Dadaloğlu

Dadaloğlu, (gerçek adı: Veli) Osmanlı Devleti'nin Anadolu Türkmenlerini iskân politikasına tepki olarak tanınmış bir Halk ozanıdır. 18. yüzyılın son çeyreğinde Kayseri'nin Tomarza ilçesinde doğup 19. yüzyılın ortalarında öldüğü bilinmektedir. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bilgi yoktur.

Dadaloğlu

Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu'nda iki ayrı edebiyat çeşidi vardı. Halk edebiyatı ve divan edebiyatı Osmanlı Türkçesi, Farsça ve Arapça kelimelerin harmanlanmış hali ile yazılıyordu. Bu dil, günlük konuşmada kullanılmıyordu ve nüfusun çoğu için anlaşılabilir değildi. Folklor edebiyatının bilinen en yaygın türü koşma adlı şiir türüdür.[1] Koşma şiir türünün özel bir ezgiyle söylenine ise Varsağı denirdi.

Biyografi

Dadaloğlu güney Anadolu'da (Nur Dağları ve muhtemelen Toros Dağları) dağlık bölgelerde yaşıyordu. Diğer adı Veli idi. Bu isim şairlerin kullandığı mahlas (takma ismi) ismiydi. Oğuzların Avşar boyundandı. Osmanlı Devleti'nin konar-göçer Avşar, Karsantı(Aladağ), Sırkıntı, Bozdoğan, Kırıntı, Berber, Menemenci gibi Türkmen aşiretlerini yerleşik hayata geçirmek için verdiği uğraş, yer yer başkaldırılara ve çatışmalara neden olmuştur. Dadaloğlu'nun şiirleri, yerleşik hayata geçmek istemeyen Türkmen aşiretlerinin sesi ve sözlü tarihi sayılabilir. Bu itirazlardan dolayı Osmanlı Avşarlara tarım arazileri verdi. Ama o yine de kabile üyelerinin en geleneksel göçebe yaşam tarzını tercih etti ve Osmanlı'ya karşı mücadele etti.

Dadaloğlu mücadelesini şiirlerine de yansıtmış, halkının duygularını ve tepkilerini konu almıştı. Bunun için şu sözleri söylemiştir;[2]

Ferman padişahınsa, Dağlar bizimdir...

Mücadelenin sonunda, nihayet Osmanlı hükûmeti halkı yerleşik yaşamaya ikna etti. Yeni yerleşkeler İç Anadolu Bölgesi'nde, eski alanın kuzeyinde oldu. Dadaloğlu Sivas'ın Şarkışla ilçesinin Kavaklıpınar köyünde ölmüştür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. "Koşma Nedir? (Türkçe)". 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014.
  2. İlyas Örskaya: Edebiyat Bilgileri, Final yayınları ISBN 978-605-374-046-9 p 197
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.