Osman Kavala

Mehmet Osman Kavala (d. 2 Ekim 1957, Paris), Türk iş insanı, insan hakları savunucusu ve hayırsever.[3][4] 1990'ların başından beri birçok sivil toplum kuruluşuna destek olmuştur. 2002'den beri kar amacı gütmeyen bir kültür kurumu olarak faaliyetlerini sürdüren Anadolu Kültür'ün kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. Uluslararası Af Örgütü'nün bağışçılarından biridir. Türkiye'de risk altında olan kültürel mirasın korunmasına yönelik çabaları nedeniyle 2019 yılında Avrupa Arkeoloji Mirası Ödülü'ne layık görülmüştür. Yine 2019 yılında, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi'nin demokratik toplum çalışmalarına katkıda bulunan ve ifade özgürlüğüne yönelik baskı altında olan kişilere verdiği "Ayşenur Zarakolu Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü"ne layık görülmüştür.[5]

Osman Kavala
Osman Kavala, Ermeni Soykırımını anma töreninde. (2015)
Doğum Mehmet Osman Kavala
2 Ekim 1957 (1957-10-02)
Paris, Fransa
Mezun olduğu okul(lar) Robert Lisesi
Manchester Üniversitesi
Meslek İş insanı
Etkin yıllar 1982-günümüz
Kurul üyeliği Anadolu Kültür, Kültürel Mirası Koruma Derneği, Hafıza Merkezi, Aras Yayıncılık
Evlilik
Ayşe Buğra (e. 1988)
[1][2]
Resmî site osmankavala.org

1 Kasım 2017 tarihinden bu yana tutuklu olan Kavala, Gezi Parkı davasından beraat etmiş olup, 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili davalar kapsamında yargılanmaktadır.

Eğitimi

Osman Kavala, lise eğitimini 1975'te İstanbul'da Robert Lisesi'nde tamamladı.[6] Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde işletme, Manchester Üniversitesi'nde ekonomi üzerine lisans eğitimi aldı. New York'taki The New School for Social Research'te doktora eğitimine başladı ancak 1982'de babası Mehmet Kavala'nın ani ölümü sonrasında İstanbul'a döndü ve ailesinin işlerini devraldı.[7][8]

Yayıncılık faaliyetleri

Osman Kavala 1982'de Türkiye'ye döndükten sonra farklı yayınevlerinin kuruluşunda aktif rol aldı. 1983 yılında İletişim Yayınları’nın,[9] 1985 yılında da Nazar Büyüm ve Selahattin Beyazıt’la birlikte Ana Yayıncılık’ın kurucu ekibi içinde yer aldı. Ana Yayıncılık, Britannica Ansiklopedisi’nin Türkçe versiyonu AnaBritannica’yı, Britannica Compton’s’u ve Temel Britannica’yı yayımladı.[10] Osman Kavala hâlen Aras Yayıncılık'ta yönetim kurulu üyeliği görevini sürdürmektedir.[11]

Sivil toplum faaliyetleri

Osman Kavala 1990'ların başından beri birçok sivil toplum örgütünün kuruluşunda ve yönetim kurulunda görev aldı. 1984 yılında Cihangir’de açılan ve dönemin ekoloji, toplumsal cinsiyet, kültür ve sanat tartışmalarına öncülük eden Bilim Sanat Kültür Hizmetleri Kurumu’nun (BİLSAK) kurucu üyeleri arasındadır.[12][13] Ayrıca 1990'larda hayata geçen TEMA Vakfı, Helsinki Yurttaşlar Derneği ve Demokrasi ve Uzlaşma Merkezi’nin kurucularındandır.[14] TÜRSAK (Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı), TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı), KMKD (Kültürel Mirası Koruma Derneği), Hafıza Merkezi[15] ve Tarih Vakfı gibi kurumların yönetim kurullarında yer almıştır. Kavala ayrıca Uluslararası Af Örgütü'nün bağışçılarındandır. 2018 yılında Türkiye'deki faaliyetlerini sonlandırma kararı alan Açık Toplum Vakfı'nın kurucu üyelerindendir.[16] Osman Kavala, Avrupa ile Türkiye arasındaki yaratıcı diyaloğun büyük kentler dışında da teşvik edilmesini hedefleyen ve İzmir, Diyarbakır ve Gaziantep’te kültür sanat altyapısını desteklemek üzere, toplumsal fayda ve sürdürülebilirlik öncelikleriyle yola çıkan Kültür İçin Alan’ın kuruluşunda aktif rol aldı. Goethe-Institut, Hollanda Büyükelçiliği, İstanbul İsveç Başkonsolosluğu ve Fransız Kültür Merkezi’nin öncülüğünde başlatılan Kültür için Alan projesinin Türkiye ortakları arasında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) ile Anadolu Kültür bulunmaktadır.[17]

