Alitretinoin

Alitretinoin veya 9-cis-retinoik asit, A vitamini vitameridir. Ayrıca, ilaç olarak Ligand Pharmaceuticals tarafından geliştirilen bir antineoplastik (anti-kanser) ajan olarak kullanılır. Birinci nesil retinoiddir. Ligand firması, 1999 yılının şubat ayında alitretinoin için Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) onayı aldı.

Alitretinoin
Sistematik (IUPAC) adı
(2E,4E,6Z,8E)-3,7-dimetil-9-(2,6,6-trimetil-
1-sikloheksenil)nona-2,4,6,8-tetraenoik asit
Kimlik belirteçleri
CAS numarası 5300-03-8
ATC kodu D11AH04, L01XX22
PubChem 449171
DrugBank DB00523
Kimyasal özellikler
Kimyasal formül C20H28O2
Moleküler ağırlık 300.435 g/mol
SMILES search in eMolecules, PubChem
Farmakokinetik özellikler
Proteine bağlanma Yüksek[1]
Metabolizma Hepatik (CYP3A4-ile oksidasyon veya tretinoine izomerize olur.)[1]
Yarılanma ömrü 2-10 saat[1]
Atılma İdrar (64%), dışkı (30%)[1]
Tedavi bilgileri
Gebelik kategorisi ABD - D
Yasal durum POM(UK) ℞-only(ABD)
Uygulama yolu Topikal, oral

Sentez

Alitretinoin (9-cis-retinoik asit), all-trans retinoik asitten paladyum katalizörleri ile elde edilebilir:

Tıbbi kullanımı

Kaposi sarkomu
Ana madde: Kaposi sarkomu

Amerika Birleşik Devletleri'nde, AIDS ile ilişkili Kaposi sarkomunda deri lezyonlarının tedavisi için topikal alitretinoin (jel biçiminde Panretin markası) endikedir. Kaposi sarkomuna karşı sistemik tedavi gerektiğinde alitretinoin endike değildir.[2] Bu endikasyon için EMA (11 Ekim 2000) ve FDA (2 Mart 1999) onayını almıştır.[3][4]

Kronik el egzeması

Toctino (GSK tarafından pazarlanır, UK) ticari adı altında, İngiltere'de (08/09/2008) kronik el egzemasında oral kullanımı için reçete hakları verilmiştir.[5] Mayıs 2009'da Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü (NICE) erişkinlerde şiddetli kronik el ekzemasının tedavisi için Alitretinoin kullanımına ilişkin ön kılavuz[6] yayınladı. Bu öneri, potent topikal kortikosteroidlere, oral immünsüpresanlara veya fototerapiye yanıt vermeyen şiddetli kronik el ekzeması olan hastaların ilacı alması gerektiğini belirtmiştir.

Etki mekanizması
İnsan alfa retinoid x reseptörü (RXR) ligand bağlayıcı alanın kristal yapısı. Doğal ligandı 9-cis retinoik aside bağlanmıştır.[7]. Alitretinoin molekülleri parlak sarı renk ile işaretlenmiştir.

Alitretinoinin, retinoid X reseptörü için endojen ligand (doğal olarak vücutta bu reseptörü aktive eden bir madde) olduğuna inanılmaktadır, fakat aynı zamanda retinoik asit reseptörünü de aktive etmektedir.[1][8][9]

Yan etkiler

Sıklıklarına göre yan etkiler

Sistemik kullanım, kronik el egzaması tedavisinde[1][4]

Çok yaygın (>10%):

  • Baş ağrısı
  • Hipertrigliseridemi
  • Yüksek dansiteli lipoprotein düşmesi
  • Hiperkolesterolemi

Yaygın (1-10%):

  • Anemi
  • Artan demir bağlama kapasitesi
  • Monositlerde azalma
  • Trombositlerde artma
  • TSHda azalma
  • Serbest T4 düşüklüğü
  • Kızarıklıklar
  • Konjonktivit
  • Kuru göz
  • Göz tahrişi
  • Transaminaz yüksekliği
  • Kuru cilt
  • Kuru dudaklar
  • Egzama
  • Dermatit
  • Eritema
  • Saç dökülmesi
  • Eklem ağrısı
  • Kas ağrıları
  • Kanda kreatin fosfokinaz artması

Yaygın olmayan (0.1-1%):

Seyrek (<0.1%):

Bilinmeyen:

