Fakıbeyli, Yozgat

Merkez kazaya bağlı Fakıbeyli köyüne ait belgesel en eski kayıtlar 1530’lara dayanmaktadır. Söz konusu bu ilk kayıtlarda Kızıl Kocalı Türkmenlerden Kızıl Beyli cemaatinin ekinlikleri arasında “Fakıbey Çiftliği” adı yer almaktadır. Söz konusu ekinliğin, Fakıbeyli Köyünün yeri olması ihtimal dahilindedir. Aynı cemaatin, Fakıbey çiftliğinden başka diğer ekinlikleri de Boğazkışla ve Yassıpınar mezraları idi.

“Fakı” tabiri, “fakih” kelimesinden gelir ki, din bilgini, fıkıhçı, hoca manasındadır. Yer ismi olarak Yozgat yöresinde bu tabire çok rastlamaktayız. Yenifakılı, Karafakılı, Cumafakılı gibi...

Fakat, burada “fakı” tabirinin isim olarak ve “bey” unvanıyla birlikte anılmış olması, gözden kaçırılmaması gereken bir ayrıntıdır. Bundan dolayı, köye ismini veren “Fakı Bey”in 1530’lardan önce yaşamış olan Türkmen boy beylerinden birisi olduğu düşünmek yanlış olmayacaktır. Arazinin “çiftlik” olduğunun kayıtlara geçmesi de bu tespitin bir başka ispatıdır.

Halk arasında, kesin tarihi bilinmemekle birlikte, köyün asıl yerinin 3–5 km. daha kuzeyde olduğu ve Yozgat-Sorgun şosesinin açılmasından sonra, yola yakın olmak için şimdiki yerine, nakledildiği söylenmektedir. Bununla ilgili elimizde belge olmadığını, şimdilik kaydıyla, belirtmekle birlikte, köye ilk çeşmenin yapıldığı tarihi kesin olarak bildiğimizi söyleyebiliyoruz.

1859 senesinde köylülerin vermiş olduğu bir dilekçede, “Köyün susuz olduğu, bu yüzden halkın büyük sıkıntı çektiği, köye bir buçuk saat uzaklıktadır.

Padişah Abdülmecit, halkın bu dilekçesini kabul etmiş ve masrafın yarısının hazine tarafından karşılanması, bunun da halkın hazineye olan borçlarından düşerek tesviye edilmesi kararını 6 Aralık 1839 tarihinde onaylamıştı.

Bu çeşmenin, köyün yeni yerine nakledilmesinden sonra yapılmış olma ihtimali akla yatkın gelmektedir; zira eski yerinde köylülerin yüz yıllarca susuz yaşadıklarını düşünmek mümkün değildir. Konuya bu açıdan yaklaşacak olursak, köyün 1850’lerde yeni yerine taşındığını söylemek şimdilik doğruya en yakın iddia olacaktır.

Arşive belgelerinde ayrıca köyle ilgili 1840’lara ait vergi kayıtlarına rastlamaktayız. Bu kayıtlara göre; Fakıbeyli Köyü, Bozok Sancağının Sorgun Kazasına bağlıydı ve köyde 34 vergi hanesi (yaklaşık 107 nüfus) vardı. Köyün hayvan kıymeti: 30.330 kuruş, arazi ve emlak kıymeti de 6096 kuruş olarak gösterilmiştir.

Fakıbeyli, Yozgat merkezine 13 km uzaklıktadır.

• Yerelnet