2002 yılında kültür ve sanat alanından, iş dünyasından ve sivil toplumdan kişilerle beraber, kültür ve sanat faaliyetlerini desteklemek amacıyla Anadolu Kültür A.Ş.'yi kurdu.[18] Kültür alanındaki bölgesel ve uluslararası işbirliklerini destekleyen Anadolu Kültür, kar amacı gütmeyen bir kültür kurumu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Anadolu Kültür kültür-sanatın üretimini ve dolaşımını destekler, kültürel hakları ve çeşitliliği savunur, kültürel miras unsurlarının korunmasına[19] yönelik çalışmalar yürütür. Vizyonu, çoğulcu ve demokratik bir topluma ve toplumsal uzlaşmaya katkıda bulunmaktır.[20]

Kavala'nın Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı üstlendiği Anadolu Kültür'ün ilk girişimi 2002'de faaliyetlerine başlayan Diyarbakır Sanat Merkezi'dir.14 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sergi, etkinlik ve atölyelere ev sahipliği yapan bu inisiyatif, 1990'lardaki çatışmaların ardından ihtiyaç duyulan barış ve diyaloğa katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.[21][22][23] Anadolu Kültür'ün ikinci girişimi, Kavala'nın girişimiyle 2005-2009 yılları arasında faaliyet gösteren Kars Sanat Merkezi'dir. Bu inisiyatif Kars'taki tek çok amaçlı salona ev sahipliği yapmış, aynı zamanda Türkiye, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan arasındaki ortak kültür çalışmalarını desteklemiştir.[24] Anadolu Kültür'ün diğer bir inisiyatifi ise İstanbul'un Tophane semtinde yer alan Depo'dur. İlk sergisini 2009'da düzenleyen Depo, ilk olarak 2005’te İstanbul Bienali’nde sergi mekanı olarak kullanılan ve 2008'de tadilat ve renovasyon çalışmasından geçen Tütün Deposu isimli tarihi bir binada etkinliklerini düzenlemektedir.[25][26] Ticari olmayan ve bağımsız bir sanat mekanı olarak işlev gören Depo, sergilerin yanı sıra kamuya açık konuşmalar, paneller, film gösterimleri ve atölye çalışmalarına ev sahipliği yapar.[27][28]

Hakkındaki iddialar

Osman Kavala, 1 Kasım 2017 tarihinde TCK’nın 309. ve 312. maddelerinden tutuklandı.[29][30] 309. maddeye ("cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs") dair soruşturma 15 Temmuz darbe girişimi, 312. maddeye ("cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni ortadan kaldırma veya görevini engellemeye teşebbüs") dair soruşturma ise Gezi Parkı protestolarıyla ilişkilidir.

Kavala, 11 Ekim 2019 tarihinde TCK’nın 309. maddesinden İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından re’sen tahliye edildi.[31] 18 Şubat 2020 tarihinde ise TCK'nın 312. maddesinden (kamuoyunda bilinen adıyla Gezi Parkı Davası'ndan) beraat etti. Tahliyesinin hemen ardından TCK’nın 309. maddesinden gözaltına alındı; ertesi gün, 19 Şubat 2020 tarihinde aynı maddeden tutuklandı.[32] 9 Mart 2020 tarihinde ise TCK’nın 328. maddesinden ("devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin etmek") tutuklandı.[33] 20 Mart 2020 tarihinde TCK'nın 309. maddesinden beraat etti.[34]

1 Kasım 2017 tarihinden itibaren kesintisiz olarak Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunan Osman Kavala, 20 Mart'taki beraat kararıyla aynı dosyadan üç kez tutuklanıp iki kez tahliye edilmiş oldu.[35] İnsan Hakları İzleme Örgütü Genel Direktörü Kenneth Roth, Kavala'nın Gezi Davası'ndan beraat ettikten hemen sonra yeniden tutuklanmasını "Türkiye’nin ceza yargılamaları sisteminin, siyasi olarak manipüle edildiğini, savcılık soruşturmalarının ve tutuklama kararlarının Cumhurbaşkanı’nın keyfine göre verildiğini gösteriyor" sözleriyle yorumlamıştır.[32]

