Entwicklung serisi

Entwicklung serisi, (Almanca Entwicklung, "geliştirme") bilinen adıyla E- serisi, II. Dünya Savaşının sonlarına doğru Nazi Almanyası tarafından standartlaştırılmış bir tank serisi üretmek için yapılan çalışmaydı. Dört değişik ağırlık sınıfında (E-10, E-25, E-50/E-75 ve E-100) standart tasarımlar ve bu tasarımlardan uyarlanan özel araçlar geliştirilecekti. Bu sayede Nazi Almanyası'nın aşırı karmaşık tank tasarımları ve bu karmaşıklık sonucunda gerçekleşen düşük üretim adetleri ve mekanik sorunlar giderilecekti. Savaş 1945'te sona erdiğinde sadece E-100 için prototip aşamasına varılmıştı.

Entwicklung serileri için tasarlanan farklı araçlar.

Planlama
Tiger II'nin 80 cm çapındaki tekerleklerinin yakından çekimi

Oberbaurat Kniepkamp (Wa Preuf 6'nın otomotiv tasarımının sivil yöneticisi) tarafından tasarlanan program ilk kez Mayıs 1942'de düşünüldü ve Nisan 1943'te resmi olarak onaylandı. Bu yeni tasarımlarda odaklanılan beş ana öğe, önde kalın bir zırh kullanabilmek için mümkün olduğu kadar fazla ağırlığın aracın arka kısmına alınması, motor ve şanzımanın bir güç ünitesinde birleştirilerek bakım ve tamirinin kolaylaştırılması, tüm araçların dört ağırlık sınıfında (E-10, E-25, E-50/E-75 ve E-100) standartlaştırılması, tüm süspansiyon bileşenlerinin araç dışına monte edilerek savaş kompartmanında yer kazanılması ve avara kasnağı veya herhangi bir yol tekerinin bir mayın ile hasar görmesi durumunda paletin kalan tekerler etrafında yeniden birleştirilerek aracın haeketine devam edebilmesiydi. Tankların önden çekişli olmasının avantajları göz önünde bulundurulmuş; ancak mayın ve düşman silahlarının isabeti risklerine karşı askeri açıdan daha avantajlı olduğu düşünülerek tahrik dişlisinin arkaya yerleştirilmesinde karar kılınmıştır.[1]

E-serisi tasarımlar öncekilerden daha basit, daha ucuza üretilebilen ve daha verimli araçlar olacaklardı; ancak Jagdpanzer 38(t), Panther Ausf G ve Tiger II gibi yerlerini alacakları tasarımlara kıyasla zırh ve ateş gücünde sadece mütevazı iyileştirmeler sunuyordu. E-serisi araçlar Alman zırhlı araç tasarımlarının nihai standardizasyonu olacaklardı. E-100 harici tüm E-serisi araçların süspansiyonlarında Tiger II için geliştirilen ve daha sonra Tiger E ve Panther'de de kullanılan seksen santimetre çapında çelik jantlı yol tekerlekleri yer alacak; ayrıca 1930'ların başında Alman askeri yarı paletli araçlarında ortaya çıkan, yol tekerleklerinin üst üste bindiği ve birbirlerinin arasına girdiği Schachtellaufwerk sistemini terk edilecekti.

E-10
E10

Entwicklung serisi araçların en küçüğü olan E-10'un tasarım kontratı, Ulm'daki Klockner-Humboldt-Deutz Magirus Werk'e verildi. E-10 özellikle motorlar, süspansiyon ve aktarma bileşenlerinin testi için planlanmıştı. E-10 ve E-25'in birçok ortak parça kullanması hedeflenmişti.[2]

Magirus'un bir çizimi, aracın 7,5 cm PaK 39 L/48 tanksavar topu ile donatılacağını göstermekteydi; ancak Ocak 1945 itibarıyla araçta hangi topun kullanılacağı belli değildi ve "en modern silahın" kullanılmasına karar verilmişti. Aracın zırhı gövde önünde üst plakada 60° eğimde 60 mm'lik alt plakada ise 60° eğimde 30 mm'lik zırh kulanılması planlanmıştı. Gövde yanları 10° eğimde 20 mm, gövdenin arka üst plakası 15° eğimde 20 mm, gövde arka alt plakası 33° eğimde 20 mm, gövde üstü ve altı ise 10'ar mm kalınlığında zırha sahip olacaktı. Araçta kullanılacak Maybach V-12 HL 100 motoru 400 HP gücündeydi. Aracın üretim versiyonunda bu motora yakıt enjeksiyonu eklenmesi ile geliştirilecek 550 HP gücünde HL 101 motorunun kullanılması düşünülüyordu. Daha güçlü motor ile aracın "Hetzer" olarak adlandırılarak Hellcat'lere karşı kullanılabileceği hesaplanmıştı.[2]

