Zakaria Paliaşvili

Paliaşvili, 16 Ağustos 1871'de Kutaisi'de, örnek bir baba ve koca olduğu söylenen Kutaisi Gürcü Katolik Kilisesi'nde bir ihtiyar olan Petre Ivanes dze Paliaşvili'nin (1838-1913) ailesinde doğdu. Zakaria'nın annesi Maria Pavles asuli Mesarkişili'dir (1851-1916). Zakaria, on sekiz çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğuydu (13 oğul ve 5 kız). Bebeklik döneminde yedi çocuk öldü. Zakaria'nın ebeveynleri profesyonel müzisyen olmamasına rağmen, çocukları annelerinin şarkı söylediğini hatırladı.[4]

Zakaria Paliaşvili'nin Otobiyografik notlarında şöyle yazıyor: "... büyük ailemizde, erkek ve kız kardeşlerim erken yaşlarında bile doğal bir müzik armağanı sergiledi. Kanımca bunun açıklaması, biz katolikler olarak org müziğinin tatlı seslerinin sadece zevkli değil, iyi bir kulağın gelişmesine de yardımcı olduğu kiliseye gitmemizde aranmalıdır... kilisede çok zaman geçiriyoruz ve yavaş yavaş iyi bir kulak geliştirdik..."

Zakaria (en sağda) kardeşleri İvane (ortada) ve Polycarp (en solda) ile birlikte fotoğrafı.

Önemli müzik yeteneklerini sergileyen ilk kişi, daha sonra olağanüstü bir şef hâline gelen en büyük oğul İvane (Vano) Paliaşvili'dir (1868-1934). Vano on bir yaşındayken kilise organistinin asistanı yapıldı ve sekiz yaşındaki Zakaria, kilise korosuna korist olarak kabul edildi. Küçük Zakaria, dekan Peder İ. Antonişvili'nin yardımıyla Noel gecesi "İsa için Ninni"yi başarıyla okudu.[5]

Kutaisi dönemi, gelecekteki bestecinin hayatı üzerinde derin bir etki bıraktı. Müzikle ilk temas kurduğu yerdi ve hayatının adanmışlığına profesyonel -müzik- tutumunun temeli de orada gelişti. Zakaria, Gürcistan'ın ihtişamının kalıntılarına, (1003'te Gürcistan Kralı III. Bagrat tarafından inşa edilen, 1631'de Türkler tarafından harap ve talan edilen) Bagrat Kilisesi kalıntılarına genç sevgisini tüm hayatı boyunca sürdürmüştü; Gelati (1106-1125), Orta Çağ Gürcistan'ındaki en önemli eğitim, felsefe ve edebiyat merkezlerinden biriydi. Daha sonra Paliaşvili, Kutaisi'yi birçok kez hatırladı, "gerçek bir Gürcü ruhuyla" nüfuz ettiğini söyledi.

İvan ve Zakaria kardeşler, iki yıllık kilise okulundan ayrıldıktan sonra, bir orgcu ve piyanist olan Felix Mizandari'nin öğretmenliği altında piyano çalmaya başladı. Mizandari, Paliaşvili ailesinin çok mütevazı imkânlara sahip olduğunun farkında olduğu için aileden ders almadı. Kısa bir süre sonra, kasabadaki insanlar yetenekli ve azimli iki genç müzisyeni öğrendi.[6]

Haber, Tiflis Gürcü Katolik Kilisesi dekanı baba Alfonso Hitarişvili'ye ulaştı. Hitarişvili, ebeveynlerin rızasıyla Ivan ve Zakaria Paliaşvili'yi 1887 baharında Tiflis'e götürdü. Ağabeyi orgcu görevine atandı ve Zakaria, kardeşinin yardımcısı ve koro üyesi yapıldı. Kısa bir süre sonra Petre Paliaşvili'nin ailesi Tiflis'e taşındı.

Tiflis'teki Katolik Kilisesi'ndeki çalışma, küçük ama çok ihtiyaç duyulan bir maaş sağlamanın yanı sıra Zakaria Paliaşvili'ye, Palestrina, Lassus, Bach, Handel, Mozart ve diğer büyük bestecilerin bestecileri ile tanışarak müzik bilgisini genişletme fırsatı verdi.[7]

Girişimle kurulan ve tanınmış bir halk şahsiyeti olan Lado Agniashvili'nin maddi desteğiyle kurulan Gürcü Etnografya korosunun ilk performansı 1886'da Tiflis'te gerçekleşti.[8]

