Sülüs

Sülüs, (Arapça: ثلث, "bir-üç") Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı[1] veya Hicrî IV. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan, nesihe benzer, kalınca bir yazı türüne verilen ad olarak tanımlanır.[2]

Mehmed İzzet Efendi'den (1841–1904) bir Sülüs tarzında talebelerin ilk öğrendiği hat yazısı
İbn Mukle zamanından kalma bir Sülüs tarzı yazı

Ortaçağ'da camilerde iç mimaride süsleme olarak çok kullanılmıştır. Osmanlı mimarisinde de camilerde, kervansaray ve medrese kitabelerinde sülüs yazı türünün celîsi (büyük yazılanı) yaygındır. Günümüzde evlerde, işyerlerinde ve camilerin duvarlarını süsleyen ve küçük ve büyük levhalarda, kitabelerde ve birçok mezar taşlarında sülüs yazı görülür.

Sülüs'ün en önemli yazı türü hareke tarzıdır.

Gelişim aşamaları

En büyük katkıları Sülüs el yazısı evrimine, Osmanlı İmparatorluğu zamanında, Osmanlı hat sanatçıları yapmıştır. İlk devrim 15. yüzyılda oluştu ve Şeyh Hamdullah (1436 – 1520) tarafından başlatıldı.[3][4] İkinci devrim 17. yüzyılda oluştu, bir Osmanlı hattatı olan Hâfız Osman (1642-1698) tarafından başlatıldı.[5][6] Sonunda, Mehmed Şevki Efendi 19. yüzyılın sonlarında, el yazısına bugünkü biçimini verdi.[7][8][9]

Ünlü hattatlar

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. TDK Güncel Türkçe Sözlük
  2. TDK BSTS / Kitaplıkbilim Terimleri Sözlüğü
  3. "Hüseyin Kutlu: Hat sanatı kalemi şevk edebilmektir - Kalem Güzeli". 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
  4. "hamdullah1500s". 22 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
  5. "Kitap Sanatı". 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
  6. Ali, Wijdan. "From the Literal to the Spiritual: The Development of Prophet Muhammad's Portrayal from 13th Century Ilkhanid Miniatures to 17th Century Ottoman Art 3 Aralık 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". In Proceedings of the 11th International Congress of Turkish Art, eds. M. Kiel, N. Landman, and H. Theunissen. No. 7, 1–24. Utrecht, The Netherlands, August 23-28, 1999, sayfa 7
  7. "Mehmed Şevki Efendi « Sanat Tarihi". 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
  8. "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
  9. "Türk İslam Sanatları - Tezyini Sanatlar". 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
  10. "Journal of Ottoman Calligraphy :: RAKIM: 'Mustafa Rakim" (1757 - 1826) :: April :: 2006". 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.