MEB 100 temel eser listesi (ilköğretim)

İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığının ilköğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türkçe dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle başvurabilecekleri kaynak eserler olarak tavsiye edilmesi için 2005 yılında yayımladığı bir edebi eser listesidir.[1]

Yaklaşık bir yılda hazırlanan bu liste, Millî Eğitim Bakanı Doç. Dr. Hüseyin Çelik tarafından 15 Temmuz 2005'te kamuya açıklanmış, 4 Ağustos 2005'te yayımlanan bir genelgeyle de 81 ilin valiliklerine duyrulmuştur.[1][2][3]

Esasen 5, 6, 7 ve 8. sınıflara yönelik olarak ve "Türk edebiyatı", "Hazırlatılacak eserler" ve "Dünya edebiyatı" başlıkları altında derlenmiş olan kitapların seçiminde, aynı bakanlığın ortaöğretim için yapmış ve 19 Ağustos 2004'te bir genelgeyle kamuya duyurmuş olduğu 100 Temel Eser çalışmasında olduğu gibi, tartışma konusu olmaması için "Türk Edebiyatı" başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemiştir[1][2][3]. Ayrıca, kamuya ilk açıklanan listede sonradan değişikliğe gidilmiştir.[4]

  • "Dünya Edebiyatı" kitapları arasında yer alan, Antoine de Saint-Exupery'nin Küçük Prens ve "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan ve İbrahim Zeki Burdurlu'nun listede yer alan iki eserinden biri olan Anılarda Öyküler çıkarılmıştır. Çıkarılanların yerine, "Mehmet Âkif Ersoy’dan Seçmeler" ve "Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler" adlı eserler eklenmiştir.
  • "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan Barbaros Hayreddin Geliyor adlı kitap, 2012 yılında bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenin başvurusu değerlendirilerek "müstehcen ifadelerin yer aldığı, çocukları şiddete özendirdiği" gerekçesiyle 2012'de listeden çıkarılmıştır.[5]
  • "Türk Edebiyatı" kitapları arasında yer alan Yonca Kız adlı kitap, Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneğinin de içinde yer aldığı Sivil Toplum Kamu Diyalog grubunun girişimleriyle,[6][7] içeriğinde öğrenci seviyesine uygun olmayan davranış ve olumsuz ifadelerin yer aldığı gerekçesiyle listeden çıkarılmıştır.

Tartışmalar

MEB'in ücretsiz dağıtmayacağı ve piyasadan temin edilecek olan İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser'in kamuya açıklanmasının ardından, eserlerin listeye dahil edilme kriterleri, dahil edilen ve ilköğretime yönelik olarak hazırlanan (çeviri vb.) eserlerin nitelikleri vb. konularda çeşitli tartışmalar yaşanmış ve yaşanmaktadır. Bunlar şöyle özetlenebilir:

  • Listedeki eserleri çok sayıda yayınevinin hazırlaması ve piyasaya sürmesiyle birlikte, standart olmayan içeriğe sahip çok sayıda sürümün ortaya çıkması ve bunlardan
  • Listenin hazırlanması sırasında, bu çalışma için oluşturulmuş olan kurula MEB tarafında baskı yapıldığına yönelik iddiaların ortaya çıkması [16][17][18][19]
  • Listede, "polemik konusu olmaması için", "Türk Edebiyatı" başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemesi [18]

Bu tartışmalara MEB, basın açıklama ve duyurularıyla katılmıştır.[20][21]

Eserler

Kamuoyuna ilk açıklandığı haliyle eserlerin listesi şöyledir:

