PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (1990'lar)

10 Mart 1990 - Şırnak Atbaşı köyüne PKK'lılar baskın düzenledi: 1 köy korucusu hayatını kaybetti, 1 köy korucusu ağır yaralandı. Hayatını kaybeden Halil Arasan ve ağır yaralı Halit Yiğit devlet hastanesine kaldırıldı, kısa bir süre sonra da köylüler köyden kaçmak zorunda kaldı. Köy boşaldı.

22 Mart 1990 - Elâzığ ilinin Kovancılar ilçesinde PKK'lılar tarafından kaçırılan 9 mühendis ve 1 işçi öldürüldü.[1]

9 Nisan 1990 - PKK militanları Van’ın Övecek köyüne düzenledikleri baskında 5 kişiyi öldürdü.[1]

16 Nisan 1990 - Elâzığ’da 4'ü öğretmen, 5 kişi PKK militanları tarafından öldürüldü.[2]

11 Haziran 1990 - (Ana madde: Çevrimli katliamı) Şırnak'ın Güçlükonak ilçesinin Çevrimli köyüne PKK militanları tarafından yapılan silahlı saldırıda 12'si çocuk, 7'si kadın 27 kişi öldü, 6 kişi yaralandı. PKK'lılar ile çıkan çatışmada 4 korucu yaşamını yitirdi, bir PKK'lı öldürüldü.[2]

14 Temmuz 1991 - Kahramanmaraş’ın Çağlayancerit ve Pazarcık ilçelerinde köyleri basan PKK militanları, otomatik silahlar ve bombalar ile kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu 9 kişiyi öldürdü. Saldırının ardından cesetleri yakarak kaçtılar.[2][3]

22 Temmuz 1991 - Mardin'in Midyat ilçesinde PKK militanları tarafından sivil araçlara yapılan saldırıda 19 kişi öldü, 5 kişi yaralandı.[4]

25 Ekim 1991 - Hakkâri ilinin Çukurca ilçesi yakınlarındaki 3 jandarma karakoluna PKK militanları tarafından saldırdı düzenlendi. Saldırıda 17 asker yaşamını yitirdi. Bu olayın üzerine sınırötesi harekât başlatıldı.[5]

25 Aralık 1991 - (Ana madde: Çetinkaya Mağazası katliamı) İstanbul-Bakırköy, İstanbul Caddesi'nde izinsiz gösteri yürüyüşü yapan 40-50 PKK yanlısı Egebank, Kit, Arçelik, Emlak Bankası ve Çetinkaya Mağazası'na molotof kokteyli atmış, dönemin Olağanüstü Hal Bölge Valisi Necati Çetinkaya’nın kardeşinin sahibi olduğu Çetinkaya Mağazası'nda çıkan yangında 7'si kadın 1'i çocuk 11 kişi öldü. 14 kişinin yaralı kurtulduğu olayla ilgili olarak 47 kişi yakalanmıştır.[2][3][4]

20 Şubat 1992 - İstanbul Ticaret Odası'na binasına çanta içindeki saatli bomba bırakıldı. Bombanın patlaması sonucu 1 kişi öldü, 16 kişi yaralandı.[3]

21 Mart 1992 - PKK, Nevruz Bayramı'nı neden göstererek bölge halkını genel bir isyana yönlendirmeye çalıştı. PKK örgütünün büyük hazırlıklar yaparak başlatmak istediği bu plan bölge halkının sağduyulu yaklaşımı ve güvenlik güçlerinin çabası sonucu başarısız oldu.[2]

15 Mayıs 1992 - PKK, Şırnak, Taşdelen köyü karakoluna 600 kişilik grupla baskın yaptı: 27 er ve 40 PKK'lı hayatını yitirdi.

03 Haziran 1992 - Şırnak, Karageçit Köyü, Kupik Tepe Mevkii'nde PKK'lılar tarafından kurulan pusuya karşı güvenlik güçleri manevra yaparak 5 PKK'lıyı ölü, 1 PKK'lıyı sağ olarak ele geçirmiştir.

