Pakize Tarzi

Osmanlı Döneminde Ziraat Bankası Suriye genel müdürü İzzet Saltık Bey'in kızı olan Pakize Tarzi,[1] babasının görev yaptığı Halep'te dünyaya geldi. Ailesi 1918'de İngilizler'in Şam'ı işgal etmesi üzerine Adana'ya, Adana'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine Konya'ya taşındı. Ortaokul diplomasını Konya'daki Sörler Okulu'ndan aldı.[1]

Delibaş İsyanı sırasında ablasının ölmesi, Konya Merkez Komutanı amcası Mustafa Tevfik Bey'in esir düşmesi üzerine Bursa'ya taşındılar. Bursa Amerikan Kız Koleji'nde lise öğrenimini tamamladıktan sonar tıp okumaya yöneldi. Ailesi, Pakize'nin okuması için İstanbul'a taşındı. Mahkeme kararıyla yaşını büyütüp Darülfünun'da fizik ve kimya bilimleri okumaya başladı. Hariciye ve histolojide amatörlük yılını geçirdi; yurt dışından gelen öğrenciler ile ilgilendiği görevler aldı.[3] Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'nın kız tıp öğrencilerinin köyleri görmesini istemesi üzerine geliştirilen proje kapsamında üç hafta Anadolu’da çalışır; kadınları bilinçlendirmeye gayret etti.[3] 1932 yılında okuldan mezun oldu; üniversitedeki ilk kadın asistan olarak başında Wilhelm Liepmann'ın bulunduğu Haseki Kadın Hastalıkları Kliniği'nde çalışmaya başladı.[3] Kadın Hastalıkları ve Doğum alanında uzmanlık eğitimi aldığı sırada Profesör Liepmann ile pek çok ameliyata girdi ve zor tedaviler uyguladı. İstanbul Üniversitesi 1. Kadın Doğum Kliniği'nin ilk kadın uzmanı sıfatını elde ederek üniversitede ayrıldı.

1935 yılında Afgan Kralı Emanullah Han'ın yeğeni Fettah Tarzi ile evlendi.[2] Bir süre eşiyle birlikte yaşadıkları Roma'da doktorluk yaptıktan sonra ülkesinde doktorluk yapma isteği nedeniyle İstanbul'a yerleşti. Doçentlik sınavında tezi kabul edildiği halde, uygulamalı ders anlatımı sınavında 45 dakikayı tamamlamadığı için doçentliği kabul edilmeyen Pakize Tarzi, bunun üzerine üniversiteden ayrıldı.[1]

21 Temmuz 1949'da Şişli’de Türkiye'nin ilk kadın doğum kliniğini açtı. 1998'e kadar klinikte aktif olarak çalıştı. Binlerce kişinin doğumunu gerçekleştirdi.

Hayvanları Koruma Derneği'nin, İstanbul Soroptimist Derneği'nin (1948) kurucuları arasında yer aldı. 10 Ekim 2004 tarihinde öldü.

Pakize Tarzi, Fatma, Zeynep ve Mahmut isimlerinde 3 çocuk annesiydi. Eşi kanalıyla Afgan hanedanına akraba olan Pakize Tarzi, kızı Zeynep Tarzi'nin Sultan II. Abdülhamit'in torunu Ertuğrul Osman Osmanoğlu ile evlenmesi nedeniyle Osmanlı hanedanına akraba olmuştur.[4]

Necati Güngör'ün "Son Kadınlar" adlı kitabında Tarzi ile yapılmış bir söyleşi de yer almaktadır. Pakize Tarzi "Anılar" adlı bir kitap yayınlamıştır.[5]