Gezi Davası
Ana madde: Gezi Parkı davası

Gezi Parkı eylemlerini organize ettiği iddiasıyla hakkında dava açılan aralarında Osman Kavala'nın da bulunduğu 16 kişi, İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandı. Gezi Olaylarını organize ettiği iddiasıyla açılan davada, savcılık Osman Kavala, Yiğit Aksakoğlu ile Mücella Yapıcı'nın ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla cezalandırılmasını, diğer sanıklara 15-20 yıl arasında hapis cezası verilmesini talep etmişti.[36]

Davanın tek tutuklu sanığı olan ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) tahliyesini talep ettiği Osman Kavala, kararın üstünden üç aydan uzun süre geçmesine rağmen cezaevinde tutulmaya devam ediyordu. AİHM, Kavala'nın yargılanmasının ve tutuklanmasının politik saik taşıdığına, "Kavala ve onunla beraber tüm insan hakları savunucularını susturmak amaçlı" olduğuna hükmetmiştir.[37][38]

Gezi Parkı davasında, 18 Şubat 2020 tarihinde görülen altıncı ve son duruşmada tüm sanıklara beraat kararı verildi. Aynı şekilde 3 yıldan fazla süredir cezaevinde bulunan Osman Kavala'nın da tahliye edilmesine karar verildi.[39][40][41] Fakat serbest kalmadan, aynı gün 15 Temmuz soruşturması kapsamında yeniden gözaltına alındı ve sevk edildiği nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’nce tutuklandı.[42] "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırma veya bu düzen yerine başka bir düzen getirme veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemekle", "Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemekle" ve "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırma veya görevlerini yapmasını tamamen engellemekle" suçlanmakta ve hakkında 3 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 20 yıla kadar hapis cezası istenmektedir.[43]

Ödül ve adaylıkları
  • 2019 - "Ayşenur Zarakolu Özgür Düşünce Ödülü"[5]
  • 2019 - "Avrupa Arkeolojik Miras Ödülü"[44]

