Premier League
Premier League (genellikle İngiltere dışında İngiltere Premier League (EPL) olarak adlandırılır) İngiliz futbolunda lig sisteminin en üst seviyesindeki lig. Her yılın Ağustos ayında başlayan ve toplam 20 takımın katılımıyla gerçekleşen ligin sona ermesinin ardından, bağlı bulunan English Football League'den üç takım terfi ederken Premier League'den üç takım ise küme düşer.
Ülke |
İngiltere (19 takım) Galler (1 takım) |
---|---|
Konfederasyon | UEFA |
Kuruluş | 20 Şubat 1992) |
Takım sayısı | 20 |
Seviye | 1 |
Alt lig | EFL Championship |
Uluslararası kupa(lar) |
UEFA Şampiyonlar Ligi UEFA Avrupa Ligi |
Son şampiyon | Liverpool (1. kez) |
En başarılı takım |
Manchester United (13 kez) |
En çok oynayan | Gareth Barry (653) |
TV yayıncısı |
Sky Sports, BT Sport canlı maçlar Sky Sports, BBC özetler |
Resmî site | premierleague.com |
|
Premier League, üye kulüplerin hissedar olarak hareket ettiği bir şirkettir. Ağustos'tan Mayıs'a kadar devam eden bir sezonda, her takımın birbiri ile iç ve dış sahada birer tane olmak üzere iki kere karşılaştığı 38 lig haftasından oluşur.[1] Maçlar genellikle Cumartesi ve Pazar öğleden sonraları oynanmakla beraber haftanın her günü müsabaka olabildiği ve genellikle bir takvim haftası içerisinde birden fazla lig haftası geçildiği için bu tarihlere hafta yerine 20 takımın birbiri ile karşılaştığı on adet müsabakadan oluşan müsabaka günü (matchday) tabiri kullanılır. Premier League, kurulduğu günden bu yana 47 İngiliz ve iki Galler kulübüne ev sahipliği yaptı ve böylece sınır ötesi bir lig haline geldi.
Organizasyon, Football League First Division'da yer alan kulüplerin, 1888 yılında kurulan Football League'den ayrılma kararını takiben 20 Şubat 1992'de FA Premier League ismiyle kuruldu. Lige katılan takımlar kazançlı bir televizyon hakları anlaşmasından yararlandılar.[2] Anlaşma, 2013-2014 yılları arasında yurt içinde £1 milyar değerinde idi ve BSkyB ile BT Group, sırasıyla 116 ve 38 maçı yayınlama hakkına sahipti.[3] Lig, yerli ve uluslararası televizyon haklarından da yılda €2.2 milyar değerinde gelir sağlıyordu.[4]
2014-15 yılında takımlar £1,6 milyar gelir elde ederken,[5] 2016-17 yılında bu sayı hızla artarak £2.4 milyara ulaştı ve takımlar arasında paylaştırıldı.[6] Premier League, dünyanın en çok izlenen spor ligidir ve 212 bölgede 643 milyon eve, 4.7 milyar potansiyel TV izleyicisine yayın yapmaktadır.[7][8] 2014-15 sezonunda, 36.000 seyirci ortalamasına sahip Premier League,[9] 43.500 ortalamalı Bundesliga'nın arkasından herhangi bir profesyonel futbol liginde ikinci en yüksek seyirci ortalamasına sahip oldu.[10] Çoğu stadyum tam kapasitesine yakın bir doluluk oranına sahiptir.[11] Premier League, 2018 yılından itibaren son beş sezon boyunca Avrupa kupalarındaki performanslara bağlı olarak oluşturulan, liglerin UEFA katsayılarında ikinci sırada yer almaktadır.[12]
Premier League'in kurulduğu 1992 yılından bu yana toplam kırk dokuz kulüp mücadele etti. Bunlardan yedisi ligi kazanma başarısı gösterdi: Manchester United (13), Chelsea (5), Arsenal (3), Manchester City (3), Blackburn Rovers (1) Leicester City (1) ve Liverpool (1). Arsenal 2003-04 sezonunun sonunda, tek bir maç kaybetmeden ligi zirvede tamamladı. Böylece bir Premier League sezonunu maç kaybetmeden şampiyon tamamlayan tek kulüp oldu ve yenilmezler anlamına gelen "The Invincibles" lakabını aldı. Manchester City 2017-18 sezonunda ligde toplam 100 puana ulaştı ve böylece lig tarihinde bir sezon içerisinde en çok puan toplayan takım unvanını kazandı.
Tarihçe
Kökeni
İngiliz futbolu 1970 ve 1980'lerin başlarındaki önemli Avrupa başarılarına rağmen, 1980'lerin sonunda düşüşe geçti. Yetersiz stadyum ve tesislere sahip İngiliz futbolundaki holiganlık arttı ve 1985'teki Heysel Faciası'nı takiben gelecek beş yıl boyunca İngiliz kulüpleri Avrupa kupalarından men edildi.[13] 1888 yılından bu yana İngiliz futbolunun en üst seviyesi olan Football League First Division, İtalya'nın Serie A ve İspanya'nın La Liga gibi en üst ulusal düzeydeki liglerin gerisinde kaldı ve birçok üst düzey İngiliz oyuncu yurt dışına transfer oldu.[14]
1990'ların başında İngiliz futbolundaki düşüş eğilimi tersine dönmeye başladı: 1990 FIFA Dünya Kupası'nda İngiltere yarı finale ulaştı; Avrupa futbolunun yönetim organı olan UEFA, 1990 yılında Avrupa kupalarında oynamaya hak kazanan İngiliz kulüpleri üzerindeki beş yıllık yasağı kaldırdı ve daha sonra Manchester United 1991'de UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kaldırdı. Hillsborough faciasının ardından, tüm stadyumların koltuklu olacak şekilde düzenlenmesi gibi yüksek maliyetteki çeşitli güvenlik standartlarını içeren Taylor Raporu, o yılın Ocak ayında yayınlandı.[15]
1980'lerde, büyük İngiliz kulüpleri ticari yönetime geçerek kulüp yönetimine ticari ilkeler getirmeye başlamıştı. Manchester United'dan Martin Edwards, Tottenham Hotspur'dan Irving Scholar ve Arsenal'den David Dein bu dönüşümün liderleri arasındaydı. Bu en üst düzey kulüplere daha fazla güç verdi. Ayrılma tehdidi ile Division One'daki kulüpler oy verme gücünü artırmayı başardılar. 1986'da tüm televizyon ve sponsorluk gelirlerinin %50'sini aldılar.[16] Televizyondan elde edilen gelirler daha önemli hale geldi: Football League için 1986'da £6.3 milyon bedelli iki yıllık bir anlaşma yapıldı. Ancak 1988'de ITV ile yapılan bir anlaşma ile dört yılda bu rakam £44 milyona yükseldi. Bu paranın %75'ini önde gelen kulüpler aldı.[17][18] 1988 yılındaki müzakereler, on kulübün kendi başlarına “süper lig” kurma tehdidi altında gerçekleştirildi, ancak sonunda anlaşmanın aslan payını alan üst düzey kulüpler kalmaya ikna edildiler.[17][19][20] Stadyumlar geliştikçe, katılım ve gelirler de artmaya başladı. Ülkenin en iyi takımları da tekrar spor dalına para aktarabilmek için Football League'den ayrılmayı düşündüler.[20]
Kuruluş
1990'da London Weekend Television (LWT) genel müdürü Greg Dyke, bir akşam yemeğinde İngiltere'deki "big five" adı verilen beş büyük futbol kulübünün (Manchester United, Liverpool, Tottenham, Everton ve Arsenal) temsilcileriyle bir araya geldi.[21] Toplantının amacı, English Football League'den ayrılmanın yolunu açmaktı. Dyke, ülkede sadece daha büyük kulüplerin ulusal televizyonda yer alması ve televizyon haklarından elde edilen gelirden daha büyük bir payla ilgilenip ilgilenmeyeceğini belirlemenin LWT için daha kazançlı olacağına inanıyordu.[22] Beş kulüp bu öneriye hemfikir oldu ve bu doğrultuda hareket etmeye karar verdi. Ancak, Futbol Federasyonu'nun (The Football Association kısaca FA) desteğini almadan ligin güvenilir olmayacağı düşünüldü ve bu yüzden Arsenal'den David Dein, FA'nın fikri kabul edip etmediğini öğrenmek amacıyla görüşmelerde bulundu. Ancak FA bu öneriyi Football League'in pozisyonunu zayıflatmanın bir yolu olarak gördü.[23]
1991 sezonunun kapanışında, genel olarak oyuna daha fazla para kazandıracak yeni bir ligin kurulması için bir öneri sunuldu. 17 Temmuz 1991'de üst düzey kulüpler tarafından imzalanan Kurucu Üyeler Anlaşması, FA Premier League'i kurmak için gereken temel ilkeleri belirledi.[24] Yeni kurulan bu üst lig, Futbol Federasyonu ve Football League'den ticari olarak bağımsız olacak ve FA Premier League'in kendi yayın ve sponsorluk anlaşmalarını müzakere etmesine izin verecekti. O zaman sunulan argüman, elde edilecek ekstra gelirin İngiliz kulüplerinin Avrupa'daki takımlarla rekabet etmesine olanak sağlayacağıydı.[14] Dyke, Premier League'in kurulmasında önemli bir rol oynamasına rağmen, Dyke ve ITV, BSkyB'nin beş yıl için £304 milyonluk bir teklifle kazandığı yayın haklarını kaybetti. BBC, ise Premier League'de oynanan maçların gollerini Match of the Day isimli programda yayınlama hakkını elde etti.[21][22]
1992'de, First Division kulüpleri, Football League'den toplu bir şekilde ayrıldılar ve 27 Mayıs 1992'de FA Premier League bir limited şirket olarak kuruldu.[14] Böylece, o zamana kadar dört ligin bulunduğu 104 yaşındaki Football League parçalanmış oldu. Premier League tek bir bölüm olarak devam ederken, Football League ise üç bölümle devam edecekti. Turnuva formatında bir değişiklik olmazken, üst bölümde takım sayısı aynıydı. Premier League ve yeni First Division arasındaki terfi ve küme düşme prosedürü, eski First ve Second Division arasındaki üç takımın yükseldiği ve üç takımın da küme düştüğü aynı formatta kaldı.[20]
Ligin ilk sezonu 1992-93'te oynandı. O sezon ligde 22 takım mücadele etti. Sheffield United'ın Manchester United'a karşı 2-0 galip geldiği maçta Brian Deane Premier League tarihinin ilk golünü attı.[25] Yeni kurulan ligin ilk sezon katılımcıları: Arsenal, Aston Villa, Blackburn Rovers, Chelsea, Coventry City, Crystal Palace, Everton, Ipswich Town, Leeds United, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Middlesbrough, Norwich City, Nottingham Forest, Oldham Athletic, Queens Park Rangers, Sheffield United, Sheffield Wednesday, Southampton, Tottenham Hotspur ve Wimbledon'dı.[26] Luton Town, Notts County ve West Ham United eski First Division'ın 1991-92 sezonunda küme düştükleri için Premier League'in açılış sezonunda yer almadılar.[27]
Sezon | ARS | CHE | LIV | MUN |
---|---|---|---|---|
2000-01 | 2 | 6 | 3 | 1 |
2001-02 | 1 | 6 | 2 | 3 |
2002-03 | 2 | 4 | 5 | 1 |
2003-04 | 1 | 2 | 4 | 3 |
2004-05 | 2 | 1 | 5 | 3 |
2005-06 | 4 | 1 | 3 | 2 |
2006-07 | 4 | 2 | 3 | 1 |
2007-08 | 3 | 2 | 4 | 1 |
2008-09 | 4 | 3 | 2 | 1 |
2009-10 | 3 | 1 | 7 | 2 |
İlk dört | 10 | 8 | 7 | 10 |
10 üzerinden | ||||
Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi grup aşaması Şampiyonlar Ligi üçüncü eleme / play-off turu Şampiyonlar Ligi birinci eleme turu UEFA Kupası / Avrupa Ligi | ||||
"Top Four" hakimiyeti (2000'ler)
2000'li yılların ortalarında Premier League'de, "Top Four" olarak adlandırılan Arsenal, Chelsea, Liverpool ve Manchester United takımlarının hakimiyeti mevcuttu.[28][29] Bu on yıl boyunca, UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılım hakkını getiren ligin ilk dört sırasının hakimi oldular ve 2003-04 ile 2008-09 yılları arasındaki 6 sezonun 5'inde ilk dört sırayı alırken, 2000'li yıllarda her sezon "Big Four" Avrupa kupaları için eleme aşamasına katılım sağladı. Arsenal, 2003-04 sezonunu yenilgisiz olarak şampiyon tamamladı. Arsenal'ın elde ettiği bu başarı Premier League tarihinde ilk ve tektir.[30]
2000'li yıllarda, "Top Four" dışındaki sadece dört takım Şampiyonlar Ligi'ne katılmaya hak kazandı: Leeds United (1999-2000), Newcastle United (2001-02 and 2002-03), Everton (2004-05) ve Tottenham Hotspur (2009-10) - üçüncü ön eleme turuna katılan bu takımlar Şampiyonlar Ligi'nin grup aşamasına kadar ilerlemeyi başardılar. (2002-03 sezonda Newcastle takımı hariç).
