Streptokok farenjiti

Streptokok farenjitinin genel bulguları boğaz ağrısı, 38 °C’nin üzerinde ateş, bademcikler üzerinde püy (ölü bakteri ve akyuvarlardan oluşan sarı ya da yeşil sıvı), ve şişmiş lenf düğümleridir.[3]

Aşağıdaki gibi bulgular da bulunabilir:

• Baş ağrısı[4]
• Kusma ya da (bulantı)[4]
• Karın ağrısı[4]
• Kas ağrısı[5]
• Bedende ya da ağız çevresinde döküntü (küçük kırmızı şişlikler). Bu nadir rastlanan, ancak özgün bir bulgudur.[3]

Streptokok farenjiti olanan bir kişide, hasta bir kişiyle yakın temasının ardından bir ila üç günde streptokok farenjiti semptomları ortaya çıkacaktır.[3]

• 
  Bir streptokok farenjiti vakası. Beyaz püylü büyük bademcikler.
• 
  Bir streptokok farenjiti vakası. Küçük kırmızı noktalar. Bu döküntü pek yaygın değildir, ancak özgün bir bulgudur.[3]
• 
  8 yaşındaki bir çocukta streptokok farenjiti vakası. Boğazın arka tarafında, beyaz püyle kaplı büyük bademcikler.

Streptokok farenjitine A grubu beta hemolitik streptokoklar (AGBHS) denilen bir bakteri tipi neden olur.[6] Diğer bakteri ve virüslerde boğaz ağrısına neden olabilir.[3][5] İnsanlar, streptokok farenjitini hasta bir kişi ile temas sonucu kaparlar. İnsanların toplaştığı yerlerde hastalık daha kolay yayılır.[5][7] İnsanların toplaştığı yerlere örnek askeriye ve okullar olabilir. AGBHS bakterileri kuruyup, toza dönüşebilir, ama ardından insanları hasta edemez. Bakteriler ortamda nemli tutulursa, insanları 15 güne kadar hasta etmeyi sürdürebilir.[5] Nemdeki bakteriler diş fırçası gibi nesnelerde bulunabilir. Bu bakteriler yiyeceklerde yaşayabilirler ama bu duruma oldukça nadir rastlanır. Bu yiyecekleri yiyen kişiler hastalanabilir.[5] Streptokok farenjiti bulunmayan çocukların %12’sinin boğazlarında normalde A grubu Streptokok bulunabilir.[2]

Modifiye centor puanı adı verilen bir kontrol listesi doktorların boğaz ağrısı olan kişileri nasıl tedavi edeceklerine karar vermelerini kolaylaştırmak için hazırlanmış bir listedir. Centor skorunun klinik klinik ölçümü ya da puanlaması vardır. Bir kişinin streptokok farenjiti olma olasılığını gösterir.[3]

Bu kriterlerin her birine bir puan verilir:[3]

• Öksürüğün olmaması
• Şişmiş lenf düğümleri ya da dokunulduğunda acıyan lenf nodları
• 38 °C’nin üzerinde ateş
• Bademciklerin iltihabı ya da şişmesi
• 15 yaşın altında olma (kişi 44 yaşın üstünde ise bir puan silinir)

Bazı insanlar diğer kişilerden daha çık streptokok farenjitine yakalanırlar. Bademciklerin alınması bu kişileri streptokok farenjiti olmaktan korumanın bir yoludur.[11][12] Yılda üç ya da daha fazla streptokok farenjitine yakalanma, bademciklerin alınması için geçerli bir neden sayılabilir.[13] Ancak beklemek de uygundur.[11]

Streptokok farenjiti genellikle tedavi olmaksızın birkaç günde sonlanır.[3] Antibiyotik tedavisi genellikle semptomların 16 saat daha erken ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır.[3] Antibiyotik tedavisinin tamel nedeni daha ciddi bir hastalığa yakalanmanın önüne geçmektir. Örneğin, romatik ateş olarak bilinen kalp rahatsızlığı ya da retrofarengeal abse adı verilen boğazda tüy toplanması söz konusu olabilir.[3] Semptomların başlamasından sonraki 9 gün içinde verilen antibiyotikler iyi sonuç verir.[6]

Streptokok farenjitinin bu semptomları tedavi olsun, olmasın üç ile beş gün içerisinde genellikle iyileşecektir.[9] Antibiyotiklerle tedavi hastalığın kötüleşme olasılığnı düşürür. Ayrıca hastalığın yayılmasını güçleştirir. Çocuklar ilk antibiyotiklerini aldıktan 24 saat sonra okul’a dönebilir.[3]

Bu çok kötü rahatsızlıklar streptokok farenjiti tarafından oluşturulabilir :

• Bunlar; romatizmal ateş[4] veya kızıl[20]
• Toksik şok sendromu adı verilen ölümcül bir hastalık [20][21]
• Glomerülonefrit[22]
• PANDAS sendromu adı verilen hastalık [22] Bu bazen ciddi davranış problemlerine neden olan bir otoimmün rahatsızlıktır.

Strep anjini daha geniş bir kategori olan boğaz ağrısı ya da farenjite dahildir. Her yıl ABD'de yaklaşık 11 milyon insan boğaz ağrısına yakalanır.[3] Boğaz ağrısı vakalarının çoğunluğuna virüsler neden olur. A grubu Beta hemoitik streptokokla boğaz ağrılarının %15-30'unun nedenidir. Yetişkinlerdeki boğaz enfeksiyonlarının %5-20'sine neden olur.[3] Vakalar sıklıkla kışın sonlarında, baharın başında gerçekleşir.[3]