Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri

Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri, UEFA'ya bağlı millî futbol takımlarının Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılabilmek için yaptığı mücadelelerdir.

Avrupa Futbol Şampiyonası, 1960 yılından beri her dört yılda bir yaz aylarında düzenlenmektedir. Şampiyonaların elemeleri ise finallerden önceki iki yıl içerisinde yapılmaktadır (örneğin, 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri Eylül 2014 ile Kasım 2015 arası).

Genel eleme formatı tablosu

Elemelere katılan takım sayısı

1960

1964

1968

1972

1976

1980

1984

1988

1992

1996


2000

2004


2008


2012

2016

2020
toplam katılım 17293132323132323447495050515355
(beklenen)
en az bir maç oynayan 2833
elemeler yoluyla finale katılım 44444777715141514142320
Uluslar Ligi play-offları yoluyla finale katılım Yok4
otomatik olarak finale katılım 0000011111212210
taplam finalist sayısı 44444888816161616162424

1960 ve 1964 elemeleri eliminasyon sistemi ile düzenlenmiş olup çeyrek finalleri kazanan dört takım şampiyona finallerine katılmıştır. Bu dört takımdan biri ev sahibi ülke olarak seçilmiştir.

1968, 1972 ve 1976 elemeleri sekiz gruptan oluşan grup aşamasından oluşmuştur. Sekiz grup birincisi elemelerin diğer aşaması olan çeyrek finallerde mücadele etmiş kazanan dört takım şampiyona finallerine katılmıştır. Yine bu dört takımdan biri ev sahibi ülke olarak seçilmiştir.

1980 elemeleri ve sonrasında ev sahipliği elemeler başlamadan önce bir veya iki ülkeye verilmiştir. Ev sahibi ülke takımı otomatik olarak finallere katılım hakkı elde etmiş ve elemelerde oynamamıştır. 1980 ile 1992 yılları arasında finaller sekiz takımlı olarak oynanmıştır. Elemeler yedi grup üzerinden oynanmış olup grup birincileri finallere katılmıştır.

Not: Yugoslavya, 1992 eleme aşamasını kazanıp 1992 finallerine katılım hakkı elde etmesine rağmen ülkesindeki savaş nedeniyle Birleşmiş Milletler kararı ile turnuvadan men edilmiş ve yerine aynı grupta ikinci olan Danimarka finallere davet edilmiştir.[1]

1996 ile 2012 yılları arasında 16-takımlı finaller formatı uygulanmıştır. Sekiz gruptan oluşan 1996 elemelerinde, sekiz grup birincisi ile en iyi altı grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Diğer iki grup ikincisi ise play-off oynamıştır.

2000 elemeleri ise dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ile en iyi grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup ikincisi play-off oynamış ve dördü finallere katılmıştır. İlk defa bu turnuvada iki ev sahibi seçilmiştir.

2004 elemeleri on gruptan oluşmuş olup on grup birincisi doğrudan finallere katılmıştır. On grup ikincisi play-off oynamış ve beşi daha finallere katılmıştır.

2008 elemeleri yedi gruptan oluşmuş olup yedi grup birincisi ve yedi grup ikincisi toplam on dört takım doğrudan finallere katılmıştır.

2012 elemelerinde 2000 elemeleri gibi dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ile en iyi grup ikincisi doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup ikincisi play-off oynamış ve dördü finallere katılmıştır.

2016'dan 24-takımlı finaller formatı uygulanmıştır. 2016 elemeleri dokuz gruptan oluşmuş olup dokuz grup birincisi ve ikincisi ile en iyi grup üçüncüsü toplam 19 takım doğrudan finallere katılmıştır. Geri kalan sekiz grup üçüncüsü play-off oynamış ve dördü daha finallere katılmıştır.

2020 finalleri ilk defa çoklu ülkede düzenlenecek ve otomatik katılım uygulaması olmayacaktır. 55 UEFA üyesinin tamamının elemelere katılımı beklenmektedir. 2020 elemeleri yeni uygulamaya konulacak olan 2018-19 Uluslar Ligi ile birlikte işleyecektir. Buna göre, 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri on gruptan oluşacak ve her grubun birincisi ile ikincisi doğrudan finallere katılacaktır. Geri kalan dört takım ise henüz katılım hakkı kazanmamış takımlar arasında UEFA Uluslar Liginde en iyi dereceye sahip toplam on altı takım arasındaki play-offlar ile belirlenecektir.

Elemelere katılan takımlar

UEFA üyesi tüm millî takımlar Avrupa Şampiyonasına katılabilirler. Politik nedenlerle bazı ülkeler bağımsız ülke haline gelmeden önce başka takımlar olarak elemelere katılmış, bazıları birleşmiş bazıları ayrılmıştır (bakınız notlar). Şimdiye kadar toplam 55 farklı ülke takımı elemelerde yer almış olup bunların 54'ü hâlen aktif durumdadır. Doğu Almanya millî futbol takımı artık yoktur.

