Küçük İskender
Derman İskender Över veya bilinen adıyla Küçük İskender, (28 Mayıs 1964, İstanbul - 3 Temmuz 2019, Beykoz), Türk şair, eleştirmen, oyuncu.[1]
| Küçük İskender | |
|---|---|
| Doğum |
Derman İskender Över 28 Mayıs 1964 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm |
3 Temmuz 2019 (55 yaşında) Beykoz, İstanbul |
| Takma ad | Küçük İskender |
| Meslek | Şair, Eleştirmen, Oyuncu |
| İkamet | İstanbul |
| Vatandaşlık | Türkiye |
| Dönem | Cumhuriyet dönemi |
| Tür | Şiir, Roman, Derleme, Günce |
| Önemli ödülleri |
2000-Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü 2006-Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü 2014-Erdal Öz Edebiyat Ödülü 2017-Necatigil Şiir Ödülü 2018-Yunus Nadi Şiir Ödülü |
| Etkin yılları | 1985-2019 |
|
| |
Yaşamı
1964 yılında İstanbul'da doğdu.[2] Kabataş Erkek Lisesini bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'ne girdi, son sınıfında okulu bıraktı. Ardından İstanbul Üniversitesi sosyoloji bölümüne girdi, 3 yıl sonra bıraktı. 1980'li yıllardan başlayarak günümüze kadar çeşitli dergilerde şiirler, eleştiriler, denemeler yazdı. İlk şiiri Milliyet Genç Sanat Dergisi'nde, İskender Över ismiyle çıktı. Profesyonel olarak 1985'te Adam Sanat Dergisinde şiirleri yayımlanmaya başladı.
Kimi çıkan antololojilerde şiirleri basıldı. Kanada'da çıkan Descant adlı edebiyat dergisinin Türkiye özel sayısında, ABD'de ise Murat Nemet-Nejat'ın 'eda' kavramında yoğunlaştığı Türk şairleri antolojisinde kendine yer buldu. İtalya'da düzenlenen Avrupalı Genç Şairler Yarışması'nda (La Giovane Poseia D'europa Nel 1999) ilk ona girdi ve şiirleri bu şairlerle kitaplaştırıldı.
2000 yılında Orhon Murat Arıburnu Ödülleri'nde Bir Çift Siyah Deri Eldiven adlı şiir kitabıyla birincilik aldı. 2001 yılında Almanya'da, 2002 yılında Hollanda'da çeşitli şehirlerdeki etkinliklerde, 2005'te Avusturya'da, 2007'de Makedonya'da, 2008'de İsveç'te konuşmacı olarak ve şiir performanslarıyla kendini dile getirdi. 2003 yılında Berlin'de düzenlenen İlk Türk Eşcinseller Kongresi'nde bu konudaki bildirisini okudu. 2004'te NewYork'ta ve Kuzey Coralania'da üniversitelerde konuşma yaptı ve tek kişilik okuma gecelerine konuk oldu. 2006'da İskender'i Ben Öldürmedim adlı şiir kitabıyla Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü'nü kazandı. 2014'te 7.si verilen Erdal Öz Edebiyat Ödülü Küçük İskender'e verildi. Jüri ödülün gerekçesini “Türk Şiiri’ne getirdiği özgün soluk ve şiir dilinin geliştirilmesinin yanı sıra otuz yıl boyunca tavrındaki tutarlılık” olarak özetledi.[3] 2017’de Necatigil Şiir Ödülü’nü aldı.Seçici kurul "küçük İskender, ilk kitabı Gözlerim Sığmıyor Yüzüme'den başlayarak günümüz şiirine yeni bir söyleyiş, yeni bir soluk kazandırdı. Çağdaş Türk şiirinin birikimlerini dilde ve anlatımda yeni yaklaşımlarla zenginleştirdi. Günümüz toplumunun farklı kesimlerinin yaşam kültürlerini şiir diline taşıdı. Mayıs Giremez, küçük İskender'in otuz yıllık şiir birikiminin parlak bir örneği olmasının yanında, günümüz şiirini yücelten özellikleriyle de ödüle değer bulundu." açıklamasını yaptı.[4]
2018'de akciğer kanseri teşhisi[5][6] konan sanatçı bir süredir Bodrum'daki evinde istirahatte idi. İstanbul, Beykoz Paşabahçe Devlet Hastanesi’nde yoğun bakımda tedavisi süren küçük İskender 3 Temmuz 2019'da, gece saatlerinde öldü.[7]
Kariyeri
İstanbul'da Türkiye'nin en önemli müzik odakları olan Baba Zula, Rashit, Teoman, Nejat Yavaşoğulları, Gripin, Hayko Cepkin, Zakkum, Harun Tekin, Derya Köroğlu, Mabel Matiz, Can Bonomo, Model, Flört, Cemiyette Pişiyorum yine edebiyat ve sinema dünyasından Orhan Alkaya, Mustafa Altıoklar, Şenol Erdoğan, Pelin Batu, Haydar Ergülen, Arif Damar, Lale Müldür, Enver Ercan gibi isimlerle aynı sahneyi paylaştı. Küçük İskender ayrıca Onur Akyıl, Gonca Özmen, Harun Atak, Emre Varışlı, Emirhan Esenkova, Şakir Özüdoğru, Sinem Sal gibi genç şairlerle birlikte Beyoğlu başta olmak üzere Ankara, İzmir, İzmit, Elazığ, Gaziantep, Milas, Seferihisar, Gümüşlük, Bodrum, Bolu, Kırşehir, Lefkoşa gibi birçok farklı yerde performans geceleri yapmıştır.
Oyunculuk
Küçük İskender, Mustafa Altıoklar'ın yönettiği iki filmde de oynamıştır: 1997 yılı yapımlı Ağır Roman ve 2003 yılı yapımlı O Şimdi Asker.
Kitapları
Kitapların şu anki yayınevleri ve basıldıkları ilk tarih dikkate alınmıştır.
Şiir
|
Roman
|
Hakkındaki yazılar
- Ölü evindeki çılgın eğlence Can Sever'in Küçük İskender'in şiir kitabıyla ilgili yazısı
- Şiir Dinletileri Küçük İskender'in şiir dinletileri
- Salih Alexander Wolter: Erinnerung an küçük iskender. In: Das Sternbild des Matrosen lesen. Schwules Leben - schwule Literatur. Gießen 2020: Psychosozial-Verlag. pp. 113–116. ISBN 978-3-8379-3012-2
- 23 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Küçük İskender Kitabı'nın Anlamı" Murat Esmer'in yazısı.
Kaynakça
- "Küçük İskender yaşamını yitirdi!" (Habertürk). haberturk.com. 3 Temmuz 2019. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- Soysal, İlhami (Eylül 2009). 20. Yüzyıl Türk Şiiri Antolojisi (11. bas.). bilgi yayınevi. s. 564. ISBN 975-494-022-3.
- "Erdal Öz Edebiyat Ödülü Küçük İskender'in!". milliyet.com.tr. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015.
- "2017 YILI NECATİGİL ŞİİR ÖDÜLÜ". necatigil.com. 6 Nisan 2017. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (BASIN DUYURUSU) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2019.
- "küçük İskender'den sevenlerine mesaj". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet Gazetesi. 1 Temmuz 2018. 5 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- "Şair Küçük İskender'e kanser teşhisi konuldu". evrensel. 28 Haziran 2018.
- "Şair küçük İskender hayatını kaybetti". birgun.net. Birgün. 3 Temmuz 2019. 5 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2019.
