Odin
Odin (Eski Norça: Óðinn), Cermen mitolojisinde son derece saygıdeğer bir tanrı. Odin ile ilgili günümüze ulaşan çoğu bilginin kaynağı olan İskandinav mitolojisi; Odin'i bilgelik, şifa, ölüm, kraliyet, darağacı, bilgi, savaş, zafer, büyücülük, şiir, çılgınlık ve runik alfabeyle ilişkilendirir. İskandinav mitolojisine göre tanrıça Frigg'in kocasıdır. Genellikle en yüce Cermen tanrısı olarak kabul edilir. Eski İngilizce ve Eski Saksoncada Wōden, Eski Felemenkçede Wuodan ve Eski Yüksek Almancada Wuotan adıyla bilinir. Tüm bu adların kökeni ise Ana Almanca *Wōđanaz'dır.
İngilizce dahil birçok Cermen dilinde çarşamba günü (İngilizce: Wednesday), bu tanrının adını taşır.
Genel Bilgi
Adı "tahrik", "hiddet" ve "şiir" anlamına gelen óðr'dan gelmektedir. İskandinav panteonundaki diğer birçok ilahi varlık gibi karmaşık bir rol üstlenir; savaş ve bilgelik tanrısıdır. Ayrıca büyü, zafer ve av tanrısı olarak bilinir. Güneş ve Kelt haçı ile sembolize edilir.
Odin: (Alfadir, Allfather (Herkesin Babası)) Tanrıların babası; Asgard'daki salonu Valaskjalf'da (Katledilmişlerin Korunağı) tahtı Hlidskjalf bulunur. Bu tahttan dokuz diyarda olan tüm olayları gözler. Ayrıca yeryüzüne ve gökyüzüne hâkimdir, gerektiğinde kartala dönüşebilir. Odin'in sadece güneş gibi parlayan tek bir gözü vardır. Diğer gözünü Bilgelik Kuyusundan içebilmek için feda etmiş ve sonsuz bilgi elde etmiştir. Habercileri Valkyrie’ler ölü savaşçıların ruhlarını Valhalla’ya taşırlar. İngilizcedeki Wednesday (Çarşamba) günü Woden's Day (Odin'in Günü) den gelmektedir. Tacitus gibi Romalı yazarlar tarafından Merkür'le özdeşleştirilmiştir. Avrasya Şamanizm'iyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Gerçekten de çok belirgin şaman özellikleri göstermektedir.
Simgeleri, hiç hedefini ıskalamayan mızrağı Gungnir, her dokuzuncu gecede yeni sekiz yüzüğü ortaya çıkran yüzüğü Draupnir ve sekiz ayaklı atı Sleipnir'dir. Sleipnir suda ve karada gidebilir ayrıca iki kuzgunu vardır. Bu kuzgunlar ona dünyadan haberler getirir. Kuzgunlardan birinin adı Huginn (düşünce) ve diğerinin adı Muninn'dir (hafıza). Ayrıca yanında Freki ve Geri adında iki tane kurt eşlik eder.
Kuzey mitolojisinin Zeusu denilebilcek tanrı. Eşi Frigg'den olan çocukları, Balder, Hod Bragi ve Hermod, tanrıça Jord'dan olan çocuğu Thor ve dev Grid'den olan çocuğu da Vidar'dır.
Bu da ona yeni bir unvan kazandırır, bu Tanrıların Tanrısı'dır. Elindeki mızrak ise yine 9 ya da 7 gün asılı kaldığı kuzey mitolojisin gerçekleştiği yerin yaşam ağacında runeleri öğrenmesi sonucu kurtulduğunda kopardığı bir daldan yapılmıştır. Yeşil Adam figürüyle bağlantılı görünmektedir. Hızır ve Zülkarneyn olduğu da öne sürülmüştür.
Ragnarok günü geldiğinde, Fenrir Odin'i öldürecektir.
Odin'in Türk kökenliği olduğu teorisi
İskandinav mitolojisi üzerine çalışma yapan bazı akademisyenler, Odin'in Türk kökenli olduğunu belirtmiştir.
İsveçli Tarih Profesörü Sven Lagerbring şu ifadeyi kullanmaktadır. "Our ancestors are Turks who are comrades of Oden. We have got enough evidence on this subject. There are people who want to fool you into thinking they are Goths. I don't care whether it will be discrediting for me or not. Oden and his comrades were Turks"[1]
Lagerbring tarih kitabının birinci cildinde 1060 yılına dek Oden ve onun hanedanlığı olan İnıminhe krallarının hüküm sürdüğü Viking tarihini anlatmaktadır. Buradaki en önemli dayanağı İzlandalı siyasetçi, tarihçi, yazar Snoheş turleşine’nin, Edda adı altında topladığı İskandinav mitolojisi, söylenceleri, masalları ve destanlarıdır. Kitabının girişinde bunların güvenilirliğini sorgulamış, kendinden önceki değişik yerli yabancı tarihçilerin verdiği ve Ştolessine'nin anlattıklarıyla çakışan bilgiler ışığında bunların güvenilir olduğu sonucuna varmıştır. Hem Ştolessine’nin ve hem de Lagarbring'e göre Oden ve halkı Türkler ve Asyalılardır.[2]
İlk İsveççe -Norsça sözlüğünü yayımlayan İsveç'li Akademisyen Olof Verelius sunmuş olduğu "Hervar Saga" adlı mitolojik anlatıda şu ifadeler geçmektedir: "þeffu famtiida komu auftan Alifae n en oc Tyrkiar, oc bigdu Nordur-laund. Odin formadr þeirra atti marga fonu, urdu þeir aller mikler menn, oc riker"[3].
