği'nde Yaşin'in kurtarışları takımını finale taşımaya yetmedi. Wembley'de İngilizlerin karşısında bu kez Eusébio'nun takımı Portekiz vardı. Baştan sona üstün oynayan ve Arjantin maçındaki tutuk futbolunu üzerinden atan İngilizler, Portekiz'e karşı 2 gol kaydettiler. Son dakikalarda Eusébio'nun ayağından gelen penaltı golü sonucu değiştirmeye yetmedi.

Üçüncülük maçı

Üçüncülük maçında Portekiz, Sovyetler'i 2-1 ile geçerek üçüncülük elde ederken, Kara Panter attığı 9 gol ile turnuvayı gol kralı olarak tamamladı.

Final maçı

Sonuçlar

  Şampiyon
  İkinci
  Üçüncü
  Dördüncü
  Yarı finalist
  Son 16
  Grup

1. Grup

Takım O G B M A Y Av P
 İngiltere 3210405
 Uruguay 3120212.004
 Meksika 3021130.332
 Fransa 3012250.401

11 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere  0 - 0  Uruguay
Rapor
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 87.000
Hakem: Istvan Zsolt (Macaristan)

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Fransa  1 - 1  Meksika
Hausser  62' Rapor Borja  48'

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Uruguay  2 - 1  Fransa
Rocha  26'
Cortés  31'
Rapor De Bourgoing  15' (pen.)
White City Stadium, Londra
Seyirci: 40.000
Hakem: Karol Galba (Çekoslovakya)

16 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere  2 - 0  Meksika
B. Charlton  37'
Hunt  75'
Rapor
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 92.000
Hakem: Concetto Lo Bello (İtalya)

19 Temmuz 1966
16.30 BST
Meksika  0 - 0  Uruguay
Rapor
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 61.000
Hakem: Bertil Lööw (İsveç)

20 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere  2 - 0  Fransa
Hunt  38', 75' Rapor
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 98.000
Hakem: Arturo Yamasaki (Peru)

2. Grup

Takım O G B M A Y Av P
 Batı Almanya 3210717.005
 Arjantin 3210414.005
 İspanya 3102450.802
 İsviçre 3003190.110
  • Batı Almanya üstün gol averajı ile grubu lider bitirdi.

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya  5 - 0  İsviçre
Held  16'
Haller  21', 77' (pen.)
Beckenbauer  40', 52'
Rapor
Hillsborough Stadium, Sheffield
Seyirci: 36.000
Hakem: Hugh Phillips (İskoçya)

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Arjantin  2 - 1  İspanya
Artime  65', 77' Rapor Pirri  67'
Villa Park, Birmingham
Seyirci: 48.000
Hakem: Dimiter Rumentchev (Bulgaristan)

15 Temmuz 1966
19.30 BST
İspanya  2 - 1  İsviçre
Sanchís  57'
Amancio  75'
Rapor Quentin  31'

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Arjantin  0 - 0  Batı Almanya
Rapor
Villa Park, Birmingham
Seyirci: 51.000
Hakem: Konstantin Zečević (Yugoslavya)

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Arjantin  2 - 0  İsviçre
Artime  52'
Onega  79'
Rapor
Hillsborough Stadium, Sheffield
Seyirci: 32.000
Hakem: Joaquim Campos (Portekiz)

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya  2 - 1  İspanya
Emmerich  39'
Seeler  84'
Rapor Fusté  23'

3. Grup

Takım O G B M A Y Av P
 Portekiz 3300924.506
 Macaristan 3201751.404
 Brezilya 3102460.672
 Bulgaristan 3003180.130

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Brezilya  2 - 0  Bulgaristan
Pelé  15'
Garrincha  63'
Rapor

13 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz  3 - 1  Macaristan
José Augusto  1', 67'
Torres  90'
Rapor Bene  60'
Old Trafford, Manchester
Seyirci: 37.000
Hakem: Leo Callaghan (Galler)

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Macaristan  3 - 1  Brezilya
Bene  2'
Farkas  64'
Mészöly  73' (pen.)
Rapor Tostão  14'
Goodison Park, Liverpool
Seyirci: 52.000
Hakem: Ken Dagnall (İngiltere)

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Portekiz  3 - 0  Bulgaristan
Vutsov  17' (kk)
Eusébio  38'
Torres  81'
Rapor

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz  3 - 1  Brezilya
Simões  15'
Eusébio  27', 85'
Rapor Rildo  70'
Goodison Park, Liverpool
Seyirci: 62.000
Hakem: George McCabe (İngiltere)

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Macaristan  3 - 1  Bulgaristan
Davidov  43' (kk)
Mészöly  45'
Bene  54'
Rapor Asparuhov  15'
Old Trafford, Manchester
Seyirci: 22.000
Hakem: Roberto Goicoechea (Arjantin)

