Ak turna
Ak turna (Grus leucogeranus), turnagiller (Gruidae) familyasına ait bir kuş türü.
Ak turna | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | ||||||||||||||
Korunma durumu: Kritik (CR) | ||||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Grus leucogeranus Pallas, 1773 | ||||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||||
|
Büyük beyaz turnalardır. Büyük erkekler, 140 santimetreden fazla büyüklükte ve 10 kg.in üzerinde ağırlıkları olabilirler. Erişkinler, arkada gagadan göze uzanan koyu kırmızı bir maske dışında, bütünüyle beyazdır. Sarı irisleri ve kırmızımsı bacaklara sahiptirler. Erkek, dişiden ufakça daha büyüktür. Erkek, dişiden ufakça daha büyüktür. Gençlerin, tüyle kaplanan bir maskesi ve kahverengimsi sarı veya tarçın rengi tüyü vardır. Balıkçıl'ları andırmakla birlikte, genellikle daha iri yapılı olna bu kuşların gagası daha kalın, başı kısmen tüysüz, ayaklarındaki arka parmak küçük ve iyice yukarıdadır. Uçarken uzun boyunlarını öne, uzun bacaklarını geriye doğru uzatırlar.
Ak turnalar en gösterişli kuşlar arasındadır.Genellikle bataklıklarda ve çayırlık alanlarda yaşar; küçük hayvanları bitkisel maddeleri yerler. Bataklıklarda daha kuru bir yer seçerek otlar ve bitki saplarıyla hazırladıkları yuvaya dişi genellikle iki tane kahverengi benekli yumurta bırakır.
4 hafta kuluçkaya yatar. Bu dönemde erkek dişiyi terk eder. Ak turnalar aynı yuvayı yıllarca kullanabilir. Kahverengi hav tüyleriyle kaplı yavrular yumurtadan çıktıktan kısa bir süre sonra koşmaya başlar. Yavruların soluk borusu basittir. Ama zamanla uzar, kıvrımlanarak kornoya benzer karşık bir yapı kazanır. Soluk borusu göğüs kemiğinin öne doğru çıkıntı yapan karinasına yerleşmiştir. Bu dönemden sonra büyük sürüler halinde toplanan ak turnalar Ekim ayında yükseklerden, genellikle ‘V’ biçiminde sıralar halinde uçuşlarıyla büyük göçlere başlarlar. Tek eşli olan bu kuşlar dans ederek başlattıkları bereberlikleri boyunca danslarını sürdürürler. Adım atmaya benzer koşmaları olan büyük kuşlardır. Ot yerler. Ak turnalar dış görünüşlerinin leylekleri anımsatan bir biçimde çok uzun bacaklı olmasına karşın onların yakın akrabası değildirler. Sesleri tizdir ve çın çın öter. Böcek, örümcek küçük memeli, tohum meyve, yeşil bitkilerle beslenir.
Bu tür, Saha Cumhuriyeti ve Batı Sibirya'da arktik Rusya'da görülürler. Uzun mesafe göçmenidirler.
Kökeni çok eskiye dayanan bu kuşlar bilinen ilk fosillerine Saha Cumhuriyeti'nde rastlanmıştır. Ama avlanma ve yaşam ortamlarının yok olması nedeniyle çok azalmıştır.