Korno
Korno, salyangoz kabuğu gibi kıvrımlı, bakır borudan yapılan, üflemeli bir çalgıdır. İtalyanca'da " boynuz " anlamına gelen " corno " sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Antik Mısır'da, Antik Roma'da ve Mezopotamya'da boynuzdan yapılan ilk örnekleri, işaret vermek ve avcılara yol göstermek için kullanılırdı. Günümüzde bazı ülkelerde çobanlar ve sürek avlarında avcılar hala bu amaçla boynuz kullanırlar.
Çalgı hakkında
Kornonun gövdesini oluşturan boru, üflenen baş bölümden alt uca doğru kıvrılarak genişler ve çan biçimli kalak bölümüyle son bulur. Çağdaş kornonun boru uzunluğu yaklaşık 4,5 metredir. Üflenen ucunda koni biçiminde bir ağızlık vardır. Üzerinde flüt ya da klarnette olduğu gibi ses delikleri ya da üfleme dili yoktur. Dudaklar, yapısına uygun olarak seçilen ağızlığa üçte ikisi üst dudağa, üçte biri alt dudağa gelecek şekilde ve dudakları yatay olarak ortalayacak biçimde yerleştirilir. Ağızlığa üflendiğinde ilk önce dudaklarda " buzz " adı verilen arı vızıltısı gibi bir ses elde edilir, bu ses boruların içerisinden geçer, çeşitli titreşimlerden sonra enstrümanın ses çıkış yeri olan Kalak'tan yükseltilmiş olarak duyulur. Çıkan sesler üfleme sırasında dudakların duruş biçimine göre değişir. Dudaklar gevşek bırakılırsa bas sesler, gergin tutulursa tiz sesler elde edilir.
Bir çalgı teli ya da boru içindeki hava sütunu titreştiğinde çıkan sesler, duyulan temel seslerdir. Telin ya da hava sütununun bir bölümünün titreşmesinden çıkan, dikkatle dinlenilince duyulabilen zayıf seslere doğal armonikler ( kısmi sesler ) denir. Doğal armoniklerin müziğe daha elverişli olan tiz tonlarını elde etmek daha güçtür. Kornocunun dudak pozisyonunu milimetrik değiştirmeleriyle sesler değişir. Bu bakımdan korno, çalınması çok güç ve yorucu bir çalgıdır. Ses alanı bakımından alto, bariton ve tenor olmak üzere üç türü vardır. Sağ elle kalak tıkanarak " HandStop " tekniği ya da kalağın içine " surdin " adı verilen bir parça takılarak kısık sesler elde edilir.
Çağdaş kornonun ses genişliği ve teknik yapısı ilk örneklerinden bu yana gerçekleştirilen bir dizi gelişmenin ve yeniliğin sonucudur.
Galeri
- Viyana kornosu
- Av kornosu
- Omnitonik korno
- Üç pistonlu korno