Sibirce

Sibirce (Sibirce: сыбыр тел / sıbır tel) ya da Sibir Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak Grubuna bağlı bir dil. Yaklaşık 100.000 kişi tarafından konuşulmakta olan dil, Sibirler'in millî dilini oluşturur. Sibirce, Tobol-İrtış, Baraba ve Tom olmak üzere üç lehçeye sahiptir. Dil, Rusya Federasyonu'nda Kurgan, Tümen, Omsk, Novosibirsk, Tomsk, Kemür, Svedlov bölgelerinde konuşulur. Ayrıca zamanında Sibirya'dan Türkiye'ye göç etmiş Böğrüdelik, Cihanbeyli köyü halkı da Sibirce konuşurlar.

Sibirya Türk dilleri ile karıştırılmamalıdır.
Sibirce
Ana dili olanlar Rusya Federasyonu, Kazakistan, Türkiye, diğer eski SSCB ülkelerinde ve Türk Cumhuriyetlerinde.
Bölge Sibirya
Etnisite Sibirler
Konuşan sayısı 100.000  (2012)[1]
Dil ailesi
Dil kodları
ISO 639-1 -
ISO 639-2 -
ISO 639-3 sty
Glottolog sibe1250[2]

UNESCO'ya göre Rusya'da asimile olan ve tehlike altında bulunan bir dildir.[3] 2012 yılında Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen 4. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk Toplulukları Son Sesler Duyulmadan, Sibir dili ve Sibirler toplumunu kritik tehlike altında kategorisinde değerlendirmiştir.[4]

Lehçeler
  • Tubıl-irtеş:
    • Tömen söyleşimi — Tümen;
    • Tubıl söyleşimi — Tubıl, Vаgаy, Yarkeü rаyоnlаrı;
      • Könçıgış tubıl аs söyleşimi (tugız-uvаt) — Vаgаy;
    • Sаz söyleşimi — Tubıl, Uvаt rаyоnlаrı ;
    • Tevriz (kurdаk, kurtаk) söyleşimi — Оmsk Oblastından Tevriz, Ust-İşim, Znаmеnskое rаyоnlаrı;
    • tаrа söyleşе — Omsk Oblastı'nın Tаrа, Bоlşеrеçе, Kоlоsоvkа rаyоnlаrı.
  • Bаrаbа — Novosibirsk Oblastının Bаrаbа, Kuybışеv, Kıştаv, Vеngеrоvо, Ubа, Çаn rаyоnlаrı [5]
  • Tоmsk:
    • eüştе-çаt söyleşе — Tоmsk Oblastı'nın Tоmsk rаyоnu ;
    • kаlmаk söyleşе — Kеmеrоvо Oblastı'nınYurgа rаyоnu;
    • оr аssöyleşе — Novosibirsk Oblastı'nın Kоlıvаn rаyоnu .

Kaynakça
  1. Ethnologue'da Sibirce
  2. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Edl.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  3. Siberian Tatar- UNESCO
  4. http://www.sonseslerduyulmadan.hacettepe.edu.tr/
  5. Kоrusеnkо S. N., Kulеşоvа N. V. Gеnеаlоgiya i еtniçеskаya istоriya bаrаbinskih i kurdаkskо-sаrgаtskih tаtаr. - Nоvоsibirsk, 1999. - S.6.

Ayrıca bakınız

Böğrüdelik, Cihanbeyli

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.