II. Gülbahar Hatun
II. Gülbahar Sultan ya da Gülbahar Ayşe Hatun[1] (Osmanlı Türkçesi: گلبهار سلطان) (ölümü yaklaşık 1510), Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in öz annesi[2][3] ve II. Bayezid'in sekizinci eşidir.[2]
Gülbahar (Kül-Bahār) Hatun گل بهار خاتون | |
|---|---|
 "Gül-Bahar Hâtûn Türbesi" (Hâtûniye Camii-Trabzon) | |
| Doğum |
Gül-Bahar - Ayşe (?) |
| Ölüm |
1510 veya 12 Haziran 1515[1] Trabzon |
| Defin yeri | Hâtûniye Camii, Trabzon |
| Din | İslam |
| Evlilik | II. Bayezid |
| Çocuk(lar) | Yavuz Sultan Selim |
| Ebeveyn(ler) | Babası: Abd’üs-Samed[2] isminde bir şahıs |
Kökeni
Bazı kaynaklarda adının Ayşe Hâtûn ve babasının Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey olduğu geçer.[1][4][5] Kayıtlarda baba adının Abdüssamed olduğu için bazı tarihçiler cariye kökenli olduğunu söyler. Bir başka rivayete göre Trabzon'da bir Rum papazının kızıdır.[1] Türk Tarih Kurumunun yayımladığı bir belgedeyse Dulkadiroğulları beyliğinden olduğu yazmakadır.[6]
Yaşamı
Abdüssamed isminde bir şahsın kızıdır. 1469'da Amasya'da II. Bayezid ile evlenmiştir. Daha sonra Trabzon'a vali olarak atanan oğlu Yavuz Sultan Selim'in yanına gitmiştir.[7] Gül-Bahar Hatun 1510 yılı civarında oğlu tahta çıkmadan önce öldü. Gül-Bahar Hatun oğlu Yavuz Sultan Selim'in tahta çıkmasından evvel vefât ettiğinden ötürü hiçbir zaman Valide Hatûn olamadı. En eski kaynaklardan biri olan Cenabî Tarihi adını Âişe Hâtun olarak vermektedir. Sicill-i Osmanî ise isminin Gül-Bahar Hâtun, olduğunu yazar. Öte taraftan Alderson da onun adının Âişe Hâtun, olduğunu belirtmektedir.[1]
Gül-Bahar Hâtûn Türbesi
O sırada Trabzon valisi olan Yavuz Sultan Selim, Trabzon'da annesinin anısına 1514 yılında Hatûniye Camii ve Hatûniye (Gülbahar Hatun) Külliyesi'ni yaptırdı Bu camiinin Trabzon'daki ilk İslâmi eser olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca bakınız
Bibliyografya
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.
Kaynakça
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ss. 135-136. ISBN 978-9-753-29623-6. (Âişe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
- "The Imperial House of Osman 4". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2
- "Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407". 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- Diyanet İslâm Ansiklopedisi: I. Selim maddesi, cilt: 36, sayfa: 407. (pdf)
- https://www.ttk.gov.tr/tarihveegitim/osmanli-padisahlari/
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6.