Daha sonra bu koronun konserleri Joseph Ratil (Navratil) tarafından yönetildi. Joseph Ratil (Navratil), doğuştan Çek olduğu hâlde hayatını sonsuza dek Gürcistan ile ilişkilendirdi. Agniaşvili'nin korosunun konserleri, vatansever düşünen Gürcü halkının olumlu yorumlarını uyandırdı. Vano ve Paliaşvili, 1887-1889'da koroda şarkı söyledi.[8]

1889'da Vano, opera şefi olarak tutulduğu Rusya'ya gitti. Kilise organizatörü görevi, şimdi aileyi desteklemek zorunda kalan Zakaria tarafından devralındı; sonuç olarak Zakaria, müzik eğitimine devam etme fırsatı bulamadı.[9]

1874'te şarkıcı Kharlamphy Savaneli, piyanistler Aloizy Mizandari ve Konstantin Alihanov'un girişimiyle Gürcistan'ın ilk müzik okulu Tiflis'te kuruldu. Tiflis Müzik Okulu, bir müzik okulu heykeliyle Rus Kraliyet Müzik Cemiyeti'nin Tiflis Şubesi olarak yeniden düzenlendi; bu düzenleme (1882-1893), Tiflis'te çalışan tanınmış bir Rus besteci, orkestra şefi ve eğitimci olan Mihail İppolitov-İvanov'un aktif yardımı ile gerçekleştirildi.

Paliaşvili'nin isteği, ancak 1891'de FF Parizek'in Fransız kornosu sınıfına kabul edildiğinde gerçekleşti. Bir yıl sonra, Parizek okuldan ayrıldığında, Paliaşvili AI Mosko altında çalışmaya devam etti. 1895 yılında Fransız kornosu sınıfından mezun oldu ve aynı yıl bir Rus şef, besteci ve öğretmen olan Nikolay Semyonoviç Klenovski'nin yönettiği müzik teorisi dersine kabul edildi. Paliaşvili ayrıca İppolitov-İvanov ve müzik eleştirmeni Vasili Davidoviç Korganov ile çalıştı.[10] Paliaşvili, Klenovski'nin sınıfında okurken birkaç parça yazdı ve bu onda daha fazla kompozisyon isteği uyandırdı.

Paliaşvili, 1899 baharında okuldan onur derecesiyle mezun oldu. Okul yıllarında, işçiler için Gürcüce ve Rusça türküler çalan fabrika ve büro işçilerinden oluşan karma bir koro kurdu. 1898'de Paliaşvili korosunu Gyandja'da yönetti ve bir başarı elde etti.

Paliaşvili, Rus besteci ve öğretmen Sergei Ivanovich Taneyev (1856–1915) ile karşılıklı mektuplaşmanın ardından Ağustos 1900'ün sonlarına doğru Moskova'ya gitti. Giriş sınavlarını aldıktan sonra Moskova Konservatuvarı'ndaki kontrpuan sınıfında öğrenci oldu. Polifoni uzmanı Profesör Taneyev ile üç yıllık çalışma, Paliaşvili'yi temel bilgilerle zenginleştirdi ve profesyonel bir besteci hâline gelmesini kolaylaştırdı.[11]

Haziran 1903'ün sonlarına doğru Paliaşvili, çalışmalarını Taneyev'in yanında tamamladı. Genç eşi Yuliya Mihaylovna Utkina ile birlikte Rusya'da edindiği bilgileri uygulamaya koymak için Gürcistan'a döndü. Paliaşvili, 1903 sonbaharında Tiflis Soylular Lisesi'nde öğretmenlik yapmaya başladı, burada şarkı dersi aldı ve kurduğu koro ve orkestrayı yönetti. Paliaşvili, katı ve uzlaşmaz bir öğretmendi. Korosunun veya orkestrasının her öğrenci üyesi için tam bir tonlama doğruluğu ve ritim hassasiyeti talep etti. Bu alanda o kadar büyük bir ilerleme kaydetti ki, okul korosu ve orkestrası kısa sürede halk konserler vermeye başladı. Basın bunu "yetenekli maestronun zaferi" olarak nitelendirdi ve "koro ve orkestra bir müzik okulu için bile evinous standardına getirildi" dedi. Daha sonra Gürcü Sovyet müzik kültüründe öne çıkan bir dizi şahsiyet (Besteciler: İ. Tuskia, G. Kiladze, S. Taktakişvili, V. Gokieli, A. Andriaşvili; müzik eleştirmenleri: S. Aslanişvili, G. Çhikvadze; Kemancı L. Yaşvili ve diğerleri) müzikle ilk ilham verici temaslarını bu okulda Z. Paliaşvili'nin sınıfına katılarak yaptılar. Kemancı Andrei Karaşvili ve besteci Zakaria Çhikvadze, aynı lisede müzik dersleri verdi.[12]

