Trikloroetilen
Trikloroetilen kararlı, renksiz ve fotoreaktif bir sıvı. Kloroform benzeri bir kokudadır.
| Trikloroetilen | |
|---|---|
 | |
trichloroethene | |
trikloroeten | |
Diğer adlar 1,1,2-trikloroetilen
1,1-dikloro 2-kloroetilen 1-kloro 2,2-dikloroetilen Asetilen triklorür | |
| Tanımlayıcılar | |
| Kısaltmalar | TCE, HCC-1120 |
| CAS numarası | 79-01-6 |
| PubChem | 6575 |
| EC-numarası | 201-167-4 |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C2HCl3 |
| Molekül kütlesi | 131,39 g mol−1 |
| Görünüm | renksiz sıvı |
| Yoğunluk | 1,46 |
| Erime noktası |
-84,8°C |
| Kaynama noktası |
87,2°C |
| Çözünürlük (su içinde) | eter, etanol, kloroform |
| log P | 2,26 |
| Buhar basıncı | 58 mmHg |
| Tehlikeler | |
| Ana tehlikeler | solunduğunda ya da yutulduğunda zararlı, kanserojen |
| NFPA 704 |
 1
2
0
|
| Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa) | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Metallerin yağlarının temizlenmesinde, ekstraksiyon çözücüsü olarak yağ ve wax'larda, boyalarda çözücü olarak, kuru temizlemede soğutucu ve ısı transferi sıvısı olarak, elektronik parçaların temizlenmesinde, boya ve tutkallarda seyreltici, tekstil sanayisinde kimyasal ara madde, havacılık endüstrisinde ise sıvı oksijen püskürtülmesinde kullanılır.
Avrupa ve Kuzey Amerika'da 1930'lar ila 1970'ler arasında Trimar ve Trilene isimleri altında uçucu anestetik olarak kullanılmıştır. Birleşik Krallık'ta "Trilene" ismi altında, benzer kokulu kloroform ile karıştırılmaması için maviye boyanarak satılmıştır. TCE, 1940'larda kloroform ve dietil eter gibi ilk dönem anesteziklerinin yerini almıştır, kendisinin yeri 1960'larda halotan tarafından alınmıştır. 2000 yılındaki verilere göre hâlâ Afrika'da TCE anestezik olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kuru temizlemede çözücü olarak kullanılmış olsa da yerini tetrakloroetilen almıştır.
Kimyasal Kararsızlık
Metallerin yağlardan arındılmasında geniş bir kullanım alanına sahip olmasına rağmen trikloroetilen zaman içinde metallere maruz kaldığından yeterince stabil bir bileşik değildir. Bu fenomen 1961 gibi erken zamanlarda fark edildiğinde ticarî trikloroetilenin içine stabilizatörler katılmaya başlandı. Dioksanın kullanımı patentlendiği için başka şirketler trikloroetilende stabilizatör olarak dioksanı kullanamıyordu. Genellikle stabile edilmesi için etil metil keton kullanılır.
Fizyolojik etkileri
Trikloroetilen, solunduğunda merkezî sinir sistemine etkisi anestezi durumuyla sonuçlanır. GABA reseptörlerini inhibe eder. Düşük konsantrasyonlarda solunum yollarını tahriş etmemektedir. 1940'larda TCE'nin karbon dioksit ile tepkimeye girip fosgen oluşturduğu anlaşılmıştır. Sinirlerdeki etkileri aylar boyunca sürebilmektedir. Bazen yüzdeki hissizlik kalıcı olabilmektedir.
TCE'ye maruz bırakılan bazı hayvanlarda kanser oluştuğu gözlemlenmiştir; farelerde karaciğer kanseri, sıçanlarda böbrek kanseri. İnsanlar için kanserojen olup olmadığı konusunda şüpheler bulunmaktadır.
Kaynakça
https://en.wikipedia.org/wiki/Trichloroethylene 28 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (çeviri)