Hipertimezi

Hipertimezi, hipertimestik sendrom[1][2] ya da son derece üstün otobiyografik bellek (highly superior autobiographical memory)[3]; son derece nadir bir nöropsikolojik durumdur. Temel özelliği bu kişilerin otobiyografik bellek denilen, kişinin geçmişine yönelik olaylar ve deneyimleri, normal insanlardan çok daha fazla hatta hayatının çoğunluğunu kapsayacak derecede hatırlama durumudur. İlk kez nöropsikoloji dergisi Neurocase’de 2006 yılında Elizabeth Parker, Larry Cahill, Dr Paul Tejera ve James McGaugh tarafından kaleme alınan bir makalede tanımlandı. Makaleye göre hipertimezinin iki belirleyici özelliği şunlardır;

1. Kişi kendi kişisel geçmişi hakkında düşünmeye anormal miktarda zaman harcamaktadır
2. Kişi kendi kişisel geçmişinden belirli olayları hatırlamak için olağanüstü bir kapasiteye sahiptir.[2]

Hipertimezili kişiler kendilerine bir tarih verildiğinde o tarihin hangi güne düştüğünü ve o tarihte kişisel bir bilgi olup olmadığını hatırlayabilirler. Bu bireyler yaşadıkları günleri mükemmele yakın ayrıntılarla hatırlarlar. Bunun yanı sıra bazı kişisel öneme sahip kamusal etkinlikleri de hatırlayabilirler. Bu kontrol edilemeyen dürtü sayesinde bir tarihle karşılaştıklarında o günün anılarını tekrar yaşıyor gibi hatırlayabilirler. Bu anımsama tereddüt ya da bilinçli bir çaba olmadan gerçekleşir.

Hipertimezi terimi "hyperthymesia" dan türetilmiştir. Bu terim de Yunanca kelime thymesis (anlamı "hatırlama") ve Hyper (anlamı "aşırı") den türemiştir.