Amelanchier alnifolia

Amelanchier alnifolia, Saskatoon üzümü (İngilizce: Saskatoon berry, Pacific serviceberry, alder-leaf shadbush, dwarf shadbush, ya da western juneberry) adıyla da bilinen [1] ve yenilebilir meyveler veren, anavatanı Kuzey Amerika'dan Alaska'ya Batı Kanada'ya, ABD'nin batı ve Doğu eyaletlerine uzanan bir çalı türüdür. Eskiden adı "pigeon berry" (Türkçesi:Güvercin üzümü) olarak da bilinirdi.[2] Kuzeye doğru deniz seviyesinden 2600 metre yüksekliğe kadar Kaliforniya'da ve 3.400 metre yüksekliğe kadar Rocky Dağlarında yetişebildiği görülmüştür.[1][3][4]

Küçük salkımlarda 3 den 20 çiçeğe kadar varan taçlandırılmış çiçekleri
Amelanchier alnifolia (Saskatoon Üzümü)
A. a. var. semiintegrifolia; Skagit Plajı, Washington
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms
Klad Eudicots
Klad Rosids
Takım: Rosales
Familya: Rosaceae
Cins: ''Amelanchier''
Tür: '''''A. alnifolia'''''
İkili adlandırma
''Amelanchier alnifolia''
(Nutt.) Nutt.
Sinonimler
  • A. florida Lindl.
  • A. pumila (Torr. & A. Gray) Nutt. ex M. Roem.
  • Aronia alnifolia Nutt.[1]

Kuşlarında ilgi gösterdiği yenilebilir ve besin değeri açısından zengin meyvelere sahip olup meyveleri nedeniyle de özellikle Kanada ve ABD başta olmak üzere tarımı yapılır.[5] Soğuğa dayanıklılığı sebebiyle (Bazı türleri -45 derece soğuğa kadar dayanabilmektedir) anavatanı dışında Avrupa'da da yetiştirilmeye başlanmış olup,Türkiye'de de deneme amaçlı yetiştirilmesi ve satışına başlanmıştır.

Etimoloji

Adını ABD, Kanada kızılderilerinden "Cree" halkı ve onların dili olan "Cree dili"ndeki cansız isim misâskwatômina (misâskwatômin NI sg saskatoonberry, misâskwatômina NI pl saskatoonberries)den alır.[6] Kanada'da, Saskatchewan eyaletindeki Saskatoon şehrinin adı da bu bitkiye atfen verilmiştir.

Besin değeri ve yararları
Amelanchier alnifolia (Saskatoon üzümü) (Taze, pişirilmemiş 100 g) [7]
Besin değeri
Enerji 340 kJ (80 kcal)
 - Şeker 11.4 g
 - Lif 5.9 g
A vitamini 11 μg (%1)
Riboflavin (Vit. B2) 3.5 mg (%233)
Pantotenik asit (Vit. B5) 0.3 mg (%6)
B6 vitamini 0.03 mg (%2)
C vitamini 3.6 mg (%6)
E vitamini 1.1 mg (%7)
Kalsiyum 42 mg (%4)
Demir 1 mg (%8)
Magnezyum 24 mg (%6)
Mangan 1.4 mg (%70)
Fosfor 52 mg (%7)
Potasyum 162 mg (%3)
Sodyum 0.5 mg (%0)

Ayrıca Biyotin:20 mcg (%67) ve Folat:4.6 mcg (%1)

Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.

100 gr.mında 85 kalori enerji veren Saskatoon üzümü önemli miktarda diyet lif ve B2 vitamini (riboflavin) ve biyotin, çeşitli yararlı mineraller, demir ve manganez bulunur besin profili yaban mersinine benzer.

Ayrıca polyphenol antioksidanlarda yaban mersini kompozisyonuna benzer. Diğer bir kısım araştırmalar her ne kadar fenolik değerleri düşük bulsada,[8] or higher.[9] Saskatoon'un 100 gramda 452 mg fenolik içerir (Smoky ve Northline çeşitlerinin ortalaması), flavonoller (61 mg) ve antosiyaninler (178 mg), Kersetin, siyanidin, delphinidin, pelargonidin, petunidin, peonidin, ve malvidin gibi polyfenoller saskatoon üzümlerinde mevcuttur.[10]

Özellikle in vitro olarak yapılan denemelerde saskatoon fenollerinin iltihap ve ağrı mekanizmalarına katılan siklooksijenaz enzimlerinin engellenmesini sağladığı ve bu şekilde ağrı ve iltihaplarda azalmaları sağlayabileceği tespit edilmiştir.[11]

Kaynakça
  1. Germplasm Resources Information Network: Amelanchier alnifolia
  2. Schorger, A.W. 1955. The Passenger Pigeon; its natural history and extinction. The University of Wisconsin Press, Madison.
  3. Plants of British Columbia: Amelanchier alnifolia 8 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. Jepson Flora: Amelanchier alnifolia
  5. Canadasfoodinternet sitesi
  6. "saskatoon." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  7. USDA Nutrient Database
  8. Ozga (2007). "Characterization of cyanidin- and quercetin-derived flavonoids and other phenolics in mature saskatoon fruits (Amelanchier alnifolia Nutt.)". Journal of agricultural and food chemistry. 55 (25). ss. 10414-24. doi:10.1021/jf072949b. PMID 17994693. Yazar |ad2= eksik |soyadı2= (yardım); Yazar |ad3= eksik |soyadı3= (yardım); Yazar |ad4= eksik |soyadı4= (yardım)
  9. Hosseinian (2007). "Saskatoon and wild blueberries have higher anthocyanin contents than other Manitoba berries". Journal of agricultural and food chemistry. 55 (26). ss. 10832-8. doi:10.1021/jf072529m. PMID 18052240. Yazar |ad2= eksik |soyadı2= (yardım)
  10. Bakowska-barczak (2007). "Survey of bioactive components in Western Canadian berries". Canadian Journal of Physiology and Pharmacology. 85 (11). ss. 1139-52. doi:10.1139/y07-102. PMID 18066116. Yazar |ad2= eksik |soyadı2= (yardım); Yazar |ad3= eksik |soyadı3= (yardım)
  11. Adhikari (2005). "Quantification and characterisation of cyclo-oxygenase and lipid peroxidation inhibitory anthocyanins in fruits of Amelanchier". Phytochemical analysis. 16 (3). ss. 175-80. PMID 15997850. Yazar |ad2= eksik |soyadı2= (yardım); Yazar |ad3= eksik |soyadı3= (yardım); Yazar |ad4= eksik |soyadı4= (yardım); Yazar |ad5= eksik |soyadı5= (yardım)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.