11 Haziran 1992 - PKK militanları Bitlis’in Tatvan ilçesinde, durdurdukları bir minibüsteki 13 kişiyi kurşuna dizerek öldürdü.[2][3]

25 Haziran 1992 - (Ana madde: Susa katliamı) PKK’lılar Silvan’ın Yolaç (Susa) köyünündeki bir camide namaz kılan vatandaşları dışarı çıkardı ve 10 kişiyi kurşuna dizerek öldürdü.[2][6]

30 Ağustos 1992 - İran'dan sızan PKK militanları Hakkâri'deki Alan Karakolu'na saldırı düzenledi. Çatışmada 43 PKK üyesi öldürüldü. Bu saldırı üzerine TSK'nın başlattığı sınır ötesi harekâtta da 100'den fazla PKK'lı öldürüldü.[5]

2 Eylül 1992 - TSK, PKK kamplarına yönelik operasyon düzenledi.[5]

5 Eylül 1992 - Bir grup PKK'lı Bingöl-Genç karayolunu kesip, çeşitli araçlardan indirdikleri 7 kişiyi kurşuna dizdi.[2][3]

15 Eylül 1992 - PKK militanlarının bombalı ve silahlı saldırısı sonucu Batman-Kozluk ilçesi yakınlarında bir minibüsteki 4’ü köy korucusu 10 kişi öldürüldü, 6 kişi yaralandı.[2][3]

29 Eylül 1992 - PKK, Hakkâri-Şemdinli'deki jandarma taburuna saldırdı. 2'si astsubay 23 asker ile 5 korucu hayatını yitirdi. Saldırıdan sonra başlayan operasyonlarda 58 PKK'lı öldürüldü.[7]

Ekim 1992 - Türk Silahlı Kuvvetleri Hakur Operasyonu'nu gerçekleştirerek PKK’nın kurtarılmış bölge oluşturma girişimini sonuçsuz bıraktı.[2]

1 Ekim 1992 - PKK, Bitlis’in Cevizdalı köyüne baskın düzenledi. Saldırıda, çocuk ve kadınların aralarında bulunduğu 30 kişiyi öldürüldü, 25 kişi de yaralandı. 13 köy korucusunu kaçıran saldırganlar köyü ateşe vererek olay yerinden uzaklaştı.[2][3]

20 Ekim 1992 - Bingöl’ün Solhan ilçesine bağlı Hazarşah köyü yakınlarında, bir otobüs PKK'lılar tarafından duruduruldu. 19 yolcuyu kurşuna dizilerek öldürdü, 6 kişi yaraladı.[3][4]

22 Ekim 1992 - PKK, Malazgirt'teki Dedebağ köyüne yapılan silahlı eylem gerçekleştirdi. Saldırıda 12 kişi öldürüldü, 4 kişi yaralandı.[4]

27 Ekim 1992 - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Hantur Dağı'ndaki PKK'lılara karşı gerçekleştirdiği operasyon sonucu 100 PKK militanı ölü ele geçrildi.[5]

29 Ekim 1992 - Kuzey Irak ve Türkiye arasında stratejik önemi olan Sinhat Boğazı, TSK'nın eline geçti. Çıkan çatışmalarda 90 PKK'lı ölü ele geçirildi.[5]

10 Kasım 1992 - Diyarbakır’ın Hani ilçesine PKK militanları tarafından baskın düzenlendi. Saldırıda, 1 yerel muhabir, 3 güvenlik görevlisi ve 9 vatandaş öldü.[3]

15 Kasım 1992 - Mardin’in Mazıdağı ilçesine bağlı Balpınar köyü ve Iğdır’ın Ortaalican köyüne düzenlenen baskında 8 kişi öldürüldü, 13 kişi yaralandı.[8]

7 Aralık 1992 - PKK'lılar Mardin’de bir minibüse pusu kurdu. Silahlı saldırıda 4 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.[8]

24 Mayıs 1993 - (Ana madde: 24 Mayıs 1993 PKK pususu) PKK'lılar, Elazığ-Bingöl karayolunda sevkiyat halindeki 36 silahsız Türk askerini kaçırdı ve kurşuna dizdi. 33'ü öldü, 3'ü ağır yaralandı.[9]

