İmpuls (fizik)
İmpuls veya itme, bir cismin çizgisel momentumundaki değişimdir. J ile gösterilir. Cisme etki eden ortalama kuvvetle, kuvvetin etki etme süresi çarpılarak hesaplanabilir. İmpuls, kuvvet vektörünün integraliyle elde edildiği için bir vektördür. SI birimi newton saniyedir (N·s) Temel büyüklükler cinsinden kilogram metre bölü saniyedir (kg·m/s).
Klâsik mekanik |
---|
Dallar Statik · Dinamik / Kinetik · Kinematik · Uygulamalı mekanik · Gök mekaniği · Sürekli Ortam Mekanikleri · İstatistiksel mekanik |
Formüller
|
Temel kavramlar Uzay · Zaman · Hız · Sürat · Kütle · İvme · Yerçekimi · Kuvvet · İmpuls · Tork / Moment / Moment (fizik) · Momentum · Açısal momentum · Eylemsizlik · Eylemsizlik momenti · Gözlemci çerçevesi · Enerji · Kinetik enerji · Potansiyel enerji · İş · Sanal iş · D'Alembert ilkesi |
Konular Rijit cisim · Rijit cisim dinamiği · Euler denklemleri (rijit cisim dinamiği) · Hareket · Doğrusal hareket · Newton'un hareket yasaları · Newton'un evrensel kütle çekim yasası · Euler'in hareket yasaları · Hareket denklemleri · İvmeli referans çerçevesi · Eylemsiz referans çerçevesi · Yalancı kuvvet · Düzlemsel hareket mekaniği · Yerdeğiştirme (vektör) · Bağıl hız · Sürtünme kuvveti · Basit harmonik hareket · Uyumlu salınım · Titreşim · Sönümleme · Sönüm katsayısı Dönme hareketi Dairesel hareket · Düzgün dairesel hareket · Düzgün olmayan dairesel hareket · Dönen referans çerçevesi · Merkezcil kuvvet · Merkezkaç kuvveti · Merkezkaç kuvveti (Dönen referans çerçevesi) · Tepkisel merkezkaç kuvveti · Coriolis kuvveti · Sarkaç · Teğet sürat · Dönme sürati · Açısal ivme · Açısal hız · Açısal frekans · Açısal yerdeğiştirme |
Bir cisme etki eden kuvvet ivme oluşturur ve onun hızının değişmesini sağlar. Kuvvet daha uzun bir süre uygulanırsa hız değişimi daha çok olur. Aynı sürede daha büyük kuvvet daha çok hız değişimine sebep olur. Dolayısıyla momentum değişimi kuvvet ile sürenin çarpımıdır.
Kütlenin sabit olduğu durumda türetilmesi
t1 zamanından t2 zamanına kadar olan impuls şu şekilde tanımlanır.
Newton'un ikinci yasası momentumla kuvveti şu şekilde birbirine bağlar:
Yerine yazılırsa
Burada Δp çizgisel momentumdaki değişimi temsil eder. Bu eşitlik impuls-momentum teoremi olarak adlandırılır.
Eğer kuvvet zamanla değişiyorsa impuls, kuvvetin zamana bağlı integrali olarak hesaplanır.
Değişken kütle
Değişken kütlelere impuls-momentum teoreminin uygulanması Tsiolkovsky roket denkleminin bulunmasını sağlamıştır.
Kaynakça
- Konya Üniversitesi. "Parçacık Kinetiği İmpuls&Momentum" (PDF). 21 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2014.