Danimarkalı Tarihçi Jacob Langebek de İskandinavya Tarihini incelediği eserinde şu ifadelere yer verir: "Upphaf allra frasagna i’Norreni tungi ðeirri er sanindi fylgia, hofz ða er Tyrkir ok Asia menn bygdu nordrit... Hofud madr ðessa folks uar Odin son ðors, hann atti marga sonu"[4].
Yine İskandinavya'ya yerleşenlerin ilk Türkler ve Asyalılar'ın olduğunu, yerleşenlerinin liderlerinin adının Odin olduğunu ve İskandinav dillerinin bu iki unsurdan türediği bilgilerini, "Sturlaugs Saga Starfsama" adlı anlatı vermektedir[5][6].
İskandinav Mitolojisini eserlerine geçirenlerden biri olan Snorri Sturluson (1179-1241), Prose Edda ve Heimskringla adlı eserlerinde Odin'nin "Tyrkland"dan geldiğini anlatmaktadır. Amerikalı İskandinavya Tarihi Profesörü Jesse Byock ve "Viking Society for Northern Research" adına araştırmalar yapmış olan Anthony Faulkes, Tyrkland olarak belirtilen yerin, Türk yurdu anlamına geldiğini, Odin'nin Türkiye'den, İskandinavya'ya göç ettiğini yazmışlardır[7][8].
Odin'in adları
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Modern etkisi
Cermenik neopaganizm
Odin, diğer cermen Tanrı ve Tanrıçalarıyla birlikte cermen neopaganlar tarafından kabul edilmektedir. Özellikle onun İskandinav formunun kabul edildiği Ásatrú; İzlanda, Danimarka, Norveç, İsveç ve İspanya'da resmen tanınan bir dindir.[9]
Diğer
Odin birçok çizgi film, çizgi roman ve filmde görülmüştür.
Marvel Comics'in Thor çizgi romanlarında ana karakterlerden biri olarak yer almış, bu çizgi roman'la bağlantılı animasyon ve oyunlarda görünmüştür. Çizgi romandan uyarlanan Thor, Thor: Karanlık Dünya ve Thor:Ragnarok filmlerinde Anthony Hopkins tarafından canlandırılmıştır.
Orta Çağ ve mitolojideki tarihsel olaylardan esinlenerek yaptığı şarkılar ile Heavy Metal'in köklü gruplarından biri olan Manowar 2006 yılında The Sons Of Odin adında bir EP albüm yayınlamıştır.
Ayrıca Manowar 2007 yılında Gods Of War isimli albümünü yayınlamış, bu albümdeki tüm şarkılar İskandinav mitolojisine ait olmak üzere çoğu Odin'le ilgili şarkılardır. (The sons of odin, odin, the blood of odin, overture to odin.) Fakat tam bir Viking grubu olan Amon Amarth neredeyse tüm şarkılarında İskandinav tanrılarından ve Odin'den bahseder. Twilight of The Thunder God şarkısında Odin'in ölümünden ve onu öldüren kurtun (fenris) Thor tarafınan öldürülmesinden bahseder.
Ayrıca Black Metalin kurucu gruplarından olan Bathory de bir viking metal grubudur ve şarkılarında sıkça Odinden Thordan Vallhalladan bahseder.
Kaynakça
- S.Lagerbring, Bref till Cancellie Rådet och Riddaren, Herr Joh. Ihre om Svenska och Turkiska Språkenslikhet. Lund (1764)
- "İskandinavların Türk Ataları". Araştırma.Yönetmen Tekin Gün.26 Aralık 2010. Mootol,Kültür Sanat. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- O.Verelius, Hervarar Saga På Gammal Götska Med Olai Vereli Vttolkning Och Notis, Henricus Curio, 1672, s.37
- J.Langebek, Scriptores rerum Danicarum medii aevi. Tomus 2, 1772, Reprint Kraus-Thomson Organization Limited, 1969, s.34
- J.Wellendorf. Gods and Humans in Medieval Scandinavia: Retying the Bonds, Cambridge University Press, 2018, s.5
- Sturlaugs Saga Starfsama, FAS Vol. III, s.107
- J.Byock. The Prose Edda, Penguin UK, 2005 bkz: Terimler Listesi
- A.Faulkes. The Prose Edda, Viking Society For Northern Research, University College London, 2005, s.177
- Modern influence, 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Ağustos 2013,
Odin, along with the other Germanic Gods and Goddesses, is recognized by Germanic neopagans. His Norse form is particularly acknowledged in Ásatrú, the "faith in the Æsir", an officially recognized religion in Iceland, Denmark, Norway, Sweden and Spain
Wikimedia Commons'ta Odin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |