Humus Sancağı
Humus Sancağı (Osmanlıca: Sanjak-ı Humus), ilk başta, 1516'daki, Mercidabık Muharebesi sonucu Suriye ve civarındaki toprakların Memlükler'den alınmasıyla beraber 1517'de kurulan Şam Eyaleti'nin bir sancağı olmuştur.[1] Daha sonra, 1522'de, ayrı sancaklar olan, Hama ve Humus sancakları birbirine bağlanarak Hama ve Humus Sancağı kurulmuştur.[2] 1550lere kadar böyle devam eden sistem, o yıllarda ayrılarak, Hama sancağı Şam Eyaleti'nde kalmış, Humus Sancağı ise, yeni kurulan, Halep Eyaleti'ne bağlanmıştır. 1565'te tekrar Şam Eyaleti'ne bağlanan Humus Sancağı, 14 yıl sonra, nihayet, yeni teşkil edilen Trablusşam Eyaleti'ne bağlanmış ve Osmanlı Eyalet Dönemi'nin sonuna kadar, Trablusşam Eyaleti'ne bağlı 5 sancaktan birisi olarak kalmıştır.[3][4]
| |||||||||||||||||||
Alt İdari Birimleri
Humus Sancağı'nın, Kanuni Dönemi'ndeki raporlara göre alt birimleri, 2 kaza, 3 nahiye ve bu nahiyeler içinde bulunan birçok karyeden oluşmuştur. Bu alt birimler, Kanuni Dönemi raporlarına ait olmasına rağmen, sancağın neredeyse tüm dönemlerinde aynen kaldığı sanılmaktadır.[3][4]
Kazaları
Humus Sancağı'nın, tüm dönemlerinde 2 kazadan (ilçeden) oluştuğu sanılmaktadır.[3]
- Humus Kazası (Humus ve civarında yer alan nahiyelerden (bucaklardan) oluşmuştur.)
- Hısnü'l-Ekrâd Kazası (Krak des Chevaliers Kalesi ve civarında yer alan nahiyelerden (bucaklardan) oluşmuştur.)
Nahiyeleri
Humus Sancağı'nın, tüm dönemlerinde 3 nahiyeden (bucaktan) oluştuğu sanılmaktadır.[3]
- Humus Nahiyesi (Humus ve civarında yer alan karyelerden (köylerden) oluşmuştur.)
- Hısnü'l Ekrâd Nahiyesi (Krak des Chevaliers Kalesi ve civarında yer alan karyelerden (köylerden) oluşmuştur.)
- Menâsif Nahiyesi (Sancağın, Akdeniz'e yakın olan şehirlerinden ve karyelerinden (köylerinden) oluşmuştur.)
Kaynakça ve referanslar
- Barkan, Ömer Lütfi (1953-54). H. 933-934 (M. 1527-1528) Malî Yılına Ait Bir Bütçe Örneği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. ss. sf. 303.
- Kanun-nâme-i Sultan Süleyman Han. Beyazıt Kütüphanesi. ss. varak 121.
- Çakar, Enver (2003). "Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyıl'da Humus Şehri" (PDF). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Fırat Üniversitesi. s. 376. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2012.
- Çakar, Enver (2003). "Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyıl'da Humus Şehri" (PDF). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Fırat Üniversitesi. s. 377. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2012.