Ekloga

Ekloga (Grekçe: εκλογή), III. Leon'un 726 yılında[not 1] kendi ve oğlu V. Konstantinos adına yayınladığı hukuk derlemesi.

40 bölümden oluşan Ekloga, Bizans hukuk tarihinin en önemli gelişmelerinden biri sayılmaktadır.[2][3][4] İmparatorluğun temel hukuk düzenlemesi 5. yüzyılda yazılan Corpus Iuris Civilis'ti.[5] Latince olan bu kanun 8. yüzyılda gelindiğinde Suriye, Filistin, Mısır, Kuzey Afrika ve Balkanların kuzeyindeki topraklarını kaybetmiş bulunan Bizans İmparatorluğu'nda Yunancanın lingua franca haline gelmesi nedeniyle halen elde tutulan eyaletlerde hiç anlaşılamamakta, Yunanca kaleme alınan tefsirleri ise çok az anlaşılmaktaydı.[5][2] Özellikle de doğudaki eyaletlerde bu sorunun çözümü olarak resmî kanunlar yerine örfi görenekler tercih edilmekteydi.[5]

Ekloga, aile ve miras hukukuna ağırlık vermiş olmasına karşın eşya hukuku yönünde oldukça eksiktir.[2][6] Öncülü Corpus Iuris Civilis gibi Roma hukuku temel alınarak yazılmış olmasına rağmen aynı zamanda Doğu örf, adetleri ve kilise hukuku da göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir.[2] Örneğin erkeğe yönelik haklar kısıtlanıp kadın ve çocukların hakları genişletilse de uzuv kesmek gibi Roma hukukunda yeri olmayan adetler[not 2] de Ekloga'da yer edinmiştir.[10][11] Ayrıca bu yeni kanunda öncülünün aksine soylular ile yurttaşlar bir tutulmakta, her iki soysal sınıf da aynı suç karşılığında aynı cezayı almaktaydı.[6] Bu yeni kanunun asıl amacı öncülünün birbiri ile çelişen kafa karıştırıcı kısımlarının yalınlaştırılması, teorik değil pratik konulara eğilinmesi ve anlaşılır olabilmesi adına Grekçe bir kanun hazırlanmak istenmesiydi.[12] Yalnızca hukukçular tarafından değil herkes tarafından anlaşılması kolay olacak şekilde yazılan bu kanun daha sonraları Slav ülkelerinin hukuk anlayışının da temelini oluşturmuştur.[13][14]