Serdivan

Serdivan'ın yerleşim yeri olarak kullanılmasının Adapazarı'ndan daha sonra olduğu belirtilmektedir. İlk olarak 17. yüzyılda buraya yerleştirilen Rum tebaa tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir. İlk adının “Petrades” olduğuna ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Zaman içinde “Sardovan” ve bugünkü ifadeyle “Serdivan” adı kullanılmaya başlamıştır.

Serdivan, 1923 yılında Yeni T.C. Hükûmeti ile Yunan Hükûmeti arasında yapılan Mübadele Antlaşması gereğince İskeçe ve Gümülcine hariç Yunanistan'daki Türklerin Türkiye'ye, Türkiye'deki Rumların da Yunanistan'a gitmesi suretiyle ülkemize gelen vatandaşlarımız tarafından kurulmuştur.

Anlaşma gereği Samsun'a gitmesi planlanan göçmen vatandaşlarımız Adapazarı'nı ve Serdivan'ı gördükten sonra toprağın bereketli olması sebebi ile Samsun'a gitmekten vazgeçerek burada iskan etmişlerdir.

Adapazarı'na geldiklerinde ilgililer onlara Adapazarı'nın 5–6 km batısında bir Rum Köyü olan Serdivan'ı gösterdikten sonra gerekli incelemeler yapılarak buraya yerleşme karar verilmiştir.

O zamanın kaymakamı ve ileri gelenlerinin Rum ve Ermeni'lerin boşalttığı evlere yerleştirme tekliflerine sıcak bakmayan göçmenler, yerleşim yeri olarak tepeyi uygun görerek şimdiki Serdivan'da iskan etmişlerdir.

Daha sonra üç ana hat üzerinden ve ara sokaklar olmak üzere köyün yerleşim planı çizilmiş ve her oda dört arsalık yani 4.000 m² olmak üzere taksim edilmiştir. Her evin iki cephesi yola bakmak şartıyla bu plan uygulanmıştır. Fakat salgın hastalıklar sebebi ile hayvanlar telef olup, insanlarda da ölüm oranı fazlalaşınca 400 hanelik Mübadele Hanesi'nden 1/3'ü kaldı, diğer büyük grup Ege Bölgesine, bugün Akhisar'ın 7 km. batısına göç ettiler.

Mübadele Kafilesinden gelenlerin büyük çoğunluğu Ege Bölgesi'ne göç edince köyün planı bozuldu. Gidenler İskan Hakları'ndan vazgeçince kalanlar da arsaları gayri muntazam genişlettiler.

Bu heyetin başkanlığında burada kalanlar ise köyün öncelikli problemlerini su, okul, cami gibi önemli problemleri gidermeye başlayarak Serdivan'ı bir yerleşim yerine uygun bir hale getirmişlerdir.

Bu arada köyün nüfusu., 1928'de Arnavutluk'tan, 1934 yılında da Bulgaristan, Yugoslavya ve Kocacık'tan, 1948'de Karadeniz'den (Trabzon ve Riz) 1951'de yine Bulgaristan ve Yugoslavya'dan gelen göçmenler sebebi ile her geçen gün artmıştır.

Eski Bağdat Yolunun bu hat üzerinde olması ve Jüstinyen (Beşköprü) köprüsünün bir kısmı Kasaba hudutları içinde kalması ve E-5 yolunun buradan geçişi de kasabanın önemli bir yerleşim bölgesi haline gelmesini sağlamaktaydı.

Eskiden kasabanın bulunduğu yerde Divanlık şeklinde yerleşim birimleri bulunurdu. Kasabanın da bu divanların merkezi oluşu nedeniyle (Başdivan) Serdivan rolü oynamıştır. Serdivan adı da buradan gelmektedir.

İdari Taksimatta köy statüsüne tabi olan Serdivan'da 2 Şubat 1956 yılında ilk Belediye Teşkilatı kurulmuştur.
Kasaba haline gelen Serdivan, bu durumunu 13 Nisan 1981 yılına kadar sürdürmüştür. 34 Sayılı Güvenlik Konseyi Kararı'na uyularak, mahalleler halinde Adapazarı Belediyesi'ne iltihak edilmiş olup tüzel kişiliğine son verilmiştir. 1 Şubat 1982 tarihinde ise Donanma ve Sıkıyönetim Komutanlığı'nın emri ile belediye ilan edilmiştir. Serdivan'ın Sakarya Büyükşehir Belediyesine (2000) bağlanmasıyla yeni yollar, altyapı ve üstyapı çalışmalarıyla hızla gelişmiş ve bugün gözde yerleşimlerden biri haline gelmiştir.

• Serdivan Kaymakamlığı
• Serdivan Belediyesi 20 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.