4 Haziran 1993 - PKK'lılar Hakkâri ve Bingöl’de köy bastı. Saldırılarda 7 kişi öldürüldü 3 kadın kaçırıldı.[2]

15 Haziran 1993 - PKK, Bingöl’e bağlı Ilıcalar Bucağı Üçpınar köyü ve Siirt’in Şirvan ilçesine bağlı Gözlüce köyünü roketatarla bastı. Silahlı saldırıda 9 kişi öldü, 4 kişi kaçırıldı. Aynı gün Siirt-Eruh karayolunda bir sağlık memuru da kurşuna dizilerek öldürüldü.[2]

5 Temmuz 1993 - (Ana madde: Başbağlar Katliamı) Erzincan'ın Başbağlar köyüne yapılan silahlı saldırı sonucunda 33 kişi öldürüldü ve köydeki 57 ev ateşe verildi. 3 vatandaş saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.[2][4][8]

18 Temmuz 1993 - PKK, Van'ın Bahçesaray ilçesine bağlı Sündüzlü yaylasında silahlı saldırı gerçekleştirdi. Olayda 24 kişi öldürüldü, 1 kişi yaralandı.[4]

4 Ağustos 1993 - Bir grup PKK'lı Bitlis’in Mutki ilçesine bağlı Yenidoğan ve Kavakbaşı köyleri arasında yol kesti. Durdurdukları iki yolcu minibüsünde bulunan toplam 15 kişiyi kurşuna dizerek öldürdüler. Saldırıda 13 kişi yaralandı.[2][4][8]

10 Ağustos 1993 - PKK militanları Bingöl’ün Genç ilçesi yakınlarında bir yolcu minibüsünü pusuya düşürdü. Saldırıda 8 yolcu öldürüldü, 10 yolcu yaralandı.[8]

29 Ağustos 1993 - Van’ın Çaldıran ilçesinde 4 PKK'lı öldürüldü. Kocaeli’de PKK’ya yönelik gerçekleştirlen operasyon kapsamında aralarında DEP Gebze İlçe Başkanı’nın da bulunduğu 16 kişi gözaltına alındı. PKK'lılar Elazığ’ın Kovancılar ilçesinde baskın yaptıkları köyde, kaçırdıkları 14 kişiden 9’u öldü.[8]

30 Eylül 1993 - PKK üyeleri, Batman’ın Kozluk ilçesinde bir mezraya yaptıkları baskında, köy korucusu bir aileden 7 kişiyi öldürdü, 3 kişiyi yaraladı.[8]

4 Ekim 1993 - PKK militanlarının Mardin’in Midyat ilçesindeki köy yoluna döşedikleri mayına bir yolcu minibüsünün çarpması sonucunda 26 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.[4][8]

4 Ekim 1993 - Siirt'in Şirvan ilçesine bağlı Deltepe köyüne PKK'lılar tarafından düzenlenen silahlı saldırıda 33 kişi öldürüldü 10 kişi yaralandı.[4]

5 Ekim 1993 - Hakkâri, Siirt ve Batman’daki çeşitli köy ve mezralara PKK'lılar tarafında düzenlenen silahlı saldırılar düzenlendi ve 22 ev ateşe verildi. Aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 35 kişi öldürüldü, 10 kişi yaralandı, 22 ev yakıldı.[10]

10 Ekim 1993 - Türk güvenlik Kuzey Irak'a operasyon düzenledi. 41 PKK üyesi ölü ele geçirildi.[5]

21 Ekim 1993 - PKK militanları Derince köyünü bastı. Silahlı saldırıda 24 kişi öldürüldü, 7 kişi yaralandı.[4]

25 Ekim 1993 - (Ana madde: Yavi katliamı) Erzurum'daki Çat ilçesine bağlı Yavi beldesine baskın yapıldı. PKK'lıların köy halkını bir kahvehaneye toplayarak PKK lehinde propaganda yaptıkları ardından otomatik silahlar ile tarandıkları öğrenildi. Saldırıda 35 kişi öldü, 50 kadar kişi de yaralandı.[2][4][10]

30 Ekim 1993 - Bir grup PKK'lı Erzurum’un Pasinler ilçesine bağlı Çiçekli köyüne baskın düzenledi. Saldırılarda 6 kişi öldü, 5’i ağır 13 kişi yaralandı.[10]