Araçta 1.000 mm çapında dört adet kauçuk lastikli çelik jant yer alacaktı. Jantlar birbiri üzerine binecek şekilde tasarlanmıştı. 400 mm genişliğindeki paletlerin yerle temas uzunluğu 2,55 metreyken, aracın toplam aks genişliği ise 2,46 metreydi. PaK 39 topu ile toplam uzunluğu 6,91 m, şasi uzunluğu 5,35 m, toplam genişliği 2,86 m, yüksekliği ise 1,76 metreydi. Ağırlık olarak 10 ile 25 ton arasında olması düşünülüyordu.[2]

Oberbaurat Kneikamp'ın savaş sonrası sorgusunda verdiği bilgiye göre E-10 çizimleri 1944 yazında tamamlanmış, Magirus ile yapılan kontrata göre üç prototip inşa edilmesi kararlaştırılmıştı. Silezya'da inşa edilen üç gövde Sovyet ordusu vardığında henüz tamamlanmamıştı.[2]

E-25
E25

E-25, Entwicklung serisinin ikinci ağırlık sınıfını oluşturan tasarım grubuydu. Detaylı tasarım kontratı Karlsruhe'deki Arguswerke'ye verilmişti. E-25 arkadan itişli olacak ve E-10 ile birçok ortak parçaya sahip olacaktı. Ocak 1945'te Entwicklungkomission E-25 tasarımına devam edilmesi kararını vermişti. Aracın gövde ön üst zırh plakası 50° eğimde 50 mm, ön alt plakası ise 55° eğimde 50 mm kalınlıktaydı. Gövde üst yanları 52° eğimde 30 mm, gövde alt yanları 0° eğimde 30 mm, gövde arka üstü 40° eğimde 30 mm, gövde arka alt plakası 50° eğimde 30 mm, araç tavanı ve altı ise 0° eğimde 20 mm kalınlıkta zırha sahipti.[3]

1 Temmuz 1944'te Zahnradfabrik-Friedrichshafen, E-25'in 1945 başlarında tamamlamayı hedefledikleri yarı otomatik şanzıman/direksiyon sistemi üzerine çalışıyordu. Bu sistem Maybach V-12 HL 100 motoruyla eşleştirilecekti; Mart 1945 sonrasında ise daha güçlü HL 101 motorunun HL 100'ün yerini alması hedefleniyordu. Araç gövdesi 5,66 metre uzunlukta, 3,41 m genişlikte ve 2,03 m yükseklikteydi. Palet genişliği 700 mm, paletlerin yerle temas ettiği uzunluk 2,96 m, aks genişliği ise 2,74 m'ydi.[3]

Sadece birkaç adet Versuchsfahrgestell siparişi verildi. Tasarım, seri üretime uygun seviyeye yaklaşmamıştı. Oberbaurat Kneikamp'ın savaş sonrası sorgusunda verdiği bilgiye göre üç E-25 şasisi Alkett'in Berlin-Spandau fabrikasındaydı, ancak Müttefik askerleri fabrikaya vardığında şasileri bulamadılar.[3]

E-50 / E-75 Standardpanzer
E-50
E-75

E-50 ve E-75 Standardpanzer, Wehrmacht için ana tank olarak planlanmıştı. Tasarımı için otomobil üreticisi Adlerwerke seçildi. E-50 ve E-75, "standart tanklar" olarak planlanmıştı; aynı motora, paletlere, avara kasnaklarına, palet gerilim mekanizmalarına, yakıt tanklarına, havalandırma sistemlerine ve diğer aksesuarlara sahip olacaklardı. Şasileri aynı şekil ve boyutlarda olacaktı. İki gövdenin de dış boyutları aynı tutularak, E-50'nin biraz daha geniş bir iç hacme, E-75'in ise daha kalın bir zırha sahip olması planlanmıştı. Bu sayede iki tankın da fabrikada aynı üretim hattında üretilebilmesi, cephede ise aynı mekanikerler tarafından, aynı aletler kullanılarak bakım ve tamirinin yapılabilmesi planlanmıştı.[1]

E-50 Standardpanzer standart orta sınıf tank olarak düşünüldü. Panther modellerinin yerini almak üzere tasarlandı.[4] Ağırlığının 50 ile 75 ton ağırlıkları arasında olması düşünüldü. E-75 Standardpanzer ise standart ağır sınıf tank olarak düşünüldü. Tiger I, Tiger II ve Jagdtiger modellerinin yerini almak için tasarlandı.[4] E-50 ile aynı tasarıma sahip olmasına rağmen daha kalın zırhı ile 75 ile 100 ton arasında olacaktı.[1]