Türk edebiyatı

  1. Dede Korkut Kitabı
    (İlköğretim İçin Uyarlama)
  2. Mevlana’nın Mesnevisinden Seçme Hikayeler
    (İlköğretim Çocukları İçin Seçme Hikayeler)
  3. Karagöz ile Hacivat
    (İlköğretim İçin Seçme Hikayeler)
  4. Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal)
  5. Ömer’in Çocukluğu (Muallim Naci)
  6. Gulyabani (Hüseyin Rahmi Gürpınar)
  7. Şermin (Tevfik Fikret)
  8. Altın Işık (Ziya Gökalp)
  9. Yalnız Efe (Ömer Seyfettin)
  10. Çocuk Şiirleri (İbrahim Alaattin Gövsa)
  11. Hep O Şarkı (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
  12. Peri Kızı ile Çoban Hikayesi (Orhan Seyfi Orhon)
  13. Uluç Reis (Halikarnas Balıkçısı)
  14. Damla Damla (Ruşen Eşref Ünaydın)
  15. Bağrıyanık Ömer (Mahmut Yesari)
  16. Domaniç Dağlarının Yolcusu (Şükûfe Nihal)
  17. Evvel Zaman İçinde (Eflatun Cem Güney)
  18. Cumhuriyet Öncesi Yazarlardan Çocuklara Hikayeler (Mehmet Seyda)
  19. Gururlu Peri (Mehmet Seyda)
  20. Akın (Faruk Nafiz Çamlıbel)
  21. Havaya Uçan At (Peyami Safa)
  22. Benim Küçük Dostlarım (Halide Nusret Zorlutuna)
  23. Sevdalı Bulut (Nâzım Hikmet)
  24. Kuklacı (Kemalettin Tuğcu)
  25. Yer Altında Bir Şehir (Kemalettin Tuğcu)
  26. Arif Nihat Asya’dan Seçme Şiirler (Arif Nihat Asya)
  27. Sait Faik Abasıyanık’tan Seçme Hikayeler
  28. Koçyiğit Köroğlu (Ahmet Kutsi Tecer)
  29. Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili Boratav)
  30. Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (Cemal Süreya)
  31. Çocuklara Şiirler (Vehbi Cem Aşkun)
  32. 87 Oğuz (Rakım Çalapala)
  33. Yonca Kız (Kemal Bilbaşar)[**çıkarıldı]
  34. Bitmeyen Gece (Mithat Enç)
  35. Halime Kaptan (Rıfat Ilgaz)
  36. Gümüş Kanat (Cahit Uçuk)
  37. Vatan Toprağı (Mükerrem Kamil Su)
  38. Barbaros Hayrettin Geliyor (Feridun Fazıl Tülbentçi)[*çıkarıldı]
  39. Eşref Saati (Şevket Rado)
  40. Nasreddin Hoca Hikayeleri (Orhan Veli)
  41. İnci’nin Maceraları (Orhan Kemal)
  42. Allı ile Fırfırı (Oğuz Tansel)
  43. Tiryaki Sözleri (Cenap Şahabettin)
  44. Keloğlan Masalları (Tahir Alangu)
  45. Billur Köşk Masalları (Tahir Alangu)
  46. Osmancık (Tarık Buğra)
  47. Balım Kız Dalım Oğul (Ceyhun Atuf Kansu)
  48. Falaka (Ahmet Rasim)
  49. Bir Gemi Yelken Açtı (Ali Mümtaz Arolat)
  50. Üç Minik Serçem (Necati Cumalı)
  51. Memleket Şiirleri Antolojisi (Osman Atilla)
  52. Ülkemin Efsaneleri (İbrahim Zeki Burdurlu)
  53. Anılarda Öyküler (İbrahim Zeki Burdurlu) [çıkarıldı]
  54. Aldı Sözü Anadolu (Mehmet Önder)
  55. Göl Çocukları (İbrahim Örs)
  56. Miskinler Tekkesi (Reşat Nuri Güntekin)
  57. Tanrı Misafiri (Reşat Nuri Güntekin)
  58. Ötleğen Kuşu (Halil Karagöz)
  59. Arılar Ordusu (Bekir Yıldız)
  60. Yankılı Kayalar (Yılmaz Boyunağa)
  61. Yürekdede ile Padişah (Cahit Zarifoğlu)
  62. Serçe Kuş (Cahit Zarifoğlu)
  63. Bir Küçük Osmancık Vardı (Hasan Nail Canat)

Hazırlatılacak eserler

  1. Tekerlemeler
  2. Türkçede Deyimler
  3. Türk Atasözlerinden Seçmeler
  4. Türk Bilmecelerinden Seçmeler
  5. Türk Ninnilerinden Seçmeler
  6. Türkülerden Seçmeler
  7. Türk Manilerinden Seçmeler

