Gülriz Sururi

Gülriz Sururi Cezzar (24 Temmuz 1929, İstanbul - 31 Aralık 2018, İstanbul[1]), Türk tiyatro oyuncusu, yazar.

Gülriz Sururi
Kitap imzalarken (Kasım 2016)
Doğum 24 Temmuz 1929(1929-07-24)
İstanbul, Türkiye
Ölüm 31 Aralık 2018 (89 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Meslek Tiyatrocu, yazar
Evlilik Engin Cezzar (1961-1986) (1999-2017)

1962'de Engin Cezzar'la birlikte Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu'nu kuran sanatçı; Kaldırım Serçesi, Keşanlı Ali Destanı oyunlarındaki rolleriyle tanınır. 1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen devlet sanatçısı unvanına layık görülmüştür. Anı, roman, öykü türlerinde yayımlanmış kitapları vardır.

Yaşamı

Sultan II. Abdülhamid, amcası Abdülaziz'in ölümünden sorumlu olduklarına inandıklarını tutuklatarak Yıldız Sarayı'nda kurdurduğu büyük bir çadırda toplanan özel mahkemenin karşısına çıkarttı. Bu Mahkemenin başkanlığını yapan kıdemli ceza hakimi Ali Sururi Efendi, Gülriz Sururi'nin Büyükbabasının babasıydı. Şûrâ-yı Devlet başkanı olan Nazif Sururi Bey ise büyükbabasıydı. Babası ilk operet kurucularından Lûtfullah Sururi Bey, annesi de opera sanatçısı Suzan Lütfullah'tır.[2]

1929 yılında İstanbul'da doğdu. İlk kez 1942'de İstanbul Şehir Tiyatrosu Çocuk Bölümü'nde sahneye çıktı. İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro ve Şan Bölümleri’nde eğitim gördü. Konservatuvarı bitiremeden bazı özel topluluklarda çalışmaya başladı. 1955'te Muammer Karaca Topluluğu'nda profesyonel sanat yaşamına başladı. 1960'ta Dormen Tiyatrosu'na geçti. 1961'de, bu toplulukta sahnelenen Sokak Kızı İrma'daki rolüyle en iyi kadın oyuncu olarak İlhan İskender Armağanı'nı kazandı.

1962'de tiyatrocu Engin Cezzar'la evlendi.[3] Aynı yıl eşi ile bilrikte Küçük Sahne'de Gülriz Sururi - Engin Cezzar Tiyatrosu'nu kurdu. Sokak Kızı Irma, Ferhat ile Şirin, Teneke, gibi pek çok oyunda rol aldı. 1966'da "Teneke" oyunundaki rolüyle İlhan İskender En İyi Kadın Oyuncu Armağanı'nı bir kez daha kazandı. Aynı yıl Türk Kadınlar Birliği'nce "Yılın Kadını" seçildi. Haldun Taner'in yazdığı, Genco Erkal'ın yönettiği ve ilk olarak 31 Mart 1964'te sahnelenip uzun süre kapalı gişe oynayan "Keşanlı Ali Destanı"'nda "Zilha" rolündeki başarısıyla ünü arttı.[4]

1971'deHint Kumaşı adlı oyundaki rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü üçüncü kez kazandı. 1979-1980 mevsiminde Mehmet Akan'la birlikte, topluluğun o güne dek sahnelediği oyunlardan Uzun İnce Bir Yol adlı bir derleme yaptı ve gösteriminde oynadı.

Edith Piaf'ın yaşam öyküsünden Başar Sabuncu'nun oyunlaştırdığı Kaldırım Serçesi adlı oyun ile müzikli tiyatro sanatçısı olarak ustalığını gösterdi.[5] 1982-1983 sezonunda bu oyundaki yorumuyla Avni Dilligil En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü, İzmir Gazeteciler Derneği'nin Altan Artemis Ödülü'nü ve Milliyet gazetesinin 1983 Süperstar Tiyatro Oyuncusu Ödülü'nü kazandı. Engin Cezzar'ın uyarladığı ve yönettiği "Filumen[6], Edward Albee'nin "Tatlı Para" (özgün adı: Everything in the Garden)[6], Bilgesu Erenus'un yazdığı, Rutkay Aziz'in sahnelediği "Halide"[7] gibi oyunlarda rol aldı.