Kosovo 2016'da UEFA üyesi olmuş olup henüz elemelere katılmamıştır.

Yıl Elemelere ilk katılım Sayısı
1960  Avusturya,  Bulgaristan,  Çekoslovakya,[S 1]  Danimarka,  Doğu Almanya,[P 1]  Fransa,  Yunanistan,  Macaristan,  Norveç,  Polonya,  Portekiz,  İrlanda,  Romanya,  Sovyetler Birliği,[S 2]  İspanya,  Türkiye,  Yugoslavya[S 3] 17
1964  Arnavutluk,  Belçika,  İngiltere,  İzlanda,  İtalya,  Lüksemburg,  Malta,  Hollanda,  Kuzey İrlanda,  İsveç,  İsviçre,  Galler 12
1968  Kıbrıs Cumhuriyeti,  Finlandiya,  İskoçya,  Batı Almanya[S 4] 4
1972 - 0
1976 - 0
1980 - 0
1984 - 0
1988 - 0
1992  Faroe Adaları,  San Marino 2
1996  Ermenistan,  Azerbaycan,  Belarus, Hırvatistan,  Estonya,  Gürcistan,  İsrail,  Letonya,  Lihtenştayn,  Litvanya,  Kuzey Makedonya,  Moldova,  Slovakya,  Slovenya,  Ukrayna 15
2000  Andorra,  Bosna-Hersek 2
2004 - 0
2008  Kazakistan 1
2012  Karadağ 1
2016  Cebelitarık 1
2020  Kosova
Toplam55

UEFA ve FIFA tarafından ardılı kabul edilen millî futbol takımları:

  1.  Çekoslovakya, daha sonra  Çekya ve  Slovakya olarak ikiye ayrılmış olup ardılı olarak  Çekya kabul edilmektedir.
  2. 1992 elemeleri tamamlandıktan sonra  Sovyetler Birliği, birçok ülkeye ayrıldı 1992 elemelerine  BDT olarak katıldı ve 1992 finallerine katıldı. 1996 elemeleri ve sonrasında ise  Rusya olarak yer aldı.
  3.  Yugoslavya 1992 elemeleri tamamlandıktan sonra bölündü 2000 elemelerine  Yugoslavya, 2004 elemelerine ise  Sırbistan-Karadağ olarak katıldı. 2008 elemeleri kuralarına da katıldı ancak maç yapmadan önce Sırbistan ve Karadağ olarak iki ülkeye arılarak  Sırbistan ardılı kabul edildi.
  4.  Batı Almanya 1992 elemeleri kuralarına katılmıştır ancak maç yapmadan önce  Doğu Almanya ile birlikte Almanya olarak birleşmiştir.  Almanya,  Batı Almanya'nın ardılı kabul edilir..

Başka takım olarak oynayan millî futbol takımları:

  1. Doğu Almanya 1992 elemeleri kuralarına katılmıştır ancak hiç maç yapmadan çekilmiştir.  Almanya,  Batı Almanya'nın ardılı kabul edilir.