30 Kasım 1993 - Türk savaş uçaklarının Kuzey Irak'taki 9 PKK kampına yönelik operasyonunda 40'ı aşkın PKK'lı öldürüldü.[5]

13 Aralık 1993 - Irak sınırında yer alan bir jandarma karakolunu baskın düzenleme hazırlığındaki bir grup PKK'lı tuzağa düşürüldü. Çatışmada 30 PKK'lı öldürüldü.[5]

18 Aralık 1993 - Türk savaş uçakları, Irak'ın kuzeyinden Türkiye'ye geçmek isteyen konvoyu bombalayarak 200 civarında PKK'lıya büyük kayıp verdirdi.[5]

20 Aralık 1993 - Türk komandoları Kuzey Irak'ta 27 PKK'lı öldürdü.[5]

29 Aralık 1993 - PKK'lıların Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin öğrenci kafeteryasına yerleştirdiği 2 bombanın patlaması sonucunda 23 öğrenci yaralandı.[10]

21 Ocak 1994 - Mardin'in Ormancık köyüne düzenlenen silahlı saldırıda 16 vatandaş öldürüldü, 4 kişide yaralandı.[4]

28 Ocak 1994 - PKK'nın Zeli kampı savaş uçaklarınca bombalandı. Hava harekâtında 600 PKK'lı öldürüldüğü açıklandı.[11]

29 Ocak 1994 - Türk Ordusu'nun Irak'ın kuzeyine gerçekleştirdiği operasyonda 500-2000 librelik 132 bomba atıldı. 100 PKK'lı öldürüldü.[2][5]

12 Şubat 1994 - PKK'lıların Tuzla tren istasyonundaki bir çöp kutusuna yerleştirdiği bombanın patlaması sonucu, 5'i Tuzla Piyade Okulu yedek subay öğrencisi 6 kişi hayatını kaybetti, 16 askeri öğrenci ve 11 er yaralandı.[2][4][10]

10 Mart 1994 - Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde minibüs mayına çarptı, 9 sivil öldü.

13 Nisan 1994 - Diyarbakır'ın Kulp ilçesinde yaklaşık 20 kişilik TSK timi pusuya düşürüldü, bir kısmı hayatını kaybetti, bazıları ise yaralandı.

15 Mayıs 1994 gecesi PKK'larca gerçekleştirilen silahlı baskında köydeki 9 sivil katledildi.[12]

18 Mayıs 1994 - Kuzey Irak'ta bulunan Zeli kampı Türk savaş uçakları tarafından bombaladı. 92 PKK'lı öldürüldü.[11]

26 Temmuz 1994 - Kuzey Irak'a yönelik hava harekâtında 70 PKK militanı öldürüldü.[5]

3 Ağustos 1994 - Türk savaş uçakları tarafından düzenlenen operasyonda 120'yi aşkın PKK üyesi öldürüldü.[5]

30 Aralık 1994 - The Marmara Oteli’nin pastahanesinde patlayan bomba sonucu yazar Onat Kutlar ve arkeolog Yasemin Cebenoyan yaşamını yitirdi. Başta saldırıyı İBDA-C örgütü üstlenirken, soruşturmanın ilerlemesiyle beraber olayın bir PKK eylemi olduğu açıklandı.[10]

1 Ocak 1995 - PKK militanlarının Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne düzenlediği silahlı saldırıda 18 kişi öldürüldü, 9 kişi yaralandı.[4]

19 Mart 1995 - PKK militanları Tunceli’den Ovacık ilçesine doğru yol alan 50 araçlık konvoya roketatarlarla saldırdı. Olayda 18 asker öldürüldü, 10 asker yaralandı.[2]

21 Mart 1995 - (Ana madde: Çelik Harekâtı) Türk ordusu Kuzey Irak’a yönelik o güne kadarki en kapsamlı sınır ötesi operasyonunu başlattı. Çelik Harekâtı ismi verilen operasyonda toplam 64 asker hayatını kaybederken, PKK'nın kayıp sayısı 568 olarak açıklanmıştır.[2][5]

22 Mart 1995 - Sınırötesi operasyonda, 200 PKK'lı öldürüldü, 8 Türk askeri çatışmalarda hayatını kaybederken 11'i yaralandı.[5]