Mayıs 2008'de Kevin Keegan, "Top Four" egemenliğinin bölünmeyi tehdit ettiğini belirterek, "Bu lig dünyanın en sıkıcı ama en büyük liglerinden biri olma tehlikesiyle karşı karşıya" dedi.[31] Premier League genel müdürü Richard Scudamore ise buna karşılık olarak; "Premier Lig'de üstte, ortada veya en altta olmanıza bağlı olarak, ilgi çekici hale getiren birçok farklı mücadele var" dedi.[32]
2005 ve 2012 yılları arasındaki sekiz Şampiyonlar Ligi finalinden yedisinde Premier League temsilcisi vardı ve yalnızca "Top Four" kulüpleri bu aşamaya ulaştı. Liverpool (2005), Manchester United (2008) ve Chelsea (2012) şampiyonluğa ulaşma başarısı gösterirken, Arsenal (2006), Liverpool (2007), Chelsea (2008) ve Manchester United (2009 ve 2011) finalde rakiplerine boyun eğdi.[33] Leeds United, "Top Four" dışında 2000-01 sezonunda Şampiyonlar Ligi'nde yarı finale kadar ulaşan tek takım oldu.
"Big Six"'in ortaya çıkışı (2010'lar)
2009'u takip eden yıllarda, Tottenham Hotspur ve Manchester City takımları düzenli olarak ilk dörde girdi ve en iyi dörtlü anlamına gelen "Top Four" tabirini büyük altılı anlamına gelen "Big Six"' e çevirdi.[34] 2009-10 sezonunda, Tottenham ligde dördüncü oldu ve beş yıl önce aynı başarıyı yakalayan Everton'dan bu yana ilk dörde giren ilk takım oldu.[35] Elit bir "süper kulüpler" grubu ile Premier Lig'in çoğunluğu arasındaki fark eleştirilse de, bu grubun diğer Premier League kulüplerinden daha fazla harcama olanakları nedeniyle fark devam etti.[36] Manchester City ve Tottenham Hotspur'un tablonun en üst ucundaki varlığından bu yana, hiçbir takım üst üste iki sezon Premier lig şampiyonluğu kazanamadı.[37] Buna ek olarak Premier League, hiçbir kulübün 2010'lu yıllarda şampiyonluğunu bir sonraki sezonda devam ettiremediği UEFA ülkelerindeki tek üst düzey ulusal ligdir.[38] Manchester City 2011-12 sezonunda şampiyonluğu kazanırken, 1994-95 sezonunda Blackburn Rovers'ın şampiyonluğundan bu yana, "Big Four" dışında şampiyon olma başarısı gösteren ilk kulüp oldu. Aynı sezonda "Big Four" takımlarından Chelsea ve Liverpool ise o sezondan bu yana ilk kez ligi ilk dört sıranın dışında tamamladılar.[34]
Sezon | ARS | CHE | LIV | MCI | MUN | TOT |
---|---|---|---|---|---|---|
2010-11 | 4 | 2 | 6 | 3 | 1 | 5 |
2011-12 | 3 | 6 | 8 | 1 | 2 | 4 |
2012-13 | 4 | 3 | 7 | 2 | 1 | 5 |
2013-14 | 4 | 3 | 2 | 1 | 7 | 6 |
2014-15 | 3 | 1 | 6 | 2 | 4 | 5 |
2015-16 | 2 | 10 | 8 | 4 | 5 | 3 |
2016-17 | 5 | 1 | 4 | 3 | 6 | 2 |
2017-18 | 6 | 5 | 4 | 1 | 2 | 3 |
2018-19 | 5 | 3 | 2 | 1 | 6 | 4 |
2019-20 | 8 | 4 | 1 | 2 | 3 | 6 |
İlk dört | 6 | 7 | 5 | 10 | 6 | 5 |
İlk altı | 9 | 9 | 7 | 10 | 9 | 10 |
10 üzerinden | ||||||
Lig şampiyonu Şampiyonlar Ligi grup aşaması Şampiyonlar Ligi play-off turu Avrupa Ligi | ||||||
Ligde Şampiyonlar Ligi'ne katılım için yalnızca dört takımlık bir kontenjan vardı. Ligi ilk dört sırada tamamlamayı hedefleyen altı takımın olması rekabetin artmasına yol açtı. 2011-12 sezonundan sonraki beş sezonda, Manchester United ve Liverpool takımlarının her ikisi de kendilerini üç kez ilk dördün dışında buldular. Chelsea ise 2015-16 sezonunda 10. sırada yer aldı. Arsenal ise 2016-17 sezonunu 5. olarak tamamladı ve 20 sezondur devam eden ilk dört içerisinde yer alma serisi sona erdi.[39]
2015-16 sezonunda ilk dörde, 2005 yılında Everton'dan bu yana ilk kez "Big Six" dışındaki bir takım girmeyi başardı. Leicester City, ligin sürpriz şampiyonu olarak Big Six'in tamamını geride bıraktı.[40]
"Big Six", saha dışında mali güç ve etkiyi elinde tutuyordu. Bu kulüpler, küresel alanda daha fazla boy göstermeleri ve oynadıkları göze hoş gelen futbol nedeniyle daha büyük bir gelir payına sahip olmaları gerektiğini savunmaktaydılar.[41] İtirazcılar ise, ligdeki eşitlikçi gelir yapısının, gelecekteki başarı için hayati olan rekabetçi bir lig anlayışını sürdürmeye yardımcı olduğunu savundular.[42]
2016-17 Deloitte Futbol Para Ligi raporu, "Big Six" ile ligin geri kalan takımları arasındaki finansal eşitsizliği gözler önüne serdi. "Big Six" takımlarının tüm gelirleri €350 milyondan fazla idi. Manchester United ligdeki en büyük ciroya €676.3 milyon ile ulaştı. Leicester City, gelir bakımından "Big Six" takımlarına en yakın kulüp oldu ve bu sezon için €271.1 milyonluk bir rakam kazanarak Şampiyonlar Ligi'ne katılım sağladı. Avrupa kupalarında oynayamayan sekizinci en büyük gelir üreticisi West Ham, €213.3 milyonluk gelir elde etti. Beşinci en büyük gelir ise €424,2 milyon ile Liverpool'du.[43] O zamana kadar kulüplerin gelirlerinin önemli bir kısmı televizyon yayını anlaşmalarından gelirken, büyük kulüplerin her biri 2016-17 sezonunda bu tür anlaşmalardan yaklaşık £150 milyon sterlin ile yaklaşık £200 milyon arasında gelir elde etti.[44] Deloitte'un 2019 raporunda, "Big Six" takımlarının tümü dünyanın en zengin ilk on kulübü arasında yer aldı.[45]
Gelişim
1995 yılında ligdeki takım sayısı 22'den 20'ye düşerken, o sezon dört takım ligden düştü ve sadece iki takım terfi etti.[46][47] En üst futbol ligi, Premier Lig'in kuruluşundan önceki yıl 1991-92 sezonunun başlangıcında 22 takıma çıkartılmıştı.[47]
FIFA, 8 Haziran 2006'da İtalya'nın Serie A ve İspanya'nın La Liga'sı da dahil olmak üzere tüm büyük Avrupa liglerinin 2007-08 sezonunun başlangıcında 18 takıma indirilmesini istedi. Premier League ise, böyle bir azalma isteğine karşı direneceklerini duyurdu.[48] Sonuçta, 2007-08 sezonu 20 takımla yeniden başladı.[49]
2007 yılında ise ligin adı, FA Premier League yerine yalnızca Premier League olarak değiştirildi. [50]
Kurumsal yapı
The Football Association Premier League Ltd (FAPL)[51][52][53] bir şirket olarak işletilmektedir ve 20 üye kulübe aittir. Her kulüp, kural değişiklikleri ve sözleşmeler gibi konularda bir oy hakkına sahip bir hissedardır. Kulüpler, ligin günlük operasyonlarını denetlemek için bir başkan, genel müdür ve yönetim kurulu seçerler.[54] Futbol Birliği (The Football Association), Premier League'in günlük operasyonlarına doğrudan dahil değildir, ancak başkan ve genel müdür seçiminde ve yeni kuralların lig tarafından benimsenmesinde özel bir hissedar olarak veto hakkına sahiptir.[55]
Mevcut başkan, 1999 yılının Nisan ayında atanan Dave Richards'tır. Genel müdürü ise 1999 yılının Kasım ayında atanan Richard Scudamore'dur.[56] Eski başkan ve genel müdürü John Quinton ve Peter Leaver, Mart 1999'da eski Sky yöneticileri Sam Chisholm ve David Chance'e danışmanlık ihaleleri verdikten sonra istifa etmek zorunda kaldılar.[57] Rick Parry, ligin ilk genel müdürü oldu.[58]
Premier League, UEFA'nın Avrupa Kulüpler Birliği'ne, UEFA katsayılarına göre seçilen kulüp ve kulüp sayısınca temsilciler gönderir. 2012-13 sezonunda Avrupa Kulüpler Birliği'nde 10 temsilcisi vardır: Arsenal, Aston Villa, Chelsea, Everton, Fulham, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Newcastle United ve Tottenham Hotspur.[59] Avrupa Kulüpler Birliği, Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi gibi UEFA müsabakalarının operasyonlarında yer alan üç üyeyi UEFA'nın Kulüp Müsabakaları Komitesi'ne seçmekten sorumludur.[60]
Yarışma formatı
Yarışma
Premier League'de 20 takım yer alır. Bir sezon süresince (Ağustos'tan Mayıs'a kadar) her kulüp ligdeki rakipleriyle, bir kez kendi stadyumunda ve bir kez rakiplerinin sahasında olmak üzere (Lig usulü turnuva sistemi) toplamda iki defa karşılaşır. Sezon boyunca da toplamda 38 maça çıkar. Takımlar bir galibiyet için üç puan ve beraberlik için bir puan alır. Mağlubiyetlerde ise puan verilmez. Takımlar lig tablosunda kazandıkları puanların toplamına göre en çoktan en aza doğru sıralanır. Eşitlik olması durumunda önce gol farkı (averaj) ve sonra attığı gole bakılır. Eşitliğin yine devam etmesi halinde aynı pozisyonda sıralanırlar. Şampiyonluk için, ligde kalmak için veya diğer yarışmalara katılım hakkı kazanmak için bir eşitlik varsa, tarafsız mekandaki bir play-off maçı sonucu belirler.[61]
Düşme ve yükselme
Premier League ve EFL Championship arasında bir düşme ve yükselme sistemi mevcuttur. Premier League'in puan tablosundaki son üç takım Championship'e düşerken, Championship'teki ilk iki sıradaki takım Premier League'e yükselme hakkı kazanır.[62] Championship'te sezonu üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı sırada tamamlayan takımlar arasında oynanan play-off maçlarının ardından bir takım daha Premier League'e terfi etme hakkı kazanır.[63] Premier League, kurulduğu 1992 yılında 22 takımdan oluşuyordu. Ancak 1995 yılında bu sayı 20'ye düşürüldü.[47]
Kulüpler
1992 yılından, 2018-19 sezonu da dahil olmak üzere bugüne kadar Premier League'de toplam 49 kulüp oynadı.[64]
Şampiyonlar
2020-21 sezonu
Aşağıdaki 20 kulüp 2020-21 sezonunda Premier League'de yarışmaktadır.