1904'te Paliaşvili, Tiflis Müzik Koleji'nde teorik derslerin öğretilmesine başkanlık etmesi için davet edildi. Solfej, armoni ve orkestrasyon dersleri vermenin yanı sıra, halk performansları her zaman başarılı olan öğrencilerin koro ve orkestrasını yönetti. 1906'da, A. Karaşvili'nin ("Sazandary") bir piyano parçasını hareket noktası olarak kullanan Paliaşvili, Gürcistan'ın her yerinde popüler hâle gelen, vatansever bir şarkı olan "Samshoblo"yu besteledi.[13]

Zakaria, karısı ve çocuklarıyla, 1900'lerin başı.

Devrimden önce ilerici Gürcüler, folklor materyallerini toplamayı, kaydetmeyi ve detaylandırmayı ulusun ruhani yaşamına katkıda bulunan temel bir unsur olarak görmüşlerdi. Pratik uygulama dışında -folklor materyalinin edebi fand müzik çalışmalarının temeli olarak kullanılması- dikkate değer halk şiiri ve şarkılarının büyük ölçekli propagandası, Gürcü halkının vatansever duygularını canlandırmak için önemli bir araç oluşturdu. Paliaşvili'nin pek çok çağdaşı, Meliton Balançivadze (tanınmış Sovyet besteci Andria Balançivadze ve Amerikalı koreograf George Balanchine'in babası), Dimitri Arakişvili, Filimon Koridze, Zakaria Çhikvadze, Kote Potshveraşvili dâhil olmak üzere folklor çalışmalarıyla uğraştı.[14]

1903 yazında, Moskova Üniversitesi'nde profesör olan ve Gürcü Edebiyatı tarihinde uzman olan Paliaşvili ve AS Hahaşvili (Hahanov), bazı nadir eski Gürcü halk şarkılarını kaydettikleri Svaneti (Batı Gürcistan'da yüksek irtifa bölgesi) turu yaptı. Paliaşvili, geziyi en sevdiği öğretmen SI Taneyev'e anlattı. 1903–1908'de aynı amaç doğrultusunda Paliaşvili, Racha gibi semtleri gezdi, burada yerel halk şarkıcılarını ve özellikle bir mestvire'ı (Bag-piper) kaydetti; Guria (Ozurgeti), İmereti, Kartli ve Kaheti. Paliaşvili tarafından kaydedilen şarkılardan bazıları 1910 yılında Gürcü Filarmoni Derneği tarafından finanse edilen bir koleksiyon olarak Moskova'da yayımlandı. Bunlar, Z. Paliaşvili tarafından kaydedilen Kırk Gürcü Halk Şarkısı ve koro ve orkestra için hazırlanmış Sekiz Halk şarkısıdır. Ancak Paliaşvili, memnun kalmadı. En az fırsat bulduğunda, korolarının konser programına kendisinin hazırladığı türkülere yer verdi. Bu korolardan birinde Ukraynalı müzikolog ve etnograf Kliment Kvitka ve seçkin Ukraynalı şair Lesya Ukrainka'nın kocası şarkı söyledi. Paliaşvili, Ukrayna halkının bu yetenekli kızının ve kocasının Lesya Ukrayinka'nın ölümüne kadar iyi bir arkadaşıydı.

1908'de onun inisiyatifiyle Filarmoni Topluluğu bünyesinde bir müzik okulu açıldı. Dernek fon sıkıntısı çektiğinden, Paliaşvili herhangi bir ödeme almadan birkaç yıl okula başkanlık etti. Teorik konular, Paliaşvili'nin en yakın arkadaşlarından biri olan ve Moskova Konservatuvarı mezunu Giorgi Natadze tarafından öğretildi. Ünlü müzisyen, şarkıcı ve besteci İlya (İa) Kargareteli, kısa süre sonra Gürcü Filarmoni Derneği'nin himayesinde çalışmaya başlayan, Gürcüce opera sahneleme derneğini kurdu. Kargareteli, Paliaşvili ve Niko Kartvelişvili'nin çabaları, Tiflis opera binasında Gounod'un Faust, Anton Rubinşteyn'in Şeytan'ı, Rossini'nin Sevil Berberi, Verdi'nin Aida ve Bizet'in Carmen'i Gürcüce performanslarının ilk kez gerçekleştirilmesine neden oldu. Şefler Z. Paliaşvili ve N. Kartvelişvili idi.[15]

Mayıs 1917'de Tiflis Müzik Koleji, Tiflis Konservatuvarı olarak yeniden düzenlendi. Yönetmenlik görevi piyanist ve öğretmen N. Nikolayev'e ve müfettişlik görevi Z. Paliaşvili'ye teklif edildi. 1918'de Nikolayev Gürcistan'dan ayrıldığında Paliaşvili konservatuvarın müdürü oldu. 1919'da profesörlük derecesi aldı. Paliaşvili, konservatuvarda teorik konularda dersler vermeye devam etti.

