EuroLeague
EuroLeague, sponsorluk adıyla Turkish Airlines EuroLeague, Avrupa'da 2000'den beri Euroleague Basketbol tarafından düzenlenen en üst düzeydeki ve kazananın Avrupa Şampiyonu olarak adlandırıldığı uluslararası profesyonel basketbol turnuvası.
 | |
| Kuruluş |
FIBA dönemi 1958 Euroleague Basketbol dönemi 2000-01 |
|---|---|
| Ülke | FIBA Avrupa üyesi ülkeler |
| Konfederasyon | FIBA Avrupa |
| Takım sayısı | 18 |
| Son şampiyon |
 CSKA Moskova (8. kez) |
| En başarılı takım |
 Real Madrid (10 kez) |
| TV yayıncısı |
EuroLeague TV Yayıncı kanal listesi |
| Resmî site | euroleague.net |
 2020-21 EuroLeague | |
2000 yılında başlamasıyla FIBA tarafından 1958'den beri düzenlenen FIBA EuroLeague turnuvasının (daha önce FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası ya da sadece Avrupa Kupası adıyla bilinen) yerini almıştır. Euroleague Basketbol rekor ve istatistik kayıtları sebebinden dolayı FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası ile EuroLeague aynı turnuva olarak sayılır.
EuroLeague dünyadaki en popüler profesyonel kapalı spor liglerinden biridir. 2016-17 sezonundaki lig maçlarında ortalama 8.472 seyirciyle dünyadaki profesyonel kapalı spor liglerinin en yüksek beşinci (ABD dışındaki en yükseği) ve profesyonel basketbol liglerinin en yüksek ikinci ortalamasına ulaşmıştır. Sadece NBA'in ortalaması daha yüksektir.
EuroLeague kupasını 21 farklı takım kazanabilmiştir, bunlardan 13 takımın birden fazla şampiyonluğu vardır. En başarılı takım 10 şampiyonlukla Real Madrid'dir. Son şampiyon CSKA Moskova'dır.
Tarihçe
FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası 1958 yılında kurulup ilk yıllarında Avrupa'da liglerini şampiyon bitiren takımların oynadığı ve klasik bir eleme sistemiyle oynanan bir turnuva iken 1990'ların başından itibaren sadece şampiyonların değil, diğer önemli takımların da katıldığı ve içinde lig mücadelesi de içeren bir turnuva durumuna geldi.
Euroleague adı ise 2000 yılında ULEB (Union of European Leagues of Basketball) tarafından öne sürüldü. 2000/2001 sezonunda ULEB'e üye takımlar FIBA'nın organize ettiği turnuvadan ayrılarak kendi liglerini kurdular. FIBA ise Suproleague adıyla devam etti. Türkiye'nin de dahil olduğu ülkeler FIBA'nın organizasyonunda kaldı.
Avrupa'nın en büyük kulüplerinden olan Türkiye, İtalya ve Yunanistan takımlarının ayrılması önemli bir bölünme oluşturdu ve Avrupa'da iki tane büyük kupa ortaya çıktı: FIBA tarafından düzenlenen SuproLeague ile yeni kurulmuş Euroleague Basketbol tarafından düzenlenen Euroleague.
2001 yılında iki organizasyon Euroleague adı altında tekrar birleşti.
Turnuvanın adları
- FIBA dönemi: (1958-2001)
- FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası: (1958-1991)
- FIBA European League ("FIBA Euro League"): (1991-1996)
- FIBA EuroLeague: (1996-2000)[1]
- FIBA SuproLeague: (2000-2001)
- Euroleague Basketbol dönemi: (2000-bugün)
- Euroleague: (2000-2016)
- EuroLeague: (2016-bugün)
*2000-01 sezonunda iki ayrı turnuva vardı. FIBA'nın düzenlediği SuproLeague ile Euroleague Basketbol tarafından düzenlenen Euroleague.