Kulüp | Şampiyonluklar | Kazandığı yıl |
---|---|---|
Manchester United | 13 | 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-2000, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2012-13 |
Chelsea | 5 | 2004-05, 2005-06, 2009-10, 2014-15, 2016-17 |
Manchester City | 4 | 2011-12, 2013-14, 2017-18, 2018-19 |
Arsenal | 3 | 1997-98, 2001-02, 2003-04 |
Blackburn Rovers | 1 | 1994-95 |
Leicester City | 2015-16 | |
Liverpool | 2019-20 | |
Kulüp | 2019-20'deki pozisyonu |
En üst ligdeki ilk sezonu |
Premier League'deki ilk sezonu |
En üst ligdeki sezonlar |
Premier League'deki sezonlar |
En üst lige son çıkışı |
En üst ligdeki şampiyonluklar |
En üst ligdeki son şampiyonluk |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Arsenala, b | 8. | 1904-05 | 1992-93 | 104 | 29 | 1919-20 | 13 | 2003-04 |
Aston Villaa, c | 17. | 1888-89 | 1992-93 | 107 | 26 | 2019-20 | 7 | 1980-81 |
Brighton & Hove Albionb | 15. | 1979-80 | 2017-18 | 8 | 4 | 2017-18 | 0 | - |
Burnleyc | 10. | 1888-89 | 2009-10 | 58 | 7 | 2016-17 | 2 | 1959-60 |
Chelseaa, b | 4. | 1907-08 | 1992-93 | 86 | 29 | 1989-90 | 6 | 2016-17 |
Crystal Palacea | 14. | 1969-70 | 1992-93 | 21 | 12 | 2013-14 | 0 | - |
Evertona, b, c | 12. | 1888-89 | 1992-93 | 118 | 29 | 1954-55 | 9 | 1986-87 |
Fulham | EFL Championship'te 4. | 1949-50 | 2001-02 | 27 | 15 | 2020-21 | 0 | - |
Leeds Uniteda | EFL Championship'te 1. | 1924-25 | 1992-93 | 51 | 13 | 2020-21 | 3 | 1991-92 |
Leicester City | 5. | 1908-09 | 1994-95 | 52 | 15 | 2014-15 | 1 | 2015-16 |
Liverpoola, b | 1. | 1894-95 | 1992-93 | 106 | 29 | 1962-63 | 19 | 2019-20 |
Manchester Citya | 2. | 1899-1900 | 1992-93 | 92 | 24 | 2002-03 | 6 | 2018-19 |
Manchester Uniteda, b | 3. | 1892-93 | 1992-93 | 96 | 29 | 1975-76 | 20 | 2012-13 |
Newcastle United | 13. | 1898-99 | 1993-94 | 89 | 26 | 2017-18 | 4 | 1926-27 |
Sheffield Uniteda | 9. | 1893-94 | 1992-93 | 62 | 5 | 2019-20 | 1 | 1897-98 |
Southamptona | 11. | 1966-67 | 1992-93 | 44 | 22 | 2012-13 | 0 | - |
Tottenham Hotspura, b | 6. | 1909-10 | 1992-93 | 86 | 29 | 1978-79 | 2 | 1960-61 |
West Bromwich Albionc | EFL Championship'te 2. | 1888-89 | 2002-03 | 82 | 13 | 2020-21 | 1 | 1919-20 |
West Ham United | 16. | 1923-24 | 1993-94 | 63 | 25 | 2012-13 | 0 | - |
Wolverhampton Wanderersc | 7. | 1888-89 | 2003-04 | 66 | 7 | 2018-19 | 3 | 1958-59 |
- Bournemouth, Watford ve Norwich City küme düşerken, Leeds United, West Bromwich Albion ve Fulham ise sırasıyla kazanan, ikinci ve play-off finali kazananı olarak terfi etti.
- Brighton & Hove Albion, Premier League'e ilk kez terfi ettikten sonra 4 sezon (29 sezonda) burada kalan tek kulüptür.
a: Premier League'in kurucu üyesi
b: Premier League'den hiç düşmedi
c: Orijinal 12 Football League takımlarından biri
Haritalar
Londra West Midlands |
Diğer kulüpler
Aşağıdaki kulüpler 2019-20 sezonunda Premier League'de mücadele etmese de, daha önce en az bir sezon için Premier League'de yer aldılar.
Kulüp | Mevcut lig | 2018-19 pozisyonu |
En üst ligdeki ilk sezonu |
Premier League'deki ilk sezonu |
Premier League'deki son sezonu |
En üst ligdeki sezonlar |
Premier League'deki sezonlar |
En üst ligdeki şampiyonluklar |
En üst ligdeki son şampiyonluk |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Barnsley | EFL Championship | League One'da 2. | 1997-98 | 1997-98 | 1997-98 | 1 | 1 | 0 | n/a |
Birmingham City | EFL Championship | 17. | 1894-95 | 2002-03 | 2010-11 | 57 | 7 | 0 | n/a |
Blackburn Roversa, b | EFL Championship | 15. | 1888-89 | 1992-93 | 2011-12 | 72 | 18 | 3 | 1994-95 |
Blackpool | League One | 10. | 1930-31 | 2010-11 | 2010-11 | 28 | 1 | 0 | n/a |
Bolton Wanderersb | League One | Championship'te 23. | 1888-89 | 1995-96 | 2011-12 | 61 | 13 | 0 | n/a |
Bradford City | League Two | League One'da 3. | 1908-09 | 1999-2000 | 2000-01 | 12 | 2 | 0 | n/a |
Cardiff Cityc | EFL Championship | Premier League'de 18. | 1921-22 | 2013-14 | 2018-19 | 17 | 2 | 0 | n/a |
Charlton Athletic | EFL Championship | League One'da 3. | 1936-37 | 1998-99 | 2006-07 | 27 | 8 | 0 | n/a |
Coventry Citya | League One | 8. | 1967-68 | 1992-93 | 2000-01 | 34 | 9 | 0 | n/a |
Derby Countyb | EFL Championship | 6. | 1888-89 | 1996-97 | 2007-08 | 65 | 7 | 2 | 1974-75 |
Fulham | EFL Championship | Premier League'de 19. | 1949-50 | 2001-02 | 2018-19 | 26 | 14 | 0 | n/a |
Huddersfield Town | EFL Championship | Premier League'de 20. | 1920-21 | 2017-18 | 2018-19 | 33 | 2 | 3 | 1925-26 |
Hull City | EFL Championship | 13. | 2008-09 | 2008-09 | 2016-17 | 5 | 5 | 0 | n/a |
Ipswich Towna | League One | Championship'te 24. | 1961-62 | 1992-93 | 2001-02 | 26 | 5 | 1 | 1961-62 |
Leeds Uniteda | EFL Championship | 3. | 1924-25 | 1992-93 | 2003-04 | 50 | 12 | 3 | 1991-92 |
Middlesbrougha | EFL Championship | 7. | 1902-03 | 1992-93 | 2016-17 | 62 | 15 | 0 | n/a |
Nottingham Foresta | EFL Championship | 9. | 1892-93 | 1992-93 | 1998-99 | 56 | 5 | 1 | 1977-78 |
Oldham Athletica | League Two | 14. | 1910-11 | 1992-93 | 1993-94 | 12 | 2 | 0 | n/a |
Portsmouth | League One | 4. | 1927-28 | 2003-04 | 2009-10 | 33 | 7 | 2 | 1949-50 |
Queens Park Rangersa | EFL Championship | 19. | 1968-69 | 1992-93 | 2014-15 | 23 | 7 | 0 | n/a |
Reading | EFL Championship | 20. | 2006-07 | 2006-07 | 2012-13 | 3 | 3 | 0 | n/a |
Sheffield Wednesdaya | EFL Championship | 12. | 1892-93 | 1992-93 | 1999-2000 | 66 | 8 | 4 | 1929-30 |
Stoke Cityb | EFL Championship | 16. | 1888-89 | 2008-09 | 2017-18 | 63 | 10 | 0 | n/a |
Sunderland | League One | 5. | 1890-91 | 1995-96 | 2016-17 | 87 | 13 | 6 | 1935-36 |
Swansea Cityc | EFL Championship | 10. | 1981-82 | 2011-12 | 2017-18 | 9 | 7 | 0 | n/a |
Swindon Town | League Two | 13. | 1993-94 | 1993-94 | 1993-94 | 1 | 1 | 0 | n/a |
West Bromwich Albionb | EFL Championship | 4. | 1888-89 | 2002-03 | 2017-18 | 79 | 12 | 1 | 1919-20 |
Wigan Athletic | EFL Championship | 18. | 2005-06 | 2005-06 | 2012-13 | 8 | 8 | 0 | n/a |
Wimbledona | Feshedilmiş | Defunct (2003-04) | 1892-93 | 1992-93 | 1999-2000 | 14 | 8 | 0 | n/a |
a: Premier League'in kurucu üyesi
b: Orijinal 12 Football League takımlarından biri
c: Galler merkezli kulüp
Galler
2011 yılında, Swansea City'nin yükselmesiyle birlikte ilk kez bir Galli takım Premier League'e katıldı.[65][66] İngiltere dışında oynanan ilk Premier League maçı, 20 Ağustos 2011'de Swansea City'nin sahası Liberty Stadyumu'nda Wigan Athletic'e karşı oynanan maçtı.[67] Premier League'deki Galli kulüp sayısı, 2013-14'te Cardiff City'nin terfi etmesiyle ikiye yükseldi,[68] ancak çıktıkları ilk sezonda tekrar düştüler.[69] Cardiff, 2017-18'de tekrar terfi etti ancak aynı sezonda Swansea City Premier League'den düşünce Galli kulüp sayısı aynı kaldı.[70]
Galler Futbol Federasyonu (FAW) üyesi oldukları için, Swansea gibi kulüplerin Avrupa yarışmalarında İngiltere'yi mi yoksa Galler'i mi temsil edeceği, UEFA'da uzun süre devam eden tartışmalara neden oldu. Swansea, 2012-13 sezonunda Lig Kupası'nı kazanarak, 2013-14 sezonunda İngiltere'den Avrupa Ligi'ne katılma hakkı kazanan üç takımdan biri oldu.[71] Galli kulüplerin bu tür organizasyonlarda İngiltere'yi temsil etmeleri, Mart 2012'de UEFA'nın konuyu açıklığa kavuşturana ve katılmalarına izin verene kadar şüphe içindeydi.[72]
İskoçya ve İrlanda
Bazı İskoç veya İrlanda kulüpleri tarafından Premier League'e katılım konusu bazen tartışıldı, ancak sonuçsuz kaldı. Fikir, Wimbledon'un İrlanda'nın Dublin şehrine taşınması için Premier League onayını aldığı 1998 yılında gerçekliğe en yakın olanıydı, ancak hareket İrlanda Futbol Federasyonu tarafından engellendi.[73][74][75][76] Ek olarak, medya zaman zaman İskoçya'nın en büyük iki takımı Celtic ve Rangers'ın Premier League'de yer alması ya da katılacağı fikrini tartıştı, ancak bu tartışmalar hiçbir sonuç vermedi.[77]
Uluslararası yarışmalar
Avrupa kupalarına katılım
Mevcut kriterler
Premier League'deki ilk dört takım, sonraki sezonun UEFA Şampiyonlar Ligi grup aşamasına katılmaya hak kazanır. UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi'nin şampiyonları da, sonraki sezonun UEFA Şampiyonlar Ligi grup aşamasına katılma hakkını elde eder. Premier League'deki altı takım Avrupa kupalarına katılma hakkı elde eder ancak herhangi bir tek ulusun en fazla beş takımla sınırlandırılması sebebiyle, Premier League'de dördüncü sırada yer alan takım UEFA Avrupa Ligi'nde oynar.
Premier League'de beşinci sırada yer alan takım sonraki sezonun UEFA Avrupa Ligi grup aşamasına katılma hakkı kazanır. FA Cup kazananı, bir sonraki sezonda UEFA Avrupa Ligi grup aşamasına katılmaya hak kazanır. Ancak kazanan takım sezonu Premier League'in ilk beşinde tamamlamışsa, Premier League'i altıncı bitiren takım onun yerine yarışmaya katılma hakkı kazanır. EFL Cup kazananı, sonraki sezonun UEFA Avrupa Ligi ikinci eleme turuna katılmaya hak kazanır. Ancak kazanan Premier League'i bir UEFA yarışmasına katılım sağlayacak bir pozisyonda bitirmişse, onun yerine Premier League'de altıncı sırada yer alan takım bu hakkı kazanır veya FA Cup sonucunda altıncı sırada yer alan takım UEFA yarışmasına hak kazanmışsa yedinci sıradaki takım katılım hakkını elde eder.[78]
UEFA yarışmalarında İngiliz kulüplerine tahsis edilen takım kontenjanı, bir ülkenin UEFA katsayılarındaki sahip olduğu pozisyona bağlıdır. Bu sıralama önceki beş yıldaki UEFA müsabakalarında takımların performansına göre hesaplanmaktadır. Şu anda İngiltere (ve de facto Premier League) sıralamada İspanya'nın ardından ikinci sıradadır.