Dramdan güldürüye ve müzikli oyuna dek her çeşit eserde rol alan Sururi, oyunculuğunun dışında Türk tiyatrosunda yöneticilik de yaptı.

Anılarını yazarak yazarlığa başladı ve anılarımı üç cilt olarak yayımlamış ve bir roman, bir öykü kitabı ve gazete yazılarından bir derleme de yayımlamıştır.[8]

1990'lı yıllarda televizyon için "A La Luna" isimli yemek programını sundu.

1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen devlet sanatçısı unvanını aldı.

1999’da kaleme aldığı "Söyleyeceklerim Var" oyununun ardından sahnelere veda etti.[8]

Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencilerinin kurduğu Konçinalar Kumpanyası adlı toplulukla 2008'de kendisinin yazıp yönettiği "Biz Sıfırdan Başladık" adlı oyunu sahneye koydu.[9] Oyuncu 31 Aralık 2018'de 89 yaşında İstanbul'da öldü. Cenazesi Çatalca'da eşi Engin Cezzar'ın yanına sade bir törenle sessizce defnedilmiştir.

Rol aldığı bazı tiyatro oyunları

Yönettiği tiyatro oyunları

Yazdığı tiyatro oyunları
  • Kısmet

Kitapları
  • Kıldan İnce Kılıçtan Keskince (anı), Doğan Kitap, İstanbul, 1978
  • Biz Kadınlar (deneme), Dışbank Yayınları, İstanbul, 1987.
  • Bir An Gelir (anı), Doğan Kitap, İstanbul 2003.
  • Girmediğim Sokaklarda (öykü), Doğan Kitap, İstanbul, 2003.
  • Gülriz'in Mutfağından (yemek), Doğan Kitap, İstanbul, 2003.
  • Seni Seviyorum (roman), Doğan Kitap, İstanbul, 2004.

Ödülleri
  • 1961 En İyi Kadın oyuncu dalın İlhan İskender Armağanı, Sokak Kızı İrma'daki rolüyle
  • 1962 En İyi Kadın oyuncu dalın İlhan İskender Armağanı, Teneke'deki rolüyle
  • 1971 En İyi Kadın oyuncu dalın İlhan İskender Armağanı, Hint Kumaşı'ndaki rolüyle
  • 1983 Avni Dilligil En İyi Kadın Oyuncu Ödülü, Kaldırım Serçesi'ndeki rolüyle
  • 1983 İzmir Gazeteciler Derneği Altan Artemis Ödülü'
  • 1983 Milliyet gazetesi Süperstar Tiyatro Oyuncusu Ödülü
  • 22. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri Onur Ödülü

Kaynakça
  1. "Gülriz Sururi vefat etti". CNN Türk. 1 Ocak 2019. 1 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2019.
  2. Bardakçı, Murat. "Gülriz Sururi, idam ve rahmet". Haberturk.com. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2019.
  3. "Bir ustayı daha yitirdik.. Güle güle Engin Cezzar". Bir ustayı daha yitirdik.. Güle güle Engin Cezzar. Cumhuriyet gazetesi, 28 Ocak 2017. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017.
  4. Yengin, Sibel Ateş (18 Aralık 2011). "Keşanlı Ali Destanı'nı 6 Ay Kapalı Gişe Oynadık". Akşam. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
  5. Meriç, Murat (18 Aralık 2015). "Kaldırım Serçesi'nin Türkiye macerası". Kulturservisi.com. 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
  6. "Titiz Çalışma:"Filumena"". Cumhuriyet. 14 Kasım 1984. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
  7. "Gülriz Sururi, Halide Edip'i Canlandırıyor". Tozlumagazin.com. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
  8. Özvarış, Hazal (19 Şubat 2013). "Tesettürlü Kadınlara Nişantaşı Kafelerinde Oturmaları Emredildi". t24.com.tr. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
  9. "Gülriz Sururi ve Konçinalar Kumpanyası". İstanbul.net.tr. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2017.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.