Nasır el-Vuheyşi

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi (Arapça: ناصر عبد الكريم عبدهللا الوحيشي‎‎; d. 1 Ekim 1976 - 12 Haziran 2015, el-Mukelle), diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir[1] veya Ebu Beşir el-Yemeni,[2] silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Nasır el-Vuheyşi
Nasır el-Vuheyşi, 2012
Yemen el-Kaidesi lideri
Görev süresi
Haziran 2007 - Ocak 2009
Yerine gelen Makam kaldırıldı
1. Arap Yarımadası el-Kaidesi lideri
Görev süresi
Ocak 2009 - Haziran 2015
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Kasım er-Rimi
Kişisel bilgiler
Doğum Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi
1 Ekim 1976(1976-10-01)
Yemen
Ölüm 12 Haziran 2015 (38 yaşında)
El-Mukelle, Yemen
Milliyeti Yemenli
Dini Sünni İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı El-Kaide
Çatışma/savaşları Afganistan Savaşı

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması
Yemen İç Savaşı

1996 veya 1998'de Yemen'den Afganistan'a hareket ederek el-Kaide'ye katıldı ve örgütün lideri Usame bin Ladin'in sekreterliğini yaptı. 2001'de ülkeden ayrılmasının ardından 2003'te İran'da yakalanarak Yemen'e iade edildi ve burada tutuklanarak cezaevine kondu. Şubat 2006'da cezaevinden kaçarak Yemen'deki el-Kaide yapılanmasının başına geçti. Ocak 2009'da, Suudi Arabistan ile Yemen'deki el-Kaide yapılanmalarının Arap Yarımadası el-Kaidesi adı altında ve kendisinin liderliğinde birleştiğini duyurdu. 12 Haziran 2015'te, Amerikan insansız hava araçlarının gerçekleştirdiği hava saldırılarında öldürüldü.

İlk yılları ve el-Kaide'ye katılışı

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, 1 Ekim 1976'da, günümüzde Yemen'in el-Beyda ilinde alan bölgede doğdu.[3][4] 1996[1] veya 1998'de,[5] Afganistan'a giderek el-Kaide'ye katıldı. Afganistan'daki yıllarında bin Ladin'in şahsi sekreterliğini yaptı.[1] Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde yer alması sonrasında, aynı yıl içerisinde İran'a kaçtı.[1] Burada İranlı emniyet birimleri tarafından yakalandı ve 12 Ekim 2000'de, Amerika Birleşik Devletleri Donanması'na bağlı USS Cole (DDG-67) muhribine düzenlenen bombalı saldırıyla bağlantısı olduğu gerekçesiyle tutuklandı.[1] 2003 sonlarında Yemen'e iade edildi.[5] Şubat 2006'da, başkent San'a'da tutulduğu hapishaneden 22 mahkûmla birlikte kaçtı.[1] Bazı Amerikalı ve Yemenli yetkililerin söylemlerine göre kaçışta, el-Kaide sempatizanı Yemenli güvenlik birimlerinin yardımı da olmuştu.[6]

Yemen'de el-Kaide ile faaliyetleri

21 Haziran 2007'de, Yemen el-Kaidesi tarafından İnternet'te yayınlanan sesli bir mesajda, el-Vuheyşi'nin örgütün yeni lideri olarak seçildiği bildirildi.[7] 24 Ocak 2009'da İnternet'te yayınlanan bir videoda, el-Kaide'nin Suudi Arabistan ve Yemen'deki yapılanmalarının kendisinin liderliğinde birleşmesiyle Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurulduğu duyuruldu.[8] Şubat 2009'da, İslamcı bir web sitesinde yayınlanan el-Vuheyşi'ye ait ses kaydıyla, hükûmete karşı ayaklanması için Yemen halkına çağrıda bulunuldu.[9] Örgüt üyesi biri tarafından Ağustos 2009'da, Suudi Arabistan Prensi Muhammed bin Nayif'e, başarısız bir suikast girişiminde bulunulmasıyla örgütün ilk silahlı faaliyeti gerçekleştirildi.[10]

Yemeni askerî yetkililer, 28 Ağustos 2011'de, ülkenin güneyinde gerçekleşe çatışmalarda el-Vuheyşi'nin öldürüldüğünü iddia etti.[11] Ancak örgütün üst düzey askerî komutanlarından Fehd el-Kuso'nun Eylül ayında el-Kuds el-Arabi gazetesinde yayınlanan röportajında ve örgütün 25 Ekim'de yayınlanan açıklamasında el-Vuheyşi'nin öldüğüne dair iddiaların gerçeği yansıtmadığı belirtildi.[12]

Yemenli emniyet yetkililerinin açıklamasına göre 12 Haziran 2015'te, Yemen'in el-Mukelle şehri civarında Amerikan insansız hava araçlarınca gerçekleştirilen hava saldırılarında ölenler arasında el-Vuheyşi de bulunmaktaydı.[13][14] Birkaç gün sonra örgüt tarafından İnternet'te yayınlanan bir bildiriyle kendisinin ölümü doğrulandı ve örgütün liderliğine Kasım er-Rimi geçti.[15]

Kaynakça

  • Gunaratna, Rohan; Oreg, Aviv (2015). The Global Jihad Movement (İngilizce). Rowman & Littlefield. ISBN 1442245425.
  1. Gunaratna & Oreg 2015, s. 153.
  2. Gunaratna & Oreg 2015, s. 60.
  3. "El-Kaide ile bağlantılı tüzel kişi, kuruluş veya organizasyonlar" (PDF). TBMM. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  4. "Profile: Al-Qaeda in the Arabian Peninsula" (İngilizce). BBC News. 16 Haziran 2015. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  5. Johnsen, Gregory D. (24 Temmuz 2012). "A profile of AQAP's upper echelon" (İngilizce). Terörizmle Savaş Merkezi. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  6. Raghavan, Sudarsan (3 Ocak 2010). "Al-Qaeda benefits from a decade of missteps to become a threat in Yemen". The Washington Post (İngilizce). San'a. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  7. Johnsen, Gregory D. (10 Temmuz 2007). "Yemen Attack Reveals Struggle Among Al-Qaeda's Ranks". Terrorism Focus (İngilizce). 4 (22). Jamestown Vakfı. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  8. "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula: who are they?" (İngilizce). Channel 4 News. 8 Mayıs 2012. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  9. "New al-Qaida message urges Yemenis to fight gov't" (İngilizce). Kahire: Associated Press. 19 Şubat 2009. 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  10. "Bizarre tale of Saudi bomber" (İngilizce). Reuters. 30 Ağustos 2009. 1 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  11. Roggio, Bill (28 Ağustos 2011). "AQAP chief Nasir al Wuhayshi reported killed in southern Yemen" (İngilizce). The Long War Journal. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  12. Roggio, Bill (26 Ekim 2011). "AQAP denies emir Nasir al Wuhayshi killed in US airstrike" (İngilizce). The Long War Journal. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  13. Ford, Dana (15 Haziran 2015). "Top al Qaeda leader reported killed in Yemen" (İngilizce). CNN. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  14. Riedel, Bruce (12 Temmuz 2015). "Al-Qaida's Hadramawt emirate". Brookings Institution. 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.
  15. "Al Qaeda in Yemen says leader killed in U.S. bombing" (İngilizce). Reuters. 16 Haziran 2015. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.