Görele

Koralla, Bölge Valisi Arrianus'un İmparator Hadrianus'a yazdığı mektuplarda adı geçen bir yerdir.[2] Bu yer adı Latince "kor kırmızısı" anlamına gelen "corallium" sözcüğü ile karşılaştırılsa bile köken olarak Asya dillerine bağlıdır.[3] Koralla bugün Eynesil ilçe merkezinin hemen doğusunda yer alan kayalık burun ve bunun ucundaki kale olarak belirlenmiştir.[4] Bazı yayınlarda bu kalenin Cenevizliler tarafından inşa edildiği belirtilmekte, ancak bugünkü Görele ile Eynesil ilçe merkezlerinin birbirine karıştırıldığı anlaşılmaktadır.[5] Ayrıca eski Koralla Kalesi ile daha doğudaki Liviopolis ya da bugünkü adıyla Yavebolu yerleşmeleri birbirlerinden ayrı yerlerdir.

11. yüzyıldan sonra bölgeye yerleşen Türkmenler "Koralla" adını "Görele" olarak seslendirmiştir. Buradaki kale ve hemen gerisindeki yerleşme yaşanan bir isyanın ardından 1771 yılında bugünkü Görele'nin olduğu yere taşınmıştır. Taşınılan bu yerde Antik Çağ'da Philokaleia adlı bir yerleşme olduğu sanılmakta,[5] ancak bu yerleşmenin tam yeri bilinmemektedir.

Osmanlı Devleti’nin idari reformları doğrultusunda 1867'de Trabzon vilayeti kurulunca, bu vilayetin Trabzon sancağı içinde kalan Görele, önce Tirebolu kazasına bağlı bir nahiyeydi. Daha sonra aynı sancağa bağlı kaza haline getirildi. Bir kazayken 1894 yılında Görele’nin nüfusu 31.050 kişiden oluşuyordu. Bu nüfusun 30.150’si Müslüman, 694'ü Rum, 214’ü Ermeni idi.[6] 1923 yılında ise ilçe olarak Giresun'a bağlanmıştır.

Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1916 yılında başlayan Rus işgali Görele ve çevresinde 13 Şubat 1918 günü sona ermiştir. Bu işgal sırasında Görele'ye bağlı Maksutlu Köyü ve çevresinde yaşayan Müslümanların Rus işgaline destek veren Ermeni milislerce katledildiği ve Dikmetaş adlı mevkiindeki toplu halde gömüldüğü anlatılmaktadır.[7] Bununla birlikte, Görele kazasındaki Ermeni nüfusunun 200 kişi kadar olduğu ve Ermenilerin 1915'te tehcir edildiği göz önüne alınınca, bu rivayetin doğru olması kuşkuludur.

Giresun yöresinin Türkmen/Çepni folklorik değerleri açık bir şekilde Görele ilçesinde yaşatılmaktadır. Kemençe en önemli müzik aletidir.

Görele ilçesinin bağlı köylerinde farklı ağızlar göze çarpar.

Görele ilçesine ait türküler arasında "Ağasarın Balını (Oy Asiye)", "Çavuşlu Diye Diye", "Atmacayı Vurdular", "Ayağında Çorabın", "Yaylanın Soğuk Suyu", "Tarlalar Salkım Saçak", "Püsküllüdür Püsküllü" türküleri oldukça meşhurdur. Kemençe sanatçılarından bazıları Bicoğlu Osman, Karaman Halil Kodalak, Kemal İpşir, Katip Şadi, Mehmet Sırrı Öztürk ve Şenel Dandin'dir.

İlçede turizm çok gelişmemiş olup ekonomiye bir katkısı yoktur. Daha çok iç turizm hakimdir. Yayla turizminin dışında turizm amaçlı herhangi bir faaliyet yaygın değildir.

İlçede yaylacılık çok gelişmiştir. Eskiden bölge halkı hayvan otlatmak için yaylaya göç etmekte iken son yıllarda, temiz dağ havası alarak dinlenmek ve çeşitli yayla şenliklerine katılarak eğlenmek için yaylaya çıkmaktadır.

Önceden yaylaya yürüyerek gidilirken; ulaşımın sağlanması ile otomobiller ile bu yaylalara üç-dört saatte gidilip gelinmektedir. Yöre halkının çıktığı yaylalarda Haziran-Temmuz aylarında çeşitli şenlikler düzenlenmektedir.Bunların içinde en meşhuru Temmuz ayının üçüncü cumartesi günü yapılan Sis Dağı eski adı Abdal Musa Dağı Şenlikleri'dir.