Gölbaşı, Adıyaman

Adıyaman'ın batısında yer alır. Kuzeyinde Malatya, doğusunda Besni ve Tut İlçeleri, güneyinde Gaziantep, batısında Kahramanmaraş ili ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 860 metre civarındadır.

Gölbaşı
Ülke Türkiye
İl Adıyaman
Coğrafi bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
  Kaymakam Mutlu Köksal [1]
  Belediye başkanı İskender Yıldırım (CHP)
Yüzölçümü
  Toplam 1.290 km² (490 mil²)
Rakım 890 m (2.910 ft)
Nüfus
 (2018)
  Toplam 49,255
  Kır
-
  Şehir
-
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 02500
İl alan kodu 0416
İl plaka kodu 02

Gölbaşı, Adıyaman ilinin bir ilçesidir.

Gölbaşı İlçesi Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesini , Akdeniz'e bağlayan Devlet Karayolu ile DD'nin geçtiği bir güzergahta kurulduğundan, Malatya, Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerini birbirine bağlayan bir kavşak konumundadır.

Bu yönüyle doğu ile batı arasında köprü konumundadır. Programda olan Kapıdere Yolu açıldığında Şanlıurfa ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Ankara’ya olan uzaklığı 183 km. daha azalacaktır. 30 köyü, 3 beldesi olan Gölbaşı, adını Gölün Başı kelimesinden almaktadir. biri ilçe merkezinde, ikisi çevre köylerde bulunan toplam 3 göl vardir. ilçe merkezinde bulunan göl çevresinde turizme yönelik tesisler , geniş ormanlık ve yeşil alan ile ilçe kenarından geçen Göksu Çayı bu cazibeyi artırmaktadır. Bu yönüyle de bölgenin mesire alanı durumundadır. Zaten GAP İdaresi de İlçeyi GAP Mesire Alanı ilan etmiştir. GAP Projesinin bir parçası olan Çetin Tepe Barajı'nın etüt çalışmaları devam etmektedir. Göksu Çayı'ndan pompalanarak göle akıtılan su Gaziantep’e içme suyu olarak verilmektedir.

Tarihçe

Gölbaşı,1958 yılına kadar Besni ilçesine bağlı olan “Karaçalık” isimli mevkide bulunan bir köy olarak Besni ile beraber 1933 yılına kadar Gaziantep`e, 1933 yılından 1954 yılına kadar ise Malatya iline bağlı kalmıştır.(Kurulduğunda Çataltepe Köyü'ne bağlı olduğundan; Pazarcık ilçesi aracılığıyla Kahramanmaraş'a da bağlı kalmıştır.) 1958 yılında ilçe olmuştur.

Adıyaman’ın 1954 yılında il olmasının ardından 1958 yılında "Gölbaşı" ilçe yapılarak, Adıyaman iline bağlanmıştır.[2]

Nüfus ve Demografik Yapı

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[3]26.3005.04421.256
1970[4]33.8899.61624.273
1975[5]41.47715.10326.374
1980[6]45.54620.39025.156
1985[7]49.89022.15327.737
1990[8]55.35829.58825.770
2000[9]52.98828.65624.332
2007[10]47.28426.99320.291
2008[11]47.59927.08720.512
2009[12]48.06927.80020.269
2010[13]47.90628.07219.834
2011[14]47.56028.20419.356
2012[15]48.60129.66518.936
2013[16]47.40628.65218.754
2014[17]47.59329.25318.340
2015[18]48.02730.18217.845
2016[19]49.07731.28317.794

Gölbaşı ilçesinde, Sünni ve Alevi nüfus bulunmaktadır.[20]

Spor

İlçede ilk resmî kulüp, 1974 yılında "GÖLBAŞI SPOR KULÜBÜ" adıyla kurulmuştur. Renkleri kırmızı-beyaz olan kulüp Adıyaman Amatör kümede mücadele etmeye başlamıştır. İlçede 500 kişilik prtatif tribünlü stad ve 500 kişilik de Kapalı Spor salonu bulunmaktadır. 1996 yılında adını "GÖLBAŞI BELEDİYE SPOR KULÜBÜ" olarak değiştirmiştir. Kulüp, Futbol, Voleybol, Yüzme, Karate ve Kıck Box dallarında faaliyetlerini sürdürmektedir. Halen, 70 civarında lisanslı sporcusu mevcuttur. Şu an kulüp bünyesinde sadece futbol bulunmaktadır. Takımın A. ve B. takımı bulunmaktadır. Özellikle son beş yıla bakıldığında takımda büyük bir gençleştirme başlamıştır.