Yüzyılın başında Paliaşvili, ilk operası "Abesalom da Etery" üzerinde çalışmaya başladı. Bundan, Paskunji dergisinde (ateş kuşu, 1908) yayınlanan ve bir öğretmen, yazar ve halk şahsiyeti olan Petre Mirianaşvili tarafından bir opera libretto şeklinde sunulan bir halk efsanesi "Eteriany"den esinlenmiştir. Operanın konusu: güzel bir köy kızına aşık olan bir prensin hikâyesine dayanıyor. Absalom'un duygularının samimiyetine inanan Etery onunla evlenir. Aynı zamanda prensin ve ziyaretçisinin en yakın arkadaşı Murman da Etery'ye âşık olur. Murman, kötü niyetli entrikalarla genç çiftin mutluluğunu yok eder. Etery'den ayrılan Absalom hastalanıp ölür. Etery, Absalom olmadan yaşamak istemez ve kendini öldüresiye bıçaklar. Operanın açılış gecesi 21 Şubat 1919'da gerçekleşti. A. Tsutsunava tarafından hazırlandı ve yazar tarafından yönetildi. Başrolleri, kısa süre sonra Vano Saracişvili ile değiştirilen B. Zapliski (Absalom) gerçekleştirdi; O. Bakutaşvili-Şulgina (Etery) ve Sandro İnaşvili (Murman).[16]

İlk operasının yükselen başarısı, Paliaşvili'ye başka bir beste yapmak için ilham vermişti: libretto üzerine kurulmuş sahne sanatçısı, aktör ve oyun yazarı Valerian Gunia'nın kurduğu lirik drama Daisi ("Twilight" veya "Sunset"). Daisi'deki aşk ve kıskançlık draması, ulusal tür sahnelerinin arka planında gösterilmektedir. Güzel bir genç kız olan Maro, anne babasının iradesi ile cesur ve hırslı Kiazo ile nişanlanır. Ancak kız, çocukluk arkadaşı genç bir savaşçı olan Malhaz'ı seviyor. Köy soytarı Tsangal, Kiazo'ya bundan bahseder ve ikincisi Malhaz'a meydan okur. Ülke hâlihazırda düşmanların saldırısına uğruyor. Halk alarma geçirilir, ancak Anavatanlarına karşı görevlerini unutan düşmanlar düelloya devam eder ve Malhaz ölümcül şekilde yaralanır. İnsanlar, mahkemeye çıktıkları gün tutkularını sınırlayamayan adamı sert bir şekilde kınadılar. Maro, sevgilisinin ölümü yüzünden üzülür. Böylelikle alacakaranlık üç gencin hayatına erken düşer. Paliaşvili, bu çalışmayı zamansız ölümü derinden acı çektiği tek oğlu Irakly'ye adadı.[17]

Daisi'nin ilk gösterisi 19 Aralık 1923'te yapıldı. Yapımcılığını ve yönetmenliğini Kote Marjanishvili üstlendiği setler Valerian Sidamon-Eristavi tarafından tasarlandı, şef İvane Paliaşvili idi. Başroller V. Saracişvili (Malhaz), E. Popova (Maro) ve Krjijanovski (Kiazko) tarafından yapıldı. Saracişvili Kasım 1924'te öldüğünde, Malhaz'ın bir bölümü bir dizi önemli şarkıcı tarafından icra edildi: N. Kumsiaşvili, D. Andguladze, D. Badridze ve M. Kvarelaşvili.[18]