Elemeler özeti

Takım 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016
 Arnavutluk DNEr163/34/4DNEDNE5/54/45/55/65/64/55/75/62/5
 Andorra 6/65/57/76/66/6
 Ermenistan 6/65/64/57/83/65/5
 Avusturya QFr163/42/43/42/53/53/44/54/63/53/5Qhost 4/61/6
 Azerbaycan 6/65/65/58/85/65/6
 Belarus 4/65/55/54/74/64/6
 Belçika DNEpr2/41/4+QW 1/4+QF1/51/4 3/53/43/6Qhost3/55/83/61/6
 Bosna-Hersek 3/64/54/72/6+p3/6+p
 Bulgaristan r16r161/4+QF2/43/44/53/42/54/52/64/51/53/75/54/6
 Hırvatistan 1/63/52/5+p1/72/6+p2/6
 Kıbrıs Cumhuriyeti DNE4/44/44/44/45/55/55/55/64/54/56/75/55/6
 Çekya (1996-)
 Çekoslovakya (1960-1992)
QW pr2/42/41/4+QW 1/4 3/52/42/51/6 1/6 1/5 1/7 2/5+p 1/6
 Danimarka r16QW 4/44/44/45/51/5 1/4 2/5
(inv)
2/6 2/5+p 1/5 4/71/5 3/5+p
 Doğu Almanya r16r162/43/42/43/53/42/5wdr
 İngiltere DNEpr1/4+QW 1/4+QF2/41/5 2/51/4 1/4 Qhost 2/5+p 1/5 3/71/5 1/6
 Estonya 6/65/64/56/72/6+p4/6
 Faroe Adaları 5/55/66/65/57/76/65/6
 Finlandiya DNEDNE4/44/44/43/44/44/44/54/63/54/54/84/64/6
 Fransa QW QF1/4+QF3/43/42/4Qhost 3/51/5 2/6 1/6 1/5 2/7 1/6 Qhost
 Gürcistan 3/66/65/56/75/65/6
 Almanya (1992-)
 Batı Almanya (1968-1988)
DNEDNE2/31/4+QW 1/4+QW 1/4 1/5 Qhost 1/4 1/6 1/5 1/5 2/7 1/6 1/6
 Cebelitarık 6/6
 Yunanistan r16wdr2/43/42/41/4 3/52/53/53/63/61/5 1/7 1/6 6/6
 Macaristan r16QW 1/4+QF1/4+QW 2/42/44/53/54/54/54/64/56/73/63/6+p
 İzlanda DNEprDNEDNE4/45/54/54/54/55/54/63/56/74/52/6
 İsrail 5/62/5+p3/54/73/64/6
 İtalya DNEr161/4+QW 1/4+QF3/4Qhost 4/51/5 2/52/6 1/5 1/5 1/7 1/6 1/6
 Kazakistan 6/86/65/6
 Kosova
 Letonya 5/64/62/5+p 5/74/66/6
 Lihtenştayn DNEDNEDNEDNEDNE6/66/65/57/75/55/6
 Litvanya 3/64/64/55/74/55/6
 Lüksemburg DNEQF4/44/44/44/45/55/54/45/65/55/57/76/65/6
 Kuzey Makedonya 4/64/54/55/75/66/6
 Malta prDNE4/44/44/45/55/55/56/65/55/57/76/66/6
 Moldova 4/65/54/55/75/66/6
 Karadağ 2/5+p4/6
 Hollanda DNEr163/42/41/4+QW 1/5 2/51/5 1/5 2/6+p Qhost 2/5+p 2/7 1/6 4/6
 Kuzey İrlanda DNEr164/43/42/42/52/53/43/53/64/55/53/75/61/6
 Norveç r16pr4/44/44/45/54/45/53/53/61/6 2/5+p3/73/53/6+p
 Polonya r16pr3/42/42/42/53/44/53/44/63/53/51/8 Qhost 2/6
 Portekiz QFpr2/42/43/43/51/4 3/52/51/6 2/6 Qhost 2/8 2/5+p 1/5
 İrlanda prQF3/44/42/43/53/51/5 2/42/6+p2/5+p3/53/72/6+p 3/6+p
 Romanya QFpr2/41/4+QF2/43/41/5 2/43/51/6 1/6 3/51/7 3/62/6
 Rusya (1996-)
 Sovyetler Birliği (1960-1992)
QW QW 1/4+QW 1/4+QW 1/4+QF4/42/41/5 1/5 1/6 3/62/5+p 2/7 1/6 2/6
 San Marino 5/56/65/55/57/76/66/6
 İskoçya DNEDNE2/43/43/44/54/44/51/5 2/6 2/6+p2/5+p3/73/54/6
 Sırbistan (2008-)
 Sırbistan-Karadağ (2004)
 FR Yugoslavia (2000-2004)
 SFR Yugoslavia (1960-1992)
QW r161/3+QW 1/4+QF1/4+QW 2/41/4 2/41/5
(dsq)
susp1/5 3/53/83/64/5
 Slovakya 3/63/63/54/74/62/6
 Slovenya 5/62/6+p 2/5+p6/74/63/6+p
 İspanya QFQW 1/4+QF2/41/4+QF1/4 1/5 1/4 3/51/6 1/5 2/5+p 1/7 1/5 1/6
 İsveç DNE QF3/43/43/43/42/52/5Qhost 3/51/5 1/5 2/7 2/6 3/6+p
 İsviçre DNE pr3/42/44/44/52/44/52/51/5 3/51/5 Qhost 3/52/6
 Türkiye r16pr4/43/43/42/44/54/44/42/5 2/5+p 2/5+p2/7 2/6+p3/6
 Ukrayna 4/62/6+p3/54/7Qhost 3/6+p
 Galler DNE pr3/43/41/4+QF3/42/43/42/46/64/52/5+p5/74/52/6
Takım 1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 2016

