Kerkük

Kerkük (Arapça: كركوك; Kürtçe: Kerkûk), Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Ülkenin başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Kürtler, Araplar ve Türkmenler'den oluşmaktadır.[2][3]

Kerkük
كركوك
Kerkük
Kerkük'ün Irak'taki konumu
Ülke Irak
İl Kerkük İli
Rakım 346 m (1.135 ft)
Nüfus
 (2009 tahmini [1])
 • Toplam 850,787
Zaman dilimi UTC+02.00 (DAZD)
 • Yaz (YSU) UTC+03.00 (DAZD)
Baba Gürgür'de petrol kuyuları

Tarih
2014 yılında, peşmerge güçlerinin bölgenin kontrolünü ele geçirdiği ve kuzeyden yoğun Kürt nüfus göçünün yaşandığı sırada, Kerkük ve çevresinde etnik grupların dağılımını gösteren harita.

Eski Asur başkenti Arrapha bölgesinde yer alan Kerkük, 5000 yıllık harabeleri üzerinde, Khasa nehri yanında yer alır. Arrapha, MÖ 10 ve 11. yüzyıllarda Asurlular döneminde çok büyük bir öneme kavuşmuştur. Stratejik ve coğrafik önemi nedeniyle şehir, üç imparatorluk için adeta bir savaş meydanıydı; Asur imparatorluğu, Babil ve Med imparatorlukları, ki hepsi şehri belirli zamanlarda yönetmişlerdir.

Kerkük çok geniş bir şekilde yayılmış ve karışmış bir nüfusa sahiptir. Osmanlı döneminde şehir merkezi çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu, Kürtler de taşranın çoğunluğunu oluşturuyordu.[4] Şehir özellikle 20. yüzyılda daha dramatik değişimler deneyimlemiştir. Kürtler, Türkmenler ve Araplar bu bölgeye dair sahiplik iddialarında bulunmakta ve iddialarını destekleyecek tarihi bilgi ve verilere sahip olmaktadırlar.

Tarihi olarak, şehir her zaman Kürtler ve Türkmenler tarafından kültürel bir başkent olarak atfedildi. 2010'da Irak Kültür Bakanlığı tarafından Irak kültürünün başkenti olarak isimlendirildi.

Şehirde günümüzde etnik kökeni Kürt, Türkmen, Arap ve belirli ölçüde Süryani olan insanlar yaşamaktadır.

IŞİD'in Kuzey Irak Taarruzu sonrası Irak ordusunun çekilmesi üzerine Kerkük, Kürdistan Bölgesel Yönetiminin kontrolüne geçmiştir.[5][6]

Nüfus
Kerkük Valiliği için Nüfus Sayımı Sonuçları[7]
Etnik grup 1957 Oran 1977 Oran 1997 Oran
Araplar109,62028.2%218,75545%544,59672%
Kürtler187,59348.2%184,87538%155,86121%
Türkmenler83,37121.4%80,34717%50,0997%
Asurlular1,6050.4%
Yahudiler1230.03%
Diğer6,5451.77%00%2,1890.3%
Toplam388,829100%483,977100%752,745100%

Ana yerler

Arkeolojik Jarmo Kalesi ve Yorgantepe alanları da modern şehrin dışında bulunmaktadır.

Kerkük'un mimarisi I. Dünya Savaşı'nda ve Irak Savaşı'nda ağır hasarlar görmüştür. 2007 raporlarına göre, 18 adet kutsal sayılan yer harap edilmiştir. Bunların 10'u Kerkük ve güneydedir."[8]

iklim
 Kerkük iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 13,8 15,7 20,1 26,3 33,7 39,8 43,2 42,8 38,7 31,4 22,6 15,8 28,66
Ortalama sıcaklık (°C) 4,5 5,7 9,0 13,8 19,6 24,5 27,5 27,1 23,2 18,1 11,2 6,3 15,87
Ortalama yağış (mm) 68,3 66,7 57,3 44,1 13,4 0,1 0,2 0 0,7 12,4 39,1 59 361,3

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "World Gazetteer". World Gazetteer. 26 Ocak 2009. Erişim tarihi: 26 Ocak 2009. (EN)
  2. "Kirkuk". Cities in transition. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2016.
  3. "Kerkük-Musul Sorunu" (PDF). Kardaşlık Dergisi. Kerkük Vakfı. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020.
  4. Bruinessen, Martin van, and Walter Posch. 2005. Looking into Iraq 17 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/kerkuk-pesmerge-korumasinda
  6. http://t24.com.tr/haber/pesmerge-tek-kursun-atmadan-kerkukte-kontrolu-ele-aldi,261321
  7. Part I. Kirkuk and its environs. — Chapter 2. Kirkuk in the Twentieth Century, page 43. // Crisis in Kirkuk: The Ethnopolitics of Conflict and Compromise. Authors: Liam Anderson, Gareth Stansfield. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2011, 312 pages. ISBN 9780812206043
  8. Jenkins, Simon (7 Haziran 2007). "In Iraq's four-year looting frenzy, the allies have become the vandals". The Guardian. Londra.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.