Çiğli

Çiğli, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin kuzeyinde Menemen, doğusunda Karşıyaka ilçeleri, güneyinde ve batısında İzmir Körfezi bulunmaktadır. İl merkezine 17 km uzaklıkta bulunur ve 1992 yılında kurulmuştur.

Başlığın diğer anlamları için Çiğli (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çiğli
İlçe
Çiğli Tren İstasyonu
Ülke Türkiye
İl İzmir
Coğrafi bölge Ege Bölgesi
İdare
 • Kaymakam Kaya Çıtak[1]
 • Belediye başkanı Selim Utku Gümrükçü (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam 139 km² (53 mil²)
Rakım 50 m (160 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 194,525
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 35000
İl alan kodu 0232
İl plaka kodu 35

Tarihçe

Eski tarihlerde, ilçenin genel olarak bataklık ve sazlıklardan oluşması ve denize yakınlığı nedeniyle yeşil alanlara çok çiğ düşmesinden dolayı, ilk yerleşenler tarafından buraya “Çiğli” adı verildiği bilinmektedir.

Çiğli’de ilk yerleşimin, 19. yüzyılın sonlarına doğru, Balkanlardan göç eden Türkler tarafından gerçekleştirildiği bilinmektedir. Kurtuluş Savaşı esnasında İzmir’in Yunanlar tarafından işgalini müteakiben, Yunan zulmünden kurtulmak isteyen bir kısım yerli halk burayı daha güvenli bularak yerleşmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında ve daha sonra yapılan mübadeleler çerçevesinde Batı Trakya’dan gelen Türklerin yerleştirilmesiyle ilk etapta köy olarak kurulmuş, 1956 yılında belediye statüsü aldıktan sonra 25.09.1968 tarihinde, 07.03.1966 ve 19.08.1966 tarihlerinde yaşanan ve 14 kişi ile 2.394 kişinin vefat ettiği 5.6 Ms ve 6.9 Ms şiddetlerindeki depremlerle [2] evsiz kalan; Varto depremzedeleri o zamanki adıyla Çimentepe bugünkü adıyla Güzeltepe ve Şirintepe mahallelerinin bulunduğu alanlara yerleştirilmiş, bu süreç daha sonra doğu ve güneydoğu bölgelerinden gelen vatandaşların Büyükçiğli, Küçükçiğli ve Balatçık mahallelerine iskan edilmeleri ile devam etmiş, 1981 yılında Millî Güvenlik Konseyi’nin 34 No’lu kararıyla İzmir Belediyesi sınırları kapsamına alınmıştır. Büyükşehir Belediyeleri Teşkilatlanması ile ilgili 303 sayılı kanundan sonra Karşıyaka Belediyesi’ne bağlandıktan sonra, 1992 yılında ilçe statüsünü kazanıncaya kadar adı geçen belediyenin şubesi olarak varlığını sürdürmüştür. 27.05.1992 tarih ve 3806 sayılı yasa[3] ile Çiğli adı altında 10 mahalle metropol olarak değerlendirildikten sonra, Sasalı beldesi ve Kaklıç köyü de dahil edilmiş, 22.03.2008 tarihinde Harmandalı da eklenmiş[4], daha sonra Harmandalı Atatürk Mahallesi, Cumhuriyet Mahallesi ve İnönü Mahallesi de Çiğli ilçesine bağlanmıştır. Ahmet Efendi Mahallesi Menemen ilçesine bağlı iken, 12.11.2010 tarih ve 2010/777 sayılı karar ile Çiğli ilçesine bağlanmıştır.

Coğrafya

Çiğli'nin yüzölçümü 139 km2'dir.[5] İlçenin kuzeyinde Menemen, doğusunda Karşıyaka ilçeleri, güneyinde ve batısında İzmir Körfezi bulunmaktadır. Çiğli ilçesi İzmir merkeze 17 km, Menemen ilçesine 18 km, Karşıyaka ilçesine 7 km uzaklıktadır. Çiğli ilçesi sıradağ yükseltileri ile İzmir Körfezi arasındaki eski Gediz Nehri yatağının oluşturduğu ovada kurulmuştur. İlçe, geniş bir kıyı ovasına sahiptir. Yükseltiler ile ova İzmir-Çanakkale Karayoluyla ayrılmış gibidir. Körfez kıyısındaki ovalık alan çorak ve bataklıktır. Egekent, Evka-2 ve Evka-5 toplu konutları az eğimli bir alandadır.

İklim

Tipik bir Akdeniz iklimi özelliği göstermektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılık ve yağışlıdır. Metrekareye düşen ortalama yıllık yağış miktarı 490 mm, doğal nem ortalaması %79 civarındadır.

Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler

(1975 - 2013)

İzmir Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs 'Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Ortalama Sıcaklık (°C) 8.8 9.5 11.7 15.8 20.8 '25.6 28.1 27.6 23.6 18.8 14.1 10.5
Ortalama En Yüksek Sıcaklık (°C) 12.5 13.5 16.4 20.8 26.1 '30.8 33.2 32.8 29.0 24.0 18.5 14.1
Ortalama En Düşük Sıcaklık (°C) 5.8 6.1 7.8 11.3 15.5 '20.0 22.6 22.5 18.7 14.8 10.7 7.7
Ortalama Güneşlenme Süresi (sa.) 4.2 5.0 6.2 7.4 9.5 '11.4 12.1 11.5 10.0 7.3 5.3 4.0
Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 11.5 10.7 9.0 8.4 5.2 '2.0 0.5 0.5 2.1' 5.4 8.8 12.8
Ortalama Yağış Miktarı (kg/m²) 121.0 101.8 74.3 47.0 29.3 '8.3 2.0 2.2 15.7 44.3 95.0 144.1

[6]

Fauna

İçinde 589.627 tür kuşun barındığı dünya kuşlarının başkenti İzmir Kuş Cenneti Çiğli ve Menemen İlçe sınırları içinde yer almaktadır. İzmir’e 30 km uzaklıktadır.

İzmir Kuş Cenneti'nde, Flamingo, Tepeli Pelikan, Küçük Akbalıkçıl, Gri Balıkçıl, Leylek, Saz delicesi, Kerkenez, Sakarmeke, Ev Kırlangıcı, Kır Kırlangıcı, Serçe, Saksağan, Kır İncirkuşu, Yalı Çapkını, Poyrazkuşu, Kocagöz, Gümüş Martı, Küçük Sumru, Kukumav, Boğmalı Toygar,Tepeli Toygar, Arıkuşu, Uzunbacak, Mahmuzlu Kızkuşu, Çamurçullu ve Kızılbacak kuşları en çok görülen türlerdir.

8.000 hektarlık alanda yer alan sazlıklar, adalar, yarımadalar ve Çamaltı Tuzlası'nın havuzları buranın kuş cenneti olmasına uygun ortam hazırlamıştır. Dalyan ve tuzlanın tuzlu suyu, sazlıkların ise tatlı suyu buralarda yaşayan çeşitli balık ve diğer canlılar, kuşların doğal besin kaynaklarını oluşturmaktadır.

Ayrıca Avrupa'nın en büyük doğal yaşam parkı olan İzmir Doğal Yaşam Parkı'da Çiğli ilçesi sınırları içerisindedir.

Nüfus
Yıl Toplam Şehir Kır
2000[7]113.543106.7406.803
2007[8]144.251141.7692.482
2008[9]153.508153.508veri yok
2009[10]154.397154.397veri yok
2010[11]157.530157.530veri yok
2011[12]163.774163.774veri yok
2012[13]168.599168.599Veri yok
2013[14]173.667173.667veri yok
2014[15]176.864176.864veri yok
2015[16]182.349182.349veri yok
2016[17]186.717186.717Veri yok
2017[18]190.607190.607Veri yok
2018[18]194.525194.525Veri yok
2019[18]200.211200.211Veri yok
2020[18]204.549204.549Veri yok

[19]

Ekonomi

İlçe ekonomisi ticaret ve sanayiye dayalıdır. Türkiye'nin en önde gelen sanayi bölgelerinden biri olan Atatürk Organize Sanayi Bölgesi ve Türkiye'nin tuz ihtiyacının yarıdan fazlasını karşılayan Çamaltı Tuzlası, Çiğli sınırları içerisindedir. İlçedeki tuzlanın bir bölümünde 1982'de koruma altına alınan İzmir Kuş Cenneti bulunmaktadır. Bunun yanı sıra ilçe kırsalında hayvancılık ve tarımsal ekonomi de oldukça önemli yer tutmaktadır.

İlçe sınırları içerisinde bulunan İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi içinde 495 büyük ölçekli iş yeri planlanmış olup bunların 440’ı faal olarak çalışmaktadır. 22.000 kişinin çalıştığı bölgede tüm firmalar tam kapasite ile çalıştığında 40.000 kişinin istihdam edileceği tahmin edilmektedir. Bölgenin yıllık ihracatı 1 milyar $, ithalatı ise 650.000 $ dolayındadır. 42 MW gücünde Enerji Santrali 1999 yılı sonunda üretime alınmıştır. Bölgede yer alan tesislerin enerji kesintisi sorunu bu sayede ortadan kaldırılmıştır. Atık su Arıtma Tesisinin kapasitesi 21.000 m³/gün’dür. İlçede yaşayan örgün eğitim çağındaki çocuklarımıza yönelik İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Özel Eğitim ve Uygulama Okulu yaptırılmış ve hizmete sunulmuştur.