THY sponsorluğu
26 Temmuz 2010 tarihinde Türk Hava Yolları ve Euroleague arasında 15.000.000€ bedel ile bir stratejik sponsorluk anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre Avrupa basketbolunun en üst ligi olan Euroleague, 2010-11 sezonundan itibaren Turkish Airlines Euroleague adıyla düzenlemeye başlamıştır. Buna benzer şekilde Dörtlü Final yani Final Four da Turkish Airlines Final Four adını almıştır. Bu anlaşma beş sezon boyunca geçerli olacaktır. Bu süre sonunda eğer istenirse anlaşma beş yıl daha uzatılabilecektir.[2][3]
Turnuva sistemi
2015-16 sezonuna değin Turkish Airlines Euroleague dört aşamada oynanıyordu.
İlk aşamada 24 takım katılır. Bu takımlar 6'lı olarak 4 gruba ayrılır. Her takım grubundaki diğer takımlarla kendi sahalarında ve deplasmanda olmak üzere ikişer maç oynar. Normal grup maçları sonunda gruplarında ilk 4 sırayı alan takımlar üst gruplara çıkar. İkinci aşamada kalan 16 takım yeni oluşturulan 8'erli 2 grupta yer alır ve diğer takımlarla yine 2 maç oynar. Maçlar sonunda gruplarında ilk dört sırayı alan takımlar gruptan çıkar.
Çeyrek finale çıkacak takımlar belli olduktan sonra kalan 8 takım dörtlü final için mücadele eder. Grubu birinci bitiren takımlar dördüncülerle, ikinci bitiren takımlar ise üçüncülerle eşleşirler. Bu aşamada kupa lig maçlarından eleme usulünde maçlara geçer ve rakiplerini eleyen takımlar dörtlü final oynamaya hak kazanır. Çeyrek final mücadelesinde 5 maç üzerinden 3 maç kazanan rakibini eler. İlk 2 maç A takımının sahasında, 3. ve 4. maçlar B takımının sahasında, 5.maç ise tekrar A takımının sahasında oynanır.
Son aşama olan dörtlü final ise önceden belirlenen bir şehirde bu finale kalan 4 takım arasında oynanır. Dörtlü final maçları tek maçlık eleme sistemine göre oynanır. Yarı finalde elenen takımlar üçüncülük maçına, kazanan takımlar ise son gün finale çıkar.
Lig Formatı
10 Kasım 2015 tarihinde Euroleague tarafından yeni bir format oluşturulduğu açıklandı. Yeni formatta aşama ikiye indirildi. 16 takım birbiriyle ikişer maç yaptığı çift devreli lig usulü uygulanacaktır. Ligi ilk sekiz sırada bitiren takımlar, play-off oynamaya hak kazanacak. 5 maç üzerinden oynanacak olan play-off maçlarında, 3 galibiyet alan takımlar şampiyonluk için dörtlü finale çıkacak.[4]
2019-20 sezonu itibarıyla ligdeki takım 18'e çıkartıldı.[5][6][7]
Logolar
| EuroLeague logosunun gelişimi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000-2005 | 2005-2010 | 2010-2016 | 2016-bugün | |||||
 |
 |
 |
 | |||||
Uzun vadeli lisansı olan takımlar
EuroLeague'de geri kalan diğer 5 takım yıllık lisansı olan ilişkili kulüplerdir. Bu beş takım önceki sezon Avrupa'nın ikinci seviye turnuvası olan EuroCup'ı kazanan ve millî lig şampiyonları ile turnuva kartı alan takımlardan oluşmaktadır.
Arena standartları
2012-13 sezonundan itibaren o zamanlar "A Lisansı" olan kulüpler ev sahibi oldukları EuroLeague karşılaşmalarını en az 10.000 kişilik arenalarda oynamaları gerekiyordu. Aynı 10.000 kişilik kapasite kaidesi şu an hâlen uzun vadeli lisansa üye olan EuroLeague kulüpleri için geçerlidir.
Finaller
1958'den itibaren EuroLeague öncesi Avrupa Kupası dahil.
