VI. Mihail

VI. Mihail Bringas (Yunanca: Μιχαήλ ΣΤ΄ Βρίγγας, Mikhaēl VI Bringas), diğer lakapları Stratiotikos ("Askerî") veya Gerontas ("Yaşlı"), 1056-1057 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur.

VI. Mikhail Bringas
Μιχαήλ ΣΤ΄ Βρίγγας
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi 1056–1057
Önce gelen Theodora
Sonra gelen I. İsaakios
Doğum Konstantinopolis
Ölüm 1059
Konstantinopolis

İmparatorluğa gelme

Mihail Bringas, II. Romanos imparatorluk döneminde çok güçlü olan saray mensubu Josef Bringas'ın yakın bir akrabası olan yaşlıca asil patrisiyenler sınıfından yüksek bir saray bürokrasisi mensubuydu. Saray bürokrasisi içinde yüksek bir görev olan ordu maliye defterdarlığı (logothetes tou stratiotikou) yaptığı için tanınmıştı ve bu nedenle Stratiotikos ("Askerî") olarak anılmaktaydı. Ağustos 1055 başlarında İmparatoriçe Theodora çocuksuz ve de varisi olmadan gayet hasta olarak yatağa düşmüş iken onun yakın danışmanı olan Patrik Leo Paraspondylos tarafından varis olarak Mihail Bringas'ı seçmeye inandırıldı. Theodora 31 Ağustos, 1056'da ölünce IV. Mihail olarak anılan Bizans İmparatoru olarak seçildi. Psellos'un tenkitçi görüşüne göre Mihail "Hükümdarlık etmek niteliğinden çok, diğerleri tarafından idare edilip hüküm edilme yeteneğine sahipti."

İmparatorluk yaşamı

Mihail'in imparatorluğuna ilk isyan tahta geçmesinin ertesi günü, daha önce imparatorluk yapmış olan Konstantinos Monomakos'un yeğeni veya kuzeni olan ve bu nedenle kendini imparatorluğa layık gören Theodosius adlı bir soylu tarafından başlatıldı. Bu kişi, taraftarları ile merkez hapishaneye hücum ederek oradaki tutukluları hapisten çıkartıp kendine taraftar olanlar isyancı güruhuna ekledi. Fakat bu güruh saraya geldiği zaman karşısında donanma askerleriyle takviye edilmiş Vareg Muhafız Gücünü buldu. Theodesius bunlara karşı koyamadığı için Patriğin desteğini almak hedefiyle Aya Sofya'ya sığınmak üzere oradan kaçtı. Halbuki Patrik Mihail'i tahta getiren kişi idi. Aya Sofya'nın kapılarını sayıları neredeyse hiçe inen isyancılara kapattırdı. Theodosius ve oğlu gözleri kör edilerek Bergama (Pergamum)'a sürgüne gönderildiler.

Fakat IV. Mihail zamanının gerçeklerini hiç anlayamamıştı. 1057de her Kutsal Yortuda yapılan tören gibi, o yıl da Aya Sofya'da devlet memurların ve askerî idarecilere görevde terfilerinin ilanı ve yıllık ikramiye dağıtımı yapılmaktaydı. Fakat bu törene gelen devlet ve askerî rical IV. Mihail'in siyasi tutumundan şaşırıp kaldılar. Saray ve devlet bürokratları hiç beklemedikleri şekilde bir iki kademe terfi ettirilmişler ve yüksek ikramiye almışlardı. Askerlere gelince, başta generalleri İsaakios Komnenos olmak üzere, Mihail'in kızgınlığına hedef oldular. Mihail onları Antakya'nın kaybıyla suçlandı ve kendi ceplerini kamu paraları ile doldurmakla itham etti. Onlara ikramiye verilmeyeceğini ve onları yukarı rütbeye terfi ettirmeyeceğini de açıkladı. Psellos'a göre "Böylece kırk yıl görevini yaparken karşılaştığı askerî ordu liderleri tarafından küçük görülme ve kötü muamele görmenin acısını çıkarmış oluyordu". Askerî liderlere törende konuşma hakkı da tanımadı ve ertesi gün bunu protestoya gelen komutan ve generallere de hiçbir açıklama yapmadı ve hatta bu siyasi kararın gerekli olduğunu söyleyip üzüntü göstermeye veya özür dilemeye bile yanaşmadı. Askerler, özellikle Anadolu ordusunda bulunanlar, büyük bir öfke duydular.

