Sakız (şehir)

Sakız (Yunanca: Χίος, Híos), Yunanistan'ın Kuzey Ege bölgesindeki Sakız Adası'nın ana şehridir. 2011'de Yunanistan'da yapılan bölgesel idareler reformundan beri Sakız belediyesinin bir parçası ve idari birimidir.[2] Belediye, 22.823 km2'lik bir alan kaplar.[3] İzmir'in Çeşme ilçesinin tam karşısında yer alan Sakız'ın nüfusu 26,850 (2011) olup üzernde bulunduğu adanın da hem başkenti hem de ana limanıdır. Sakız şehri, Sakız adasındaki 8 belediyeden biridir.

Sakız
Χίος
Şehir
Sakız
Sakız Limanı
Ülke

Yunanistan
Bölge Kuzey Ege
İl Sakız
Belediye Sakız
İdare
 • Belediye Başkanı Stamatis Karmancis
Yüzölçümü
 • Toplam 22,823 km² (8,812 mil²)
Rakım 20 m (60 ft)
Nüfus
 (2011)[1]
 • Toplam 26,850
Zaman dilimi UTC+2
 • Yaz (YSU) UTC+3
Posta kodu
821 00
Alan kodu 22710
Plaka kodu XI
Sakız şehrinin tarihi bir haritası, 1574
Sakız Kalesi
Sakız'daki Osmaniye Cami

Şehir, aynı adı taşıyan adayla karıştırılmaması için yöresel olarak "Hora" (Χώρα; "memleket") ya da "Kastro" (Κάστρο; "kale") ismiyle anılır.

Sakız'ın kuzeyinde Vrontados banliyösü, güneyinde de Sakız Ulusal Havalimanı ve Karfas kasabası bulunur.

Tarihi

Esasında antik bir yerleşim alanı olan şehir, doğal bir limanın kuzeyinde kurulmuştur. 16. yy'da Bizanslıların surlarla çevirdği şehrin surları, Cenevizliler tarafından daha sıkı tahkim edilmiş ve şehir devasa bir kaleye ("Kastro") dönüştürülmüştür.

Sakız Adası, Osmanlı egemenliğine girdiği 1566 yılından, Yunanistan'ın eline geçtiği 1913 yılına dek yaklaşık 347 yıl Osmanlı Devleti egemenliğinde kalmıştır.[4]

Fatih Sultan Mehmed dönemimden başlayarak Osmanılara vergi vermeleri nedeniyle Cenovalıların yönetimde bağımsızlığını korumuştur. Kanuni Sultan Süleyman'ın vefatından çok kısa bir süre önce, 15 Nisan 1566'da Kaptan-ı derya Piyale Paşa tarafından fethedilmiştir.[4]

1681'de bir Fransız filonun saldırısına uğrayan kent büyük hasar gördü. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın bir parçası olan Mora Savaşı'nda (1684-1699) Venediklilerin eline geçti (1694). Sonrasında Mezomorta Hüseyin Paşa, Koyun Adaları Muharbesi'nde Venediklileri yenilgiye uğratınca ada, yeniden Osmanlı topraklarına katıldı (1695).[4]

Ada, Yunan İsyanı sırasında da zarar gördü. 1822'de adaya çıkan Sisamlı milisler, kaleye sığınan Türkleri kuşattılar. Kaptan-ı derya Nasuhzade Ali Paşa komutasındaki donanmanın müdahalesi sonucu katliam yaşandı ve Sisamlı milisler adadan çıkarıldı. Balkan Savaşları sırasında Yunan deniz kuvvetleri tarafından işgal edildi ve 1913'te Londra Konferansı ve Antlaşması ile Yunanistan'a bırakıldı.[4]

Günümüzdeki şehir, Kastro'nun ve limanın etrafına kurulmuş olup son 200 yıl içerisinde genişlemiştir. 1881'deki yıkıcı depremin ardından şehrin büyük kısmı neoklasik tarza yeniden inşa edilmiştir. İskele çevresi ve banliyöler daha modern tarzlardadır. Kordon boyu ve binaların mimarisi hemen yakınındaki İzmir'den esinlenilerek şekillendirilmiştir. 1885'te şehrin nüfusu 13 bin civarındaydı.

Nüfusu görece stabil olduğu hâlde şehir, kuzeyine ve güneyine inşa edilen banliyöleriyle daha da genişlemeye devam etmektedir. Yine de şehir merkezi hâlâ limanla kale arasındaki bölgededir ve burada idari binalar, müzeler, şehrin çarşısı "Aplotaria" ve belediye bahçeleri yer almaktadır.

Mahalleleri
  • Aplotariá (Aplotaria Caddesi)
  • Aya Marina
  • Bella Vista (kordon boyu)
  • Bournias
  • Kastro
  • Neapoli (Tabakika)
  • Fragoparikia
  • Vounaki (Vounakiou Meydanı)
  • Varvasi

Tarihi yerler
  • Sakız Arkeoloji Müzesi
  • Sakız Bizans Müzesi
  • Sakız Kalesi
  • Korais Kütüphanesi
  • Giustiniani Sarayı
  • Sakız Deniz Müzesi
  • Sakız Metropoliten Kilisesi (Ayon Viktoron)
  • Osmaniye Camisi
  • Saint Nicholas Katolik Kilisesi

Galeri
  • Limandaki yel değirmenleri
  • Adamantios Korais halk kütüphanesi
  • Belediye parkı
  • Sakız Metropoliten Katedrali
  • Mecidiye camisi
  • Osmanlı Abdülhamid Çeşmesi

Kaynakça
  1. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (Yunanca). Yunan İstatistik Kurumu.
  2. Kallikratis law 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Greece Ministry of Interior (Yunanca)
  3. "Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)" (PDF) (Yunanca). National Statistical Service of Greece. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
  4. Özkan, Abdullah. "Sakız Adası." Osmanlı'nın İzinde, İmparatorluğun Üç Kıtadaki İzleri. İstanbul: Boyut Yayıncılık, s. 244,245.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.