Çıldır

Çıldır 8. yüzyıl tarihçisi Gevond'da Çeld, Gürcü kaynaklarında Çandır, Osmanlı kaynaklarında Çıldır diye geçer. 1064’te Çıldır ve havalisinin Oğuzlarca fethinden önce bölgede Çinçavat adı verilen Kıpçak-Saka boyundan Türkler yaşamaktaydı.[1] Daha sonra bölgede yerleşik bulunan Gürcü, Ermeni ve Kıpçak Türkleri ile birlikte Oğuzlar da yerleşmiştir.Osmanlı döneminde Çıldır Sancağı kurulur. 14 Temmuz 1878’de yapılan Berlin Anlaşması sonucu savaş borcu olarak Kars ve Batum ile birlikte Ruslara verilir. 25 Şubat 1921’de düşman işgalinden kurtarılarak önce Kars’a; il olmasının ardından da Ardahan’a bağlanmıştır.[2]

İlçe merkezi, ortalama 1950 m. yükseklikte düz bir alana kurulmuş, köyleri ise kısmen düz ve kısmen de engebeli bir arazi üzerine yerleşmiştir. İlçenin toplam yüzölçümü 1163 km² dir. Bunun 1016 km²’ lik kısmı kara, geri kalan kısmı ise göllerle oluşmaktadır. Bu göllerden Çıldır Gölü 120 km², Aktaş Gölü ise 27 km² alana sahiptir. Bölgemizin en yüksek dağı Keldağ ve Gökdağ dır, her iki dağın yüksekliği’ de 3000 m. dir. İlçede 2 adet akarsu bulunmaktadır, bunlar Kura ve Karasu isimleriyle bilinmektedir.Kura nehri üzerinde bulun Kayabeyi Barajı ve Hidroelektrik Santrali inşasına 2010 yılında başlanmış ve şubat 2015 yılında tamamlanmıştır.

Kışları çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçen bir kara iklimine sahiptir. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması –30 derecedir. En sıcak ayın sıcaklık ortalaması ise +25 derecedir.

Halkının demografik yapısı; Terekeme ve Ahıska Türklerinden oluşur. Halkın geçim kaynağı hayvancılık ve tarımdır.

İlçe, Turizm açısından önemli potansiyele sahip olup, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekecek gezip görmeye değen tarihi eserleri bulunmaktadır.İlçede 2 km mesafede bulunan Şeytan Kalesi, İlçenin Övündü köyü yakınlarında bulunan 7 katlı mağaralar ve bu mağaralara 600 m uzaklıkta bulunan Gürcistan sınırı bitişiğindeki Kurt Kalesi, Çıldır Gölü içerisinde bulunan Kuş Adası, Akçakale köyü içerisinde bulunan Alpaslan Adası ve adanın içerisinde bulunun yer altı mağaraları ile kiliseler bulunmaktadır.

• Çıldır Belediye Başkanlığı.13 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Çıldır Kaymakamlığı11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.