Dünya edebiyatı

  1. Küçük Prens (Antoine de Saint-Exupery) [çıkarıldı]
  2. Şeker Portakalı (Jose Mauro de Vasconcelos)
  3. Oliver Twist (Charles Dickens)
  4. Alice Harikalar Ülkesinde (Lewis Carroll)
  5. Gülliver’in Gezileri (Jonathan Swift)
  6. Define Adası (Robert Louis Stevenson)
  7. Robin Hood (Howard Pyle)
  8. Tom Sawyer (Mark Twain)
  9. Ezop Masalları
  10. Andersen Masalları I-II
  11. Üç Silahşörler (Alexandre Dumas, père)
  12. La Fontaine’den Seçmeler
  13. Pinokyo (Carlo Collodi)
  14. Seksen Günde Devr-i Âlem (Jules Verne)
  15. İnci (roman) (John Steinbeck)
  16. Beyaz Yele (René Guillot)
  17. Peter Pan (James Matthew Barrie)
  18. Uçan Sınıf (Erich Kastner)
  19. Yağmur Yağdıran Kedi (Marcel Aymé)
  20. Ölümsüz Aile (Natalie Babbitt)
  21. Yaşlı Adam ve Deniz (Ernest Hemingway)
  22. Mutlu Prens (Oscar Wilde)
  23. Şamatalı Köy (Astrid Lindgren)
  24. Momo (Michael Ende)
  25. Heidi (Johanna Spyri)
  26. İnsan Ne İle Yaşar (Leo Tolstoy)
  27. Sol Ayağım (Christy Brown)
  28. Hikayeler (Anton Çehov)
  29. Değirmenimden Mektuplar (Alphonse Daudet)
  30. Pollyanna (Eleanor Porter)
[çıkarıldı] * Listenin ilk yayınlanışında bulunmasına rağmen, sonradan çıkarılmış olan eserler. Yerlerine, "Mehmet Akif Ersoy’dan Seçmeler" ve "Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler" adlı eserler eklenmiştir.
[*çıkarıldı] * Bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenin başvurusu değerlendirilerek "müstehcen ifadelerin yer aldığı, çocukları şiddete özendirdiği" gerekçesiyle 2012'de listeden çıkarıldı.
[**çıkarıldı] * "İçeriğinde öğgrenci seviyesine uygun olmayan davranış ve olumsuz ifadelerin yer alması" gerekçesiyle 2014 yılında listeden çıkarıldı.

Kaynakça
  1. "meb.gov.tr>nin İlköğretim Genel Müdürlüğü bölümünde, 04.08.2005 tarih ve İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser konulu genelge" (PDF). 2 Haziran 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  2. "meb.gov.tr'de, 15.07.2005 tarih ve 100 Temel Eser'in Tam Listesi başlıklı haber". 10 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  3. "NTVMSNBC'de, 28.06.2005 tarih ve İlköğretim için "100 Temel Eser" başlıklı haber". 14 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  4. "NTVMSNBC'de, 08.08.2005 tarih ve İlköğretim için 100 temel eser başlıklı haber". 27 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  5. "Barbaros Müstehcen Bulundu!, Radikal gazetesi, 09.06.2012". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
  6. "Romanları üzen "Yonca Kız" çıkarıldı, Edirne Son Haber Gazetesi , 17.02.2014". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
  7. "Nilay Vardar, Öğrenciler "Çingeneler Çocuk Kaçırır" Yalanını Artık Okumayacak, Bianet Haber Merkezi, 28.02.2014". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014.
  8. "Radikal-çevrimiçinde, 19.08.2006 tarih ve Hayırlı sabahlar Hans! başlıklı haber". 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
  9. "Hürriyet e-gazetede 20.08.2006 tarih ve 100 temel esere 'İslami' makyaj başlıklı haber". 24 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  10. "Radikal-çevrimiçinde, 30.08.2006 tarih ve Masumiyetini tamamen kaybeden seçki: 100 temel eser başlıklı yorum". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  11. "haber7comda, 03.09.2006 tarih ve '100 Temel Eser' tartışması trajikomik başlıklı haber". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  12. "Radikal-çevrimiçinde, 20.08.2006 tarih ve Devlet tavsiyeli küfür sözlüğü başlıklı haber". 28 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  13. Türkei.Netde, 26.08.2006 tarih ve '100 Temel Eser'e Çelik el koydu başlıklı haber
  14. "ZAMAN ONLINEda, 30.08.2006 tarih ve 100 Temel Eser tartışmasının ardında argo maniler değil, rant kavgası var başlıklı haber". 8 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  15. aktifhaber.com EğitimGazetesinde, 11.09.2006 tarih ve 100 Temel Eser Toplantı(sı)na Katılmadı başlıklı haber
  16. "Hürriyet Agoranın Doğan Hızlana ait BlogNot bölümünde, 22.08.2006 tarih ve Tek sahtekárlık çeviri değil başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  17. "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 23.08.2006 tarih ve MUSTAFA RUHİ ŞİRİN'DEN AÇIKLAMA başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  18. "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 25.08.2006 tarih ve '100 Temel Eser'le ilgili yazıma MEB Müsteşarı Prof. Dr. Necat Birinci'nin yanıtı başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  19. "Hürriyet Agora'nın Doğan Hızlan'a ait BlogNot bölümünde, 29.08.2006 tarih ve 100 TEMEL ESER tartışmaları başlıklı yazı". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  20. "meb.gov.trde 26.08.2006 tarih ve "100 Temel Eser İle İlgili İddialara Cevap" başlıklı basın açıklaması". 31 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.
  21. "meb.gov.trde 28.08.2006 tarih ve "'Bakan tavsiye etmiş' ve 'Çelik kendini tekzip etti' Haberlerine Cevap" başlıklı basın duyurusu". 22 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2006.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.