Helles

Helles türü biralar "hell" ya da "helles bier" gibi adlarla da bilinmektedir. "Hell" Almanca kökenli bir sözcük olup parlak, hafif ve açık renkli gibi anlamlara gelmektedir. Dolayısıyla "helles bier" terimiyle parlak-hafif-açık renkli biralar kastedilmektedir. "Helles" olarak adlandırılmasının nedeni, ilk ortaya çıktığında Almanya'da oldukça popüler bir başka bira türü olan dunkel (Almanca: koyu renkli) biralarla arasındaki renk farklılığını vurgulamaktır.

Helles biralar ilk olarak 1894 yılında Almanya'nın Münih kentindeki Spaten Biracılık tarafından, Çek Cumhuriyeti'ndeki pilsner furyası göz önüne alınarak geliştirilmiştir.[1]

1960'lı yıllara dek Helles türü biralar Almanca konuşulan bütün bölgelerde bulunabilmekteydi. 1960'lardan sonra helles biralar pek çok yerde yerini yavaşça pilsner türü biralara bırakmıştır. Bu değişimde fıçı biralar yerine şişelenmiş biralar lehine değişen tüketici alışkanlıklarının da etkisi bulunmaktadır.

Helles biralar Güney Almanya dışında, özellikle Berlin'de popülerliğini yeniden kazanmıştır.[2]

Hacker-Pschorr tarafından üretilen helles bira.

Helles türü biralar güçlü bir gövdeye, hafif bir tatlımsılığa, açık bir renge ve düşük bir şerbetçi otu acılığına sahiptir. Şişelenmeden önce filtrasyondan geçtiği için oldukça berrak bir görünümdedir.[3] Ancak bazı restoranlarda ve bira üretim yerlerinde filtresiz versiyonlar da tercih edilebilmektedir.[4][5]

Münih tarzı hellesler, alt fermentasyon yöntemiyle fermente edilen sarı renkli lager biralardır. Üretim aşamasında genellikle Hallertauer adı verilen şerbetçi otları kullanılır. Hallertauer, pek çok Alman tarzı lager biralarda yaygın olarak kullanılmasına karşın bitki hastalıklarına yakalanma riskinin yüksek olması nedeniyle, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllardan sonra yerini büyük ölçüde Hersbrucker adı verilen şerbetçi otlarına bırakmıştır.[6]

Orijinal gravitesi 1044 ile 1053 arasında değişen helles türü biralar fermentasyon sonrasında %4,50 ile %6,00 arasında bir alkol değerine ulaşır. Şerbetçi otundan gelen acılık değeri (IBU), pilsner türü biralardan daha düşüktür.

Helles üretiminde genellikle tek türde şerbetçi otu ve malt kullanılmaktadır. En çok tercih edilen malt çeşidi ise pilsner maltıdır. Pilsner maltı oldukça açık renkli olduğu için 1 - 1,5 gibi bir SRM değerine sahiptir.

Helles, Münih kökenli bir biradır. Münih çevresindeki sularda karbonat değeri genel olarak 250-300 ppm aralığındadır. Ancak farklı karbonat değerindeki sularla da helles üretimi yapılmaktadır. Mayşedeki pH değeri ise standart değerlerde olup genelde  5,2 - 5,4 aralığındadır.

Lager biralar düşük sıcaklıklarda fermente edilir. Dolayısıyla helles de lager tipi bir bira olduğu için 9 °C gibi düşük bir fermentasyon sıcaklığına sahiptir.[7]

Helles biralar Bavyera ve Baden-Württemberg gibi Güney Almanya eyaletlerinde oldukça yüksek bir popülariteye sahiptir. "Spezial", "Landbier", "Munich Lager", ya da "Export" gibi adlarla da bilinmektedirler. Lager ve Export arasında kesin bir ayrım bulunmamasına karşın Export genellikle Dortmunder Export olarak bilinen türe daha yakındır.[8]

Helles biralar Almanya kökenli olmasına karşın, Almanya dışında da üretilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, İtalya, Kolombiya, Japonya ve Brezilya'da helles türü bira üreten fabrikalar bulunmaktadır.[9]

• Almanya'da bira

• Münih-tarzı Helles Lager (Top 100) 13 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Beer Advocate)