Ekonomi

İlçe ekonomisi, ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.[21] Tarımsal ürünler arasında özellikle üzüm, ceviz ve incir üretimi ve kurutularak satışı yaygındır. Özellikle Besni üzümü olarak bilinen kurutmalık üzüm, bölge ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bunun yanı sıra, ilçede Kömür İşletmesi, Tekstil İşletmesi, Yem Fabrikası, Poşet Fabrikası, Un Fabrikası gibi sanayi kuruluşları da bulunmaktadır.[22]

Doğası ve İklim Özellikleri

Gölbaşı ilçesi, Gölbaşı Gölü, İnekli Gölü ve Azaplı Gölünü de kapsayan 1687 hektarlık bir alana sahip olup, Milli Parklar Kanunu uyarınca, 2008 yılında Tabiat Parkı olarak tescil edilmiş olup, bu park alanı içinde bir hizmet binası ve kuş gözlem kulesi bulunmaktadır.[23]

İlçenin %29.66'lık alanı, işlenebilir tarım arazisi statüsündedir.[21]

İlçenin kuzeyinde Güneydoğu Torosların bir parçası olan sıra dağlar uzanmaktadır.[24] En yüksek nokta ise, 2320 metre yüksekliği olan Boruk Dağının tepesidir.[24] Gölbaşı ayrıca Savran Yaylası ve Sırıklı Yaylası Platolarına sahiptir.[24] Tek akarsuyu Göksu Çayı olan ilçe, yer altı suları bakımından zengindir.[24]

İlçeyi çecreleyen dağların yazları güneyden ve kuzeyden gelen sıcak havayı engellemesi sebebiyle Gölbaşı ilçesi, yazları çok sıcak geçirmezken; kışın, genellikle soğuk havanın meydana getirdiği yüksek basınç hakim olur.[24]

Fay Hattı

Gölbaşı, Doğu Anadolu Fay Zonu'nun iki segmentinden birini oluşturmaktadır.[25]

Tarihi Yerler

Günümüze gelen eserler arasında, Köristan (Yaylacık) Köyü'ne 16 km.uzaklıktaki Göksu çayu üzerindeki Vijne Köprüsü ve Altınlı Köprü bulunmaktadır.

Tanınmış Kişiler


Kaynakça

  1. http://www.golbasi.gov.tr/
  2. Burak TELLİ, YER ADLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME: ADIYAMAN İLİ GÖLBAŞI İLÇESİ ÖRNEĞİ, Turkish Studies Volume 13/12, Spring 2018, s.512
  3. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  16. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  17. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  18. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  19. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  20. Fevzi RENÇBER, "Anadolu Aleviliğinde Görgü Cemi: Adıyaman Örneği." Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34.34 (2013): 197-231. http://alikenanoglu.net/alevi-koyleri-listesi/4799 29 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  21. http://www.golbasi.gov.tr/tarim-ve-hayvancilik
  22. https://adiyaman.ktb.gov.tr/TR-61339/golbasi.html
  23. İsmail, UKAV, "Adıyaman'ın Kırsal Turizm Potansiyeli." Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 2012.2 (2012): 77-81.
  24. http://www.golbasi.bel.tr/sehir/cografi-yapi/73/
  25. Önder YÖNLÜ, Doğu Anadolu Fay Zonu’nun Gölbaşı (Adıyaman) ile Karataş (Adana) arasındaki kesiminin geç kuvaterner aktivitesi. Diss. Eskisehir Osmangazi University, 2012.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.