Orenburg
Orenburg (Rusça: Оренбу́рг; Kazakça: Орынбор (okunuşu: Orınbor) ; Tatarca:: Ырынбур (okunuşu: Irınbur) ; Başkortça: Ырымбур (okunuşu: Irımbur) ), Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. (51°47′N 55°06′E) Nüfusu 542,700'dür(2005). Orenburg şehrinin Türk Tarihi için en önemli yanı 1920-1925 yılları Kazakistan'ın başkenti olmasıdır.
| Orenburg Орынбор | |
|---|---|
|
Оренбург | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
.svg.png.webp) Rusya haritasında Orenburg | |
| Ülke |
 Rusya |
| Eyalet | Orenburg Oblastı |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Yuri Nikolayevich Mescheryakov |
| Nüfus (2002) | |
| • Toplam | 556.127[1] (2.013 y) |
| Alan kodu | +7 +7 3532 |
|
Resmî site http://www.admin.orenburg.ru/ | |
Tatar, Başkurt, Kazak Türklerinin yaşadığı bölgelerden biridir. Orenburg şehri günümüzde kuzey ve güney olmak üzere iki bölgeye ayrılmıştır.
Ulaşım
Orenburg– ulaşım yönünden iyidir. Samar, Orsk, Ural, Aktöbe, Ufa dolayına giden otoyolları var. Demir yolu ile Moskova, Yekatirinburg, Ufa (Öfe), Samara (Samar), Çilebek, Kiev, Adler, Taşkent, Nur-Sultan, Bişkek ulaşımı olmaktadır. Şehrin yeni elektrikli trenleri Novosergiyev, Akbolak, Kuvandık, Sarıktaş, Sarıktaş, Sakmar gibi yakın yerleşimlere de olmaktadır. Federal yolu R239 (Kazan — Orenburg — Akbolak— Kazakistan) ulaşımı rahattır. Hava limanı vardır. 1932 yılında kurulmuş olan (OrenAir / Оренбургские авиалинии) adı ile hava yolu firması bulunur.
Oteller
Orenburgda 302u aşkın otel bulunur:
- 4 yıldızlı: «Rostoşi» iş oteli, spa-otel türünden «La Vi de Şato», «Stepnaya Palmira» (Bozkır yazı), «Don Kihot» (Don Kişot), «Orenburg», «Fakel»;
- 3 yıldızlı: «Armada Komfort Otel», «Rostoşi» konukevi, «MİA», «Briz», «Viktoriya», «Yujnıye Borota» (güney kapısı) iş oteli, «Niva»;
- 2 yıldızlı: «Lada», «Rostoşi»;
- 1 yıldızlı: «Bristol», «RUSLAN», «Belıy Lebed» (Ak Kuğu), «Kolosok».
- Hostel: «OrenHostel».
Nüfus durumu
1811 yılında 5400[2] olduğu sanılan şehrin nüfusu artık günümüzde (2013 yılına göre) 556.127[2] kişidir.
- Etnik yapı
2010 yılı verilerine göre etnik yapıda şehir çok çeşitlilik gösterir:
|
Din
Camii yerine mescid anlamında meçet sözü kullanılır. Şehirde kilise ve sinagog da bulunur. Eski yerleşim Türklere ait olduğu için eski yapı camiiler de bulunur. Camiilere gelenler ise yerli Türklerden Tatar, Kazak, Başkurt ve Kırgızlardır.
- Karavan-Saray mescidi (Kervansaray camii)
- Orenburg Ulu Camii
- Husayin Mescidi (Hüseyin camii)
Ünlü kişiler
- Şamil Abdraşitov (Абдрашитов, Шамиль Мунасыпович) — pilot, Sovyetler Birliği kahramanı
- Ahmet Baytursınulı (Kazakça: Ахмет Байтұрсынұлы) (Ахмет Байтурсынов) (1873—1937) — Kazak Türklerinden sosyal aktivist, Türkbilimci (Türkolog), dilbilimci, edebiyat eleştirmeni, mütercim. Orenburgda yaşamıştır ve okumuştur. Yayıncılık ve siyasetle meşgul olmuştur.
- Alibey Cankeldin (Kazakça: Әліби Тоқжанұлы Жанкелдин, 1884—1953) (Джангильдин, Алиби Тогжанович) — Sovyet devrimcisi, sosyal aktivist.
- Musa Celil (1906—1944) (Муса Джалиль) — Sovyet devri Tatar Türklerinden şair, Sovyetler Birliği kahramanı, Lenin ödülü hak sahibi. Orenburg eyaletinin Mustafino (Мустафино) köyünde doğmuş, Orenburg'da Hüseyin Medresesinde (медресе Хусаиния) okumuş, ve Orenburg'da Tatar Millet Enstitüsünden mezun olmuştur (20. asrın ilk çeyreği).
- Cevdet Feyzullin (Җәүдәт Харис улы Фәйзуллин)(1910—1973) — besteci, folklorcu. Tataristan halk sanatçısı. Tataristan Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Abdullah Tukay ödülü layık görüldü.
Kaynakça
- Rusya 2013 Nüfus Sayım İstatistiği http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar 13 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2014.
- "Итоги::Оренбургстат". 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2014.
Dış bağlantılar
- İlginç Orenburg yerlerde (İngilizce) (Rusça)