Avaricum Muharebesi

Avaricum, bölgenin en geniş ve en iyi tahkim edilmiş şehri olarak oldukça verimli bir yer olan Biturges topraklarında yer alıyordu. Topraklar, bir nehir ve bataklıklar tarafından çevrildiği için oldukça dar bir girişe sahipti ve bu yüzden oppidum olarak seçilmişti.

Jül Sezar, Vellaunodunum, Genabum, ve Noviodunum'da elde ettiği bir seri zaferin ardından şehrin tahılları ele geçirmek ve isyancı Galyalılara karşı savunmasını güçlendirmek niyetiyle MÖ 52 yılı kışında Avaricum'a geldi. Sezar'a karşı üç kez yenilmiş olan Vercingetorix taktik değiştirmeye karar vermişti. Roma'ya karşı ayaklanmış olan kabilelerden bir konsey topladı ve onları Fabian stratejisini kabul etmeye ikna etti. Bu stratejiye göre Sezar'ın birlikleriyle savaş yapılmayacak ancak birliklerin ikmal kanalları kesilecekti. Tüm şehirlerde Sezar'ın ordusunun zorla ele geçirip kullanabileceği hayvan yemleri ve insanlar için yiyecekler stokları imha edildi, tarlalar ürünlerden temizlendi ve tohumluklar dahil tüm hububatlar yakıldı ya da yok edildi. Ancak fethedilmesi neredeyse imkânsız olarak görülen Avaricum bu özelliğinden dolayı Fabian stratejisinden muaf tutuldu.[1]

Ancak Sezar'ın Avaricum kapılarında görünmesi üzerine, Vercingetorix ordusuyla şehrin on beş mil uzağında bir bölgeye yerleşti. Artık Sezar ne savaş yapmadan ayrılabilir ne de istediği erzağı ele geçirebilirdi. Tüm bu olumsuzluklara ilave olarak Sezar'ın müttefikleri olan Aedui'ler ve Boi'ler de yardımına gelemezdi çünkü artık hiç erzakları kalmayan bu kabileler son anda Vercingetorix'in isyancı birliklerine katılmıştı. Zahire kıtlığı o kadar akut bir hal almıştı ki askerler hiç hoşlanmadıkları halde at eti ve diğer vahşi hayvanlar etleri yemek zorunda kalmışlardı. Sezar askerlerin arasında dolaşıyor ve eğer erzak kıtlığı artarsa kuşatmayı kaldırıp gideceğini söylüyordu. Galyalılar tarafından öldürülen masum Romalıların intikamını almadan kuşatmayı kaldırmanın onursuzluk olduğu söyleyen askerler Sezar'ı protesto ettiler.[1]

Bunun üzerine harekete geçen Sezar oldukça etkileyici kuşatma makinaleri dizayn etti ve ardından bunları inşa ettirdi. Yüksek zeminden başlayarak, çeşitli kuşatma terasları inşa ettirdi. İki kulenin yan taraflarına ise iki adet yancı duvar inşa edildi. Yan duvarlar arasına inşa edilen bir duvarla diğer duvarlar birbirine bağlandı ve böylece savaşa bir cephe açılmış oldu.[1]

Sezar'ın duvar inşaatı devam ederken Vercingetorix süvarilerini Sezar'ın erzak tedariği ile uğraşan birliklerine pusu kurmak amacıyla onun kampına yaklaştırdı. Bu planı anlayan Sezar gece karanlığından yararlanarak Vercingetorix'in ana kampına saldırdı. Vercingetorix'in hemen ana kampına dönmesi üzerine Sezar geri çekildi. .[1]

Yirmi beş zor inşaat günü ve terasları yakmak isteyen pek çok Galya teşebbüsünün ardından Sezar'ın kuşatma aparatı tamamlanmıştı. Sezar kulelerin ilerletilmesi emrini verdi ve tam bu sırada şansınında yardımı ile başlayan şiddetli bir fırtına Galyalıların olup biteni izlemek yerine fırtınadan saklanmayı tercih etmesine neden oldu. Bu disiplin zaafiyetinden yararlanan Sezar askerlerini kulelerden surların arkasına geçirmeyi başardı ve kanlı bir çarpışma başladı. Duvarlar çabucak düştü ve hayatta kalan Galyalılar savaşma yerine şehrin merkezine doğru kaçmaya başladılar. Ancak henüz hiçbir Roma askeri duvardan inmemiş ve bulundukları yerden panik halde kaçışan Galyalıları izliyorlardı. Panik Galya savunmasını çökertmişti ve herkes kaçmak için bir olasılık olduğunu düşündüğü her yöne doğru koşmaya başlamıştı.[1]

Ama Sezar'ın askerlerinin az erzak ve çok hüsranla geçen yirmi beş kötü günün ardından Sezar'in hic merhamet hisleri kalmamıştı. Avaricum'da bulunan 40,000 kişiye acıyacak bir ruh hali yoktu. Bu durumu izleyen Avaricum kalesinde direnen her kişi, erkek, kadın ve çocuk ayırt etmeden, Romali askerler tarafından öldürüldü. Bu korkunç katliamdan şehir savunucularından sadece 800 kişi kurtulabildi.[1]

Lejyonlarını Hazirana kadar Avaricum'da dinlendiren Sezar, Vercingetorix'i bir savaş çekebilmek için Gergovia'ya gitti. Bu fırsatı Alesia savaşı ile elde edecekti.

• Jül Sezar
• Galya Savaşları
• Commentarii de Bello Gallico

• Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Avaricum" maddesi kaynaklıdır: 17 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

• Jül Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Kitap VII.
• Jül Sezar, Commentarii de Bello Gallico Kitap VII "The Latin Library" websitesinde orijinal Latince 25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Latince)

Wikimedia Commons'ta Category:Battle of Avaricum ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Rickard, John, (2009) "Siege of Avaricum, 52 BC" 19 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)