2019 sırası |
2018 sırası |
Değişim |
Lig |
2014-15 |
2015-16 |
2016-17 |
2017-18 |
2018-19 |
Katsayı |
Şampiyonlar Ligi mevcudu | Avrupa Ligi mevcudu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
GA | PO | 3E | 2E | 1E | PQ | GA | PO | 3E | 2E | 1E | PQ | ||||||||||
1 | 1 | = | İspanya | 20.214 | 23.928 | 20.142 | 19.714 | 19.571 | 103.569 | 4 | — | — | — | — | — | 2 | — | — | 1 | — | — |
2 | 2 | = | İngiltere | 13.571 | 14.250 | 14.928 | 20.071 | 22.642 | 85.462 | 4 | — | — | — | — | — | 2 | — | — | 1 | — | — |
3 | 3 | = | İtalya | 19.000 | 11.500 | 14.250 | 17.333 | 12.642 | 74.725 | 4 | — | — | — | — | — | 2 | — | — | 1 | — | — |
4 | 4 | = | Almanya | 15.857 | 16.428 | 14.571 | 9.857 | 15.214 | 71.927 | 4 | — | — | — | — | — | 2 | — | — | 1 | — | — |
5 | 5 | = | Fransa | 10.916 | 11.083 | 14.416 | 11.500 | 10.583 | 58.498 | 2 | — | 1 | — | — | — | 2 | — | — | 1 | — | — |
6 | 6 | = | Rusya | 9.666 | 11.500 | 9.200 | 12.600 | 7.583 | 50.549 | 2 | — | 1 | — | — | — | 1 | — | 1 | 1 | — | — |
7 | 7 | = | Portekiz | 9.083 | 10.500 | 8.083 | 9.666 | 10.900 | 48.232 | 1 | — | 1 | — | — | — | 1 | — | 1 | 1 | — | — |
8 | 8 | = | Ukrayna | 10.000 | 9.800 | 5.500 | 8.000 | 7.800 | 39.900 | 1 | — | 1 | — | — | — | 1 | — | 1 | 1 | — | — |
9 | 9 | = | Belçika | 9.600 | 7.400 | 12.500 | 2.600 | 5.600 | 38.900 | 1 | — | 1 | — | — | — | 1 | — | 1 | 1 | — | — |
10 | 10 | = | Türkiye | 6.000 | 6.600 | 9.700 | 6.800 | 5.500 | 34.600 | 1 | — | — | 1 | — | — | 1 | — | 1 | 1 | — | — |
Önceki sezonlar
2005 yılında Liverpool'un bir yıl önce Şampiyonlar Ligi'ni kazanmasının ardından, her zamanki olağan Avrupa kupalarına katılım sisteminde bir istisna yaşandı. Liverpool bu sezon Premier League'de Şampiyonlar Ligi'ne katılım hakkını elde edecek bir pozisyonda yer alamadı. UEFA, Liverpool'un Şampiyonlar Ligi'ne girmesi için İngiltere'ye beş katılımcı göndermesini sağlayacak özel bir ayrıcalık yaptı.[80] UEFA, daha sonra son şampiyonların, yerel liglerinde elde ettikleri pozisyona bakılmaksızın ertesi yıl yarışmaya katılmaya hak kazandıklarına karar verdi. Ancak bu karar, Şampiyonlar Ligi'ne dört takım gönderen liglerdeki bir takımın Şampiyonlar Ligi'ni kazanıp ligi ilk dört dışında bitirmesi durumunda, kazanan takımın lig dördüncüsünün yerine Şampiyonlar Ligi'ne gideceği anlamına geliyordu. Bu sayede hiçbir federasyon Şampiyonlar Ligi'nde dörtten fazla katılımcıya sahip olamıyordu.[81] Bu 2012'de Şampiyonlar Ligi'ni kazanan ancak ligi altıncı sırada bitiren Chelsea'nin, dördüncü sırada sezonu tamamlayan Tottenham Hotspur yerine Şampiyonlar Ligi'ne katılmaya hak kazanmasıyla gerçekleşti. Tottenham ise Avrupa Ligi'ne katıldı.[82]
Uluslararası turnuva performansları
1992-93 ile 2017-18 sezonları arasında, Premier League kulüpleri UEFA Şampiyonlar Ligi'ni dört kez kazandı (ve altı kez ikinci oldu), İspanya La Liga takımları on bir kez, İtalya Serie A takımları beş kez ve Almanya Bundesliga takımları da üç kez bu organizasyonu kazandılar.[33]
FIFA Kulüpler Dünya Kupası (başlangıçta FIFA Kulüpler Dünya Şampiyonası olarak adlandırılmaktaydı) bir kez bir Premier League kulübü tarafından (2008 yılında Manchester United) kazanılırken,[83] iki defa da ikincilik (2005 yılında Liverpool, 2012'de Chelsea) elde edildi.[84][85] Premier League kulüplerinin dışında organizasyon altı kez La Liga,[86] dört kez Brezilya Série A[84][85][87][88] ve iki kez de İtalya Serie A takımları tarafından kazanıldı.[89][90]
Sponsorluk
1993'ten 2016'ya kadar, Premier League'in isim hakları yalnızca Carling ve Barclays Bank PLC şirketlerine satıldı. Barclays, 2001'den 2016'ya kadar Premier League'e isim haklarını elinde bulunduran en yeni isim sponsoru oldu (2004 yılına kadar, isim sponsorluğu; 2004 yılında ana bankacılık markasına geçmeden önce Barclaycard markası aracılığıyla gerçekleştirildi).[91]
Periyod | Sponsor | Ad |
---|---|---|
1992-1993 | Sponsorsuz | FA Premier League |
1993-2001 | Carling | FA Carling Premiership[14] |
2001-2004 | Barclaycard | FA Barclaycard Premiership[14] |
2004-2007 | Barclays | FA Barclays Premiership |
2007-2016 | Barclays Premier League[14][92] | |
2016- | Sponsorsuz | Premier League |
Barclays'ın Premier League ile olan anlaşması 2015-16 sezonunun sonunda sona erdi. FA, 4 Haziran 2015'te büyük Amerikan spor ligleri ile rekabette "temiz" bir marka oluşturmak istediklerini öne sürerek Premier League için daha fazla isim sponsorluk anlaşması yapmayacağını açıkladı.[93]
Ligin kendi sponsorluğunun yanı sıra, Premier League'in bir takım resmî ortakları ve tedarikçileri vardır.[94] Ligin resmî maç topu tedarikçisi, 2000-01 sezonundan bu yana Nike'dir. Daha önceki sponsor ise Mitre'ydi.[95] Topps, Merlin markası ile 1994 yılından bu yana Premier League için çıkartmalar (çıkartma albümleri için) ve ticari kartlar da dahil olmak üzere koleksiyon üretme lisansına sahiptir.[96] 2007-08 sezonunda piyasaya sürülen Topps'un ürettiği resmî Premier League kart oyunu Match Attax, İngiltere'de en çok satan çocuk koleksiyonu ve aynı zamanda dünyanın en çok satan spor kart oyunu oldu.[96][97] Ekim 2018'de Panini'ye 2019-20 sezonundan itibaren koleksiyon üretme lisansı verildi.[98] 2017 yılından bu yana, şekerleme üreticisi Cadbury Premier League'in resmî aperitif ortağıdır ve Premier League Altın Ayakkabı ve Premier League Altın Eldiven ödüllerinin sponsorudur.[99]
Finans
Premier League, 2009-10 sezonunda €2.48 milyar toplam kulüp geliri ile dünyanın herhangi bir futbol liginde en yüksek gelire sahip lig unvanını elde etti.[100][101] 2013-14 döneminde, artan televizyon gelirleri ve maliyet kontrolleri nedeniyle Premier League, £78 milyonu aşan net kar elde ederek, diğer tüm futbol liglerini geride bıraktı.[102] 2010 yılında Premier League, uluslararası ticarete olağanüstü katkısı, İngiliz futboluna ve Birleşik Krallık'ın yayıncılık endüstrisine getirdiği değer nedeniyle Uluslararası Ticaret kategorisinde Kraliçe'nin İşletme Ödülü'ne layık görüldü.[103]
Premier League'de, dünyanın en zengin futbol kulüplerinden bazıları mücadele eder. Deloitte'in 2009-10 sezonunda yayınladığı "Futbol Para Ligi" listesinde yedi Premier League takımı ilk 20 takım arasında yer aldı[104] ve 20 kulüp artan yayın gelirlerinin sonucunda 2013-14 sezonunun sonuna kadar küresel olarak ilk 40 takım içerisinde yer aldı.[105] 2013 yılından itibaren lig, yerel ve uluslararası televizyon yayın haklarından yılda €2.2 milyarlık bir gelire sahiptir.[4]
Premier League kulüpleri, Aralık 2012'de radikal yeni maliyet kontrolleri üzerinde prensipte anlaştılar. Ufukta yeni televizyon fırsatları ele alındığında, çoğunluğu oyunculara ve acentelere giden paranın engellenmesinin yollarını bulmak için momentum gelişti.[106]
2016-17 sezonunda yapılan merkezi ödemeler, 20 kulübe £2.398.515.773 olarak gerçekleşti ve her takımın £35.301.989'luk bir katılım ücreti alması sağlandı. Ayrıca TV yayınları için ek ödemeler (Birleşik Krallık genelindeki tüm haklar, Birleşik Krallık'taki her canlı maç yayını için £1.136.083 ve tüm denizaşırı haklar için £39.090.596 ), ticari haklar (£4.759.404'lük sabit bir ücret) ve son lig pozisyonuna göre ödenen "liyakat" bileşeni şeklinde gerçekleşti.[6] Liyakat bileşeni, puan tablosunun en altından itibaren yukarı doğru her bir sıra için £1.941.609'la çarpıldığında ortaya çıkan bir nominal toplamdı; (örneğin, Burnley Mayıs 2017'de ligi 16. bitirdi, ligin en altı olan 20. sıradan yukarı doğru 5 kez sayılırsa; 5 × £1.941.609 = £9.708.045 ödeme yapılacağı sonucu çıkar.)[6]
Medya kapsamı
Birleşik Krallık ve İrlanda
Sezonlar | Sky | Diğerleri | Toplam | |||
---|---|---|---|---|---|---|
1992-1997 | 60 | - | 60 | |||
1997-2001 | 60 | 60 | ||||
2001-2004 | 110 | 110 | ||||
2004-2007 | 138 | 138 | ||||
2007-2009 | 96 | Setanta | 42 | - | 138 | |
2009-2010 | 96 | ESPN | 42 | 138 | ||
2010-2013 | 115 | ESPN | 23 | 138 | ||
2013-2016 | 116 | BT | 38 | 154 | ||
2016-2019 | 126 | 42 | 168 | |||
2019-2022 | 128 | 52 | Amazon | 20 | 200 |
Televizyon, Premier League tarihinde önemli bir rol oynadı. Ligin 1992'de BSkyB'ye yayın haklarının verilmesi radikal bir karar oldu, ancak karşılığı alındı. Zaman geçtikçe televizyon, canlı futbol maçı izlemek için taraftarları şarj ederken, İngiltere pazarında neredeyse denenmemiş bir teklif oldu. Bununla birlikte Sky stratejisinin bir kombinasyonu, Premier League futbolunun kalitesi ve halkın bu oyuna olan iştahı, Premier League'in TV haklarının daha değerlenmesine yol açtı.[18]
Her bir kulübün kendi haklarını bireysel olarak sattığı ve toplam gelirlerin üst düzeydeki kulüplere daha çok gittiği, La Liga gibi diğer bazı Avrupa Liglerinin aksine, Premier League'de televizyon hakları toplu olarak satılır.[107] Para üç bölüme ayrılır:[108] yarısı kulüpler arasında eşit olarak bölünür; Bir çeyrek ligin son pozisyonuna dayanan bir liyakat esasına göre verilir, en üstteki kulüp alt kulübe kadar yirmi kez alır ve ligin sonuna kadar eşit şekilde hareket edilir; son çeyrek, televizyonda gösterilen maçlar için ek ücret olarak ödenir, üst kulüpler genellikle bundan en büyük payı alır. Yurtdışı haklarından elde edilen gelir, yirmi kulüp arasında eşit olarak bölünür.[109]
