Azerbaycan'ın idari yapılanması

Azerbaycan, coğrâfî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak oluşturulmuş olup, Azerbaycan'daki en büyük idârî birim özerk cumhuriyetdir.Azerbaycanın sonraki idari birimleri "şehirler” ve “rayonlar" olarak belirlenmiştir. Şehirler ve rayonlar Türkiye’deki illere tekabül eder.Azerbaycan’dakı bazi şehirler direkt olarak merkezi yönetime bağlıdır, bu şehirler ekonomik, kalkınma açısından daha gelişmiş olduğu için Türkiye’deki büyükşehirlere tekabül eder.Şehirler de şehir rayonlarına bölünmüştür. Şehir rayonları Türkiye’deki ilçelere tekabül eder.

Azerbaycan'ın bölgeleri
1. Abşeron
2. Gence-Kazah
3. Şeki-Zakatala
4. Lenkeran
5. Kuba-Haçmaz		 6. Aran
7. Yukarı Karabağ
8. Kelbecer-Laçın
9. Şirvan
10. Nahçıvan

İdari birimler

Azerbaycan’da:

  • 1 Özerk Cumhuriyet
  • 63 rayon (il)
  • 14 büyükşehir
  • 14 şehir rayonu (ilçe)
  • 262 kasaba
  • 1724 köy idari birimi
  • 4246 köy

vardır.

Azerbaycan'ın yönetim birimleri

Tarihi

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde ülke 18 kazaya bölünmüştü. Azerbaycan’ın işgali ile kazalar fesh edilerek yerine önceleri vilayetler 1929’dan sonra ise Sovyet sisteminde idari birim olan rayonlar kuruldu. Ayrıca Azerbaycan SSC’de 7 Haziran 1923’te Dağlık Karabağ Muhtar Vilayeti oluşturulmuş, 26 Kasım 1991’de feshedilmiştir. 1923’te Kürdüstan Kazası kurulmuş, 1929’da feshedilmiştir.

Dağlık Karabağ bölgesi günümüzde Azerbaycan'ın rayonları Hocavend, Şuşa, Hocalı, Kelbecer'in doğu kısmı ve Terter'in batı bölümünü oluşturmaktadır. Sovyetler Birliği döneminde bölge Dağlık Karabağ Özerk Oblastı olarak biliniyordu; ancak 26 Kasım 1991'de Azerbaycan SSC Parlamentosu Dağlık Karabağ Muhtar Vilayeti'nib özerk statüsünü kaldırdı.

1991’de Azerbaycan Cumhuriyeti kurulduktan sonra rayon idari birimleri kalmış, zamanla bazılarında değişiklikler yapılmıştır.

13 Ekim 1992’de Ağdere Rayonu fesh edilerek Terter, Ağdam, Kelbecer arasında bölünmüştür. [1][2].

2008’de Hanlar Rayonu adı Göygöl Rayonu, 2010’da Deveci Rayonu ismi Meclis tarafından Şabran Rayonu olarak değiştirilmiştir.

2014’te Bakü’nun Hazar Rayonuna dahil olan Pirallahı adasında Pirallahı Rayonu (ilçe) kurulmuştur.

2019’da Azerbaycan Mimarlar İttifakı başkanı Elbey Kasımzade’nin teklifi, cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in onayı ile Bakü’nün Merkezi Rayonu kurulması ileri sürülmüştür. 2021’e kadar kurulması planlanan Merkezi Rayon Bakü’nün 4 rayonunu (ilçesini) ihtiva edecektir: Nerimanov Rayonu, Nesimi Rayonu, Nerimanov Rayonu, Yasamal Rayonu.

Büyükşehirler
  1. Bakü (Plaka no: 10,90,99)
  2. Gence (Plaka no:20)
  3. Nahçıvan (Plaka no:70,85)
  4. Hankendi (Plaka no:26)
  5. Lenkeran (Plaka no: 42)
  6. Mingeçevir (Plaka no:45)
  7. Naftalan (Plaka no:46)
  8. Sumgayıt (Plaka no:50)
  9. Şeki (Plaka no: 55)
  10. Şirvan (Plaka no:18)
  11. Yevlah (Plaka no:66)

Rayonlar (iller)

Şehirler
Ana madde: Azerbaycan'daki şehirler listesi

Her rayonun (il) merkezinde aynı isimde şehirler bulunmaktadır. Bu şehirler büyükşehirlerden farklı olarak merkezî hükûmete değil, bulunduğu ile bağlıdır.

Her ilde genel olarak 1 şehir bulunmaktadır. Şehirlerin çoğu bulunduğu ille aynı isimdedirler.

Ek olarak aşağıdaki şehirler de vardır.

Şehir rayonları (İlçeler)

Bakü’nün ilçeleri:

  1. Binegedi
  2. Hatai
  3. Hazar
  4. Karadağ
  5. Nerimanov
  6. Nesimi
  7. Nizami
  8. Sabuncu
  9. Sebail
  10. Surahanı
  11. Pirallahı

Gence’nin ilçeleri

  1. Kepez
  2. Nizami

Kaynakça
  1. "Ağdərə rayonu İcra hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinin ləğv edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı
  2. "Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli, 327 nömrəli Qərarı

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.