Çin Komünist Partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP) (Çince: 中国共产党/中國共產黨, Pinyin: Zhōngguó Gòngchǎndǎng), Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2016 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 90.59 milyon üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır. (Büyüklük açısından rakibi Hindistan'da kurulu olan yaklaşık 180 milyon üye sayısına sahip Hindistan Halk Partisi'dir.[2])

Çin Komünist Partisi
中国共产党
Zhōngguó Gòngchǎndǎng
Kısaltma ÇKP
Genel Sekreter Xi Jinping[1]
Politbüro Daimi Komitesi Xi Jinping
Li Keqiang
Li Zhanshu
Wang Yang
Wang Huning
Zhao Leji
Han Zheng
Slogan(ları)

İnsanlara Hizmet Et

(Çince 为人民服务; pinyin: wèi rénmín fúwù)
Kuruluş tarihi 1 Temmuz 1921
Merkez Zhongnanhai, Xicheng, Pekin
Gazete(leri) Halkın Günlüğü
Düşünce Kuruluşu Merkez Politikaları Araştırma Ofisi
Silahlı Kanat Çin Halk Kurtuluş Ordusu
Halkın Silahlı Polisi
Çin Milisyası
Üyelik  (2018) 90,594,000
İdeoloji Komünizm
Çin değerleri ile sosyalizm
Marksizm-Leninizm
Ulusal üyelik Birleşik Cephe
Uluslararası üyelik Komintern (eskiden)
Uluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Ulusal Halk Kongresi
2.119 / 2.980
Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi
120 / 175
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Çin
Şu madde dizisinin bir parçasıdır:
Çin
devlet yapısı

Çin Komünist Partisi'nin bütün devlet kademelerinin ve yasama süreçlerinin kontrolünü elinde tutmasıyla Çin'de ÇKP'nin üst düzey bir siyaset otoritesi ve gücü olması gerçekleşmiştir.[3]

ÇKP'nin çekirdeği Mayıs 1920'de Şangay'da oluşturuldu ve Çin İç Savaşı'nda rakibi olan Kuomintang'ı (KMT) yendikten sonra bütün Çin'de yönetime el koydu.

Tarihçe

Kuruluşu ve erken tarihi (1921–27)

ÇKP'nin kökeni 1919'da gerçekleşen 4 Mayıs Hareketi'ne dayanmaktadır ve Rus politikacı Vladimir Lenin'in Öncü parti teorisine göre kurulmuştur. Kuruluş Ulusal Kongresi 23–31 Temmuz 1921 tarihleri arasında Şanghay'da bulunan bir kız okulunda yapıldı.[4]

Tek parti rejimi (1949–günümüz)

Mao, 1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etti. Böylece Komünist Parti devletin karar ve yürütme mekanizması haline geldi. 1950’li yıllarla beraber, Çin'in Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği ile ilişkileri bozulmaya başladı. Yapılmaya çalışılan reformların başarısız olması Mao'nun Komünist Parti içerisindeki gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Partinin kontrolünü ele almak ve Çin Devrimi'nin ruhunu tekrar canlandırmak için 1966 yılında Kültür Devrimi'ni başlattı.[5] Mao'nun ölümünün ardından Komünist Parti içerisinde iktidar mücadelesi başladı. 1978 yılında partinin başına Deng Şiaoping geçti.[6]

Parti örgütü

Parti örgütü Kültür Devrimi sırasında tamamen dağıtılmıştı. Çin değerleri ile sosyalizm hareketini başlatan Deng Xiaoping tarafından yeniden oluşturuldu ve bütün devlet yapılarının kontrolünü tekrar ÇKP'nin elinde toplandı.

Kuramsal olarak, partinin en yüksek organı her beş yılda bir toplanan Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi'dir. Parti tüzüğünde detaylı bir şekilde anlatılan Komünist Parti içinde yetkinin temel dağılımı şöyledir:

Kaynakça
  1. "China's new leaders". BBC. 2012. 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013.
  2. "Why politics is fun from catbirds' seats". 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2010.
  3. Ralph H. Folsom, John H. Minan, Lee Ann Otto, Law and Politics in the People's Republic of China, West Publishing Co. (St. Paul 1992), pp. 76–77.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.
  5. "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2016.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.