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nde, Bölge Müdürlüğü binası, cami, cami altında 5 adet dükkân, eğitim merkezi, ısıtma merkezi, benzin istasyonu, itfaiye, 13 adet banka şubesi, küçük parseller merkezinde 40 dükkânlık bir sosyal merkez, atık su arıtma tesisi, Ataer A.Ş. Enerji Santrali, 41 adet trafo merkezi ile hizmet vermektedir.

Yaş GrubuKayıtlı İstihdamKayıtlı İşgücüKayıtlı İşsiz
15-1988553465
20-242.1846.8414.657
25-293.86112.6258.764
30-343.15711.1908.033
35-39:2.2508.4856.235
40-441.5286.2434.715
45-499564.1983.242
50-543391.6371.298
55-59147654507
60-6448196148
65+128573
Genel Toplam14.57052.70738.137

İşgücü Verileri İŞKUR Çiğli Bölge Müdürlüğü,2014

Kültür

İlçede yaşayan yerli halk genelde göçmen ve Balıkesir'den gelerek ilçeye yerleşen insanlardan oluşmaktadır. Düğün törenleri ve âdetleri genellikle göçmen ve Balıkesir yöresi âdetleriyle örtüşmektedir. Yaşayan halk Akdeniz toplumuna özgü bitkisel gıdaları tercih etse de özellikle göçmen yemekleri de oldukça revaçtadır.

Bunun yanı sıra Mardin, Diyarbakır, Batman, Şanlıurfa, Bitlis, Bingöl, Erzurum, Muş, Varto, Hınıs ve çevre ilçelerden göç eden insanlar genellikle Güzeltepe ve Şirintepe mahallerine yerleşmişlerdir. Sonradan gelen bu insanlar kendi kültürlerini korumaya ve sürdürmeye devam etmişlerdir. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesinin adetlerini sürdürmektedirler. Yemek kültürü de yine Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesine özgü yemeklerden oluşmaktadır.

Güzeltepe Mahallesi içinden geçen Maltepe Deresi üzerinde bulunan tarihi su kemeri Çiğli Belediyesi 05.11.2014 tarihli meclis toplantısında 84516765-301-05/84 karar sayısı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir I Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 17.05.2013 tarihli 1293 sayılı kararı gerekçe gösterilerek “korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı” olarak imar planına işlenmiştir.[20]

Spor

Çiğli'nin henüz profesyonel ligde mücadele eden bir takımı yoktur. Futbolda Çiğli Belediyespor 3. lige terfi maçlarında finale kadar yükseldiyse de 3. lige çıkmayı başaramadı. Maltepespor, Güzeltepespor[21], Yenimahallespor, Çiğli Esentepespor ilçenin amatör ligde mücadele eden diğer futbol takımlarıdır.

Eski millî futbolcularımızdan Yusuf Tepekule [22] ve ünlü milli atletimiz Semra Aksu da Çiğli'nin yetiştirdiği önemli sporculardadır.

Yönetim
Belediye başkanları
Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları
Yıllar Belediye Başkanı Parti Oy oranı (%)
2019 Selim Utku Gümrükçü Cumhuriyet Halk Partisi 62,08
2014 Hasan Arslan Cumhuriyet Halk Partisi 53,59
2009 Ensari Bulut Cumhuriyet Halk Partisi 45,15
2004 Ensari Bulut Cumhuriyet Halk Partisi 38,81
1999 Tevfik Alyanak Cumhuriyet Halk Partisi 30,24
1994 Galip Öztürk Anavatan Partisi 32,08
1992* Galip Öztürk Anavatan Partisi ??,??
  • 1992 yılında Çiğli'nin Karşıyaka'dan ayrılmasıyla Galip Öztürk ara seçimlerde belediye başkanı seçilmiştir.

Eğitim

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ilçede yer almaktadır.

Altyapı

Ulaşım

İzmir Çevre Yolu ilçeden geçmektedir. İlçeye ulaşım İZBAN trenleri ve ESHOT otobüsleri tarafından sağlanmaktadır. İzmir tramvayının Karşıyaka hattının devamı niteliğinde olan Çiğli Tramvayının temeli 6 Şubat 2021'de atıldı.[23]

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
  3. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
  5. "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
  6. http://www.cigli.bel.tr/doc/stratejik-planlar/cigli-belediyesi-stratejik-plan-2015-2019.pdf?PHPSESSID=13b16819093d29cdaeefc333241d2b87
  7. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  14. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  15. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
  16. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  17. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  18. "Çiğli Nüfusu - İzmir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
  19. "Nüfus". 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  20. "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
  21. "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
  22. "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
  23. "İzmir Ulaşım Ana Planı: Sonuçlar" (PDF). İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Aralık 2017. 26 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2018.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.