Askerî isyan ve tahttan ayrılma

Bu öfkeyi ifade etmek için isyana hazırlandılar. Fakat en yüksek rütbeli general olan ve yapılan törende imparatorun açıkça hakaret etmiş olduğu İsaakios Komnenos ordudan emekliye ayrıldı ve Paflagonya 'da bulunan büyük aile arazisine çekildi. Diğer taraftan Theodisus'un isyanına karşı koyan Patrik bu asker komploculara gizliden destek sağladı ve askerler Aya Sofya'da toplanıp imparatoru tahtından atmaya karar verdiler. İsyanın idareciliğini eline alması için İsaakios'a bir büyük askeri birlik ve delege grubu gönderdiler. 8 Haziran 1057'de İsaakios askerlerin isteğine uyduğunu kabul etti ve Paflogonya'da bulunan malikanesinde askerler tarafından imparator olarak ilan edildi. İkinci komutan olan diğer general Kakaumenus orduları ile birlikte sekiz tabur Bizans ve paralı asker ile birlikte İstanbul üzerine yürümeye başladılar. İsaakios soylu ailesi dolayısıyla kendinin imparatorluğa olan meşru hakkının Mihail'in imparatorluğa hakkından daha geçerli olduğunu ilan etti. Böylece bu bir isyandan daha ciddileşip bir iç savaş görünümü almış oldu.

Bu ordu Anadolu'da ilerledikçe katılanlarla gittikçe büyümeye başladı. Eğer komutan olan İsaakios çok iyi bir idareci asker olmasaydı büyüyen ordu idare edilemeyip kendi arasında mücadelelere yol açabilirdi ama İsaakios devamlı sıkı eğitim ile ordunun sıkı bir disiplinle ilerlemesini sağladı. Bu arada Anadolu'da vergi toplayan memurlar da topladıkları vergi hasılatları ile bu isyana iştirak ettiler ve ordunun mali ihtiyaçları kolayca karşılanır oldu. Bu isyanın haberini duyan Mihail Balkanlarda bulunan Bizans ordu birliklerini Anadolu'da isyana iştirak etmeyen ufak birliklerle birleştirip yeni bir ordu kurdu. Bu ordunun başına Theodora zamanında yüksek saray rütbeli ("Domestikos tōn scholōn") hadım Theodore ve bir Bulgar prensi olan Aaron getirildi. Bu ordu Anadolu'ya geçirilip iki ordu İzmit ve İznik arasında bir mevkide karşılıklı olarak kampa girdiler. Ancak 20 Ağustos'ta iki ordu muharebeye başladılar. Sonunda Mihail'in ordusu, hiç beklenmedik bir şekilde mukavemet göstermekle, hatta karşı ordu komutanı olan İsaakios'u nerede ise esir almayı kıl payı kaçırmakla, beraber yenik düştü ve generalleri İstanbul'a kaçmak zorunda kaldılar.

Bu sefer Mihail diplomasiye başvurdu. Mihail Psellos ve iki yüksek saray bürokratından kurulan bir delege grubunu İsaakios'la görüşmeye gönderdi. 25 Ağustos'ta isyancı ordu kampına erişen bu delegeler İsaakios tarafından çok iyi karşılandı ve İsaakios onların tekliflerini uygun gördü. Bu teklife göre İsaakios İstanbul'a barış içinde gelecek; Sezar unvanı ile hemen taç giydirilecek ve Mihail'in varisi olarak ilan edilip zaten yaşlı olan ve varisi bulunmayan Mihail ölünce imparator olacaktı. İsaakios hemen devlet işlerini ve görevlere yapılacak tayinleri eline alabilecekti.

Fakat bu müzakereler daha bitmeden Konstantinopolis'te İsaakios lehinde IV. Mihail aleyhinde büyük kargaşalıklar çıktı. Ortodoks Patriği I. Mihail Kirularios, IV. Mihail ile görüşerek ona tahttan feragat etmesini tavsiye etti ve bunu da IV. Mihail kabul etti.

IV. Mihail tahttan feragat ettikten sonra keşiş oldu. Fakat bir müddet sonra manastırdan çıkarak ailesinin özel evine geçti. IV. Mihail 1059'da kendi evinde hayatına gözlerini yumdu.

Dış kaynaklar

Birincil

  • Psellos, Mikhail (1992). Mikhail Psellos'un Khronographiası. çev. Işın Demirkent. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0485-0.

Diğer

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Theodora

Bizans İmparatoru

1056–1057
Sonra gelen:
I. İsaakios
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.