4. Grup

Takım O G B M A Y Av P
 Sovyetler Birliği 3300616.006
 Kuzey Kore 3111240.503
 İtalya 3102221.002
 Şili 3012250.401

12 Temmuz 1966
19.30 BST
Sovyetler Birliği  3 - 0  Kuzey Kore
Malofeyev  31', 88'
Banishevskiy  33'
Rapor
Ayresome Park, Middlesbrough
Seyirci: 22.000
Hakem: Juan Gardeazábal Garay (İspanya)

13 Temmuz 1966
19.30 BST
İtalya  2 - 0  Şili
Mazzola  8'
Barison  88'
Rapor

15 Temmuz 1966
19.30 BST
Şili  1 - 1  Kuzey Kore
Marcos  26' (pen.) Rapor Pak Seung-Zin  88'
Ayresome Park, Middlesbrough
Seyirci: 16.000
Hakem: Ali Kandil (United Arab Republic)

16 Temmuz 1966
15.00 BST
Sovyetler Birliği  1 - 0  İtalya
Chislenko  57' Rapor

19 Temmuz 1966
19.30 BST
Kuzey Kore  1 - 0  İtalya
Pak Doo-Ik  42' Rapor
Ayresome Park, Middlesbrough
Seyirci: 18.000
Hakem: Pierre Schwinte (Fransa)

20 Temmuz 1966
19.30 BST
Sovyetler Birliği  2 - 1  Şili
Porkujan  28', 85' Rapor Marcos  32'
Roker Park, Sunderland
Seyirci: 22.000
Hakem: John Adair (Kuzey İrlanda)

Eleme Maçları

Çeyrek finaller Yarı finaller Final
                   
23 Temmuz - London        
  İngiltere  1
26 Temmuz - London
  Arjantin  0  
  İngiltere  2
23 Temmuz - Liverpool
    Portekiz  1  
  Portekiz  5
30 Temmuz - London
  Kuzey Kore  3  
  İngiltere (uz.)  4
23 Temmuz - Sheffield
    Batı Almanya  2
  Batı Almanya  4
25 Temmuz - Liverpool
  Uruguay  0  
  Batı Almanya  2 Üçüncülük maçı
23 Temmuz - Sunderland
    Sovyetler Birliği  1  
  Sovyetler Birliği  2   Portekiz  2
  Macaristan  1     Sovyetler Birliği  1
28 Temmuz - London

Çeyrek final

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Portekiz  5 - 3  Kuzey Kore
Eusébio  27', 43' (pen.), 56', 59' (pen.)
José Augusto  80'
Rapor Pak Seung-Zin  1'
Lee Dong-Woon  22'
Yang Sung-Kook  25'

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Batı Almanya  4 - 0  Uruguay
Haller  11', 83'
Beckenbauer  70'
Seeler  75'
Rapor
Hillsborough Stadium, Sheffield
Seyirci: 34.000
Hakem: Jim Finney (İngiltere)

23 Temmuz 1966
15.00 BST
Sovyetler Birliği  2 - 1  Macaristan
Chislenko  5'
Porkujan  46'
Rapor Bene  57'
Roker Park, Sunderland
Seyirci: 26.844
Hakem: Juan Gardeazábal Garay (İspanya)

23 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere  1 - 0  Arjantin
Hurst  78' Rapor

Yarı final

25 Temmuz 1966
19.30 BST
Batı Almanya  2 - 1  Sovyetler Birliği
Haller  42'
Beckenbauer  67'
Rapor Porkujan  88'
Goodison Park, Liverpool
Seyirci: 38.300
Hakem: Concetto Lo Bello (İtalya)

26 Temmuz 1966
19.30 BST
İngiltere  2 - 1  Portekiz
B. Charlton  30', 80' Rapor Eusébio  82' (pen.)
Wembley Stadyumu, Londra
Seyirci: 95.000
Hakem: Pierre Schwinte (Fransa)

Üçüncülük Maçı

28 Temmuz 1966
19.30 BST
Portekiz  2 - 1  Sovyetler Birliği
Eusébio  12' (pen.)
Torres  89'
Rapor Malofeyev  43'
Wembley Stadium, Londra
Seyirci: 88.000
Hakem: Ken Dagnall (İngiltere)

Final

30 Temmuz 1966
15.00 BST
İngiltere  4 - 2
(uz.)
 Batı Almanya
Hurst  18', 101', 120'
Peters  78'
Rapor Haller  12'
Weber  89'

Kazanan

 1966 FIFA Dünya Kupası Şampiyonu 

İngiltere
(İlk Şampiyonluk kez)

Golcüler

9 gol
6 gol
4 gol
3 gol
2 gol
1 gol
Kendi kalesine
  • Ivan Davidov (Macaristan maçında)
  • Ivan Vutsov (Portekiz maçında)

Kaynakça

    Dış bağlantılar

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.