Ustrumca

Ustrumca’nın bulunduğu bölge, Akdeniz iklimine sahiptir. Yağış ortalaması 600 l/m³, yılda güneşli gün sayısı 230’dur. Yıllık sıcaklık ise, yılın 3’te 2’sinde 10 °C civarındadır.[1]

Ustrumca ilk defa M.Ö. 2. yüzyılda Astracum adıyla zikredilmiştir. Şehir, 1019 yılında Doğu Roma hâkimiyetine girdi. 1334 yılında Sırp Kralı burada hakimiyet kurdu. 1371'de Osmanlılar'a karşı yapılan Çirmen Muharebesi'nin ardından Sırp İmparatorluğu parçalanınca Jovan Dragaš ve Konstantin Dragaš kardeşler, bugünkü Bulgaristan'ın batısına düşen Makedonya'da ayrı bir devlet kurup Ustrumca'da oturdular. Jovan'ın kısa bir süre sonra ölümüyle Konstantin bir Osmanlı vasalı haline geldi. Osmanlılara hizmet ederken Eflak'a karşı yapılan Rovine Muharebesi'nde hayatını kaybedince devleti bir sancak şeklinde Osmanlılar'a intikal etti.[3]

Şehrin ana caddelerinden

Şehir, 14. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı İmparatorluğu sınırları içine katılmıştır. Bizans-Slavlar’dan Osmanlılar’ın eline yumuşak biçimde geçten şehir, Ustrumca 16. yüzyıl boyunca yavaşça büyüdü ve gittikçe daha fazla İslâmî kimliğe büründü.[3]

Evliya Çelebi, Usturumca kalesinin doğu kapısının üzerinde antik Türkçe bir metin olduğunu yazmıştır.[4]

1689'da Makedonya'yı harap eden Habsburglular, Ustrumca’nın çok yakınına kadar geldiler, ancak kasaba ve köyler zarar görmedi.[3] 18. yüzyıl boyunca kasaba önemli ölçüde büyüdü, ancak hızla artan Hristiyan ve Yahudi nüfus dolayısıyla Müslüman görünümünü kaybetti.

Balkan Savaşları'nın yapıldığı 1912-1913 yıllarına kadar Selanik Sancağı'nın merkezi Selanik Vilayeti'ne bağlı bir kazaydı.[5]. Balkan savaşları ve I. Dünya Savaşı döneminde Ustrumca ve civarı önce Bulgarlar, daha sonra Sırplar, ardından tekrar Bulgarlar, Yunanlar ve yine Bulgarlar tarafından işgal edildi. Müslümanların ve Yahudilerin çoğu kasabayı terk etti ve bir daha geri dönmedi.

1913'te II. Balkan Savaşı esnasında şehre önce Yunan ordusu, sonra Bulgarlar girdi ve şehir bütünüyle yıkıldı. Savaştan sonra önce Bulgaristan Devleti'ne sonra Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'na bağlanan Ustrumca, 1941-1944 yılları arasında tekrar Bulgar işgaline uğradı. II. Dünya Savaşı'nın ardından Yugoslavya'ya bırakıldı.

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bölge, Ustrumca’yı da içerecek şekilde, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti idaresine girmiştir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra modernizasyon ve endüstrileşme gittikçe gelişti; Ustrumca'nın nüfusu hızla arttı. Mareşal Tito sınırları açarak geride kalan pek çok Türk'ün Türkiye'ye göç etmesine izin verdi.[3] Türkler'in ayrılmasından hemen sonra şehirdeki camiler ve diğer dinî binalar ortadan kayboldu.

1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Ustrumca, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.

Ustrumca, Makedonya’da Türklerin yoğun olarak yaşadıkları şehirlerden biridir.[6] Hâlen dikkate değer oranda Türklerin yaşadığı bir yerdir. Sadece şehir merkezi değil, civarında da çok sayıda Türk köyü ve yerleşimi vardır. Şehirde tarihî Osmanlı hamamı vardır.

İstanbul’da Esenler'den Ustrumca’ya direkt otobüs seferi vardır.