23 Mart 1995 - Harekâtta 89 PKK'lı daha öldürüldü.[5]

15 Nisan 1995 - Operasyonun 26. gününde çıkan çatışmada 11 Türk askeri yaşamını yitirdi.[5]

4 Mayıs 1995 - PKK'lıların İstanbul-Küçükçekmece'deki Nazlı Giyim Mağazasına Molotof kokteyli atması sonucu çıkan yangında 3 kişi hayatını kaybetti, 1 kişi yaralandı.[4]

25 Mayıs 1995 - Batman’da bir minibüs durağına bomba yerleştirmek isteyen PKK'lının yerleştirmek istediği bomba elinde patladı. Olayda PKK militanının yanı sıra 7 kişi öldü, 20 kişi yaralandı.[10]

24 Temmuz 1995 - Van’ın Gürpınar ilçesine PKK'lılar tarafından silahlı eylem düzenlendi. Saldırı sonucu 2'si güvenlik görevlisi 14 kişi öldürüldü, 1 güvenlik görevlisi yaralandı.[10]

5 Ağustos 1995 - PKK militanları Hatay'ın Hassa ilçesine bağlı Akbez beldesine roket atarlar ile saldırı gerçekleştirdi. Silahlı saldırıda 3’ü çocuk 8 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.[10]

23 Nisan 1996 - PKK'lılar Kahramanmaraş’ın Ekinözü ilçesinde ilkokulda görev yapan 3 öğretmeni kurşuna dizdi.[13][14]

30 Haziran 1996 - PKK'nın ilk intihar saldırısı olarak bilinen olayda Zilan kod adlı Zeynep Kınacı bayrak töreni sırasında askerlerin arasına girerek kendisini havaya uçurdu. Olay sonucunda sekiz asker yaşamını yitirdi.[15]

13 Ağustos 1996 - 2'si kadın 9 PKK militanı, Sivas-Kangal'daki Akçaşehir Köyü Demiriz Tren Istasyonu'nu baskın düzenledi. Silahlı saldırıda 6'sı TCDD çalışanı, 8 kişi öldürüldü.[14][16]

20 Ağustos 1996 - Sivas’ın Koyulhisar ilçesine bağlı Eğricimen Yaylası yakınlarında PKK'lılar yol kesip 4 aracı taradı. Araçlarda bulunan 3 kişi öldü, 7 kişi yaralandı.[14][17]

22 Ağustos 1996 - Bir grup PKK'lı Şemdinli'de görevlerine giden köy korucularına Örencik Mezrası yakınlarında roketatarlar ile saldırdı. Saldırıda 3'ü korucu 5 kişi öldü, 11 kişi yaralandı.[18]

22 Eylül 1996 - PKK militanlarının Elazığ’ın Alacakay ilçesi yakınlarındaki Etibank Şark Krom İşletmesi Müessese Müdürlüğüne silahlı saldırıda bulunması sonucu 4'ü özel güvenlik görevlisi 5 kişi öldü. Ayrıca aynı gün içerisinde PKK, Tatvan'da yol kesip iki kişiyi öldürdü.[14][19]

25 Ekim 1996 - PKK üyesi bir kadın Adana Emniyet Müdürlüğü'nün Çevik Kuvvet Şubesi önünde bombalı intihar saldırı düzenledi. Saldırıda 3'ü polis 4 kişi hayatını kaybederken, 8'i polis 12 kişi yaralandı.[2][14][20]

29 Ekim 1996 - Sivas'ta, Güler Otaş isimli örgüt üyesinin, polis aracı ile nakledilmesi sırasında üzerindeki bombayı patlatmasıyla bir intihar saldırısı düzenlendi. Olayda saldırganın yanı sıra araçta bulunan diğer bir örgüt üyesi, 3 polis ve araç dışında bulunan bir sivil olmak üzere 6 kişi öldü.[14][21] Aynı gün; Bitlis, Şırnak ve Diyarbakır'da düzenlenen terörle mücadele operasyonlarda, 27 örgüt üyesi ölü ele geçirildi. Diyarbakır'ın Kulp ilçesindeki çatışmada 14 er hayatını kaybetti, 10 er yaralandı.[22]