Kaynakça
  1. Gall, Carlotta (9 Nisan 2020). "From Prominent Turkish Philanthropist to Political Prisoner". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 9 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
  2. Ayşe Arman (17 Ocak 2018). "İki aydır tutuklu olan Osman Kavala'nın eşi Profesör Ayşe Buğra: Çok şükür Osman'ın sağlığı yerinde Morali de sağlam". Hürriyet. hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
  3. Danzikyan, Yetvart (5 Ekim 2019). "Doğum günün kutlu olsun Kavala..." Agos. agos.com.tr. Erişim tarihi: 6 Eylül 2019.
  4. "Avrupalı aydınlardan Osman Kavala için FT'ye açık mektup: Serbest bırakın". Gazete Duvar. gazeteduvar.com.tr. 30 Ocak 2020. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
  5. "Ayşenur Zarakolu Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri 17. Kez Verildi". Bianet. bianet.org. 10 Mayıs 2019. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
  6. “Sınıf arkadaşlarından destek... Osman için özgürlük istiyoruz.” Cumhuriyet. 25 Kasım 2017. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
  8. International Peace and Reconciliation Initiative (IPRI): „Osman Kavala, Founder/Partner“ 25 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. "İletişim Yayınları'ndan Osman Kavala açıklaması". CNN Türk. 3 Kasım 2017. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  10. "'Dönüp Baktığımda' çıktı". Agos. 4 Haziran 2018. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  11. "Yılın Yayınevi Aras Yayıncılık". Aras Yayıncılık. 15 Ocak 2019. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  12. "Restoran'dan Sanata". Nokta. Yıl: 3. Sayı: 14. 14 Nisan 1985. S. 59.
  13. "Dostları Mustafa Kemal Ağaoğlu'nu Anıyor". Bianet. 14 Ekim 2009. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  14. "Osman Kavala savunmasını yaptı: Fantastik bir kurgu". Agos. 24 Haziran 2019. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  15. https://hakikatadalethafiza.org/osman-kavalayi-serbest-birakin/
  16. "Açık Toplum Vakfı, Türkiye’den çekiliyor". Sözcü. 26 Kasım 2018. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
  17. https://www.goethe.de/ins/tr/tr/kul/sup/ort.html
  18. "Anadolu Kültür'ün kurucusu Osman Kavala kimdir? | Duyurular | Anadolu Kültür". Anadolu Kültür'ün kurucusu Osman Kavala kimdir? | Duyurular | Anadolu Kültür. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  19. SÖNMEZ, Yücel. "En değerli mirasın peşinde..." www.hurriyet.com.tr. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  20. "Hakkımızda | Anadolu Kültür". Hakkımızda | Anadolu Kültür. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  21. "Museum Advocacy Group Pens Open Letter Demanding Release of Imprisoned Turkish Philanthropist". Hyperallergic (İngilizce). 14 Ocak 2019. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  22. "Diyarbakır'da sanat mekânsız kaldı – Susma24". 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  23. Gazetesi, Evrensel. "'Diyarbakır'ın sessizliğine ses olmak istiyoruz'". Evrensel.net. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  24. "Kars Sanat Merkezi Açılıyor", 25 Şubat 2005, Bianet,http://bianet.org/kurdi/siyaset/55105-kars-sanat-merkezi-aciliyor
  25. Merkezi, Arkitera Mimarlık. "Tütün Deposu 'Depo' Renovasyonu". Arkitera.com. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
  26. "İstanbul’un yeni sanat merkezi Depo", Milliyet, 2009, https://www.milliyet.com.tr/pembenar/istanbul-un-yeni-sanat-merkezi-depo-1060207
  27. Evrim Altuğ, "Depo'daki mor görüntüler", Gazete Duvar, 1 Aralık 2019, https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2019/12/01/depodaki-mor-goruntuler/
  28. Nora Tataryan, "Kavala için 72 saatlik bir kolektif üretim", 14 Şubat 2018, www.agos.com.tr/tr/yazi/20206/kavala-icin-72-saatlik-bir-kolektif-uretim
  29. ""Yeniden tutuklandı"". Bir + Bir. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  30. "Son dakika... Anayasa Mahkemesi Osman Kavala'nın başvurusunu reddetti". CNN Türk. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  31. "Osman Kavala'nın avukatı Koyuncu'dan tutuklama kararına tepki". T24. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  32. Avenue, Human Rights Watch | 350 Fifth; York, 34th Floor | New; t 1.212.290.4700, NY 10118-3299 USA | (20 Şubat 2020). "Türkiye: Önde Gelen Sivil Toplum Lideri, Beraat Ettikten Sonra, Yeniden Tutuklandı". Human Rights Watch. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  33. ""Osman Kavala, Aynı Soruşturma Dosyasında Üç Kez Tutuklandı"". Bianet. 10 Mart 2020. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  34. Şafak, Yeni (20 Mart 2020). "Kavala'ya 'darbe' suçlamasından tahliye kararı". Yeni Şafak. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  35. "Osman Kavala için tahliye kararı: Bu kararla birlikte Kavala, aynı dosyadan üç kez tutuklanıp iki kez tahliye edilmiş oldu". Medyascope. 20 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
  36. "Gezi Direnişi davasında ara karar: Osman Kavala yine tutuklu, Yiğit Aksakoğlu'na tahliye". Cumhuriyet. cumhuriyet.com.tr. Anadolu Ajansı. 25 Haziran 2019. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
  37. "AİHM’den Osman Kavala hakkında ihlal kararı", Cumhuriyet, 10 Aralık 2019 http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/aihmden-osman-kavala-hakkinda-ihlal-karari-1707365
  38. "Turkey ordered by European court to free activist Osman Kavala", Financial Times, 10 December 2019 https://www.ft.com/content/fded5364-1b50-11ea-97df-cc63de1d73f4
  39. "Gezi Davası'nda tüm sanıklar hakkında beraat kararı!". BirGün. birgun.net. 18 Şubat 2020. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  40. "Gezi davası başladı (Osman Kavala ilk kez hakim karşısında)". NTV. ntv.com.tr. 24 Haziran 2019. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
  41. "Gezi Parkı soruşturmasında Osman Kavala ve Memet Ali Alabora dahil 16 kişiye müebbet hapis talebi". T24. t24.com.tr. 20 Şubat 2019. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.
  42. "Gezi Parkı davasında tahliye edildikten sonra yeniden gözaltına alınan Osman Kavala tutuklandı". sozcu.com.tr. 20 Şubat 2020. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.Sözcü
  43. "Osman Kavala hakkında yeni iddianame: 3 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 20 yıla kadar hapis cezası istendi". 8 Ekim 2020. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
  44. Alan, Gülsüm (5 Eylül 2019). "Avrupa Arkeologlar Birliği'nden Osman Kavala'ya ödül". Euronews. İsviçre: euronews.com. Erişim tarihi: 6 Eylül 2019. Avrupa Arkeolojik Miras Ödülü bu yıl, Türkiye'de risk altında olan kültürel mirası korumak amacı ile çalışmalar yürüttüğü gerekçesi ile girişimci ve işadamı Osman Kavala'nın oldu.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.