Anahtar

  • sarı zemin = Elemelerde başarı (otomatik katılım hariç)
  • kırmızı renk = Finallere katılım (otomatik katılım dahil)
  • Qhost = Ev sahibi
  • QW = Çeyrek final kazananı olarak finallere katıldı
  • QF = Çeyrek finalde elendi
  • r16 = Son 16 turunda elendi
  • pr = Ön eleme turunda elendi
  • X/Y = Y takımlı grupta X. sırayı aldı
  • X/Y+QW = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra Çeyrek final kazananı olarak finallere katıldı
  • X/Y+QF = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra Çeyrek finalde elendi
  • X/Y+p = Y takımlı grupta X. sırayı aldı sonra play-off oynadı
  • dsq = Katılım hakkı kazandıktan sonra diskalifiye edildi (1992'de Yugoslavya)
  • inv = Katılım hakkı kazanamamasına rağmen davet edildi (1992'de Danimarka)
  • gri zemin = Elemelere katılmadı
    • (boş) = UEFA üyesi değildi
    • DNE = UEFA üyesi olmasına rağmen katılmadı
    • wdr = Katıldı ancak maç yapmadan çekildi
    • susp = Cezalı (1996'da Yugoslavya)

Takımların istatistikleri

Renk anahtarı
Şampiyon oldu
Finallere katıldı
Finallere katılamadı
Takım mevcut değil

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri dahildir.

Not:

Takım Elemelere katılım[n 1] Finallere
katılım[n 2]
Elemeler tarihi Puan[n 3]
Toplam Elemeleri geçti[n 4] O G B M AG YG GF Toplam MBP
 İspanya 15101011581161828386+1972592.25
 Çekya
 Çekoslovakya
159911676211923891+1472492.15
 Rusya
 Sovyetler Birliği
15111112073291823586+1492482.07
 Hollanda 138910971152325085+1652282.09
 Almanya
 Batı Almanya
121112986920923761+1762272.32
 İngiltere 138910066241022158+1632222.22
 İtalya 138910864301418772+1152222.06
 Romanya 1555115593521208101+1072121.84
 Portekiz 1467107612422194101+932071.93
 Fransa 137910259261720685+1212031.99
 İsveç 1356104552326174102+721881.81
 Sırbistan
 Sırbistan-Karadağ
 FR Yugoslavia
 SFR Yugoslavia
1465104552524186109+771871.80
 İrlanda 1533121503635183136+471861.54
 Danimarka 1578115532636185139+461851.61
 İskoçya 1322110522632166119+471821.65
 Macaristan 1533121522643197161+361821.50
 Yunanistan 1444109522235158122+361781.63
 Belçika 1345104492629170112+581731.66
 Bulgaristan 1522113492638157120+371731.53
 Polonya 1423100442729164110+541591.59
 Türkiye 1544110442739134149−151591.45
 Avusturya 141299451638183146+371511.53
 Norveç 1511114432051147158−111491.31
 Kuzey İrlanda 1411110402545120138−181451.32
 Galler 1411104412142125133−81441.38
 İsviçre 133492392231153116+371391.51
 Hırvatistan 655624014811839+791332.15
 Finlandiya 1300104272453109162−531051.01
 Slovakya 611602810229477+17941.57
 Slovenya 611662514278380+3891.35
 İzlanda 12119624175581146−65890.93
 İsrail 600602511249678+18861.43
 Ukrayna 512542315167353+20841.56
 Bosna-Hersek 500542210227476−2761.41
 Letonya 611622013296788−21731.18
 Doğu Almanya 800462012147657+19721.57
 Arnavutluk 12119116225372159−87700.77
 Litvanya 60058208305083−33681.17
 Kıbrıs Cumhuriyeti 130010416147483268−185620.60
 Gürcistan 60060168366389−26560.93
 Belarus 600581412324987−38540.93
 Estonya 600621583947103−56530.85
 Ermenistan 600581212345185−34480.83
 Kuzey Makedonya 600581114335990−31470.81
 Moldova 600581193851114−63420.72
 Lüksemburg 14001097109244303−259310.28
 Azerbaycan 60060694536147−111270.45
 Faroe Adaları 70068665640182−142240.35
 Karadağ 200206591723−6231.15
 Malta 13001023148549288−239230.23
 Lihtenştayn 60058574619176−157220.38
 Kazakistan 3003447232463−39190.56
 San Marino 7006601657289−28210.02
 Kosova 00000000000
 Cebelitarık 100100010256−5400.00
 Andorra 50050005011149−13800.00

Dipnotlar

  1. Otomatik katılım hariç.
  2. Otomatik katılım dahil.
  3. 3 puanlı sistem uygulanmıştır. Bu sütunlar istatistiksel bilgi amaçlı olup resmî sıralama değildir.
  4. Yugoslavya dahil Danimarka dahil değildir.

Kaynakça

  1. "United Nations Security Council Resolution 757 (Implementing Trade Embargo on Yugoslavia)". University of Minnesota Human Rights Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2014.

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.