İspanya ekonomisi

İspanya ekonomisi, nominal GSYİH'ye göre dünyanın 13. büyük ekonomisi ve satın alma gücü paritesi açısından dünyanın en büyük ekonomilerinden biridir. Ülke, Avrupa Birliği, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ve Dünya Ticaret Örgütü üyesidir. İspanya kapitalist bir karma ekonomiye sahiptir. İspanya ekonomisi, nominal GSYİH istatistiklerine göre euro bölgesinin dördüncü büyük ekonomisinin olmasının yanı sıra Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Rusya'nın ardından Avrupa'nın altıncı büyük ekonomisidir. 2012 yılında İspanya dünyanın 12. büyük ihracatçısı ve 16. büyük ithalatçısıydı. İspanya, Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Endeksi'nde 25. ve Dünya Bankası tarafından kişi başına GSYİH'de 30. sırada yer almakta olup yüksek gelirli bir ekonomi ve çok yüksek insani gelişme gösteren ülkeler arasında sınıflandırılmaktadır.[15] The Economist'e göre, İspanya dünyanın en yüksek 10. yaşam kalitesine sahiptir.[16]

İspanya ekonomisi
Cuatro Torres Ticaret Bölgesi
Derece	13. (nominal) / 17. (SAGP)
Para birimi	Euro (EUR, €)
Mali yıl	Takvim yılı
Ticaret organizasyonları	AB, DTÖ, OECD
İstatistikler
GSYİH	1.8 trilyon $ (SAGP, 2020 tah.)[1] 1.2 trilyon $ (nominal, 2020 tah.)[1]
GSYİH büyüme	12.8% (2020 tah.)[1]
Kişi başı GSYİH	26,832 $ (nominal, 2020 tah.)[1] 38,143 $ (SAGP, 2020 tah.)[1]
Sektörel GSYİH dağılımı	tarım: %2.6 endüstri: %23.2 hizmet: %74.2 (2017 tah.)[2]
Enflasyon (TÜFE)	▲ 0.2% (2020 tah.)[1]
Yoksulluk sınırı altındaki nüfus	▼ %25,3 (AROPE, 2019)[3]
Gini katsayısı	▼ 33.0 orta (2019, Eurostat)[4]
İşgücü	23,120,097 (2019)[5]
Sektörel işgücü dağılımı	tarım: %4.5, endüstri: %14.1, hizmet: %70.7 (2009)[6]
İşsizlik	▲ %16.2 (Ağustos 2020)[7]
Ortalama gayrisafi maaş	2,855 $ (2,595 €) (aylık; 2018)
Ortalama net maaş	2,065 $ (1,878 €) (aylık; 2018)
Ana endüstriler	Takım tezgâhları, ilaç, metal ve metal imalatları, kimyasallar, gemi yapımı, otomobiller, tıbbi cihazlar, tekstil ve giyim (ayakkabı dahil), yiyecek ve içecekler, kil ve dayanıklı ürünler, turizm[8][9]
İş yapılma kolaylığı sıralaması	30. (2020)[10]
Dış ticaret
İhracat	313.7 milyar $ (2017 tah.)[2]
İhraç malları	makine, motorlu taşıtlar, gıda maddeleri, ilaçlar ve diğer tüketim malları
Ana ihracat ortakları	Fransa %15.1  Almanya %11.3  İtalya %7.8  Portekiz %7.1  Birleşik Krallık %6.9  ABD %4.4 (2017)[2]
İthalat	338.6 milyar $ (2017 tah.)[2]
İthalat malları	yakıtlar, kimyasallar, yarı mamul ürünler, gıda maddeleri, tüketim malları, makine ve ekipman, ölçüm ve tıbbi kontrol aletleri
Ana ithalat ortakları	Almanya %14.2  Fransa %11.9  Çin %6.9  İtalya %6.8  Hollanda %5.1  Birleşik Krallık %4 (2017)[2]
Kamu maliyesi
Kamu borçları	▲ 1.189 trilyon € (2019)[11]
Bütçe açığı	▲ 24.74 milyar $ (2017 tah.)[2]
Gelirler	GSYİH'in %39.1'i (2019)[11]
Giderler	GSYİH'in %41.9'u (2019)[11]
Kredi derecelendirme	Standard & Poor's:[12] A (İç) A (Dış) AAA (T&C Değerlendirmesi) Görünüm: Pozitif[13] Moody's:[13] Baa1 Görünüm: İstikrarlı Fitch:[13] A- Görünüm: Pozitif Kapsam:[14] A- Görünüm: Negatif
Dış rezervler	69.41 milyar $ (2017 tah.)[2]
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