Paliaşvili'nin üçüncü operası Latavra, Sandro Şanşiaşvili'nin librettosundan sonra beş yıl sonra ortaya çıktı (ilk gösterim 16 Mart 1928'de yapıldı). Daha sonraki revizyonlar (özellikle 1950'de), bu operanın temelde ideolojik bir karaktere sahip olan eksikliklerini önemli ölçüde iyileştirdi. "Daisi ve Latavra", bir romantizm "kimi seviyorum?" İlia Çavçavadze ve" ninni "nin Mihail Lermontov'un sözlerine ve birkaç oda parçasına, bestecinin yakın bir arkadaşı olan Nadejda İvanovna Buzogli'ye (abaşidze), Gürcü Cumhuriyeti'nin değerli bir sanatçısına, Tiflis Konservatuvarının Solo şarkı söyleme Başkanı profesörüne ve bilim adayına (sanat) adanmıştır. "On Gürcü ve Rus halk şarkısı Koleksiyonu" Paliaşvili tarafından Buzogli'nin oğulları Mihail ve Aleksey'e ithaf edilmiştir. Paliaşvili, tanınmış inşaat mühendisi Mihail Buzogli ve karısının ailesindeki yeteneklerine her zaman gerçek dostluk ve yeteneğine saygı duymuştur.[19]

1929'un başlarında Paliaşvili, o zamanlar Ukrayna Sovyet Cumhuriyeti'nin başkenti olan Harkov'da iki Gürcü müziği konseri vermek üzere Ukrayna'ya davet edildi. 28 ve 29 Ocak tarihlerinde düzenlenen konserler başarılı geçti. Ukrayna müzik dünyası, büyük Gürcü besteciyi sıcak bir şekilde karşıladı. Paliaşvili onuruna düzenlenen karşılamaya, Ukrayna kültürünün seçkin temsilcileri ve o dönemde Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden Fransız yazar Henri Barbusse katıldı. Zakharia, Paliaşvili'ye estetik zevki ve “Gürcistan müzikal dünyasının yeni dünyasında” yaptığı keşif için içtenlikle teşekkür etti. Fikir, Kharkov Absalom ve Eteri'de ve Nikolay Lysenko'nun bir Ukraynalı klasik opera olan Tiflis Taras Bulba'da yapımcılığını orada gerçekleştirdi. Her ikisi de önerildiği gibi üretildi, ilki 18 Ekim 1931'de Harkov'da (Yönetmen - A. Pagava, dekor - S. Nadareişvili) ve ikincisi 1933 kışında Tiflis'te. Absalom ve Eteri, bestecinin yakın arkadaşı ve yetenekli bir avukat olan Konstantin Tsagareli tarafından O. Varava ile birlikte Ukraynaca üretildi.[20]

1929 yazında Paliaşvili, ikinci ziyaretini Azerbaycan'a yaptı. Cumhuriyetin başkenti Bakü'de 23 ve 24 Temmuz'da iki senfonik konser verildi. Program, Paliaşvili'nin eserlerinden oluştu ve yazar, orkestrayı yönetti.[21]

tüm prömiyeri Tiflis'te yapıldı

• Abesalom da Eteri (Absalom ve Eteri) — 4 perde, libretto, P. Mirianaşvili, Eteriani'den (1909-18; prömiyeri 1919)
• Daisi (Alacakaranlık) - Şota Rustaveli, Nikoloz Barataşvili, Akvsenti Tsereteli ve Vaja Pşavela'nın şiirlerinden sonra V. Gunia'nın 3 perde, libretto (1923, 1923 galası)
• Latavra - S. Şanşiaşvili'nin bir oyunundan sonra 4 perde, libretto (1927, 1928 prömiyeri)

• Tenor, koro ve orkestra için "Mravalzhamieri" Long Years of Life (P. Mirianaşvili) (1908)
• Kartuli liturgia Georgian Liturgy (1911) - bir capella korosu için St.
• Sazejmo kantata Solemn Cantata, Ekim Devrimi'nin 10. yıldönümünde solo sesler, koro ve orkestra için (1927)
• "Iavnana" Ninni (Tsereteli), capella korosu için
• Tavisupleba (Gürcistan İstiklal Marşı)

• Kartuli suita Georgian Süiti, 1928

(solo ses ve piyano, 1908'den itibaren)

• "Akhalagnago sulo" Genç ruha âşık (D. Tumanişvili)
• "Miqvarda (Sevdim)" (İ. Grişaşvili)
• "Nana shvilo" (Ninni) (İlia Çavçavadze)
• "Nu tvaltmaktsob" (Beni kışkırtmayın) (Grişaşvili)
• "Ristvis miqvarkhar" (Seni neden seviyorum) (Çavçavadze)

• Gürcü Halk Şarkıları Koleksiyonu - Toplanan yaklaşık 300 şarkıdan 40'ı (1910)
• geleneksel şarkıların düzenlemeleri
• özgü müzik
• konservatuvar öğrenci çalışmaları (sonatlar, prelüdler)

• Tiflis
  • Muzfond Gruzii
• Moskova/Leningrad
  • Muzgiz
  • Muzyka
  • Sovetskij kompozitor