Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca

Yaşar Kemal, bir halk edebiyatı ürünü olan karıncalarla filler hikâyesini alıp işlemiştir. Fili iri gövdesinden ötürü sömürücü olarak ele alınırken sömürülenlerin çokluğunu, çalışkanlığını, yaratıcılığını göstermek için de karınca seçilmiştir.

Filler Sultanı, karıncaların hünerlerini öğrenmeye çalışır. Çalışkanlıklarıyla hiç durmadan hareket halinde olan bu karıncaları kendi boyunduruğu altına almak ister ve karıncalara karşı savaş başlatır.Bir filin ayağının altında milyonlarca karınca birden can verir. Kellesi uçmayan, kolu bacağı kırılmayan karınca neredeyse kalmamıştır. Geride kalan karıncalar da Filler Sultanı'na biat ederler. Karıncaların ulu önderi demirciler ustası Kırmızı Sakallı Topal Karınca teslim olmayarak kırmızı karıncaları çağırıp Karıncalar Diyarı'nı terk eder. Yeni bir hayat kurar fakat Çukurova'dan, Nil Nehri'nin kıyı topraklarından daha bereketli olan topraklarda ve dostlarında kalmıştır aklı. Geri dönüp Filler Sultanı'nı yenmek için plan yapar.

Filler Sultanı, karıncaları esir almak için çeşitli yollara başvurur. Karıncalar fillere zarar vermeye son verdikleri anda barışın yeniden yeşereceğini söyler. Böylece karıncalar onlar için yiyecek toplayacak, onlar için ev yapacak ve fillerin her ihtiyacını karşılayacaklardır. Karıncaların isyan etmemeleri için sürekli iş buyurur. Yeryüzünün merkezinin binlerce metre derinindeki mavi elmastan, bir filin on katı büyüklüğünde bir saray yapmalarını ister. Karıncalar gece gündüz çalışmaya, çok çalışmaktan erken yaşta ölmeye, çatlamaya başlarlar. Kış yaklaşır, hiç yiyecekleri yoktur. Açlık kol gezer. Karıncalar diyarından sesler yükselmeye başlar. Filler Sultanı, karıncaların sesini kesmek için herkesin eşit ve özgür olduğunu söyleyerek yiyecek ambarını karıncalara açar. Doyan karıncalara "Her karınca bir fildir" yalanını uydurur ve çok çalışırlarsa karıncalıktan kurtulacaklarını söyler. Her karınca kendisinin bir fil olduğunu sanarak filler gibi tüm günlerini ağaç gölgesinde yatarak geçirmeye başlar. Kimse çalışmaz. Filler Sultanı olanları duyunca isyanı bastırmaya çalışır ve karıncaların ancak karınca kadar fil olduklarını söyler. Fakat çalışmaktan bıkmış karıncalar işe dönmez. Filler Sultanı karıncaları katliamdan geçirir. Ana karıncalar ise öldürülen her karınca için binlerce karınca daha doğurur. Doğan karıncaların kaderi ise daha çok çalışmak olur.

Kırmızı sakallı karıncaların, karıncaları isyana teşvik ettiği söylenir. Filler Sultanı, her bir kırmızı sakalın boynu kesilmesini ister. Kırmızı karıncalar dağa sığındıklarından dolayı ortada kırmızı sakallı karınca bulamazlar. Karıncalar kendi kellelerini korumak için, yine kendi soylarından gelen ama Filler Sultanının hesabına çalışan sarıca karıncaların sarı sakallarını kırmızıya boyayarak, kellelerini sultanın sarayına fırlatırlar. Her bir sarıca kellesi başına bir ambarın kapısı daha açılır aç karıncalara.

Filler Sultanı baskı yerine beyin yıkamayı tercih ederek Filce Okulu açarak karıncaların dilini karıncalara unutturur. Fil okullarından mezun olan genç kuşak karıncalar, fil ideolojisini yaymaya ve tüm karıncalar diyarına fil olmanın güzelliklerini, faydalarını anlatmaya başlarlar. İğne ucu kadar karıncalar, kendilerini dev aynasında görüp, tüm karınca geçmişlerini silerler. Artık onlar da bir fildir.

Öte yandan sarıca karıncaların önderi Başbuğ, kırmızı sakallı karıncalardan öç almak için sakallarını kırmızıya boyayarak kırmızı sakallı karıncaların yaşadıkları yeri bulur. Kırmızı sakallı karıncalar arasına nifak tohumu ekerek gruplaşmalara neden olur. Kırmızı Sakallı Topal Karınca, sarıca karıncaların oyununu bozarak adamlarını Karıncalar Diyarı'na göndererek birleşmelerini söyler. Birleşen karıncalar, cesaretlerini toplarlar. Karıncalar gündüz Filler Sultanı'na, geceleri de mücadeleleri için çalışmaya başlarlar. Filler Sultanı'nın hiçbir ajanı, karıncalardaki bu umutlu çırpınışı fark edemez. Tüm karıncalar geceler boyunca toprağı kazıp dururlar. Hazır oldukları anda, artık hiçbir karıncanın Filler Sultanının hizmetinde olmayacağını ve savaş ilan ettiklerini duyururlar. Öfkesinden bir insan boyu zıplayan Filler Sultanı, temeli kazılan sarayın toprağı tarafından yutulur. Diğer tüm filler de adım attıkları anda kendileri için kazılan toprağın dibini boylar. Böylece karıncalar tüm bir hayatı kendi elleriyle ve kendileri için ürettikleri kardeşlik ve dostluk dolu bir yaşama kavuşurlar.

• Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca, YKY sayfası 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.