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
Şampiyonluk sayısına göre takımlar
| Sıra | Takım | Şampiyon | İkinci | Şampiyonluk sezonları |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Real Madrid |
10 | 8 | 1963-64, 1964-65, 1966-67, 1967-68, 1973-74, 1977-78, 1979-80, 1994-95, 2014-15, 2017-18 |
| 2. | CSKA Moskova |
8 | 6 | 1960-61, 1962-63, 1968-69, 1970-71, 2005-06, 2007-08, 2015-16, 2018-19 |
| 3. |  Makkabi Tel Aviv |
6 | 9 | 1976-77, 1980-81, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2013-14 |
| 4. |  Panathinaikos |
6 | 1 | 1995-96, 1999-2000, 2001-02, 2006-07, 2008-09, 2010-11 |
| 5. |  Varese |
5 | 5 | 1969-70, 1971-72, 1972-73, 1974-75, 1975-76 |
| 6. | Olimpiakos |
3 | 5 | 1996-97, 2011-12, 2012-13 |
| 7. | Olimpia Milano |
3 | 2 | 1965-66, 1986-87, 1987-88 |
| 8. | .svg.png.webp){kind=small} ASK Riga |
3 | 1 | 1958, 1958-59, 1959-60 |
| - | .svg.png.webp){kind=small} Split |
3 | 1 | 1988-89, 1989-90, 1990-91 |
| 10. | Barcelona |
2 | 5 | 2002-03, 2009-10 |
| 11. | Virtus Bologna |
2 | 3 | 1997-98, 2000-01 |
| 12. | Cantù |
2 | 1981-82, 1982-83 | |
| - | Cibona |
2 | 1984-85, 1985-86 | |
| 14. |  Fenerbahçe |
1 | 2 | 2016-17 |
| 15. | Dinamo Tiflis |
1 | 1 | 1961-62 |
| - | Joventut Badalona |
1 | 1 | 1993-94 |
| - |  Žalgiris |
1 | 1 | 1998-99 |
| 18. | Bosna |
1 | 1978-79 | |
| - | Virtus Roma |
1 | 1983-84 | |
| - | Partizan |
1 | 1991-92 | |
| - |  Limoges |
1 | 1992-93 | |
| 22. |  Akademik |
2 | ||
| - |  Brno |
2 | ||
| - | Treviso |
2 | ||
| - | Baskonia |
2 | ||
| 26. | USK Prag |
1 | ||
| - | AEK |
1 | ||
| - | Fortitudo Bologna |
1 | ||
| - | Anadolu Efes |
1 |
Şampiyonluk sayısına göre ülkeler
| Sıra | Ülke | Şampiyonluk | İkincilik |
|---|---|---|---|
| 1 | İspanya |
13 Real Madrid (10), Barcelona (2), Joventut Badalona (1) |
16 Real Madrid (8), Barcelona (5), Baskonia (2), Joventut Badalona (1) |
| 2 | İtalya |
13 Varese (5), Olimpia Milano (3), Cantù (2), Virtus Bologna (2), Virtus Roma (1) |
13 Varese (5), Virtus Bologna (3), Olimpia Milano (2), Treviso (2), Fortitudo Bologna (1) |
| 3 | Yunanistan |
9 Panathinaikos (6), Olimpiakos (3) |
7 Olimpiakos (5), AEK (1), Panathinaikos (1) |
| 4 |  Sovyetler Birliği |
8 CSKA Moskova (4), ASK Riga (3), Dinamo Tiflis (1) |
6 CSKA Moskova (3), Dinamo Tiflis (1), ASK Riga (1), Žalgiris (1) |
| 5 | %253B_Flag_of_Serbia_and_Montenegro_(2003%E2%80%932006).svg.png.webp){kind=small} Yugoslavya |
7 Split (3), Cibona (2), Bosna (1), Partizan (1) |
1 Split (1) |
| 6 | İsrail |
6 Makkabi Tel Aviv (6) |
9 Makkabi Tel Aviv (9) |
| 7 | Rusya |
4 CSKA Moskova (4) |
3 CSKA Moskova (3) |
| 8 | Türkiye |
1 Fenerbahçe (1) |
3 Fenerbahçe (2), Anadolu Efes (1) |
| 9 | Fransa |
1 Limoges (1) |
|
| Litvanya |
1 Žalgiris (1) |
||
| 11 | Çekoslovakya |
3 Brno (2), USK Prag (1) | |
| 12 | Bulgaristan |
2 Akademik (2) |
Rekorlar
- En başarılı takım Real Madrid'dir. 10 şampiyonluğu rekordur.