  • Anafilaktik reaksiyonlar
  • Aşırı duyarlılık
  • Depresyon
  • Ruh hali değişiklikleri
  • İntihar düşüncesi
  • Düşük gece görüşü

Topikal kullanımında, kaposi sarkomu tedavisinde[10]

Çok yaygın (>10%):

Yaygın (1-10%):

Kontrendikasyonlar

Hamilelik, diğer A vitamini ürünlerinin çoğunda olduğu gibi mutlak bir kontrendikasyon olup, doğurganlık potansiyeli olan ve hamileliği önlemek için önlem almayan kadınlarda sistemik kullanımından kaçınılmalıdır.[1] Toctino (alitretinoinin oral kapsül formülasyonu) soya yağı ve sorbitol içerir. Yer fıstığı, soya alerjisi veya nadir kalıtsal fruktoz intoleransı olan hastalar bu ilacı almamalıdır.[1] Ayrıca emziren annelerde de kontrendikedir.[1] Alitretinoinin oral formülasyonu şu hastalarda kontrendikedir:[1]

  • Karaciğer yetmezliği
  • Şiddetli böbrek yetmezliği
  • Kontrolsüz hiperkolesterolemi
  • Kontrolsüz hipertrigliseridemi
  • Kontrolsüz hipotiroidizm
  • Hipervitaminoz A
  • Alitretinoindeki herhangi bir yardımcı maddeye karşı aşırı duyarlılığı bulunanlar

İlaç etkileşimleri

Bu ilaç bir CYP3A4 substratıdır ve dolayısıyla bu enzimin herhangi bir inhibitörü veya indükleyicisi, alitretinoinin plazma seviyelerini değiştirebilir.[1] A vitamini fazlalığı olan hastalara verilmemelidir, çünkü retinoid X reseptörü üzerindeki etkilerinin daha da kötüleşmesi olasıdır.[1] Aynı zamanda tetrasiklin ile etkileşime girerek benign intrakranial hipertansiyon 'a neden olabilir.[1]

Doz aşımı

Alitretinoin, A vitamini formudur. Alitretinoin, onkolojik klinik çalışmalarda, kronik el ekzeması için verilen terapötik dozun 10 katından fazla dozlarda uygulanmıştır. Gözlenen yan etkiler retinoid toksisite ile uyumludur ve şiddetli baş ağrısı, diyare, yüz kızarması ve hipertrigliseridemidir. Bu etkiler tedavi edilebilirlerdir.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Toctino 10mg and 30mg soft capsules - Summary of Product Characteristics (SPC)". electronic Medicines Compendium. Stiefel. 30 Ağustos 2013. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
  2. "Panretin (Alitretinoin) Drug Information". RxList. 21 Kasım 2000. 18 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2009.
  3. "Panretin : EPAR - Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Eisai Ltd. 14 Eylül 2012. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018.
  4. "PANRETIN (alitretinoin) gel [Eisai Inc.]". DailyMed. Eisai Inc. Mart 2012. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
  5. Ruzicka, Thomas; Larsen, Frederik Grønhøj; Galewicz, Dorota; Horváth, Attila; Coenraads, Peter Jan; Thestrup-Pedersen, Kristian; Ortonne, Jean Paul; Zouboulis, Christos C.; Harsch, Martin; Brown, Thomas C.; Zultak, Maurice (2004). "Oral Alitretinoin (9-cis-Retinoic Acid) Therapy for Chronic Hand Dermatitis in Patients Refractory to Standard Therapy. Results of a Randomized, Double-blind, Placebo-Controlled, Multicenter Trial". Arch Dermatol. 140 (12). ss. 1453-1459. doi:10.1001/archderm.140.12.1453. PMID 15611422.
  6. "NICE guidance documentation". 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018.
  7. Şablon:Cytuj pismo
  8. Rowe, A (Şubat 1997). "Retinoid X receptors". The International Journal of Biochemistry & Cell Biology. 29 (2). ss. 275-8. doi:10.1016/S1357-2725(96)00101-X. PMID 9147128.
  9. Dawson, MI; Xia, Z (Jan 2012). "The retinoid X receptors and their ligands". Biochimica et Biophysica Acta. 1821 (1). ss. 21-56. doi:10.1016/j.bbalip.2011.09.014. PMC 4097889 $2. PMID 22020178.
  10. "Panretin, (alitretinoin topical), dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.