8 Kasım 1996 - PKK militanları Hakkâri'nin Çukurca ilçesine bağlı Köprülü köyünde bir minibüse duzenlenen roketli saldırı gerçekleştirdi. Olayda 12'si köy korucusu 17 kişi öldü, 8 kişi yaralandı. Ayrıca aynı gün güvenlik güçlerince Güneydoğu'daki çeşitli illerde gerçekleştirilen operasyonlarda 22 PKK üyesi ölü olarak ele geçirildi.[4][14][23]

15 Mayıs 1997 - Türk Silahlı Kuvvetleri Kuzey Irak'a "Balyoz" adlı sınır ötesi operasyon gerçekleştirdi. 60 bin askerin Kuzey Irak’a girdiği ve 40 bin askerin geriden destek verdiği operasyon PKK’nın Simat, Avagöze, Aftanin, Kerşan, Zam kamplarına yönelik düzenlemiştir. Genelkurmay Başkanlığından 23 Mayıs 1997’de yapılan açıklamaya göre operasyonda 1200 PKK’lı öldürülmüştür.[2]

15 Aralık 1997 - Mardin'in Dargeçit ilçesine bağlı Yoncalı Köyü'nden ilçe merkezine giderken, Temelli Köyü Konaklı Mezrası'nda bir minibüs PKK örgütü tarafından yola döşenen mayına çartı. Olayda 12 kişi öldü, 12 kişi yaralandı.[24]

9 Temmuz - Eminönü'deki Mısır Çarşısı'nda bulunan Ünlüoğlu büfesine yerleştirilen bombanın patlaması etmesi sonucu 3'ü çocuk 7 kişi öldü, 10'u yabancı 111 kişi yaralandı.[4][25]

24 Aralık - Van'da, askerî personellerin çocukları olan lise öğrencilerini taşıyan askerî servis aracı hareket etmek üzereyken araca yaklaşan PKK mensubu Hamdiye Kapan'ın üzerindeki patlayıcıları infilak ettirmesiyle intihar saldırısı gerçekleştirildi. Patlama sonucunda saldırganın yanı sıra bir öğrenci öldü, aralarında asker, öğretmen, öğrenci ve diğer sivillerin olduğu 21 kişi ise saldırıdan yaralı olarak kurtuldu.[26]

16 Şubat 1999 - PKK lideri Abdullah Öcalan, yakalanarak Türkiye'ye getirildi.

13 Mart 1999 - (Ana madde: Mavi Çarşı Katliamı) Kadıköy'deki Fahrettin Kerim Gökay Caddesi'nde bulunan ve Mavi Çarşı olarak bilinen alışveriş merkezine molotof kokteyli atıldı. Çıkan yangından ve duman zehirlenmelerinden dolayı 13 kişi öldü. 6 kişi yaralandı.[4][27]

15 Mayıs 1999 - Güvenlik güçleri tarafından sürdürülen operasyonlarda Şırnak'ın Cudi Dağı Ballıkaya ile Güneyçam Köyü kırsal kesiminde 35, Diyarbakır'ın Lice ilçesi kırsalında 2 olmak üzere 37 PKK'lı öldürüldü. Çatışmalarda, 5 güvenlik görevlisi hayatını yitirdi. Hayatını yitiren güvenlik görevlilerinin kimlikleri şöyleydi: Piyade Asteğmen Murat Akkuş (Mersin), Jandarma Astsubay Üstçavuş Yusuf Demir (Silifke-Mersin), Piyade Çavuş Necdet Pehlivan (Edirne), Piyade Er Mahmut Polat (Kırşehir) ve Piyade Er İsa Karakaya (Afyonkarahisar).[4][28]

1 Temmuz 1999 - PKK militanları Elazığ'daki Poyraz kıraathanesine, silahlı saldırı düzenledi. Olayda 4 kişi öldürüldü 5 kişi yaralandı. 2 saldırgan ölü olarak ele geçirilirken, olayda yaralanan bir polis memuru altı gün sonra öldü.[4]

• PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (1980'ler)
• PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (2000'ler)
• PKK saldırıları ve çatışmaları kronolojisi (2010'lar)