2007-2008 finansal krizini takiben İspanya ekonomisi, olumsuz bir makroekonomik performans döngüsüne girerek resesyona girdi. AB ve ABD ortalamasına kıyasla, İspanyol ekonomisi daha sonradan resesyona girdiyse de daha uzun bir süre kaldı. 2000'lerdeki ekonomik patlama, 2012'ye kadar İspanya'nın işgücünün dörtte birinden fazlasını işsiz bırakarak tersine döndü. Toplu olarak, İspanya GSYİH'si 2009-2013 döneminde neredeyse %9 oranında daraldı.[17] Ekonomik durum 2013-2014 arasında iyileşmeye başladı. O zamana kadar, ülke, patlama yıllarında biriken rekor ticaret açığını tersine çevirmeyi başardı ve 30 yıllık bir ticaret açığı verdikten sonra 2013'te bir ticaret fazlası elde etti.[18] Fazlalık 2014 ve 2015'te güçlenmeye devam etti.[19]

2015 yılında İspanya'nın GSYİH'si, dünya mali krizinden önceki son yıl olan 2007'den beri görülmeyen bir oranla %3.2 büyüdü.[20] Bu büyüme oranı, o yıl daha büyük AB ekonomileri arasında en yüksek orandı.[21] Sadece iki yılda (2014-2015), İspanya ekonomisi 2009-2013 resesyonunda kaybedilen GSYİH'nın %85'ini geri kazandı[22] ve bu da bazı uluslararası analistlerin İspanya'daki mevcut toparlanmaya "yapısal reform çabalarının vitrini" olarak atıfta bulunmalarına neden oldu.[23] Güçlü GSYİH büyümesi, 2016 yılında da kaydedildi ve ülke euro bölgesi ortalamasının iki katı hızlı büyüdü.[24] İspanya'nın işsizlik oranı 2013'ten 2017'ye önemli ölçüde düştü, ancak gerçek işsizlik oranının milyonlarca kişinin kara piyasada çalışanlar, işsiz veya pasif olarak sayılan ancak yine de iş yapanların bulunması nedeniyle çok daha düşük olduğu tahmin edilmektedir.[25] Gizli ekonomi tahminleri farklılık gösterse de, İspanya yeraltı ekonomisinin her yıl 190 milyar euro (224 milyar US$) hareket ettiği tahmin edildiğinden, gerçekte İspanya GSYİH'sı yaklaşık %20 daha büyük olabileceği düşünülmektedir.[26] Yüksek gelirli Avrupa ülkeleri arasında, yalnızca İtalya ve Yunanistan'ın İspanya'dan daha büyük yeraltı ekonomilerine sahip olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle İspanya, resmi rakamlarda gösterilenden daha yüksek satın alma gücüne ve daha küçük bir gini katsayısına sahip olduğu düşünülmektedir.[27] 2012 yılında, İspanya hükûmeti bir mali kriz karşısında bankacılık sektörünü yeniden yapılandırmak için Avrupa İstikrar Mekanizması'ndan resmi olarak bir kredi talep etti.[28] ESM, 100 milyar euroya kadar yardımı onayladı, ancak sonunda İspanya sadece 41,3 milyar euro yardım aldı. İspanya için ESM programı, 18 ay sonra çekilen kredinin tamamen geri ödenmesiyle sona erdi.[29]