Tankların güç ünitesi olarak birçok Alman tankında kullanılan Maybach HL230 motorunun geliştirilmiş bir versiyonu düşünülmekteydi. Dayanıklılığı arttırılan motora eklenecek süperşarj sistemi ve yakıt enjeksiyonu planlanmaktaydı; ancak süperşarjörün hazır olmaması sebebiyle geliştirilmiş HL230 yerine 900 HP gücündeki Maybach HL234 motoru kullanılması düşünülmüştü.[1]

E-50/E-75 tasarımlarına dek Alman tanklarında motor, şanzıman ve direksiyon sistemi ayrı üniteler olarak tasarlanıyordu. Standartpanzer tasarımlarında bu üniteler tek parça olarak, aracın arkasında yer alacak şekilde tasarlandı. Araçlarda 8 ileri hidrolik şanzıman yer alacaktı. İki aracın da şanzımanları ikişer dişli hariç aynı olacak, E-50 60 km/sa son hıza ulaşırken E-75'in son hızı 40 km/sa olacaktı.Süspansiyon tamamen yeni bir tasarıma sahipti. Yol tekerleri disk yaylı amortisörlere bağlı olacaktı. E-50'de üç, E-75'te ise dört süspansiyon ünitesi yer alacaktı.[1]

İki model için de herhangi bir prototip üretilmedi. Araçların bazı parçaları üretildi; projelerin bütünü ise sadece kâğıt üzerinde kaldı.[1]

E-100
E-100 şasi prototipi
E-100
1:72 ölçekli Tiger-Maus modeli

Entwicklung serisinin en çok ilerleme kaydeden modeli, süper ağır tank E-100'dü.[5][6] 150 tonluk bir panzer fikri ilk kez 11 Eylül 1942'de Wa Pruef 6 ile Krupp arasındaki bir toplantıda görüşüldü. Krupp, 17 Kasım 1942'de ilk tasarımları sundu.[7]

Porsche'nin tasarladığı Maus süper ağır muharebe tankına rakip bir model olarak Henschel tarafından tasarlandı.

E-100, Maus gibi bir süper ağır muharebe tankı olarak tasarlandı. Ayrıca Maus ile aynı tareti kullanacaktı. Haziran 1943'te Adlerwerke şirketi E-100 tanklarını geliştirmek için sipariş aldı. Fakat 1944 yılında ağır tankların geliştirilmesine son verildi. Savaşın sonunda yalnızca şasi tamamlanabilmişti.

Sadece şasesi tamamlanan tank Birleşik Krallık tarafından ganimet alındı. Yapılan birkaç çalışmanın ardından parçalandı.

Kaynakça
Özel
  1. Jentz & Doyle 2001, s. 20-18.
  2. Jentz & Doyle 2001, s. 20-40.
  3. Jentz & Doyle 2001, s. 20-42.
  4. Spielberger & Milsom 1973, s. 156.
  5. Estes 2014, ss. 28-29.
  6. Trojca 2005, s. 59.
  7. Jentz & Doyle 2008, s. 6-3-51.
Genel
  • Estes, Kenneth W.; Palmer, Ian (2014). Super-Heavy Tanks of World War II. Oxford, Birleşik Krallık: Osprey. ISBN 978-1-78200-385-4.
  • Jentz, Thomas L.; Doyle, Hillary L. (2001). Panzer Tracts No:20-1 Paper Panzers. Maryland, ABD: Panzer Tracts. ISBN 0-9708407-3-X.
  • Jentz, Thomas L.; Doyle, Hillary L. (2008). Panzer Tracts No:6-3: Schwere Panzerkampfwagen Maus and E 100. Maryland, ABD: Panzer Tracts. ISBN 0-9815382-3-1.
  • Spielberger, Walter J.; Milsom, John (1973). Elefant and Maus (+E-100). Berkshire, Birleşik Krallık: Profile Publications Limited. ISBN 0-85383-004-5.
  • Trojca, Waldamer (2005). German Secret Panzer Projects. Katowice, Polonya: Model Hobby. ISBN 83-60041-09-1.
  • Information about the E-100 at Panzerworld
  • German Tanks of World War II: The Complete Illustrated history of German Armoured Fighting Vehicles 1926-1945, F. M. von Senger und Etterlin, translated by J. Lucas, Galahad Books, New York, 1969, ISBN 0-88365-051-7

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.