Yüksek Askerî Şûra
Yüksek Askerî Şûra (kısaca YAŞ), Ankara'da yalnızca barış zamanlarında görev yapmak üzere oluşturulan kurul. Yüksek Askerî Şûra ilk olarak 1972 yılında toplanmıştır.
Yüksek Askerî Şûra, Cumhurbaşkanının başkan olarak belirleyeceği Cumhurbaşkanı yardımcısının çağrısı ile yılda en az bir kez toplanır. Cumhurbaşkanı gerektiğinde Şûrayı toplayabilir. Cumhurbaşkanı Yardımcısının başkanlığında, Adalet, İçişleri, Dışişleri, Hazine ve Maliye, Millî Eğitim, Millî Savunma bakanları, Genelkurmay Başkanı, Kara, Hava ve Deniz kuvvetleri komutanlarından kurulur. Gündemin özelliğine göre Şûra toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınabilir.
Yüksek Askerî Şûranın gündemi; Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile Genelkurmay Başkanının önerileri dikkate alınarak Cumhurbaşkanınca düzenlenir. Şûra genel sekreterliğini Millî Savunma Bakanı yürütür. Şûra üyesi bakanlar ile diğer bakanların gündeme girmesini istedikleri konular, Şûra genel sekreteri tarafından Cumhurbaşkanına sunulmaktadır.
Görevler
Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine göre Yüksek Askeri Şûranın görevleri şunlardır:[1]
- Genelkurmay Başkanlığınca hazırlanan askeri stratejik anafikrin (Konseptin) tespiti ve gerektiğinde yeniden gözden geçirilmesi hususlarında görüş bildirmek;
- Silahlı Kuvvetlerin anaprogram ve hedefleri ile ilgili konularda görüş bildirmek;
- Silahlı Kuvvetlerle ilgili olup önemli görülen mevzuat taslaklarını inceleyip görüş bildirmek;
- Cumhurbaşkanının lüzum gördüğü hallerde Silahlı Kuvvetlerle ilgili diğer konular hakkında görüş bildirmek;
- Mevzuatla verilen görevleri yapmak,
Yapısı
Kararların gizliliği[1]
Yüksek Askeri Şûra toplantıları gizli olarak yapılır. Görüşmelerin ve alınan kararların açıklanması veya yayınlanması yasaktır. Ancak açıklanmasına Yüksek Askeri Şûranın karariyle müsaade edilen konular Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanır.
Kıdemsizlerin toplantıya katılamaması[1]
Yüksek Askeri Şûra üyeleri; kendileri, kendilerinden kıdemli veya eşidi olan general ve amirallerin yükselme veya emeklilikleri ile ilgili konularda toplantılara katılamazlar.
Toplantı çokluğu ve oylama[1]
- Yüksek Askeri Şûra, bütün üyelerin katılması ile toplanır. Ancak özürü olanlar toplantıya katılamayacaklarını (toplantı gününden önce) Şûra sekretaryasına bildirirler.
- Kararlar toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile alınır. Oylarda eşitlik halinde Başkanın katıldığı tarafın oyları geçerli sayılır. Oylama işlemi aksine bir karar alınmadıkça açık olarak yapılır.
- Toplantıya katılamayan üyeler, gündemdeki konular hakkında, görüşlerini yazılı olarak bildirebilirler.
- Askeri Şûra kararları Cumhurbaşkanının onayı ile tekemmül eder.
Diğer hususlar
Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.[2]
Yüksek Askeri Şûra 2014 yılına kadar TSK'da disiplinsizlik yapanları veya irtica gibi nedenlerden dolayı haklarında işlem yapılan Subay, Astsubay ve Uzman Erbaşlardan, 92. madde kapsamında ihraç için kurula sevk edilenlerin de ayırma kararlarını uygular. Ancak 2013 yılında çıkarılan yeni 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunu doğrultusunda, 2014 yılında YAŞ kararlarını ilgilendiren yedi yönetmelikte düzenleme yapıldı. Yapılan düzenleme ile irtica ve ahlaki durum nedeniyle ayırma konularını düzenleyen maddeler yasadan çıkarıldı. Bu kapsamda; günümüzde TSK'da disiplinsizlik suçunu işleyen rütbeli personel hakkında işlemlerin yapılabilmesi için kuvvet komutanlıkları bünyesinde disiplin kurullarının oluşturulması amacıyla TSK Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği yayımlanmıştır.[3] General ve amirallerin disiplinsizlikleri ile ilgili cezaların verilmesi ise oluşturulan Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna verildi.[4] Subay, Astsubay, Uzman Jandarma, Uzman Erbaşlar ile sözleşmeli Erbaş ve Erler hakkında uygulanacak silahlı kuvvetlerden ayırma cezası ile ilgili hususlar 6413 sayılı TSK Disiplin Kanunu'nun 13. maddesinde belirtilmiştir.[5] Ancak bu değişiklik medya tarafından haber yapılmasına rağmen, 2014 yılı itibarıyla hala YAŞ toplanıyor konulu yapılan haberlerin neredeyse tamamında disiplinsizlik nedeniyle (hatta kaldırıldığı halde ahlaki durum da eklenerek) ayrılacak personel hakkında kurulun görüşme yapılacağı belirtilmektedir.[6]
YAŞ üyeleri[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.8.pdf
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- "Türk Silahlı Kuvvetleri Yüksek Disiplin Kurulları Yönetmeliği". 12 Nisan 2014. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.
- "TSK'dan ihraçta YAŞ devre dışı!". Milliyet. 13 Nisan 2014. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.
- "Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu". T.C. Resmî Gazete. 16 Şubat 2013. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.
- "YAŞ Pazartesi Toplanacak". Sabah. 1 Ağustos 2014. 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.