Batı Azerbaycan Eyaleti

Batı Azerbaycan Eyaleti (Farsça: استان آذربایجان غربی, okunuşu: Ostan-e Āzarbāijān-e Gharbī), İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ile Zencan, güneyinde ise Kürdistan Eyaleti bulunur.

Batı Azerbaycan Eyaleti
استان آذربایجان غربی / Ostān-e Āzarbāijān-e Gharbī
Konum
Bilgi
Yönetim merkezi::Urmiye
Alan :39.487[1] km²
Nüfus(2006):
 • Nüfus yoğunluğu :		2.873.459[2]
 /km²
İl sayısı:17
Zaman dilimi:IRST (UTC+03.30)
  -Yaz (Yaz saati uygulaması):IRST (UTC+04.30)
Diller:Azerice, Kürtçe, Farsça, Yeni Arami dili

Eyaletin yüzölçümü 39.487 km² (Urmiye Gölü ile birlikte 43.660 km²), 2006 yılı nüfusu 3.015.361, idare merkezi ise Urmiye şehridir.

Eyalette yer alan önemli şehirler: Urmiye, Hoy, Miyanduab, Bukan,Mahabad, Salmas, Maku, Nakade, Piranşehr, Serdeşt, Şahindej, Takab, Uşnu Siyahçeşme va Şot şehirleridir.

Tarihi

Azerbaycan hanlıklarından Urmiye Hanlığı'na 1797 yılına kadar başkentlik yapmıştır.

Etnik yapı
Batı Azerbaycan Eyaleti nüfusunun etnik yapısı (2005)
Çaldıran yakınlarında Ermeniler tarafından inşa edilen Kara Kilise
2010 yılında Batı Azerbaycan Eyaletinde nüfusun
anadiline göre ayrımı[3]
etnik qrup nisbəti
Azeriler
  
 81.20%
Kürtler
  
 16.70%
Farslar
  
 0.80%
Diğerleri
  
 1.00%
Tasniflenmemiş
  
 0.30%

Eyaletin nüfusu ağırlıklı olarak Azeriler'den[4][5][6], kısmen Kürtler'den oluşur.

Eyalet genelinde Azerice ve Kürtçe, en büyük şehri olan Urmiye'de ise ilave olarak Farsça, Ermenice ve Yeni Arami dili konuşulmaktadır. Eyalette az sayıda ülkenin diğer bölgelerinden gelen göçmenler de yaşamaktadır. Halkın çoğunluğu ağırlıklı olarak İslam dinine mensuptur. Diğer azınlık dinleri Hristiyanlık ve Yahudiliktir. Bölgede tarihi kilise kalıntıları bulunur.

Coğrafya ve iklim
Urmiye Gölü

Batı Azerbaycan, ülkenin geneliyle karşılaştırılırsa dağlık bir yapıya sahiptir. Bunun yanında tarıma elverişli büyük ovalarıda vardır (örneğin, kuzeydeki Çaldıran Ovası). Ayrıca Urmiye Gölü kıyısında bulunması nedeniyle oldukça ilgi çekici yaban hayatı ve doğa manzaralarına sahiptir.

Batı Azerbaycan, Urmiye Gölü kıyısında olması nedeniyle ılıman bir iklime sahip olsa da, yükseltisinin fazla olması -özellikle güney bölgesinde- ve kuzeyden gelen soğuk hava akımları nedeniyle oldukça soğuk kışlar geçirir. Yazları ise ılık geçer. Eyalet içindeki ortalama sıcaklıklar şu şekildedir: 9.4 °C (Piranşehr), 11.6 °C (Mahabad), 9.8 °C (Urmiye), 10.8 °C (Hoy). Eyalet içinde, Temmuz ayı en yüksek sıcaklık 34 °C iken, Ocak ayı en düşük sıcaklık –16 °C derece olarak ölçülmüştür. Yazları 4 °C,kışları 15 °C 'ye varan sıcaklık farkları oluşur.

İdari yapı

Batı Azerbaycan Eyaleti (ostan), kendi içinde 17 şehristan ve 38 bahşa ayrılmıştır. Eyaletin bu alt idari yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Sıra Şehristan Adı Nüfusu Yönetim merkezi Bağlı bahşlar
1 Bukan şehristanı 202.637 Bukan Merkezî • Simine
2 Çaypara şehristanı 42.225 Karaziyadin Merkezî • Hacılar
3 Çaldıran şehristanı 44.572 Çaldıran Merkezî • Deşteki
4 Hoy şehristanı 365.573 Hoy Merkezî • Evoğlu • Kotur • Sefaiye
5 Mahabad şehristanı 197.441 Mahabad Merkezî • Halifan
6 Maku şehristanı 174.578 Maku Merkezî • Bazergan
7 Miyanduab şehristanı 245.153 Miyanduab Merkezî • Barık • Merhametabad
8 Nekede şehristanı 117.831 Nekede Merkezî • Muhammedyar
9 Uşnu şehristanı 63.798 Uşnu Merkezî • Nalus
10 Piranşehr şehristanı 107.677 Piranşehr Merkezî • Lacan
11 Poldeşt şehristanı 38.586 Poldeşt Merkezî • Aras
12 Salmas şehristanı 180.708 Salmas Merkezî • Kuhsar
13 Serdeşt şehristanı 104.146 Serdeşt Merkezî • Vezine
14 Şahindej şehristanı 89.356 Şahindej Merkezî • Keşaverz
15 Şot şehristanı 51.476 Şot Merkezî • Kara Koyun
16 Takab şehristanı 81.395 Takab Merkezî • Tahtı Süleyman
17 Urmiye şehristanı 856.914 Urmiye Merkezî • Enzel • Silvana • Sumay-e Beradust • Nazlı

Kaynakça
  1. gazetteer.de
  2. "sci.org.ir". 7 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.
  3. طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱
  4. "ciaonet.org". 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
  5. "countrystudies.us". 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
  6. "Aferineş gezetesinin 2595. sayısı (Farsça)". 19 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.