- KK Split modern EuroLeague Final Four döneminde (1987-88 sezonundan bugüne) kupayı üç kez arka arkaya (1988-89, 1989-90, 1990-91) kazanan tek takımdır.
- ASK Riga bir Sovyet takımı olarak EuroLeague Final Four dönemi öncesi kupayı üç kez arka arkaya (1958, 1958-59, 1959-60) kazanan tek takımdır.
- Makkabi Tel Aviv (2003-04, 2004-05) ile Olimpiakos (2011-12, 2012-13) Euroleague Basketbol döneminde (2000-01 sezonundan bugüne) EuroLeague'i iki kez arka arkaya kazanan tek takımlardır.
- Turnuvaya katılan dokuz farklı takım çıkarmış tek şehir İstanbul'dur: Beşiktaş, Darüşşafaka, Eczacıbaşı, Anadolu Efes, Fenerbahçe, Galatasaray, İstanbul Teknik Üniversitesi, Modaspor ve Ülker.
- Milano'nun kuzey metropol bölgesinde 40 kilometrekareden küçük bir alanda toplam 10 FIBA Avrupa Şampiyonlar Kupası kazanmış ve 16 kez finalde oynamış 3 takım vardır: Olimpia Milano, Cantù ve Varese.
- Bir EuroLeague Finali için rekor sayı farkı Tel Aviv'deki 2004 Finali'nde ev sahibi takım Makkabi Tel Aviv'in Skipper Bologna'yı 118-74 yenmesiyle elde edilmiştir (44 sayı fark).
- Resmî seyirci rekoru 5 Mart 2009'da Štark Arena'da 2008-09 sezonu Son 16 turundaki Partizan-Panathinaikos karşılaşmasını seyreden 22.567 kişilik kitledir.[9]
1978-79 sezonunda Bosnalı Žarko Varajić, [[Bir maçta en fazla sayı bulan oyuncu Shane Larkin Anadolu Efes 49 sayı
|Emerson Varese maçında bu rekora imza atmıştır.[10]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- THE EUROPEAN CUP FOR MEN'S CHAMPION CLUBS - THE EARLY YEARS
- "Turkish Airlines And Euroleague Basketball Sign Strategic Partnership Agreememt". Euroleague Basketball. 27 Temmuz 2010. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010.
- "An important strategic partnership agreement between Turkish Airlines and Euroleague Basketball..." Turkish Airlines. 26 Temmuz 2010. 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010.
- "Euroleague Basketball A-Licence Clubs and IMG Agree On 10-Year Joint Venture". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- "'EuroLeague, 18 takım olacak'". 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.
- "Euroleague 18 takımlı oluyor! Resmi açıklama geldi…". 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.
- "EuroLeague 2019-2020 sezonundan itibaren 18 takımla oynanacak". 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2019.
- "Euroleague'de sezon iptal edildi". ntvspor.net. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- "Partizan Belgrad Arena'da seyirci rekoru kırıyor!". Euroleague.net. 5 Mart 2009. 19 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2009.
- "Avrupa şampiyonları: 1958-2014". 26 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2017.
Dış bağlantılar
- Euroleague Resmî Sitesi28 Nisan 2012 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi
- ULEB Resmî Site10 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- FIBA Avrupa Resmî Site24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kadrolarıyla Şampiyonların listesi
- EuroLeague tarihi - istatistikler
- InterBasket.net EuroLeague basketbol forumu
- EuroLeague'in Youtube kanalı
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
