Emil Nolde

Emil Nolde, Prusya'ya bağlı Schleswig Dükalığı'nda yer alan Nolde kasabasında (1920'den itibaren Danimarka'nın Güney Jutland bölgesinde yer alan Burkal ilçesinin parçası) Emil Hansen adıyla doğdu. Nolde, Frizya ve Danimarka kökenli çiftçilerden oluşan koyu Protestan ailesiyle bir çiftlikte büyüdü. Kendisinin üç erkek kardeşinden çok farklı olduğuna ve çiftlik hayatının kendisine uymadığına karar verdi. 1884 ile 1891 yılları arasında Flensburg'da ahşap oymacılığı ve illüstratörlük öğrenimi gördü ve yetişkinliğinin ilk döneminde mobilya atölyelerinde çalıştı. Münih, Karlsruhe ve Berlin'e seyahatler gerçekleştirdi.

1889'da girdiği Karlsruhe'deki uygulamalı sanatlar okulunda eğitim gördükten sonra, 1892 ile 1898 yılları arasında İsviçre'de resim öğretmenliği yaptı ve sonrasında, bağımsız bir ressam olma hayallerini gerçekleştirebilmek için bu işi bıraktı. Çocukluğundan beri çizimler ve boyama resimler yapmayı hep sevmişti ancak ressamlık kariyerine başlamaya karar verdiğinde çoktan 31 yaşına gelmişti. 1898'de Münih Güzel Sanatlar Akademisi tarafından reddedilince, sonraki yıllarını özel ressamlık dersleri alarak, Paris'i ziyaret ederek ve o dönemin popüler empresyonist ressamlarıyla tanışarak geçirdi. 1902'de Danimarkalı oyuncu Ada Vilstrup ile evlenerek Berlin'e yerleşti. Burada, sonraki hayatında eserlerinin en önemli savunucuları olan kolleksiyoncu Gustav Schiefler ve ressam Karl Schmidt-Rottluff ile tanıştı.

Nolde, 1906-1907 yıllarında kısa bir süre, devrimsel nitelikteki ekspresyonist grup Die Brücke (Köprü) içinde yer alırken, 1908-1910 yılları arasında Berlin Sesesyonu'na katıldı. Ancak ressamın bağlantılı olduğu organizasyonlarla ilişkisini sürdürebilme konusunda hayatının sonraki bölümlerinde yaşayacağı sorunların bir işaretçisi olarak, bu iki gruptan da dışlandı. Bu dönemde biraz ün kazanmıştı ve 1912'de Vasiliy Kandinskiy'nin Mavi Süvari grubu ile birlikte sergilere katıldı.[1] 1902 sonrasında soyadını değiştirerek doğduğu kasabanın ismini kullanmaya başladı.

Nolde 1920'nin başlarından itibaren Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ni destekledi ve partinin Danimarka şubesine üye oldu. Yahudi sanatçılar hakkında olumsuz fikirler belirtti ve Ekpresyonizm'in tipik olarak Cermen tarzında olduğunu savundu. Bu görüş Nazi Partisi'nin bazı diğer üyeleri, özellikle Joseph Goebbels ve Fritz Hippler tarafından da paylaşılıyordu.

Ancak Hitler her türlü modernizm hareketini "yoz sanat" olarak reddediyordu ve Nazi rejimi Nolde'nin eserlerini resmî olarak kınadı. Ressam o zamana kadar Almanya'da büyük prestije sahipti. Müzelerden kaldırılan toplam 1052 eseri ile o dönem en çok sayıda eseri yasaklanan ressam oldu.[2] Bu eserlerin bazıları 1937'deki yoz sanat sergisinde yer aldı. Nolde bunu engellemeye çalıştı ve hatta Viyana'daki Nazi gauleiter'i Baldur von Schirach'a başvurdu. 1941 sonrasında kamu ya da kişisel alan farkı olmaksızın herhangi bir yerde resim yapması yasaklandı. Ancak Nolde bu dönemde gizlice yüzlerce suluboya resim çizdi. Bunlara "Yapılmamış Resimler" adını verdi.

Nolde 1942'de şöyle yazmıştı:

Gümüş mavisi vardır, gök mavisi vardır, şimşek mavisi vardır. Her rengin kendi içinde beni mutlu eden ya da iten bir ruhu vardır ve bunların hepsi birer dürtü oluşturur. İçinde sanat olmayan biri için renkler sadece renktir, tonlar sadece tondur... ve hepsi bu kadardır. Hepsinin insan ruhu üzerinde cennetten cehenneme kadar değişen sonuçları vardır ve bunların tamamı farkedilmez bile.[3]

II. Dünya Savaşı sonrasında Nolde'ye itibarı iade edildi ve Batı Almanya'nın en yüksek sivil madalyası olan Federal Liyakat Nişanı verildi. Nolde bugünkü Neukirchen'de bulunan Seebüll'de öldü.

Nolde'nin eserleri arasında tabloların yanı sıra birçok renkli baskı ile manzaralar, dini konular, çiçekler, fırtınalı denizler ve Berlin gece hayatı gibi konuları işleyen suluboya resimler bulunur. Ünlü bir resim serisi ise ressamın Alman Yeni Ginesi seyahatini ve bu sırada ziyaret ettiği Polinezya, Moskova, Sibirya, Kore, Japonya ve Çin'i kapsar. Schiefler kataloguna göre ressamın 231 oyma baskı, 197 ksilografi, 83 taş baskı ve 4 hektograf eseri vardır.