I. Tutuş

I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş (ö. 1095) Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.[1]

I. Tutuş
Suriye Selçuklu Dımaşk Meliki
Hüküm süresi 1079-1095
Önce gelen Atsız bin Abak el-Harezmi (Emir olarak)
Sonra gelen Dukak (Melik olarak)
Suriye Selçuklu Haleb Meliki
Hüküm süresi 1094-1095
Önce gelen Aksungur el-Hacib (Emir olarak)
Sonra gelen Rıdvan (Melik olarak)
Tam ismi
Tacüddevle Ebu Said Tutuş bin Alp Arslan bin Davud bin Mikail bin Selçuk
Hanedan Selçuklu Hanedanı
Babası Alp Arslan
Ölüm 1095
Dini Sünni İslam

Hayatı

Babası Büyük Selçuklu Devleti sultan Alp Arslan'dı. Tutuş kardeşi Melikşah tarafından 1079 yılında Şam kentine Selçuklu emiri olarak tayin edildi. Ancak 1085 yılında Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusu olan Kutalmışoğlu Süleyman Şah Antakya'yı ele geçirdikten sonra bütün Suriye'ye sahip olmak istedi. Süleyman Şah bu amaçla Halep'i kuşattı. Kentin valisi olan İbn-i Huteyti Tutuş'tan yardım istedi. Tutuş yanına Selçukluların yetenekli kumandanlarından Artuk Bey'i (Artuklu Beyliği'nin kurucusu) alarak 4 Haziran 1086 tarihinde Halep yakınlarında Süleyman Şah'la karşılaştı (Ayn Seylem Savaşı). Süleyman Şah savaşta yaşamını kaybetti. Tutuş Halep'i eline geçirerek kendisini Suriye'nin sultanı ilan etti.

Ancak Melikşah Suriye'ye gelerek bölgeyi tekrar Büyük Selçuklu Devleti'ne bağladı. Tutuş Şam'a geri çekilmek zorunda kaldı.

Tutuş 1094 yılında Büyük Selçuklu Devleti tahtına geçen yeğeni Berkyaruk'la saltanat mücadelesine girdi. 1095 yılında Berkyaruk'un ordularıyla Rey kenti yakınları yaptığı savaşı kaybederek öldü. Tutuş’un ölümünden sonra küçük oğlu Dukak Şam’da saltanatını ilan etti. Bu duruma isyan eden büyük oğlu Rıdvan Halep'i ele geçirdi. Böylece Suriye Selçuklu Devleti Halep Melikliği ve Şam Melikliği olmak üzere iki kola ayrıldı.

Günümüzde Çorum ili Dodurga ilçesi sınırları içinde aynı isimde (Tutuş) bir köy vardır. Bu köyün Tutuş tarafından kurulmuş olduğu söylenmektedir.

Kaynakça
  1. René Grousset, L’Empire des Steppes: Attila, Gengis-khan, Tamerlan
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Atsız bin Abak el-Harezmi (Emir olarak)		 Suriye Selçuklu Şam Meliki
1079-1095		 Sonra gelen:
Dukak (Melik olarak)
Önce gelen:
Aksungur el-Hacib (Emir olarak)		 Suriye Selçuklu Haleb Meliki
1094-1095		 Sonra gelen:
Rıdvan (Melik olarak)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.