Sky ile yapılan ilk televizyon yayın hakları anlaşması beş sezonluğuna £304 milyon değerinde idi.[110] 1997-98 sezonundan başlamak üzere müzakere edilen bir sonraki sözleşme, dört sezonluğuna £670 milyon'a yükseldi.[110] Üçüncüsü, 2001-2002 yılları ile 2003-04 yılları arasında üç sezon için BSkyB ile £1.024 milyar tutarındaki sözleşmeydi. Lig, 2004-2005 ve 2006-07 yılları arasındaki üç yıllık dönem boyunca uluslararası hakların satışından £320 milyon getirdi. Haklar bizzat bölge bazında satıldı.[111] Sky'ın tekeli, 2006 yılının Ağustos ayından itibaren Setanta Sports'un mevcut altı paketin iki tanesini yayınlama hakkını kazanmasıyla bozuldu. Bu olay, Avrupa Komisyonu'nun özel hakların tek bir televizyon şirketine satılmaması gerektiği konusundaki ısrarlarının ardından gerçekleşti. Sky and Setanta £1,7 milyar ödedi. Birçok yorumcuyu sürpriz bir şekilde şaşırtan bu üçte ikilik oranındaki artışın ardından, uzun yıllardır hızlı büyümenin ardından yayın hakları değerinin değerini bulduğu yaygın olarak kabul edildi. Setanta ayrıca,yalnızca İrlandalı izleyiciler için saat 3 pm'de canlı bir maç yayınlama hakkınada sahipti. BBC, £171.6 milyon bedelle aynı üç sezonda (Match of the Day'de) oynanan maçların özetlerini yayınlama haklarını korudu, önceki üç yıllık dönem için ödediği £105 milyon bedelde %63'lük bir artış oldu.[112] Sky and BT, çoğu durumda, maç günü saat 10'dan sonraki 50 saatlik bir süre için, 242 maçın gecikmeli televizyon haklarına (tam olarak televizyonda ve internet üzerinden yayınlama hakkı) ortaklaşa £84.3 milyon ödemeyi kabul etti.[113] Yurtdışı televizyon hakları, önceki sözleşmenin neredeyse iki katına çıkarak £625 milyon değere ulaştı.[114] Bu anlaşmalardan elde edilen toplam gelir £2,7 milyar üzerindeydi ve bu da Premier League kulüplerine 2007'den 2010'a kadar lig maçlarında yılda yaklaşık ortalama £40 milyonluk bir medya geliri kazandırdı.[115]
Premier League ve Sky arasındaki televizyon hakları anlaşması, bir ticari birlik olma suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı ve sonuç olarak bir takım davalar ortaya çıktı.[116] Adil Ticaret Ofisi, 2002 yılında yaptığı bir soruşturma sonucunda, BSkyB'nin ödeme TV spor pazarında baskın olduğunu ancak BSkyB'nin baskın konumunu kötüye kullandığı iddiası için yeterli gerekçenin bulunmadığı sonucuna vardı. [117] 1999 yılının Temmuz ayında, Premier League'in tüm üye kulüpleri için toplu olarak satış hakkı yöntemi, anlaşmanın kamu yararına aykırı olmadığı sonucuna varan UK Restrictive Practices Court tarafından araştırıldı.[118]
BBC'nin 2016 yılına kadar devam eden öne çıkan maç özetleri paketi cumartesi ve pazar geceleridir.[119] 2010-2013 dönemi için yalnız televizyon hakları £1.782 milyar karşılığında satın alındı.[120] 22 Haziran 2009'da, Setanta Sports'un karşılaştığı sıkıntılardan dolayı, Premier League'e ödemesi gereken £30 milyonu son ödeme tarihinde ödeyemediği için, ESPN, 2009-10 sezonu için mevcut 46 maçın yanı sıra ve 2010-2011'den 2012-13'e kadar sezon başına 23 maç içeren iki Birleşik Krallık maç hakları paketine sahip oldu.[121] 13 Haziran 2012'de Premier League, BT'nin 2013-14 ile 2015-16 sezonları için yıllık £246 milyon'luk bedelle her bir sezonda 38 maçın yayın haklarını kazandığını açıkladı. Kalan 116 maç için, Sky tarafından £760 milyon ödendi. Toplam yurt içi hakları, 2010-11 ile 2012-13 sezonlarına göre %70.2 artışla £3.018 milyara yükseldi.[122] Lisans anlaşmasının değeri, 2015'te Sky ve BT'nin 2018-19 sezonuna kadar üç yıl daha Premier League ile sözleşmelerini yenilemek için £5.136 milyar ödemesiyle birlikte %70.2 oranında artış gösterdi.[123]
Birleşik Krallık özetleri
Özet programı | Süre | Kanal |
---|---|---|
Match of the Day | 1992-2001, 2004-günümüz | BBC |
The Premiership | 2001-2004 | ITV |
Ağustos 2016'da BBC'nin Premier League için The Premier League Show adında yeni bir dergi tarzı show programı yapacağı duyuruldu.[124] Haziran 2018'de, Amazon Video'nun 2019-20 sezonundan başlayarak üç yıllık süre boyunca her sezon için 20 maç yayınlayacağı açıklandı.[125] Televizyon yayınları ise Sunset + Vine ve BT Sport tarafından gerçekleştirilecektir.[126]
Küresel
Premier League, dünyanın en çok izlenen futbol ligidir ve 212 bölgede 643 milyon eve 4.7 milyar insanın oluşturduğu potansiyel TV izleyicisine yayın yapmaktadır.[7] Premier League'in üretim kolu olan Premier League Productions, IMG Productions tarafından işletilir ve uluslararası televizyon ortakları için tüm içeriği üretir.[127]
Premier League, özellikle en yaygın olarak dağıtılan spor programı olarak Asya'da popülerdir.[128] Avustralya'da Optus telekomünikasyon, Premier League'e özel haklar sunmakta, canlı yayınlar ve çevrimiçi erişim sağlamaktadır (eski yayın hakkı sahibi FOX Sports'tur).[129] Hindistan'da, maçlar STAR Sports'da canlı olarak yayınlanır. Çin'de ise yayın hakları, 2013-14 sezonundan itibaren geçerli olmak üzere altı yıllık bir anlaşma ile Super Sports kanalı tarafından alındı.[130] 2013-14 sezonundan itibaren, Premier League 'in Kanada yayın hakları, Sportsnet ve TSN tarafından ortaktır ve her iki rakip ağ da sezon başına 190 maç hakkına sahiptir.[131]
Premier League, NBC Sports aracılığıyla Amerika Birleşik Devletleri'nde yayınlanır.[132] Premier League izleyicileri hızla artış gösterdi. NBC ve NBCSN, 2014-15 sezonunda 479.000 ortalama izleyici rekoruna ulaştı. 2012-13 yıllarında kapsama alanı hala açıkken Fox Soccer ve ESPN / ESPN2'de (220.000 izleyici) % 118 artış gösterdi.[133] NBC Sports'da, kapsama alanı nedeniyle büyük övgü aldı.[133][134][135] NBC Sports, 2015 yılında Premier League ile mevcut sözleşmesini altı yıl daha uzattı ve ligin 2021-22 sezonunda $1 milyar (£640 milyon) değerinde bir anlaşma yaptı.[136][137]
1998-99 sezonu ile 2012-13 sezonları arasında, RTÉ Premier Soccer Saturday ve bazen Premier Soccer Sunday özet programlarını yayınladı. 2004-05 sezonu ile 2006-07 sezonları arasında RTÉ, 15 Cumartesi öğleden sonrası Premiership Live olarak adlandırılan programda canlı bir maç yayınladı.
Premier Lig, SuperSport tarafından Sahra Altı Afrika'da yayınlanmaktadır.
Alt liglerle genişleyen boşluk
Premier League ve Football League arasında giderek artan bir uçurum vardır. Football League ile yaşanan ayrılıktan bu yana, Premier League'de kurulan birçok kulüp, alt liglerdeki takımlardan uzaklaşmayı başardı. Büyük ölçüde, ligler arasındaki televizyon haklarından elde edilen gelir eşitsizliğinden dolayı,[138] yeni terfi eden birçok takım, Premier League'deki ilk sezonlarında kümede kalmakta zorlandı. 2001-02, 2011-12 ve 2017-18 sezonlarının dışındaki her sezonda, en az bir yeni terfi eden Premier League takımı Football League'e geri döndü. 1997-98 sezonunda, lige yeni terfi eden üç kulüpte sezon sonunda küme düştü.[139]
Premier League, televizyon gelirlerinin bir kısmını "paraşüt ödemeleri" adıyla ligden düşen kulüplere dağıtır. 2013-14 sezonundan itibaren verilmeye başlanan bu ödemeler, dört sezon boyunca £60 milyonu aştı.[140] Takımların televizyon gelirlerinin kaybına uyum sağlamasına yardımcı olmak için tasarlanmış olsa da (ortalama Premier League takımı £55 milyon[141] alırken, ortalama EFL Championship kulübü £2 milyon alır),[142] eleştirmenler ödemelerin Premier League'e ulaşan takımlar ile ulaşamayanlar arasındaki farkı artırdığını iddia ederken,[143] bunun sonucunda da ortak olarak "düştükten hemen sonra geri dönen" takımların meydana çıkmasına yol açtığı görüşünü savundular. Premier League'e geri dönmeyi başaramayan bazı kulüpleri, bazı durumlarda yönetim ve hatta tasfiye de dahil olmak üzere finansal sorunlar takip etti. Bu oluşan fark ile baş edemeyen birkaç kulüp daha da aşağı düştü.[144][145]
Stadyumlar
2017-18 sezonundan itibaren, kurulduğu tarihten bu yana Premier League toplam 58 farklı stadyumda oynandı.[146] 1989'daki Hillsborough faciası sonrasında Taylor Raporu ile birlikte koltuksuz tribünlerin kaldırılması gerektiği yönünde bir öneri sunuldu. Sonuç olarak, Premier League'deki tüm stadyumlar hepsi koltuklu olacak şekilde yapılandırıldı.[147][148] Premier League'in kurulmasından bu yana, İngiltere'deki futbol sahaları kapasite ve tesis anlamında sürekli gelişti ve bazı kulüpler yeni inşa ettikleri stadyumlara taşındı.[149] Premier League maçlarına ev sahipliği yapan dokuz stadyum artık yıkıldı. 2017-18 sezonundaki stadyumlarda kapasite bakımından büyük bir eşitsizlik söz konusudur. Örneğin, Tottenham Hotspur'un geçici stadyumu Wembley 90.000, Bournemouth'un stadyumu Dean Court ise 11.360 kişiliktir.[150][151] 2017-18 sezonunda Premier League'in kombine toplam kapasitesi 806.033, ortalama kapasitesi ise 40.302'dir.[150]
Premier League kulüpleri için maç günü seyirci hasılatı önemli bir gelir kaynağıdır.[152] Premier League'in 2016-17 sezonunda, takımların ortalama seyirci sayısı 35.838, toplam ise 13.618.596'ydı.[153] Bu rakam, Premier League'in ilk sezonunda (1992-93) kaydedilen ortalama 21.126 seyirci sayısından 14.712 daha fazlaydı.[154] Ancak 1992-93 sezonundaki Taylor Raporu'nun ardından 1994-95'e kadar ayakta seyirci alan tribünlerin tamamı koltuklandırıldı ve stadyumların seyirci kapasitelerinde bir düşüş meydana geldi.[155][156] Premier League tarihinin en yüksek seyirci ortalaması 2007-08 sezonunda 36.144 ile kaydedildi.[157] Bu rekor daha sonra 2013-14 sezonunda, 1950'den bu yana İngiltere'nin en üst bölümünde en yüksek ortalama olan 14 milyonun hemen altında bir seyirci sayısı ile ortalama 36.695 ile kaydedildi.[158]
Menajerler
Premier League'deki menajerler, antrenman, takım seçimi ve oyuncu alımı da dahil olmak üzere takımın günlük işleyişinde yer almaktadırlar. Onların etkisi kulüpten kulübe değişir ve menajerin kulüp sahipleriyle birlikte taraftarlarla ilişkisi ile ilgilidir.[159] Menajerler, UEFA Pro Lisansına sahip olmak zorundadır. Mevcut en yüksek antrenörlük sertifikasyonu olan bu lisans, sırasıyla UEFA'nın 'B' ve 'A' lisanslarının elde edilmesi sonucunda kazanılır.[160] UEFA Pro Lisans, Premier League'de sürekli olarak bir kulüp yönetmek isteyen herkes için talep edilir (örneğin, geçici menajerlerin en fazla 12 hafta süreyle bir kulüp yönetmesine izin verilir).[161] Geçici menajerler, menajerin ayrılması ve yeni bir menajerin gelişi arasındaki boşluğu dolduran takım yöneticileridir. Portsmouth takımında Paul Hart ve Tottenham Hotspur'da David Pleat gibi birkaç isim, geçici menajer olarak iyi bir performans gösterdikten sonra kalıcı menajer olarak devam etti.
Arsène Wenger, 1996'dan 2017-18 sezonunun sonunda emekli olana kadar Premier League'de Arsenal'de en uzun hizmet veren menajerdir ve tamamı aynı takımın başında olmak üzere 828 kez ile Premier League'de en çok maç yöneten menajerdir. Wenger, Premier League'in kuruluşundan 2012-13 sezonunun sonuna kadar Manchester United'ın başında 810 maçı yöneten Alex Ferguson'un rekorunu kırdı. Ferguson, Kasım 1986'dan 2012-13 sezonunun sonundaki emekliliğine kadar, yani eski Football League First Division'un son beş yılı ile Premier League'in ilk 21 sezonunun tamamında United'ın menajerlik koltuğunda oturdu.[162]
2017-18 sezonunda 11 menajerin görevine son verildi. Bunlardan sonuncusu West Bromwich Albion'dan Alan Pardew oldu.[163]
Menajerlerin görevlerinden alınmalarının arkasında yatan sebepler ve etkileri üzerine çeşitli çalışmalar yapıldı. Bunlardan en ünlüsü, Liverpool Üniversitesi'nden Profesör Sue Bridgewater ve Amsterdam Üniversitesi'nden Dr. Bas ter Weel, menajerlerin kovulmalarının arkasındaki istatistikleri açıklamaya yardımcı olan iki ayrı çalışma gerçekleştirdi. Bridgewater'ın çalışması, kulüplerin genellikle maç başına ortalama bir puanın altına düştüklerinde menajerleri görevden aldıkları yönündeydi.[164]
Menajer | Kulüp(ler) | Kazanma sayısı | Kazandığı yıl |
---|---|---|---|
Alex Ferguson | Manchester United | 13 | 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-2000, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2012-13 |
Arsène Wenger | Arsenal | 3 | 1997-98, 2001-02, 2003-04 |
José Mourinho | Chelsea | 2004-05, 2005-06, 2014-15 | |
Pep Guardiola | Manchester City | 2 | 2017-18, 2018-19 |
Kenny Dalglish | Blackburn Rovers | 1 | 1994-95 |
Carlo Ancelotti | Chelsea | 2009-10 | |
Roberto Mancini | Manchester City | 2011-12 | |
Manuel Pellegrini | Manchester City | 2013-14 | |
Claudio Ranieri | Leicester City | 2015-16 | |
Antonio Conte | Chelsea | 2016-17 |
Adı | Kulübü | Başlangıç | Şu anki menajerlik süresi |
---|---|---|---|
Eddie Howe | Bournemouth | 12 Ekim 2012 | 8 yıl, 116 gün |
Sean Dyche | Burnley | 30 Ekim 2012 | 8 yıl, 98 gün |
Jürgen Klopp | Liverpool | 8 Ekim 2015 | 5 yıl, 120 gün |
Chris Wilder | Sheffield United | 12 Mayıs 2016 | 4 yıl, 269 gün |
Pep Guardiola | Manchester City | 1 Temmuz 2016 | 4 yıl, 219 gün |
Daniel Farke | Norwich City | 25 Mayıs 2017 | 3 yıl, 256 gün |
Nuno | Wolverhampton Wanderers | 31 Mayıs 2017 | 3 yıl, 250 gün |
Roy Hodgson | Crystal Palace | 12 Eylül 2017 | 3 yıl, 146 gün |
Dean Smith | Aston Villa | 10 Ekim 2018 | 2 yıl, 118 gün |
Ralph Hasenhüttl | Southampton | 5 Aralık 2018 | 2 yıl, 62 gün |
Ole Gunnar Solskjær | Manchester United | 19 Aralık 2018 | 2 yıl, 48 gün |
Brendan Rodgers | Leicester City | 26 Şubat 2019 | 1 yıl, 345 gün |
Graham Potter | Brighton & Hove Albion | 20 Mayıs 2019 | 1 yıl, 261 gün |
Frank Lampard | Chelsea | 4 Temmuz 2019 | 1 yıl, 216 gün |
Steve Bruce | Newcastle United | 17 Temmuz 2019 | 1 yıl, 203 gün |
José Mourinho | Tottenham Hotspur | 20 Kasım 2019 | 1 yıl, 77 gün |
Nigel Pearson | Watford | 6 Aralık 2019 | 1 yıl, 61 gün |
Mikel Arteta | Arsenal | 20 Aralık 2019 | 1 yıl, 47 gün |
Carlo Ancelotti | Everton | 21 Aralık 2019 | 1 yıl, 46 gün |
David Moyes | West Ham United | 29 Aralık 2019 | 1 yıl, 38 gün |
Oyuncular
Forma giyenler
Sıra | Oyuncu | Maç |
---|---|---|
1 | Gareth Barry | 653 |
2 | Ryan Giggs | 632 |
3 | Frank Lampard | 609 |
4 | David James | 572 |
5 | James Milner | 538 |
6 | Gary Speed | 535 |
7 | Emile Heskey | 516 |
8 | Mark Schwarzer | 514 |
9 | Jamie Carragher | 508 |
10 | Phil Neville | 505 |
|
Yabancı oyuncular ve transfer düzenlemeleri
Premier League'in 1992-93 sezonunun ilk hafta maçlarında takımların ilk on birlerinde, İngiltere ve İrlanda'nın dışından yalnızca on bir yabancı oyuncu vardı.[166] 2000-01 döneminde, Premier League'deki yabancı oyuncu sayısı toplam oyuncu sayısının %36'sıydı. 2004-05 sezonunda bu rakam %45'e yükseldi. 26 Aralık 1999'da Chelsea, tamamen yabancı bir ilk on birler sahaya çıkan ilk Premier League takımı oldu[167] ve 14 Şubat 2005'te Arsenal, tamamen yabancılardan oluşan 16 kişilik bir kadroyla sahaya çıkan ilk takım oldu.[168] 2009'a gelindiğinde, Premier League'deki İngiliz oyuncuların oranı %40'ın altındaydı.[169]
Kulüplerin genç oyunculardan daha çok yabancı oyuncuların çoğalmasına dair endişelerine yanıt olarak, 1999 yılında Home Office, Avrupa Birliği dışındaki ülkelerden transfer edilen oyunculara çalışma izni verme kurallarını daha da sıkılaştırdı.[170] Çalışma izni alınacak bir oyuncu, önceki iki yıl boyunca ülkesinin 'A' millî takım maçlarının en az yüzde 75'inde oynamış olmalı ve ülkesi önceki iki yıl boyunca resmî FIFA dünya sıralamasında ortalama en az 70. sıraya sahip olmalıydı.[171]
Oyuncular sadece Futbol Federasyonu tarafından belirlenen transfer dönemi süresince transfer edilebilir. İki transfer dönemi, sezonun son gününden 31 Ağustos'a ve 31 Aralık'tan 31 Ocak'a kadar devam eder. Oyuncu kayıtları genellikle acil bir durum dışında, federasyon tarafından belirlenen bu dönemler dışında değiştirilemez.[172] 2010-11 sezonundan itibaren Premier League, her kulübün 21 yaşın üzerinde en fazla 25 kişilik bir oyuncu kaydetmesine ve takım listesinin yalnızca transfer dönemlerinde veya istisnai durumlarda değiştirilmesine izin verdiğini belirten yeni kurallar getirdi.[173][174] Bu kuralın amacı, Premier League'in 2010'dan itibaren 25 kişilik takım kadrosunda en az sekiz oyuncunun "alt yapıdan yetişen" oyunculardan kurulmasını zorunlu kılan "oyuncu yetiştirme" kuralını yürürlüğe sokmaktı.[173]
Oyuncu ücretleri
Premier League'de takım veya bireysel maaş sınırı bulunmamaktadır. Artan kazançlı televizyon anlaşmalarının sonucunda, ortalama oyuncu ücreti yılda £75.000 iken Premier League'in oluşumunu takiben bu ücretler keskin bir şekilde yükseldi.[175] 2016-17 sezonunda, Premier League'deki ortalama oyuncu maaşları dünyadaki herhangi bir futbol liginden daha yüksekti ve bu rakam yıllık ortalama £2.6 milyondu.[176] 2018-19 sezonunda ortalama yıllık maaş £2.99 milyon olarak gerçekleşti. 2018-19'da yer alan 20 Premier League kulübünün toplam maaş bütçesi £1,62 milyar idi ve bu rakam La Liga'da £1.05 milyar, Serie A'da £0.83 milyar, Bundesliga'da £0.72 milyar ve Ligue 1'de 0.54 milyar sterlin olarak gerçekleşti. En yüksek ortalama maaş bütçesine sahip olan kulüp £6.5 milyon ile Manchester United'tır. Bu rakam, İspanya (Barcelona £10.5 milyon) ve İtalya'daki (Juventus £6.7 milyon) en yüksek maaş bütçesine sahip kulüplerinkinden daha az olsa da, Almanya (Bayern München £6.4 milyon) ve Fransa'dan (Paris St Germain £6.1 milyon) daha yüksektir.
En yüksek ücretli takımın ücretlerinin Premier League'de ödenen en düşük ücrete oranı 6.82'ye 1'dir. Bu rakam, La Liga (19.1'e 1), Serie A (16'ya 1), Bundesliga (20.5'e 1) ve Ligue 1'den (26.6'a 1) çok daha düşüktür. Premier Legue, takım maaş bütçeleri arasındaki farkın düşük olması nedeniyle, genellikle diğer üst düzey Avrupa liglerinden daha rekabetçi olarak kabul edilmektedir.[177]
|
|
|
|
Oyuncu transfer ücretleri
Premier League'de oyuncu transferlerindeki rekor ücretler, organizasyonun devam eden yılları boyunca istikrarlı bir şekilde arttı. İlk Premier League sezonu başlamadan önce Alan Shearer, £3 milyondan fazla bir transfer ücreti karşılığında transfer olan ilk İngiliz oyuncu oldu.[178] Rekorlar düzenli olarak arttı ve Philippe Coutinho şu anda £106 milyon ile bir Premier League kulübünün sattığı en pahalı oyuncu oldu. Paul Pogba ise £89 milyon ile bir Premier League kulübünün en yüksek transfer ücreti ödediği oyuncu oldu.
|
- artı €5 milyon daha ek bonuslar.
- £15 milyon bonus
- £12 milyon sterlin bonus
|
- €40 milyon bonus
En çok gol atanlar
- 9 Mart 2020 itibarıyla[211]
Sıra | Ad | Yıllar | Goller | Maçlar | Oran |
---|---|---|---|---|---|
1 | Alan Shearer | 1992-2006 | 260 | 441 | 0.59 |
2 | Wayne Rooney | 2002-2018 | 208 | 491 | 0.42 |
3 | Andrew Cole | 1992-2008 | 187 | 414 | 0.45 |
4 | Sergio Agüero | 2011- | 180 | 261 | 0.69 |
5 | Frank Lampard | 1995-2015 | 177 | 609 | 0.29 |
6 | Thierry Henry | 1999-2007, 2012 | 175 | 258 | 0.68 |
7 | Robbie Fowler | 1993-2009 | 163 | 379 | 0.43 |
8 | Jermain Defoe | 2001-2003, 2004-2014, 2015-2019 | 162 | 496 | 0.33 |
9 | Michael Owen | 1996-2004, 2005-13 | 150 | 326 | 0.46 |
10 | Les Ferdinand | 1992-2005 | 149 | 351 | 0.42 |
İtalik yazılanlar profesyonel futbol oynayan oyuncuları gösterir,
Kalın yazılanlar Premier League'de oynayan oyuncuları gösterir.
Ödüller
Kupa
Premier League'de iki mevcut kupa bulunur. Gerçek kupa (son şampiyon tarafından muhafaza edilir) ve yedek bir kopya kupa. Sezonun son gününde, iki farklı takımın şampiyon olabilme ihtimaline karşısında iki kupa da hazır bulundurulur.[212] Nadir görülen durumda, ikiden fazla kulüp sezonun son gününde şampiyonluk için yarışıyorsa, bir önceki kulüp tarafından kazanılan bir kopya kullanılır.[213]
Mevcut Premier League kupası, Kraliyet Kuyumcuları Londra Asprey tarafından tasarlandı. Altın bir taca sahip kupa, malahit kaide taban üzerinde yer alır. Kaidesi 33 pound (15 kg) ağırlığa sahiptir. Kupanın ağırlığı ise 22 pound (10,0 kg)'dır.[214] Kupa ve kaidesi 76 cm (30 in) uzunluğunda, 43 cm (17 in) genişliğinde ve 25 cm (9,8 in) derinliğindedir.[215]
Ana gövdesi som gümüş ve gümüş yaldızlı, kaide ise yarı değerli bir taş olan malahitten yapıldı. Kaidenin çevresi etrafında gümüş bir bant vardır ve üzerinde kazanan kulüplerin isimleri listelenir. Malahitin yeşil rengi de, yeşil renge sahip futbol sahasını temsil eder.[215] Kupanın tasarımı, Üç Aslanlı hanedanlık armasından esinlenilerek İngiliz futboluyla ilişkilendirildi. Kupanın iki tarafındaki tutamağın üstünde aslanların iki tanesi yer alırken, üçüncüsü şampiyonluğu kazanan takımın kaptanı tarafından sembolize edilir ve en üstteki altın taç ise sezon sonunda başının üstünde yer alır.[216] Tutacaklara asılan şeritler o yılın lig şampiyonu takımın renklerinde sunulur. Arsenal 2004 yılında ligde tek bir maç bile kaybetmeden şampiyon olurken, kupanın özel bir altın versiyonunu da kazandı.[217]
Oyuncu ve menajer ödülleri
Kazanan takıma verilen kupaya ve kazanan oyunculara verilen bireysel madalyalara ek olarak, Premier League'de sezon boyunca başka ödüller de verilir.
Maçın adamı ödülü, bir maçta en büyük etkiye sahip oyuncuya verilen ödüldür.
Ayın Menajeri, Ayın Oyuncusu ve Ayın Golü gibi aylık ödüller de verilir.[218] Sezonun Menajeri,[219] Sezonun Oyuncusu.[220] ve Sezonun Golü gibi ödüller ise yıllık olarak verilir.
Her sezon en çok gol atan oyuncuya Altın Ayakkabı, her sezonda en çok asist yapan oyuncuya Sezonun Oyun Kurucusu[221] ve her sezon gol yemeden en çok maç bitiren kaleciye Altın Eldiven ödülü verilir.[222]
Ayrıca 2017-18 sezonundan itibaren, 100 ve katlarınca Premier League'de maça çıkan oyuncular ile 50 ve katlarınca gol atan oyunculara bir kilometre taşı ödülü verilir. Bu kilometre taşına ulaşan her oyuncu, Premier League'den özel bir madalyon ve bir plaket ile başarılarını anlatan bir sunum kutusu alır.[223]
20 Sezon Ödülleri
2012 yılında, Premier League ikinci on yılını 20 Sezon Ödülleri'ni dağıtarak kutladı:[224]
- Fantasy Team of the 20 Seasons
- Panel Seçimi: Peter Schmeichel, Gary Neville, Tony Adams, Rio Ferdinand, Ashley Cole, Cristiano Ronaldo, Roy Keane, Paul Scholes, Ryan Giggs, Thierry Henry, Alan Shearer
- Genel Oy: Peter Schmeichel, Gary Neville, Tony Adams, Nemanja Vidić, Ashley Cole, Cristiano Ronaldo, Steven Gerrard, Paul Scholes, Ryan Giggs, Thierry Henry, Alan Shearer
- En İyi Menajer: Alex Ferguson
- En İyi Oyuncu: Ryan Giggs
- En Çok Forma Giyen: Gareth Barry (652)
- En Çok Gol Atan: Alan Shearer (260)
- En Az Gol Yiyen: David James (173)
- 500 Kulübü: Steven Gerrard, Jamie Carragher, Gareth Barry, Ryan Giggs, David James, Gary Speed, Frank Lampard, Emile Heskey ve Sol Campbell.
- En İyi Gol: Wayne Rooney, 12 Şubat 2011, Man. United vs Man. City
- En İyi Kurtarış: Craig Gordon, 18 Aralık 2010, Sunderland vs Bolton
- En İyi Takım: 2003-04 Arsenal
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- When will goal-line technology be introduced? 9 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The total number of matches can be calculated using the formula n*(n-1) where n is the total number of teams.
- "United (versus Liverpool) Nations". The Observer. 6 Ocak 2002. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- Gibson, Owen (13 Haziran 2012). "Premier League lands £3bn deal". The Guardian. Erişim tarihi: 14 Haziran 2012.
- "Top Soccer Leagues Get 25% Rise in TV Rights Sales, Report Says". Bloomberg. Retrieved 4 Ağustos 2014
- "Premier League Payments to Clubs". Premier League. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- "Premier League value of central payments to Clubs". Premier League. 1 Haziran 2017. 14 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2017.
- "History and time are key to power of football, says Premier League chief". The Times. 3 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013.
- "Playing the game: The soft power of sport". British Council. Erişim tarihi: 9 Ekim 2018.
- "Premier League 2014/2015 " Attendance " Home matches". worldfootball.net. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- "Bundesliga Statistics: 2014/2015". ESPN FC. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- Chard, Henry. "Your ground's too big for you! Which stadiums were closest to capacity in England last season?". Sky Sports. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- uefa.com (31 Temmuz 2018). "Member associations - Country coefficients - UEFA.com". 3 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- "1985: English teams banned after Heysel". BBC Archive. BBC. 31 Mayıs 1985. 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "A History of The Premier League". Premier League. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2007.
- "The Taylor Report". Football Network. 16 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2007.
- Taylor, Matthew (18 Ekim 2013). The Association Game: A History of British Football. Routledge. s. 342. ISBN 9781317870081.
- Taylor, Matthew (18 Ekim 2013). The Association Game: A History of British Football. Routledge. s. 343. ISBN 9781317870081.
- Crawford, Gerry. "Fact Sheet 8: British Football on Television". Centre for the Sociology of Sport, University of Leicester. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- "Super Ten Losing Ground". New Straits Times. 14 Temmuz 1988. Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- "The History of the Football League". Football League. 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- Conn, David (4 Eylül 2013). "Greg Dyke seems to forget his role in the Premier League's formation". The Guardian. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- Rodrigues, Jason (2 Şubat 2012). "Premier League football at 20: 1992, the start of a whole new ball game". The Guardian. 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- MacInnes, Paul (23 Temmuz 2017). "Deceit, determination and Murdoch's millions: how Premier League was born". The Guardian. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
- "In the matter of an agreement between the Football Association Premier League Limited and the Football Association Limited and the Football League Limited and their respective member clubs". HM Courts Service. HM Government. 2006. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- Shaw, Phil (17 Ağustos 1992). "The Premier Kick-Off: Ferguson's false start". The Independent. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.
- "Final 1992/1993 English Premier Table". Soccerbase. Racing Post. 15 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- Lovejoy, Joe (2011). "3. The Big Kick-Off". Glory, Goals and Greed: Twenty Years of the Premier League. Random House. ISBN 978-1-78057-144-7.
- Northcroft, Jonathan (11 Mayıs 2008). "Breaking up the Premier League's Big Four". The Sunday Times. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011.
- "The best of the rest". Soccernet. ESPN. 29 Ocak 2007. 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2007.
- "Arsenal make history". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 15 Mayıs 2004. 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015.
- "Power of top four concerns Keegan". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 6 Mayıs 2008. 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2008.
- "Scudamore defends 'boring' League". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 7 Mayıs 2008. 10 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2008.
- "UEFA Champions League - History: Finals by season". UEFA. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2018.
- Jolly, Richard (11 Ağustos 2011). "Changing dynamics of the 'Big Six' in Premier League title race". The National. 4 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013.
- "Champions League defeat could ruin Tottenham's season says Vedran Corluka". The Telegraph. Retrieved 14 Ağustos 2014
- "Alex McLeish says Aston Villa struggle to compete with top clubs". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 8 Eylül 2011. Erişim tarihi: 8 Eylül 2011.
- "Premier League: Why has it become so hard to defend the title?". BBC. Retrieved 8 Ağustos 2018
- Cox, Michael (7 Ağustos 2018). "Why can't defending Premier League champions retain the title?". ESPN.com. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018.
- De Menezes, Jack (11 Mayıs 2016). "Arsenal secure top-four finish for 20th straight season to reach Champions League after Manchester United defeat". Independent. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016.
- "Leicester City win Premier League title after Tottenham draw at Chelsea". BBC Sport. 2 Mayıs 2016. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- "Premier League clubs aim to block rich six's bid for a bigger share of TV cash". The Guardian. 27 Eylül 2017. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- "The changing shape of the Premier League: how the 'big six' are pulling away". The Telegraph. 2 Ekim 2017. 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- "Manchester United remain football's top revenue-generator". BBC Sport. 23 Ocak 2018. Erişim tarihi: 13 Mart 2018.
- Conn, David (6 Haziran 2018). "Premier League finances: the full club-by-club breakdown and verdict". The Guardian. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018.
- "Deloitte Football Money League 2019: Real Madrid richest ahead of Barcelona and Manchester United". Sky News. 24 Ocak 2019. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019.
- Barclay, Patrick (14 Ağustos 1994). "F.A. Premiership: Free spirits set to roam". The Guardian. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018. Bilinmeyen parametre
|subscription=
görmezden gelindi (yardım) - Miller, Nick (15 Ağustos 2017). "How the Premier League has evolved in 25 years to become what it is today". ESPN. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- "Fifa wants 18-team Premier League". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 8 Haziran 2006. 28 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "English Premier League Table - 2007-08". ESPN. 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018.
- "Premier League and Barclays Announce Competition Name Change" (PDF). Premier League. 4 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- curia.europa.eu 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C-403/08 - Football Association Premier League and Others
- premierleague.com 18 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Privacy Policy / CONTACT
- premierleague.com 1 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Terms & Conditions
- "Our relationship with the clubs". Premier League. 14 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "The Premier League and Other Football Bodies". Premier League. 18 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- Nakrani, Sachin (10 Haziran 2008). "Premier League v England time-line". The Guardian. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- "Timeline: a history of TV football rights". The Guardian. 25 Şubat 2003. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- "Rick Parry says drop in cost of Premier League TV rights 'to be expected'". Eurosport. Press Association. 14 Şubat 2018. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2018.
- "ECA Members". European Club Association. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013.
- "European Club Association: General Presentation". European Club Association. 9 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- "Barclays Premier League". Sporting Life. 365 Media Group. 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2007.
- Baxter, Kevin (14 Mayıs 2016). "There are millions of reasons to want a promotion and avoid relegation in the English Premier League". Los Angeles Times. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018.
- Fisher, Ben (9 Mayıs 2018). "Fulham lead Mart of heavyweights in £200m Championship play-offs". The Guardian. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2018.
- "Clubs". Premier League. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018.
- Wathan, Chris (12 Mayıs 2011). "Rodgers looking for his Swans to peak in play-offs and reach Premier League summit". Western Mail. s. 50.
- "Swansea wins promotion to EPL". ESPN. Associated Press. 30 Mayıs 2011. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.
- Herbert, Ian (21 Ağustos 2011). "Vorm is man in form to save Swans". The Independent. Independent Print. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2011.
- "Cardiff Becomes Second Welsh Team in English Premier League". The Sports Network. Associated Press. 16 Nisan 2013. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2013.
- "Cardiff City relegation: Fans left singing the blues". BBC News. 3 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018.
- Liverpool Finish Fourth as Swansea are Relegated
- "Swans end Bantams fairytale". ESPN FC. 24 Şubat 2013. 27 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2013.
- "UEFA give Swansea and Cardiff European assurance". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 21 Mart 2012. 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013.
- Hammam 2000, s. 3
- Bose, Mihir (16 Ağustos 2001). "Hammam cast in villain's role as Dons seek happy ending". The Daily Telegraph. Londra: Telegraph Media Group. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009.
- "Hammam meets grass-roots on whistle-stop tour". Irish Independent. 23 Ocak 1998. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- Quinn, Philip (10 Haziran 1998). "`Dublin Dons on way' Hammam". Irish Independent. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- Ziegler, Martyn; Esplin, Ronnie (10 Nisan 2013). "Celtic and Rangers will join European super league, says Scotland manager Gordon Strachan". The Daily Telegraph. Londra: Telegraph Media Group. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2013.
- "Premier League clubs' UEFA qualification explained". Premier League. 4 Mayıs 2018. Erişim tarihi: 6 Kasım 2018.
- "Country Coefficients 2018/19". UEFA.com. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- "Liverpool get in Champions League". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 10 Haziran 2005. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2007.
- "EXCO approves new coefficient system". UEFA. 20 Mayıs 2008. 21 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- "Jubilant Chelsea parade Champions League trophy". CNN International. 21 Mayıs 2012. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013.
- "Red Devils rule in Japan". Fédération Internationale de Football Association. 21 Aralık 2008. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Sao Paulo FC - Liverpool FC". Fédération Internationale de Football Association. 18 Aralık 2005. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Guerrero the hero as Corinthians crowned". Fédération Internationale de Football Association. 16 Aralık 2012. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Real Madrid presented with the FIFA World Champions Badge". Fédération Internationale de Football Association. 16 Aralık 2017. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2018.
- "Corinthians - Vasco da Gama". Fédération Internationale de Football Association. 14 Ocak 2000. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Sport Clube Internacional - FC Barcelona". Fédération Internationale de Football Association. 17 Aralık 2006. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Boca Juniors - AC Milan". Fédération Internationale de Football Association. 16 Aralık 2007. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Internazionale on top of the world". Fédération Internationale de Football Association. 18 Aralık 2010. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013.
- "Barclays nets Premier League deal". BBC News. BBC. 27 Eylül 2006. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- "Barclays renews Premier sponsorship". premierleague.com. Premier League. 23 Ekim 2009. 25 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2009.
- "Premier League closes door on title sponsorship from 2016 to 2017 season". ESPN FC. Press Association. 8 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2015.
- "Partners". premierleague.com. Premier League. 13 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- Northcroft, Jonathan (4 Ekim 2009). "The Premier League's goal rush". The Sunday Times. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- "Topps". Premier League.com. Erişim tarihi: 5 Ekim 2018.
- "Impressive sales figures show Topps Match Attax to be an immediate hit". Talking Retail.com. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018.
- "Panini lands worldwide Premier League card, sticker exclusive starting in 2019-20". Beckett News. Erişim tarihi: 29 Eylül 2019.
- "Cadbury and Premier League enter partnership". PremierLeague.com. 24 Ocak 2017. Erişim tarihi: 5 Haziran 2019.
- "Premier League wages keep on rising, Deloitte says". BBC News. British Broadcasting Corporation. 9 Haziran 2011. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2012.
- "English Premier League generates highest revenue, German Bundesliga most profitable". The Observer. Guardian News and Media. 10 Haziran 2010. Erişim tarihi: 20 Eylül 2010.
- Jakeman, Mike (25 Mart 2015). "Unbelievably, the Premier League is becoming profitable". Quartz (publication). Erişim tarihi: 25 Mart 2015.
- "Prestigious Award for Premier League". Premier League. 21 Nisan 2010. 22 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2010.
- "Top 20 clubs Deloitte Football Money League 2011". Deloitte. 30 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
- "Deloitte Football Money League 18th Edition" (PDF). Ocak 2015. s. 3. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- Austin, Simon (18 Aralık 2012). "Premier League clubs agree new cost controls". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2013.
- Blythe, Nils (2 Mart 2010). "Why TV is the key to Real success". BBC News. BBC. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- "Frequently asked questions about the F.A. Premier League, (How are television revenues distributed to Premier League clubs?)". Premier League. 26 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2007.
- Harris, Nick (23 Mart 2010). "Premier League nets £1.4bn TV rights bonanza". The Independent. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- "BSkyB Timeline". BSkyB. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009.
- "Premier League launches international rights tender". SportBusiness. SBG Companies Ltd. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
- "BBC keeps Premiership highlights". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 8 Haziran 2006. 21 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- Bond, David (26 Mayıs 2006). "TV deal pays another £84m". The Daily Telegraph. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "Premiership in new £625m TV deal". BBC News. BBC. 18 Ocak 2007. 24 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2007.
- "Premier League clubs benefit from new overseas TV deal". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 30 Mart 2010. Erişim tarihi: 11 Eylül 2010.
- Harris, Nick (12 Ocak 1999). "Football: High Court countdown: Battle begins for football's future". The Independent. 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2010.
- "BSkyB investigation: alleged infringement of the Chapter II prohibition" (PDF). Office of Fair Trading. HM Government. 17 Aralık 2002. 23 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2010.
- "Sport and European Competition Policy" (PDF). European Commission Directorate-General IV - Competition. 1999. 23 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "BBC renews Match of the Day deal". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 25 Mayıs 2012. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2012.
- "New Television Rights". BBC News. BBC. 6 Şubat 2009. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2010.
- "ESPN win Premier League rights". Premier League. 22 Haziran 2009. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2009.
- "Premier League rights sold to BT and BSkyB for £3bn". BBC News. 13 Haziran 2012. 9 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- "Premier League TV rights: Sky and BT pay £5.1bn for live games". BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 10 Şubat 2015. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "The Premier League Football Show". BBC. Ağustos 2016. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- "Premier League TV rights: Amazon to show 20 matches a season from 2019-2022". BBC News (İngilizce). 7 Haziran 2018. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- "Amazon's Premier League production goes to BT and Sunset+Vine". SportsPro Media. Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- Flanagan, Chris (19 Ocak 2016). "Inside Premier League Productions: the company you know nothing about servicing 730m homes every matchday". FourFourTwo. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2018.
- "ESPN-Star extends pact with FA Premier League". Business Line. 21 Mart 2004. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2006.
- Siracusa, Claire (3 Kasım 2015). "Optus snatches English Premier League rights from Fox Sports in Australia". The Sydney Morning Herald. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2017.
- "Super Sports Media Group acquires Premier League rights in China". PremierLeague.com. Londra. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2014.
- "Canada's Sportsnet and TSN to Share English Premier League Rights". The Hollywood Reporter. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014.
- "English Premier League gets a big American stage on NBC". The Washington Post. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2014.
- Paulsen (28 Mayıs 2015). "Premier League Viewership Up in Year Two on NBC". Sports Media Watch. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- Yoder, Matt (11 Ağustos 2015). "NBC AND THE ENGLISH PREMIER LEAGUE WILL CONTINUE THE BEST MARRIAGE IN SPORTS MEDIA". Awful Announcing. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- Rashid, Saad (28 Temmuz 2015). "NBC Sports deserves new Premier League rights deal". World Soccer Talk. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- "NBC retains Premier League rights until 2021-22 season". ESPN FC. 10 Ağustos 2015. 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- Sandomir, Richard (10 Ağustos 2015). "NBC Retains Rights to Premier League in Six-Year Deal". The New York Times. 24 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015.
- Conn, David (10 Mayıs 2006). "Rich clubs forced to give up a sliver of the TV pie". The Guardian. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- Brewin, John (4 Temmuz 2005). "1997/98 - Season Review". Soccernet. ESPN. 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2007.
- "Premier League's relegated clubs to receive £60m boost". 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- Collins, Paul (26 Nisan 2013). "Hull set for £120m cash windfall if they win promotion to Premier League". Daily Mail.
- "Richard Scudamore takes big stick to Championship over parachute money". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- James, Stuart (5 Ağustos 2006). "Why clubs Mayıs risk millions for riches at the end of the rainbow". The Guardian. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2006.
- Bailey, Ben; Whyte, Patrick (19 Mart 2009). "Premier League casualties - clubs that have struggled since relegation". Evening Standard. Daily Mail & General Trust. 22 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- "Down again: Leicester's relegation horror". The Daily Telegraph. 5 Mayıs 2008. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- "What's new this season: Stadiums". Premier League. 4 Ağustos 2017. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- Fox, Norman (18 Nisan 1999). "Football: Fayed's race against time". The Independent. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- Slater, Matt (14 Mart 2007). "Call grows for return of terraces". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2009.
- Whyatt, Chris (3 Ocak 2008). "Match-going mood killers?". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- Prince-Wright, Joe (8 Ağustos 2017). "Where are all 20 Premier League teams located?". NBC Sports. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- "Premier League Handbook: Season 2017/18" (PDF). Premier League. s. 4. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- Buraimo, Babatunde; Simmons, Rob (2006). "Market size and attendance in English Premier League football" (PDF). Lancaster University Management School Working Paper. Cilt 2006/003. Lancaster University Management School. Erişim tarihi: 4 Ocak 2018.
- "Premier League Handbook: Season 2017/18" (PDF). Premier League. s. 593. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- "Football Stats Results for 1992-1993 Premiership". football.co.uk. DigitalSportsGroup. 2 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- "Fact Sheet 2: Football Stadia After Taylor". University of Leicester. 26 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- "Shifting stands". Soccernet. ESPN. 27 Temmuz 2005. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- "United Kingdom: Deloitte Annual Review Of Football Finance Highlights". Deloitte Sports Business Group. Mondaq. 4 Haziran 2008. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- "Premier League records highest average attendance". Daily Mail. Daily Mail. 2 Haziran 2014. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015.
- Kelly, Seamus; Harris, John (2010). "Managers, directors and trust in professional football". Sport in Society: Cultures, Commerce, Media, Politics. 13 (3). ss. 489-502. doi:10.1080/17430431003588150.
- White, Duncan (5 Aralık 2005). "The Knowledge". The Daily Telegraph. Erişim tarihi: 13 Ekim 2010.
- Hughes, Matt; Samuel, Martin (22 Eylül 2007). "Avram Grant's job under threat from lack of Uefa licence". The Times. Erişim tarihi: 8 Kasım 2010.
- "Longest serving managers". League Managers Association. 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2010.
- "Alan Pardew: West Bromwich Albion part company with manager & Darren Moore keeps job as First Team Coach". BBC Sport. 2 Nisan 2018. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2018.
- "Soccernomics: Does sacking the manager actually make a difference?". FourFourTwo (İngilizce). 13 Mart 2016. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017.
- "Barclays Premier League Statistics". Premier League. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2018.
- Atkinson, Ron (23 Ağustos 2002). "England need to stem the foreign tide". The Guardian. 15 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- Ingle, Sean (12 Haziran 2001). "Phil Neal: King of Europe?". The Guardian. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- "Wenger backs non-English line-up". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 14 Şubat 2005. 25 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006.
- Williams, Ollie (17 Ağustos 2009). "Where the Premier League's players come from". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
- "New Work Permit Criteria for Football Players Announced". Department for Education and Employment. HM Government. 2 Temmuz 1999. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2007.
- "Work permit arrangements for football players". Home Office. HM Government. 26 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2007.
- "Premier League rules" (PDF). Premier League. 2010. s. 150. 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2010.
- "Home Grown Player rules". Premier League. 16 Temmuz 2010. 13 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2010.
- "New Premier League squad rules explained". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 27 Temmuz 2010. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2010.
- "Forty factors fuelling football inflation". The Guardian. 31 Temmuz 2003. 18 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2006.
- "Premier League average weekly wage passes £50.000, says new study". 27 Kasım 2017. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018.
- "Global Sports Salaries Survey 2018". Sporting Intelligence. 27 Kasım 2018. Erişim tarihi: 27 Kasım 2018.
- "From £250.000 to £29.1m". The Observer. 5 Mart 2006. Erişim tarihi: 2 Aralık 2007.
- "Official: Pogba signs for Man Utd for €105m". Football Italia. 8 Ağustos 2016. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- "United Sign Pogba". Official Manchester United Website. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- "Paul Pogba: Manchester United re-sign France midfielder for world-record £89m". BBC Sport. 8 Ağustos 2016. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- Rej, Arindam (8 Ağustos 2016). "Paul Pogba completes record transfer to Manchester United from Juventus". ESPN. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- "Harry Maguire: Man Utd sign Leicester defender for world record £80m". BBC Sport. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- "Transferts : Harry Maguire, le défenseur le plus cher de l'histoire, à Manchester United pour six ans". L'Equipe. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- "Romelu Lukaku: Man Utd sign Everton striker for initial £75m on five year deal". BBC Sport. 10 Temmuz 2017. 13 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2018.
- "United Sign Romelu Lukaku". Official Manchester United Website. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2017.
- "Romelu Lukaku signs for Man United to complete switch from Everton". ESPN. 10 Temmuz 2017. 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2017.
- Ducker, James (10 Temmuz 2017). "Romelu Lukaku completes Manchester United move in deal that could reach world record £90m". The Daily Telegraph. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2017.
- "Virgil van Dijk: Liverpool to sign Southampton defender for world record £75m". BBC Sport. BBC.com. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- "Nicolas Pepe: Arsenal sign Lille winger for club record fee". BBC Sport. 1 Ağustos 2019. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019.
- "Kepa arrives at Chelsea". Chelsea FC. 8 Ağustos 2018. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2018.
- "Rodri: Manchester City pay £62.8m release clause for Atletico Madrid's Spain midfielder". BBC Sport. 3 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2019.
- Jamie Jackson (10 Temmuz 2018). "Manchester City seal £60m deal for Leicester's Riyad Mahrez" (Basın açıklaması). The Guardian.
- Jackson, Jamie (26 Ağustos 2014). "Ángel di María completes record £59.7m move to Manchester United". The Guardian. 15 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- Delaney, Miguel (24 Ağustos 2014). "Man United agree Angel Di Maria fee". ESPN. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- "Morata is a Blue". chelseafc.com. 21 Temmuz 2017. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- "Chelsea agree £58m initial fee for Alvaro Morata". The Telegraph. 21 Temmuz 2017.
- "Christian Pulisic: Chelsea sign Borussia Dortmund forward for £58m". BBC Sport (British Broadcasting Corporation). 2 Ocak 2019. Erişim tarihi: 2 Ocak 2019.
- "Philippe Coutinho: Liverpool agree £142m deal with Barcelona for Brazil midfielder". BBC Sport. British Broadcasting Corporation. 6 Ocak 2018. Erişim tarihi: 6 Ocak 2018.
- "Eden Hazars transfer deal agreed". 7 Haziran 2019. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
- "Gareth Bale contract leak sparks panic at Real Madrid – and agent's fury". The Telegraph (21 January 2016). 21 Ocak 2016. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2018.
- "Spurs accept £85m Bale bid". BBC Sport. 1 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 2 Eylül 2013.
- "Real Madrid Sign Midfielder Gareth Bale For World-Record $132 Million". CBS News New York. 2 Eylül 2013. 8 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2013.
- "Bale transfer fee revealed". FIFA.com. 15 Ekim 2013. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2013.
- "Man Utd accept £80m Ronaldo bid". BBC Sport. 11 Haziran 2009. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.
- Ogden, Mark (11 Haziran 2009). "Cristiano Ronaldo transfer: Real Madrid agree £80 million fee with Manchester United". The Daily Telegraph. Londra. 21 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2010.
- "Ronaldo agrees six-year Real deal". BBC Sport. 26 Haziran 2009. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009.
- "Luis Suarez: Liverpool & Barcelona agree £75m deal for striker". BBC Sport. 11 Temmuz 2014. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014.
- Whaling, James (28 Mart 2016). "Luis Suarez's Barcelona transfer fee "revealed as £65m" – £10m LESS than his Liverpool release clause". Mirror. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2016.
- "Lukaku: Inter Milan sign Belgium striker from Manchester United for £74m". BBC Sport. 8 Ağustos 2019. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019.
- "Premier League player stats". Premier League. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2018.
- "Is there more than one Premier League trophy?". Premier League. 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2014.
- Rumsby, Ben (28 Nisan 2014). "Premier League consider borrowing a championship trophy as season heads for three-way climax". The Telegraph. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2014.
- "Size and weight of the Barclays Premier League trophy". premierleague.com. Premier League. 12 Mart 2010. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2012.
- "The Premier League Trophy". Premier Skills. British Council. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
- "What makes the Barclays Premier League Trophy so special?". Barclays. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2010.
- "Special trophy for Gunners". BBC Sport. 18 Mayıs 2004. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2017.
- "Season review 2009/10". Premier League. 13 Mayıs 2010. 16 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- Neale, Richard (7 Mayıs 2010). "Tottenham Hotspur's Sir Harry Redknapp is Premier League manager of season". The Times. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- "Rooney named Barclays Player of the Season". The Independent. 10 Mayıs 2010. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2011.
- "New Premier League player award announced". Premier League. 18 Nisan 2018. 31 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- "Chelsea scoop hat-trick of Barclays awards". Premier League. 13 Mayıs 2010. 16 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- "Premier League Milestones celebrate players' success". Premier League. 24 Nisan 2018. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- "20 Seasons Awards: The Winners". premierleague.com. Premier League. 15 Mayıs 2012. 18 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2012.
- Bibliyografya
- Hammam, Sam (14 Ocak 2000). The Wimbledon We Have. Londra: Wimbledon FC.
Dış bağlantılar
Vikiveri'de Premier League ile ilgili veriler mevcuttur. |
- Resmî site (İngilizce) (Endonezce) (Portekizce) (İspanyolca) (Tayca) (Çince)
- Curlie'de Premier League (DMOZ tabanlı)